Peyğəmbər
(səlləllahu əleyhi və alihi və səlləm) buyurduğu geniş bir hədisdə söyləmişdir:
“Mehdi şiə və ardıcıllarının gözündən itəcək, Allah-təala qəlblərini iman üçün ləyaqətli etmiş
şəxslərdən başqa heç kəs onun imamətinə olan əqidəsini qoruyub saxlaya bilməyəcək.”
1
2) İmam Mehdinin (ə.f) qeybdə olduğu müddət ərzində adamların dəyişilməsinə səbəb olan,
baş vermiş və verəcək çətinliklər, təzyiqlər və gözlənilməz hadisələrə görə; Yəni, inam və
əqidəni qorumaq, dində sabit qalmaq çətin bir işə çevriləcək və insanların imanı bir sıra
çətinliklərlə, təhlükələrlə üzləşəcək.
2
2. İmamın canını qorumaq
Allah-təala 12-ci İmamı qeybə çəkməklə onu ölümdən qurtarmışdır. Çünki əgər o Həzrət
ömrünün ilk günlərindən camaatın arasında olsaydı, onu mütləq öldürəcəkdilər. (Bu barədə
kifayət qədər söhbət etmişik). Deməli, o Həzrət münasib vaxtdan qabaq da zühur etsə, yenə
həyatı təhlükədə olar, nəticədə öz İlahi vəzifələrini yerinə yetirməyə, cəmiyyəti islah etmək
sahəsindəki ali məqsədlərini icra etməyə nail olmaz. İmam Sadiq əleyhis-salamın səhabələrindən
olmuş Zürarə deyir: İmam Sadiq (ə) buyurdu: “Gözlənilən İmam qiyam etməzdən qabaq bir
müddət gözlərdən itəcək.” Soruşdum ki, nəyə görə? Buyurdu: “Çünki canı təhlükədə olacaq.”
3
3. Zəmanə zalımları ilə beyət etmək zülmündən qurtarmaq
On ikinci İmam (ə.f) heç bir rejimi rəsmi tanımamış və tanımır. O, heç bir hakimin hökumətini
qəbul etmək məcburiyyətində olmayıb və olmayacaq. O, öz vəzifəsinə uyğun olaraq rəftar
edir, Allahın dinini mükəmməl şəkildə, çəkinmədən və heç bir bəhanəni qəbul etmədən icra
edir. Belə olduqda isə kiminləsə beyət etməyə lüzum qalmır. Həsən ibn Fəzzal deyir: “İmam
Rza (əleyhis-salam) buyurdu: “Sanki üçüncü oğlumun (İmam Həsən Əskəri əleyhis-salamın)
ölümündən sonra öz İmamını axtaran, lakin onu tapa bilməyən şiələrimi görürəm.” Mən
dedim: “Nə üçün o, gözlərdən itəcək?” İmam cavab verdi: “Ona görə ki, əlində qılınc qiyam
edəcəyi zaman heç kəsə tabe olmasın.”
4
Məqaləni Mehdi Pişvayinin “Sireyi Pişvayan” kitabından ixtisarla nəql etdik. Ətraflı məlumat
üçün müfəssəl yazılmış kitablara müraciət olunsun.
1- Müntəxəbül-asar, səh.101, hədis 4
2- Əmin-amanlıq müjdəsi, səh.177-178
3- Üsuli-Kafi, cild 1, səh. 337
4- Kəmalüd-din, səh.480
1. İnsanları sınama
Bildiyimiz kimi Allahın sabit
adət-ənənələrindən biri də,
bəndələri imtahana çəkib pak və
təmiz insanları seçməkdir.
Həyat daima imtahan və sınaq
səhnəsi olmuş, bəndələr bu yolla
öz iman və səbirləri sayəsində
və özlərini Allahın əmrlərinə
təslim
etmək
nəticəsində
tərbiyə
olunaraq
kamala
yetişməli və onların gizli
istedadları
çiçəklənməlidir.
