Osmanli devleti’Nİ kurtarma çabalari XVII. YÜzyil (Duraklama Devri) islahatlari islahat yapanlar şunlardır

OSMANLI DEVLETİ’Nİ KURTARMA ÇABALARI

XVII. YÜZYIL (Duraklama Devri) ISLAHATLARI

Islahat yapanlar şunlardır

Kuyucu Murat Paşa

II. Osman (Genç Osman)

IV. Murat

Tarhuncu Ahmet Paşa

Köprülü Mehmet Paşa

Köprülü Fazıl Ahmet Paşa

Kuyucu Murat Paşa Islahatları

• 
  Kuyucu Murat Paşa, I.Ahmet dönemi sadrazamıdır.
  
• 
  Celâli isyancıları idam edilmiş, 60.000 kişi cezalandırılmıştır.
  
• 
  İsyanların nedenleri ortadan kaldırılmadığı için isyanlar yeniden ortaya çıkmıştır.
  

II. Osman (Genç Osman) Islahatları (1618-1622)

• 
  Osman orduda, yönetimde, toplumsal ve ekonomik alanlarda ıslahatlar yapmıştır.
  
• 
  Şeyhülislâmın fetva verme yetkisi dışındaki tüm yetkileri elinden alarak ilmiye sınıfının devlet yönetimine katılmasını önlemiştir.
  
• 
  Başkenti İstanbul’dan Anadolu’ya taşımak istemiştir (Ankara ya da Bursa).
  
• 
  İlk kez saray dışından evlenerek, cariyelerle evlenme geleneğini bozmuştur.
  
• 
  Sarayı halka açmayı planlamıştır.
  
• 
  Yeniçeri Ocağı’nı kaldırmayı planlamıştır.
  
• 
  Yeniçeriler II. Osman’ın planını öğrenince II.Osman’ı öldürmüş ve tahta I.Mustafa’yı çıkarmışlardır.
  

IV. Murat Islahatları (1623-1640)

• 
  Murat idareyi eline alınca kadınları siyasetten uzaklaştırmıştır.
  
• 
  Murat kuvvet ve şiddet yoluyla otoriteyi sağlamıştır.
  
• 
  Yeniçeri ve Sipahi zorbaları ortadan kaldırılmıştır.
  
• 
  İstanbul’da güvenlik sağlanmıştır.
  
• 
  İçki ve tütün yasaklanmıştır.
  
• 
  Gece dışarı çıkma yasağı getirilmiştir.
  
• 
  Tımarlı Sipahilerin gerçek sayısını öğrenmek için yoklamalar yapılmıştır.
  
• 
  Koçi Bey duraklamanın nedenlerini ile ilgili bir rapor hazırlamış ve bunu IV.Murat'a sunmuştur (Koçi Bey Risâlesi ve Kitab-ı Müstetab).
  

Tarhuncu Ahmet Paşa Islahatları (1652-1653)

• 
  Tarhuncu Ahmet Paşa IV.Mehmet dönemi sadrazamıdır.
  
• 
  Saray masrafları kısılmıştır.
  
• 
  İlk kez bütçe hazırlanmıştır.
  
• 
  Hazineye borcu olanlardan borçları tahsil edilmiştir.
  
• 
  Divan üyeleri ve yöneticilerden hazineye para aktarılmıştır
  
• 
  Saray masraflarının kısılmasından rahatsız olanlar Tarhuncu Ahmet Paşa’yı idam ettirmiştir.
  

Köprülüler Dönemi Islahatlar (1656-1683)

a) Köprülü Mehmet Paşa Islahatları (1656-1661)

• 
  Valide Turhan Sultan, 75 yaşındaki Köprülü Mehmet Paşa’yı sadrazamlığa getirmek istemiştir.
  
• 
  Mehmet Paşa kendini garantiye almak için şu şartları ileri sürmüştür:
  
• 
  Saraya sunacağı her teklif kabul edilecek.
  
