Osnovni koncepti Potrošačke cene Cene proizvođača Cene uvoza I izvoza

Periodika prikupljanja podataka o cenama proizvođača obično je mesečna

• Periodika prikupljanja podataka o cenama proizvođača obično je mesečna

• Određeni broj zemalja prikuplja podatke kvartalno

U Srbiji izveštajni period za koji se dostavljaju cene proizvođača industrijskih proizvoda je od 16. prethodnog do 15. tekućeg u mesecu

• U Srbiji izveštajni period za koji se dostavljaju cene proizvođača industrijskih proizvoda je od 16. prethodnog do 15. tekućeg u mesecu

• Industrijsko preduzeće popunjava obrazac

• upisuje cene proizvoda koji važe za taj period i dostavlja ga nadležnom zavodu za statistiku

Izračunavanje indeksa

• Izračunavanje indeksa

• Izračunavanje indeksa cena proizvođača sastoji se iz dva koraka

• U prvom koraku se izračunaju individualni indeksi cena (obuhvataju grupe veoma sličnih proizvoda)

• U drugom koraku individualni indeksi cena zajedno sa ponderima koriste se za dobijanje grupnih indeksa cena

Proizvodi obuhvaćeni indeksom cena proizvođača mogu se podeliti (PRODCOM, CPC ili CPA) na:

• Proizvodi obuhvaćeni indeksom cena proizvođača mogu se podeliti (PRODCOM, CPC ili CPA) na:

• oblasti
• divizije
• grupe proizvoda
• manje klase i
• podklase proizvoda

• Individualni indeks cena odnosi se na šifru proizvoda iz međunarodne klasifikacije ind. proiz.

Za izračunavanje individualnih indeksa cena proizvođača koriste se:

• Za izračunavanje individualnih indeksa cena proizvođača koriste se:

• Odnos aritmetičke sredine cena u tekućem i baznom periodu

• Aritmetička sredina odnosa cena

• Odnos geometrijske sredine cena u tekućem i baznom periodu

• Grupni indeksi cena proizvođača na osnovu Lasperovog indeksa

Grupni indeks cena – ponderisani prosek individualnih indeksa cena proizvođača

• Grupni indeks cena – ponderisani prosek individualnih indeksa cena proizvođača

• PL0:t je ukupan indeks cena proizvođača ili bilo koji drugi grupni indeks cena proizvođača (oblasti, divizije i sl.), u periodu od 0 do t

• wi0 je ponder koji odgovara svakom individualnom indeksu cena

• je individualni indeks cena

Dva načina obračuna ukupnog indeksa koji obuhvata sve proizvode A, B, C, D i E

• Dva načina obračuna ukupnog indeksa koji obuhvata sve proizvode A, B, C, D i E

• Prvi način

• Proizvodi A, B i C čine podgrupu homogenih proizvoda (podgrupa G) – ponder podgrupe iznosi 0,6

• Proizvodi D i E čine drugu homogenu podgrupu proizvoda (podgrupa H) – ponder podgrupe iznosi 0,4

• Indeks podgrupe G

• Februar (0,2*111+0,25*112+0,15*134)/0,6 = 117

• Mart (0,2*144+0,25*138+0,15*194)/0,6=154

Indeks podgrupe H

• Indeks podgrupe H

• Februar (0,1*140+0,3*123)/0,4 = 127

• Mart (0,1*188+0,3*153)/0,4 = 161

• Grupni indeks višeg nivoa agregacije- ukupan indeks

• Februar 0,6*117+0,4*127 = 121

• Mart 0,6*154+0,4*161=157

Drugi način

• Drugi način

• Za februar indeks višeg nivoa agregacije iznosi:

• 0,2*111+0,25*112+0,15*134+0,1*140+0,3*123=121

• Za mart indeks višeg nivoa agregacije iznosi:

• 0,2*144+0,25*138+0,15*194+0,1*188+0,3*153=157

• Isti rezultat se dobija zahvaljujući svojstvu aditivnosti indeksa

Razlike između indeksa cena proizvođača i indeksa

• Razlike između indeksa cena proizvođača i indeksa

• potrošačkih cena

• Razlike u obuhvatu dobara i usluga

• Razlike u vrsti cena dobara i usluga

Razlike u obuhvatu dobara i usluga

• Razlike u obuhvatu dobara i usluga

• Indeks cena proizvođača obuhvata celokupni tržišni autput proizvođača

• Proizvode koje kupuju drugi proizvođači
• Proizvode koje kupuju potrošači direktno od proizvođača ili indirektno od prodavaca
• Uvoz je isključen

• Indeks potrošačkih cena obuhvata proizvode koje domaćinstva kupuju za svoju potrošnju - uvozna dobra i usluge su uključeni u obračun

Razlike u vrsti cena dobara i usluga

• Razlike u vrsti cena dobara i usluga

• Cene obuhvaćene indeksom cena proizvođača predstavljaju prihod od prodaje koji dobija proizvođač

• Porez na promet i akcize nisu uključeni u cenu, jer ne predstavljaju prihod proizvođača

• Cene za proizvode koje su obuhvaćene indeksom potrošačkih cena uključuju porez na promet i akcize, jer predstavljaju izdatke za potrošače

Oblast korišćenja indeksa cena uvoza i izvoza:

•