Orxan pamuk
Yüklə 4,51 Mb. Pdf görüntüsü
|
754 «Bunu ondan soruĢanda gözlərini heyrətlə bərəltdi, sanki «bilmirsənmi» demək istəyirdi. Onda beynimdən keçirdim ki, Ģəyirdlik yoldaĢımız bizim təki yaĢlaĢıb. Bədbəxt ƏniĢtənin son rəsmdə
elədiyini dedi. Həmin rəsmdə firənglərin elədiyi sayaq şeylər Allahın ağlındakı əhəmiyyətlərinə görə
böyük günahmıĢ. Ġslamın xəlifəsi PadĢahımızı köpəklə bir böyüklükdə rəsm eləmək ikinci günahmıĢ. Üçüncü günah eyni böyüklükdə Ģeytan rəsmi çəkib, bir də onu cana yaxın rəsm eləməkmiĢ. Amma hamısından böyük küfrsə rəsmə bu firəng anlayıĢını bir dəfə daxil eləyəndə PadĢahımızın rəsminin nəhəng və sifətinin bütün təfərrüatlarıyla çəkilməsiymiĢ. Bütpərəstlərin çəkdikləri kimi... Ya da bütpərəst vərdiĢlərindən qurtula bilməyən xristianların kilsə divarlarına çəkib, səcdə elədikləri portretlər təki. Zərif əfəndi əniĢtəndən öyrəndiyi bu sözü çox yaxĢı bilirdi, portretin ən böyük günah olduğuna, portretlə müsəlman rəsminin baĢa çatacağına da haqlı olaraq inanmıĢdı. Orada, vaiz əfəndi həzrətlərinə və dinimizə böhtan atıldığını dediyi qəhvəxanaya getmədiyimizə görə bunları mənə küçədə gedəndə danıĢdı. Arabir dayanır, yardım istəyən halda məndən soruĢurdu ki, bütün bunlar düzdümü, bir çarə yoxdumu, cəhənnəmdə
755 yanacağıqmı? PeĢmanlıq böhranı keçirib özünü döyürdü, amma bir anlığa hiss elədim ki, ona qəti inanmıram. Özünü yalandan döyən saxtakar idi». «Bunu necə baĢa düĢdün?» «Zərif əfəndini lap uĢaqlığından bəri tanıyırıq. Çox düz, amma dinməz, solğun və rəngsizdi. NaxıĢları kimi. Sanki qarĢımdakı ondan daha sadəlövh, daha saf və əqidəli, amma dayaz adam idi».
«O da ərzurumilərlə oturub-dururmuĢ», – Qara dedi. «Heç bir müsəlman bilmədən günah iĢlədiyinə görə, özünü bu qədər döyməz», – dedim. «YaxĢı müsəlman Allahın adil və məntiqli olduğunu, bəndəsinin niyyətini hesaba aldığını bilir. Bilmədən donuz əti yediyinə görə cəhənnəmə gedəcəyinə ancaq quĢbeyin cahillər inanar. Həqiqi
Zərif əfəndi elə bunu eləyirdi: məni qorxutmaq istəyirdi. Qorxuda biləcəyini ona sənin əniĢtən öyrətmiĢdi, bunu da onda baĢa düĢdüm. Ġndi mənə dəqiq deyin, sevimli nəqqaĢ qardaĢlarım, qan gözümdə laxtalanırmı, gilələri rəngini itirirmi?» Lampaları gətirib
üzümə dayadılar, gözlərimin içinə həkim diqqətiylə və Ģəfqətlə baxdılar.
756 «Elə bil heç Ģey olmayıb». Aləmdə ən axırıncı görəcəyim Ģey nəzərlərini gözlərimin içinə dikmiĢ bu üçümü olacaqdı? Həyatımın sonuna qədər o anları heç unuda bilməyəcəyimi baĢa düĢür, peĢmanlıq duymağıma baxmayaraq, ümidimi də itirmədiyimə görə danıĢırdım: «ƏniĢtən Zərif əfəndiyə qadağan bir Ģey elədiyini öyrətdi. Son rəsmin üstünü örtüb, həmin rəsmin hər hər guĢəsini birimizə açıb, ora rəsm çəkdirib, bütövü gizlədə-gizlədə... Rəsmdə sirli və gizli iĢ ovqatı yaradıb günah qorxusu saldı. Bizə çatan eyhamları, günah təlaĢını da ömürlərində naxıĢlı kitab görməmiĢ ərzurumilər yox, əvvəlcə o yaratdı. Ona görə də vicdanı təmiz olan nəqqaĢın qorxacağı nə ola bilər ki». «Vicdanı təmiz nəqqaĢın artıq qorxacağı çox Ģey var», – Qara özünü bilikli göstərib dilləndi. «Əlbəttə, nəqĢetməyə kimsənin sözü yoxdu, amma rəsm, dinimizə görə, qadağandı. Əcəm ustadlarının rəsmləri, hətta heratlı ən böyük ustadların möcüzələri ən axırda səhifənin qırağındakı bəzəyin bir parçası kimi göründüyünə görə kimsə onlara irad tuta bilməz ki, yazının gözəlliyini, xəttatın möcüzəsini qabartmır. Onsuz da nəqĢimizi neçə adam görür? Amma firəng ustadlarının üsullarından yararlandıqca çəkdiyimiz naxıĢ burada naxıĢlıqdan
757 çıxıb əməlli-baĢlı rəsm olmağa baĢlayır. Qurani- Kərimin qadağan elədiyi, Peyğəmbərimizin heç xoşlamadığı şey elə budu. PadĢahımız da, əniĢtəm də bunu çox yaxĢı bilirdilər. ƏniĢtəm buna görə öldürüldü». «ƏniĢtən qorxduğuna görə öldürüldü», – dedim. «Eynilə sənin kimi, o da çəkdiyi nəqĢin dinə, kitaba zidd olmadığını iddia eləməyə baĢlamıĢdı... Bu da lap dinə zidd bir Ģey tapmaqdan ötrü can atan ərzurumilərin axtardığı Ģeydi. Zərif əfəndiylə ƏniĢtə bir-birilərinə tamamilə uyğun idilər». «Nəhayət, ikisini də sən öldürdün, yox?» Bir anlığa güman elədim ki, məni vuracaq, həmin məqamda gözəl ġəkurənin yeni ərinin də əniĢtəsinin öldürülməsindən narazı olmadığını dərhal baĢa düĢdüm. Vurmayacaqdı, vursa da, artıq vecimə almırdım. «Əslində, əniĢtən PadĢahımızın istədiyi Ģey olan firəng nəqqaĢlarının təsiriylə bir kitab hazırlatmaq qədər, – inadla dedim, – hamıya meydan oxuyan, günah qoxusuna bulaĢmıĢ kitab da hazırlatmaq istəyirdi. Məğrurcasına özünü dartmaq məqsədilə. Səyahətlərində gördüyü
firəng ustadlarının rəsmlərinə kölə kimi heyran olmuĢdu, hamımıza günlər ərzində danıĢdığı Ģeylərə – o
Yüklə 4,51 Mb. Dostları ilə paylaş:
|