• 
  Devlet memurlarının azledilmesinde ve görevlendirilmesi işinde serbestçe hareket edebilecek.
  
• 
  Sadrazamlık görevine kimse karışmayacak.
  
• 
  Kendisi için bir şikayet olursa önce savunması alınacak, sonra karar verilecek.
  
• 
  Köprülü Mehmet Paşa, dini yönden ayrılığa düşen ulemayı ülkenin farklı yerlerine göndermiştir.
  
• 
  Denizcilik alanında düzenlemeler yapmıştır.
  
• 
  Çanakkale Boğazı’nı ablukaya alan Venedik donanmasını uzaklaştırmıştır.
  
• 
  Venedik tarafından işgal edilen Limni, Bozcaada ve Gökçeada geri alınmıştır.
  
• 
  Girit Adası’na yardım gönderilmiştir.
  
• 
  Erdel Beyi Rakoçi ve Halep Valisi Abaza Hasan Paşa’nın isyanları bastırılmıştır.
  
• 
  Köprülü Mehmet Paşa, şartlı sadrazam olan ilk devlet adamıdır.
  

b) Köprülü Fazıl Ahmet Paşa Islahatları (1661-1676)

• 
  Erdel nedeniyle Avusturya ile savaş yapılmış ve savaş sonunda Vasvar Antlaşması imzalanmıştır (1664).
  
• 
  Kandiye Kalesi alınarak Girit Adası fethedilmiştir (1669).
  
• 
  Fazıl Ahmet Paşa, IV. Mehmet ile Lehistan Seferi’ne katılmış ve Bucaş Antlaşması ile Podolya alınmıştır.
  

XVII. YÜZYIL ISLAHATLARININ ÖZELLİKLERİ

• 
  Islahatlar gelişme imkanı bulamamış, düşünce aşamasında kalmıştır.
  
• 
  Islahatlar yapılırken geçici önlemler alınmıştır.
  
• 
  Olayların nedenlerine inilmediğinden dolayı duraklamaya engel olunamamıştır.
  
• 
  Genellikle askeri alanda ıslahatlar yapılmıştır.
  
• 
  Islahatlarda Avrupa örnek alınmamıştır.
  
• 
  Islahatlar şahıs politikası olduğundan, şahıslar ölünce ıslahatlar da sona ermiştir.
  
• 
  Islahatlara en büyük engel yeniçeriler olmuştur.
  
• 
  Islahatlar yapılırken kuvvet ve şiddete başvurulmuştur.
  
• 
  Islahatlar padişah ve sadrazamlar tarafından gerçekleştirilmiştir.
  

XVIII. YÜZYIL (Gerileme Devri) ISLAHATLARI

Islahat yapanlar şunlardır

III.Ahmet (Lale Devri)

I.Mahmut

III.Mustafa

I.Abdülhamid

III.Selim

Lale Devri Islahatları (1718-1730)

• 
  Pasarofça Antlaşması ile başlayıp Patrona Halil İsyanı’na kadar geçen süreye Osmanlı Devleti Tarihi’nde Lale Devri denmiştir.
  
• 
  Yönetime karşı Patrona Halil İsyanı çıkmıştır (1730).
  
• 
  Ahmet tahttan indirilmiş, I.Mahmut tahta geçmiştir.
  
• 
  Sadrazam Nevşehirli Damat İbrahim Paşa idam edilmiştir.
  
• 
  İstanbul’daki lale bahçeleri ve eğlence yerleri tahrip edilmiştir
  
• 
  Lale Devri’nde yapılan ıslahatlarda, ilk kez Avrupa örnek alınmıştır.
  
• 
  Lale Devri Islahatları, genellikle kültürel ve teknik alanda yapılmıştır.
  

Lale Devri Islahatları Şunlardır;

• 
  İbrahim Müteferrika tarafından İlk kez matbaa kurulmuştur (1727).
  
