DERİNLİK VOLKANİZMASI
Mantonun yerin derinliklerinde yerkabuğu üzerine cıkamadan
soğuyarak katılaşması ile oluşan şekillerin tümü derinlik volkanizması
olarak adlandırılır.
Derinlik volkanizması ürünleri şunlardır:
1-BATOLİT
2-LAKOLİT
3-SİLL
4-DAYK
1-BATOLİT: Magmanın yeryüzüne doğru sokulması ve yer
altında soğuması ile oluşur.
2-LAKOLİT: Yeryüzüne yaklaşan magmanın tortul
tabakaları dışa doğru bükmesiyle oluşur.
3-SİLL: Tabakalar arasına yatay olarak sokulup katılaşmış
püskürük kayaçlardır. Bu şekiller, dış kuvvetlerin üstteki
tabakaları aşındırması sonucu ortaya çıkar.
4-DAYK: Kayalarda bulunan çatlaklara dik bir şekilde
sokulan, üzerindeki örtü aşındıktan sonra duvar görünümü
alan derinlik volkanizması.
Derinlik volkanizması ile özellikle sill adını verdiğimiz yatay
şekillerin bulunduğu kısımlarda iç püskürük kayaçlar oluşur. Bunları
da şu şekilde açıklamak mümkündür:
Derinlik volkanizması sonucu oluşan kayaçlara iç Püskürük
(Derinlik) Taşlar denir. Mağmanın yeryüzüne çıkmadan yüzeye
yakın yerlerde yavaş yavaş soğumasıyla oluşan taşlardır. Yavaş
soğudukları için iri kristalli ve gözenekli yapıdadırlar
.
Granit, Siyenit, Gabro ve Diorit örnekleridir.
Tor Topoğrafyası:
Kütle halindeki granitler fiziksel
ve kimyasal
ayrışmaya uğradıklarında değişik boyut ve şekillerde bloklara
dönüşür. Granitlerin ayrışması sonucu üst üste yığılı durumda olan
irili ufaklı bloklardan oluşan şekillere tor topoğrafyası denir. Tor
topoğrafya şekillerinin oluşmasında kayaçların özellikleri ve iklim
koşulları etkilidir.
HAZIRLAYAN : ÖZGE SALARVAN