Həzrət Mehdi (ə.f) qeybdə
olduğu müddətdə insanlar
sınağa çəkilir. İman və əqidəsi
möhkəm olmayan şəxslərin iç
üzü aşkar olaraq şəkkə düçar
olur, lakin iman və əqidəsi
qanına işləmiş şəxslər o Həzrətin zühurunu gözləmək və çətinliklərə sinə gərmək nəticəsində
əqidələri daha da möhkəmlənir və Allahın daha böyük mükafatlarına layiq görülürlər.
İmam Museyi-Kazım (ə) buyurmuşdur: “Beşinci oğlum qeybə çəkildikdə dininizi qoruyun,
muğayat olun kimsə sizi yolunuzdan çıxarmasın. O, istər-istəməz (məcburiyyət qarşısında)
qeybə çəkiləcək. Onda bəzi möminlər öz əqidələrindən dönəcəklər. Allah-təala onu qeybə
çəkməklə Öz bəndələrini sınağa çəkir...”
1
İslam rəhbərlərinin sözlərindən belə başa düşülür ki, Allahın İmam Mehdini (ə.f) qeybə
çəkməklə bəndələri sınağa çəkməsi Allahın ən çətin sınaqlarından biridir.
2
Bu çətinlik isə iki
cəhətə görədir:
1) Qeyb dövrünün özünə görə, yəni, qeyb dövrü həddən artıq uzun çəkəcəyindən insanların
çoxu buna şəkk edəcək. Bəziləri ümumiyyətlə, İmam Mehdinin (ə.f) doğulmasında (dünyaya
gəlməsində), bəziləri isə o Həzrətin ömrünün uzanmasında şəkk edəcək. O Həzrətin imamətinə
sınaqdan çıxmış və əqidəsi möhkəm olan şəxslərdən başqa heç kəs inanmayacaq.
1- Əl-Qeybət, səh. 204
2- Əl-Qeybət, səh. 203–207
İmam Mehdinin (ə.f)
qeybə çəkilməsinin
siyasi-ictimai səbəbləri
İmamların camaatı düz yola yönəltməkdə
məqsədləri, onları kamalın son həddinə
çatdırmaq olmasında şübhə yoxdur. Bu isə o
vaxt həyata keçər ki, camaat bu yönəltmədən
istifadə etməyi bacarsın. Əgər camaatda belə
bir hazırlıq olmasa, onda Allah tərəfindən
təyin edilmiş rəhbərin camaat arasında olmasının heç
bir xeyri olmayacaq. Təəssüflər olsun ki, İmamların,
xüsusən də, İmam Cavaddan (ə) sonrakı İmamların
dövründəki təzyiqlər və son dərəcə məhdudiyyətlər
göstərir ki, cəmiyyətin İmamların rəhbərliyindən
istədikləri kimi istifadə etməsi üçün lazımi şərait
olmamışdır. (Belə ki, bu təzyiqlər nəticəsində onuncu
və on birinci İmamın fəaliyyəti ən aşağı səviyyəyə
çatmışdı.) Bu göstərir ki, İmamların cəmiyyətdə
rəhbərlik və hidayətindən istifadə etmək üçün əlverişli
şərait yox idi. Buna görə də, cəmiyyət lazımi hazırlığı
tapana qədər Allah-təala on ikinci İmamın qeybə
çəkilməsini məsləhət bilmişdir. (Bu barədə irəlidə
söhbət edəcəyik.) Əlbəttə on ikinci İmamın (ə.f) qeybə
çəkilməsinin bütün sirləri bizə məlum deyil, ancaq
dediyimiz amil o Həzrətin qeybə çəkilməsinin əsas
səbəbi ola bilər. İslami mənbələrdə 12-ci İmamın qeybə
çəkilməsinin səbəbləri sahəsində üç məsələ əsas
götürülür:
Məhdəvilik
12
13