• 
  Yalova’da kağıt fabrikası açılmıştır.
  
• 
  İlk kez itfaiye teşkilatı kurulmuştur.
  
• 
  İlk kez Avrupa’ya geçici elçiler gönderilmiştir.
  
• 
  İstanbul’da çini ve kumaş fabrikaları açılmıştır.
  
• 
  İlk kez çiçek aşısı yapılmıştır.
  
• 
  Doğu klasikleri tercüme edilmiştir.
  
• 
  Sivil mimari gelişmiştir. Osmanlı mimarisi Avrupa mimarisinin etkisi altına girmiş mimaride Barok ve Rokoko sanatı etkili olmuştur.
  

I.Mahmut Islahatları (1730-1754)

• 
  Patrona Halil ve arkadaşları ortadan kaldırılmıştır.
  
• 
  Fransa’dan gelen Kont Dö Bonnevale, müslüman olarak Ahmet Paşa (Humbaracı) adını almıştır.I. Mahmut Islahatları Şunlardır :
  

• 
  Humbaracı Ahmet Paşa, Topçu ve Humbaracı Ocakları’nı düzenlemiştir.
  
• 
  Subay ihtiyacını karşılamak amacıyla Kara Mühendishanesi açılmıştır.
  
• 
  Osmanlı ordusu onluk sisteme göre yeniden düzenlenmiştir.
  

III. Mustafa Islahatları (1757-1774)

• 
  Mahmut’tan sonra III.Osman tahta geçmiş ve bu dönemde hiç bir ıslahat yapılmamıştır.
  
• 
  Mustafa dönemi sadrazamı Koca Ragıp ve Macar asıllı Baron Dö Tot önemli ıslahatlar yapmıştır.
  

III. Mustafa Islahatları Şunlardır;

• 
  Baron Dö Tot, Topçu Ocağı’nı düzenlemiştir.
  
• 
  Deniz Mühendishanesi kurulmuştur.
  
• 
  Tersane ıslah edilmiş ve gemi yapımına önem verilmiştir.
  
• 
  Bütçe açığı kapatılmaya çalışılmıştır.
  
• 
  Sürat Topçuları Ocağı kurulmuştur.
  

I.Abdülhamid Islahatları (1757-1789)

• 
  Bu dönemin sadrazamı Halil Hamit Paşa ve Kaptan-ı Derya Cezayirli Gazi Hasan Paşa’nın ıslahatlar için büyük emeği geçmiştir.
  

I. Abdülhamid Islahatları Şunlardır :

• 
  Yeniçeri sayımı yapılmıştır.
  
• 
  Yeniçeri olmadığı halde maaş alanlar belirlenmiş ve maaşları kesilmiştir.
  
• 
  Ulufe alım satımı yasaklanmıştır.
  
• 
  Humbaracı ve Lağımcı Ocakları düzenlenmiştir.
  
• 
  Sürat Topçuları Ocağı genişletilmiştir.
  
• 
  İstihkam Okulları açılmıştır.
  
• 
  Paranın değerini yükseltmek ve artan fiyatlarını dondurmak için çalışmalar yapılmıştır.
  

III. Selim (Nizam-ı Cedit) Islahatları (1789-1807)

• 
  Selim döneminde yapılan ıslahatların tümüne birden Nizam-ı Cedid denmiştir.
  
• 
  Selim, ıslahat yapabilmek için rapor hazırlatmıştır.
  
• 
  Bu dönemde Avrupa yakından takip edilmiştir.
  
• 
  Selim, ıslahatlar sonucu Kabakçı Mustafa İsyanı ile tahttan indirilip öldürülmüştür (1807). Yerine IV.Mustafa geçmiştir.
  
• 
  Rusçuk Ayanı Alemdar Mustafa Paşa IV.Mustafa’yı tahttan indirip II.Mahmut’u tahta geçirmiştir.
  

