2
Prezident İlham Əliyevin Novruz bayramı münasibətilə
Az
ərbaycan xalqına təbriki
Əziz həmvətənlər!
Sizi Novruz bayramı münasibətilə səmimi qəlbdən təbrik edir, hər birinizə can sağlığı və xoş əhval-
ruhiyyə arzulayıram.
Novruz bayramı ulu babalarımızın zəngin mənəvi aləmini dolğun təcəssüm etdirir. Ən qədim
təsəvvürləri qoruyub saxlamış bu bayram təbiətlə insanın sarsılmaz vəhdətinə dərin ehtiramın ifadəsidir.
Odlar diyarına onun hər gəlişi min illərin ənənəsinə uyğun, rəngarəng mərasimlər və el şənlikləri ilə
müşayiət olunmuşdur. Milli özünüdərkin təşəkkülündə müstəsna mövqeyə malik Novruz ənənələri
çoxəsrlik tarixi keçmişinə daim ehtiramla yanaşan xalqımızın dünya mədəniyyətinə misilsiz
töhfələrindəndir. Həmin ənənələrin müqəddəs ərməğan kimi həmişə uca tutulması və layiqincə
yaşadılaraq gələcək nəsillərə çatdırılması hər bir azərbaycanlının vətəndaşlıq borcudur.
Bahar bayramı dövlət müstəqilliyimizin nailiyyəti olaraq rəsmi statuslu əsl ümumxalq bayramı
səviyyəsində ölkəmizin bütün guşələrində qeyd edilir. Qloballaşma dalğasının geniş vüsət aldığı və
dünyanı sürətli dəyişikliklərə məruz qoyduğu bir vaxtda o, tükənməz mənəvi gücü sayəsində dini-
mənəvi dəyərlərimizə, tarixi-mədəni irsimizə bağlılığımızın təntənəsinə çevrilmişdir. Yaz bayramı
yeniləşdirici ruhu və ilıq nəfəsiylə insanlar arasında səmimi münasibətlərə yol açır, dostluq, mərhəmət
və bərabərlik duyğularını gücləndirir, cəmiyyətin inkişafının ahəngdarlığını təmin edir. Onda gələcəyə
inam aşılamaq və könüllərdə ülvi duyğular oyandırıb xeyirxahlığa sövq etmək qüdrəti vardır. Ən yüksək
dəyərləri özündə topladığı üçün də belə bir mənəviyyat xəzinəsi bəşəriyyətin mədəni irs nümunələri
siyahısında yer almışdır.
Mən torpaqlarımızın müdafiəsində mətinliklə dayanan Azərbaycan əsgərinə bayram təbriklərimi
yetirirəm. Vətənimizin ərazi bütövlüyünün qorunması uğrunda şəhid olmuş qəhrəman övladların
unudulmaz xatirəsini bir daha ehtiramla yad edərək onlara Allahdan rəhmət, yaxınlarına səbir diləyirəm.
Dünya azərbaycanlılarının həmrəyliyinin rəmzi Novruz bayramını xaricdə yaşayan soydaşlarımızın milli
məfkurə işığında bizimlə birgə qeyd etmələri onlarda yurdumuza bağlılıq hisslərini gücləndirir.
Arzu edirəm ki, öz gəlişiylə bu gözəl bayram hər evə, hər ocağa bol ruzi-bərəkət gətirsin və hamınıza
yeni sevinclər bəxş eləsin.
Xalqımızın əziz Novruz bayramı mübarək olsun!
İlham Əliyev
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti
Bakı şəhəri, 17 mart 2017-ci il.
3
Novruz bayramının tarixi kökl
əri v
ə
qaynaqları haqqında
İnsanları baharın gəlməs, təbiətin oyanması, həyatın
canlanması ilə müjdələyən Novruz bayramı tariximizin
müxtəlif dövrlərində bəzi təzyiqlərə, süni maneələrə
məruz qalmasına baxmayaraq, bu günə qədər gəlib
çatmışdır. Bu milli bayramımızın indi dövlət
səviyyəsində geniş qeyd olunması Azərbaycanın
müstəqilliyinin bəhrələrindəndir.
Heydər Əliyev
Bayramlar içind
ə bir bayram var: ən əziz, ən doğma, ən sevimli bir bayram –
Novruz bayramı! Uzun illər taleyinə ağrı-acı düşən, lakin unudulmayan bu bayram bizim
milli bayramımızdır.
Q
ədim tarixə və zəngin mədəniyyətə malik olan Azərbaycan zalqının əski çağlardan
daşıyıb gətirdiyi mənəvi dəyərlər sistemində Novruz bayramının özünə məxsus yeri
vardır.
Novruz növ-t
əzə gün deməkdir. Yəni təzə gün ilin başlanğıcı eaz ayının gəlişi
dem
əkdir. Novruzun yaranma tarixi ibtidai icma quruluşunun inkişaf edənmərhələsi ilə
bağlıdır.
Bəzi mənbələrdə isə Novruzun Babilistanda eradan əvvəl 3-cü minillikdə
keçirildiyi bildirilir.
Novruz şimal yarımkürəsində astronomik yazın başlanğıcı-gecə ilə
gündüzün bərabərliyi qovuşuğunda icra edilən ən qədim xalq bayramıdır.
Elmi
araşdırmalar Novruz bayramının tarixini çox əski çağlarla – Zərdüşt pey-
ğəmbərimizin yaşadığı dövrlə bağlayır, onun yaşını ən azı 3700, ən çoxu 5000 ilə
bərabər edirlər. Novruzla bağlı ilkin inanclar və mərasimlər qədim İran mənbələrində
“saka”, yunan mənbələrində “iskit”, “Avesta”da “tur” və ya “turanlı”, müasir rus elmi
ədəbiyyatında isə “skif” adlandırılan etnoslar arasında yayılıb.
Novruz artıq bütün müsəlman aləminə aid bayramdır. Müsəlmanlar bu bayramı
Həzrəti Əli ilə bağlayır və qəbul edir. Novruz türklərdə yaransa da sonrakı mərhələdə
bütün Şərq xalqlarına yayılıb. Həzrəti Əlinin Novruz adlı bir gənc dostunun olduğu nəql
edilir. Maraqlıdır ki, digər müsəlman xalqları bu bayrama Əli bayramı deyir. Hansı
torpaqda müsəlman inancı olan insanlar yaşayırsa ta qədimdən bu bayramı icra edirlər,
bu bayram
artıq onların adət-ənənələrinə qarışıb.