III. Selim (Nizam-ı Cedit) Islahatları Şunlardır;

• 
  Avrupa tarzında Nizam-ı Cedid ordusu kurulmuştur.
  
• 
  Nizam-ı Cedid’in masraflarını karşılamak için İrad-ı Cedid adında bir hazine oluşturulmuştur.
  
• 
  Kara ve Deniz mühendishaneleri genişletilmiştir.
  
• 
  Avrupa’dan yeni silahlar satın alınmıştır.
  
• 
  Fransa ve İsveç’ten subay, öğretmen ve uzman kişiler getirilmiştir.
  
• 
  Avrupa’yı yakından izlemek için Paris, Viyana, Berlin ve Londra’da daimi büyükelçilikler açılmıştır.
  
• 
  Fransızca, Osmanlı Devleti’nin ilk yabancı resmi dili olmuştur.
  
• 
  Yerli giysilerin giyilmesi teşvik edilmiştir.
  

XVIII. YÜZYIL ISLAHATLARININ ÖZELLİKLERİ

• 
  Osmanlı Devleti, bilim ve teknikte ilk kez Avrupa’nın gerisinde kaldığı kabul etmiştir.
  
• 
  Islahatlarda ilk kez Batı örnek alınmıştır.
  
• 
  İlk kez teknik okullar açılmıştır.
  
• 
  Avrupa’nın Rokoko ve Barok mimari tarzı Osmanlı mimarisini etkilemiştir.
  
• 
  Islahatlar genellikle askeri alanda yapılmıştır.
  
• 
  Islahatlar padişah ya da yüksek derecedeki devlet adamları tarafından gerçekleştirilmiştir.
  
• 
  Halkın desteği dikkate alınmamıştır.
  
• 
  Islahatlara karşı en büyük tepkiler Yeniçeri ve Kapıkulu askerlerinden gelmiştir.
  
• 
  Islahatlara karşı isyanların çıkması, ıslahatların yarım kalmasına neden olmuştur.
  
• 
  Islahatlar yıkılışı engelleyememiş, yalnızca geciktirmiştir.
  
• 
  Yüzyıl padişahları genelde ıslahatçıdır.
  

XIX. YÜZYIL (Dağılma Devri) ISLAHATLARI
II. Mahmut Islahatları

• 
  Alemdar Mustafa Paşa, III.Selim’in tahttan indirilip öldürülmesini kabul edememiş ve isyan etmiştir.
  
• 
  Mustafa tahttan indirilmiş ve II.Mahmut tahta geçmiştir.
  
• 
  Alemdar Mustafa Paşa, sadrazam olmuştur.
  
• 
  Alemdar Mustafa Paşa Nizam-ı Cedid Ocağı’nın yerine Sekban-ı Cedid Ocağı’nı kurmuştur.
  
• 
  Ayanlarla Sened-i İttifak imzalanmıştır (1808).
  

Not : Sened-i İttifak Osmanlı'da padişahın yetkilerini kısıtlayan ilk belgedir ve Osmanlı'da ilk demokratikleşme hareketidir. Bu yönüyle Magna Carta'ya (1215) benzer.
 İdari Alanda Yapılan Islahatlar

• 
  Divan Teşkilatı kaldırılmış, yerine nazırlıklar kurulmuştur.
  
• 
  Tımar sistemi kaldırılmıştır.
  
• 
  Devlet memurlarına maaş bağlanmıştır.
  
• 
  Memurlara fes, ceket ve pantolon giyme mecburiyeti getirilmiştir.
  
• 
  Memurlar, dahiliye ve hariciye diye ikiye ayrılmıştır
  
• 
  Memurların yargılanması için Dar-ı Şura-yı Bab-ı Ali adında bir mahkeme kurulmuştur.
  
• 
  Müsadere sistemi kaldırılmış, mülkiyet hakkı tanınmıştır.
  
• 
  Osmanlı'da ilk kez posta teşkilatı kurulmuştur.
  
• 
  Askeri işleri düzenlemek amacıyla Askeri Şura oluşturulmuştur.
  
• 
  İlk kez askeri amaçlı nüfus sayımı yapılmıştır.
  
• 
  Taşra Teşkilatı eyalet, liva ve kazalar olarak düzenlenmiştir. İller, merkeze bağlanmıştır.
  
• 
  Mahalle ve köylere muhtarlar atanmış, ayanların etkisi kırılmaya çalışılmıştır.
  

Askeri Alanda Yapılan Islahatlar

• 
  Alemdar Mustafa Paşa, Nizam-ı Cedid Ocağı’nın yerine Sekban-ı Cedid Ocağı’nı kurmuştur.
  
• 
  Mahmut, Sekban-ı Cedid Ocağı’nı kaldırmış, yerine Avrupa tarzında Eşkinci Ocağı’nı kurmuştur.
  
• 
  Mahmut, halkın desteği ile Yeniçeri Ocağı’nı kaldırmıştır (1826). Bu olaya Vaka-i Hayriye denir. Böylece:
  

- Islahatların önündeki en büyük engel kalkmıştır.

- Halkta yeniçerilere karşı düşmanlık başlamıştır.

- Yeniçeri mezarları tahrip edilmiştir.

- Mehter yasaklanmıştır.

- Padişah yönetime egemen olmuştur.

- Yeniçeri Ocağı’nın yerine Avrupa tarzında Asakir-i Mansure-i Muhammediyye adı ile yeni bir ordu oluşturmuştur.
Ekonomi Alanında Yapılan Islahatlar

• 
  Özel sektör teşvik edilmiştir.
  
• 
  Yerli malı kullanılması teşvik edilmiştir.
  
• 
  Müslüman tüccarlara gümrük kolaylığı sağlanmıştır.
  
• 
  Balta Limanı antlaşması ile İngiltere ve Fransa’ya büyük ekonomik tavizler verilmiştir.
  

Eğitim - Kültür Alanında Yapılan Islahatlar

• 
  İlköğretim zorunlu hale getirilmiştir.
  
• 
  Avrupa tarzında eğitim verecek okullar açılmıştır (Mekteb-i Tıbbiye, Mekteb-i Adliye vb.).
  
• 
  Avrupa’ya ilk kez öğrenciler gönderilmiştir.
  
• 
  Takvim-i Vakayi adlı ilk resmi gazete çıkarılmıştır.
  
• 
  Avrupa tarzı müzikler serbest bırakılmıştır.
  
• 
  İlk kez karantina sistemi uygulanmıştır.
  
• 
  Padişah, resmini devlet dairelerine astırmıştır.
  
• 
  Mahmut yurdu tanımak için yurt gezilerine çıkmıştır.
  

Tanzimat Fermanı (Gülhane Hatt-ı Hümayunu) (3 Kasım 1839)

• 
  Sadrazam Mustafa Reşit Paşa tarafından hazırlanarak I.Abdülmecid döneminde Gülhane Parkı'nda yayınlanmıştır.
  

Yayınlanmasının Nedenleri:

• 
  Osmanlı Devleti’ni yıkılmaktan kurtarmak.
  
• 
  Avrupa devletlerinin Osmanlı’nın iç işlerine karışmasını engellemek.
  
• 
  Azınlıkların devlete olan bağlılığını arttırmak.
  
• 
  Mısır (Kavalalı Mehmet Ali Paşa) Meselesi’nin çözümünde İngiltere’nin desteğini kazanmak.
  

Tanzimat Fermanı’nın Bazı Maddeleri :

• 
  Irk, din, dil ayrımı yapılmaksızın bütün halkın ırz, namus, can ve mal güvenliği devlet tarafından sağlanacak.
  
• 
  Kanun önünde herkes eşittir.
  
• 
  Mahkemeler herkese açık olacak ve mahkeme edilmeden hiç kimse cezalandırılmayacak.
  
• 
  Rüşvet ve iltimas kaldırılacak.
  
• 
  Herkesten kazancı oranında vergi alınacak ve vergi alma işleminde adaletsizlik yapılmayacak.
  
• 
  Askerlik, vatan hizmeti kabul edilecek, gayr-i müslimler de askerlik yapacaktır.
  
• 
  Askere alma işlemleri belli bir düzene göre yapılacak ve askerlik süresi kısalacak.
  

Tanzimat Fermanı’nın Sonuçları :

• 
  Avrupalı devletler fermanın yayınlanmasından memnun olmuşlardır.
  
• 
  Azınlıklar sahip oldukları hakları yeterli bulmamışlar ve daha fazla hak istemişlerdir.
  
• 
  Osmanlı Devleti Mısır Meselesi’nde ve Boğazlar Meselesi’nde İngiltere’nin desteğini kazanmış ve meseleleri kendi lehine çözmüştür.
  
• 
  Kırım Savaşı'nda Avrupalılar, Osmanlı'yı desteklemiştir.
  

Tanzimat Fermanı’nın Önemi:

• 
  Padişah, fermanı tek taraflı olarak ilan etmiştir.
  
• 
  Hukukun üstünlüğü kabul edilmiştir.
  
• 
  Tüm vatandaşlar kanun önünde eşit olmuştur.
  
• 
  Padişah kendi yetkilerini sınırlandırmıştır.
  
• 
  Osmanlı'da ilk kez anayasacılık hareketi başlamıştır.
  
• 
  Osmanlı Devleti’nde ilk kez Avrupa Hukuk Kuralları kullanılmaya başlanmıştır.
  
• 
  Avrupa tarzında mahkemeler açılmıştır.
  
• 
  Tanzimat ile Osmanlı'da batılılaşma süreci başlamış ve Batılı tarzda aydınlar yetişmiştir.
  
• 
  Özel mülkiyet hakkı devlet tarafından garanti altına alınmıştır.
  

Not : Tanzimat Fermanı’nın yayınlanmasında Avrupalı devletlerin açık bir baskısı yoktur.
Islahat Fermanı (28 Şubat 1856)

Yayınlanması'nın Nedenleri:

• 
  Tanzimat Fermanı’nın eksikliklerini gidermek.
  
• 
  Osmanlı Devleti’ni parçalanmaktan kurtarmak.
  
• 
  Azınlıkların devlete olan bağlılığını güçlendirmek.
  
• 
  Avrupa devletlerinin iç işlerimize karışmasını engellemek.
  
• 
  Paris Konferansı’nda azınlık hakları ile ilgili kararlar verilmesine engel olabilmek.
  

Islahat Fermanı’nın Bazı Maddeleri:

• 
  Azınlıklara din ve mezhep özgürlüğü sağlanacak.
  
• 
  Azınlıklar kilise, okul açabilecek ve onarım yapabilecek.
  
• 
  Azınlıklar il meclislerine üye olabilecek.
  
• 
  Azınlıklar banka ve şirket kurabilecek. Vergilerini ödemek şartı ile mülk edinebilecekler.
  
• 
  Azınlıklar askerliği yapmamaları karşılığında bedel ödeyecekler.
  
• 
  Azınlıklar mahkemelerde kendi dinlerine göre yemin edebilecekler.
  
• 
  Ülkenin her yerinde karma mahkemeler kurulacak.
  
• 
  Gayr-i müslimleri küçük düşürecek ifadeler kullanılmayacak.
  
• 
  Gayr-i müslimler de devlet memuru olabilecek.
  
• 
  Hukuk kuralları, azınlık dillerine tercüme edilecek.
  
• 
  Vergiler, herkesin kazancına göre alınacak.
  

Islahat Fermanı’nın Sonuçları:

• 
  Azınlıklar, elde ettikleri hakları Osmanlı aleyhine kullanmışlardır.
  
• 
  Azınlıklar müslümanlardan daha fazla hakka sahip olmuş, bu da müslümanların tepkisine neden olmuştur.
  
• 
  Azınlıkların millileşme süreci hız kazanmıştır.
  

Islahat Fermanı’nın Önemi:

• 
  Osmanlı Devleti istediği sonuca ulaşamamıştır.
  
• 
  Ferman, Avrupalı devletlerin iç işlerimize karışmasına neden olmuştur.
  

Not: Islahat Fermanı’nın yayınlanmasında Avrupalı devletlerin baskısı vardır.

Tanzimat ve Islahat fermanları I. Abdülmecid döneminde yayınlanmıştır.
I. Meşrutiyet ve Kanun-i Esasi (23 Aralık 1876)

• 
  Kanun-i Esasi Mithat Paşa tarafından hazırlanmıştır.
  
• 
  İstanbul Konferansı’nın toplanması sırasında ilan edilmiştir.
  
• 
  Meşrutiyetin ve Kanun-i Esasi’nin yayınlanmasında Genç Osmanlılar’ın etkisi vardır.
  
• 
  Kanun 119 maddeden oluşmuştur.
  

Yayınlanmasının Nedenleri:

• 
  Osmanlı'yı yıkılmaktan kurtarmak.
  
• 
  Azınlıkların devlete bağlılığını arttırmak.
  
• 
  Balkan Meselesi'nin amacıyla toplanan Tersane Konferansı'nda azınlıklar konusunda Avrupalı devletlerin baskısını engellemek.
  

Kanun-i Esasi’nin Bazı Maddeleri:

• 
  Osmanlı Devleti’nin yönetim şekli meşrutiyettir.
  
• 
  Padişah’ın yanında iki tane meclis vardır:
  
• 
  Ayan Meclisi
  
• 
  Mebusan (avam) Meclisi
  
• 
  Ayan Meclisi padişah tarafından atanır ve ömür boyu mecliste kalır.
  
• 
  Bakanlar Kurulu padişaha karşı sorumludur.
  
• 
  Meclisi açmak ve kapamak padişaha aittir.
  
• 
  Kanun teklifini yalnız hükümet yapabilir.
  
• 
  Barış antlaşmalarını padişah onaylar.
  
• 
  Padişahın izni olmadan bir kanun mecliste görüşülemez.
  
• 
  Yasama yetkisi Ayan ve Mebusan Meclisi’ne aittir.
  
• 
  Yürütme yetkisi Padişah ve Bakanlar Kurulu’na aittir.
  
• 
  Mebuslar Meclisi üyeleri dört yılda bir seçilir.
  
• 
  Padişah, uygun gördüğü durumlarda meclisi feshedebilir, milletvekillerini sürgüne gönderebilir.
  

I. Meşrutiyet ve Kanun-i Esasinin Önemi:

• 
  Osmanlı Devleti'nde rejim değişmiştir.
  
• 
  Osmanlı’da halk ilk kez yönetime katılmış; halk seçme, seçilme ve temsil hakkını kullanmıştır.
  
• 
  Azınlıklar da meclise girmiş ve mecliste gayr-i müslim üye sayısı müslüman üyelerin sayısını geçmiştir.
  
• 
  Kanun-i Esasi, Türk tarihindeki ilk anayasadır.
  
• 
  Padişah iradesinin millet iradesinin üstünde olduğu kabul edilmiştir.
  
• 
  1877-78 Osmanlı-Rus Savaşı'nın (93 Harbi) başlaması ve meclisten bir karar çıkarılamaması bahanesiyle II. Abdülhamid, meclisi kapatmış, Kanun-i Esasi'yi yürürlükten kaldırmıştır (1878).
  

Not: I.Meşrutiyetin ilanı, Genç Osmanlılar’ın (Jön Türkler'in) zaferidir.
II. Meşrutiyet (1908)

• 
  Genç Osmanlılar (Jön Türkler), İttihat ve Terakki Cemiyeti'ni kurmuştur.
  
• 
  Rusya ve İngiltere Reval Görüşmesi’nde Boğazlar Meselesi’ni ve Balkanlar’ın durumunu görüşmüşlerdir (1908).
  
• 
  İttihatçılar Osmanlı’nın parçalanacağından endişe etmişler, II.Abdülhamid’e meşrutiyeti ilan etmesi için baskı yapmışlar ve Rumeli'de ayaklanmışlardır.
  
• 
  Abdülhamid baskılar sonucu meşrutiyeti ilan etmiştir (1908).
  
• 
  İttihatçıların meşrutiyet yönetimi için ciddi bir hazırlığı olmadığından beklenen sonuçlar alınamamıştır.
  
• 
  Meşrutiyete geçişte iktidar boşluğu ve kargaşa yaşanmıştır.
  

II.Meşrutiyet’in Sonuçları;

• 
  Bulgaristan bağımsızlığını ilan etmiştir.
  
• 
  Avusturya-Macaristan İmparatorluğu, Bosna-Hersek’i topraklarına katmıştır.
  
• 
  Girit, Yunanistan’a bağlanma kararı almıştır.
  
• 
  Osmanlı Devleti’nde ilk siyasi partiler kurulmuştur;
  

- İttihat ve Terakki Partisi

- Hürriyet ve İtilaf Partisi

- Ahrar (Hürler) Partisi

• 
  Osmanlı'da ilk kez parlamenter sistemin denemeleri yapılmıştır.
  
• 
  Meşrutiyete karşı olan İstanbul'daki avcı taburları 31 Mart Olayı’nı çıkarmışlardır (13 Nisan 1909).
  
• 
  İsyancılar sadrazamın ve meclis başkanının istifa etmesini istemişler, bazı İttihatçıları öldürmüş ve gazete binalarını bastırmışlardır.
  
• 
  Abdülhamid isyanı bastırmakta başarılı olamamıştır.
  
• 
  Komutanlığını Mahmut Şevket Paşa’nın, Kurmay Başkanlığı’nı Mustafa Kemal’in yaptığı Hareket Ordusu Selanik’ten İstanbul’a gelerek, 31 Mart Ayaklanması’nı bastırmıştır.
  
• 
  Abdülhamid tahttan indirilmiş, V.Mehmet Reşat tahta çıkarılmıştır (1909).
  
• 
  İlk kez kızlar için yükseköğrenim kurumları açılmıştır.
  
• 
  Kanun-i Esasi'de değişiklikler yapılmıştır.
  
• 
  Balkan Savaşı sonucu Londra Görüşmeleri devam ederken İttihatçılar, Bâb-ı Âlî Baskını'nı gerçekleştirmiş ve yönetime hakim olmuşlardır (1913).
  

Kanun-i Esasi'de Yapılan Bazı Değişiklikler:

• 
  Bakanlar, Mebusan Meclisi'ne karşı sorumlu olmuştur.
  
• 
  Barış antlaşmalarını Mebusan Meclisi'nin onaylaması kararlaştırılmıştır.
  
• 
  Padişahın meclisi açma, kapama ve üyeleri sürgüne gönderme yetkileri kısıtlanmıştır.
  
• 
  Basına geniş özgürlükler verilmiş, sansür kaldırılmıştır.
  
• 
  Hükümet üyelerini sadrazam seçmeye başlamıştır.
  
• 
  Siyasi partiler kurulmuştur.
  

Not 1: 31 Mart Olayı Türk tarihinde rejime karşı yapılan ilk isyandır. Cumhuriyet rejimine karşı yapılan Şeyh Said İsyanı ile benzerlik gösterir.

Not 2: II. Meşrutiyet'ten sonra Türkçülük politikası önem kazanmıştır.