Orxan pamuk məNİm adim qirmizi
Yüklə 3,5 Mb. Pdf görüntüsü
|
756 «Elə bil heç Ģey olmayıb». Aləmdə ən axırıncı görəcəyim Ģey nəzərlərini gözlərimin içinə dikmiĢ bu üçümü olacaqdı? Həyatımın sonuna qədər o anları heç unuda bilməyəcəyimi baĢa düĢür, peĢmanlıq duymağıma baxmayaraq, ümidimi də itirmədiyimə görə danıĢırdım: «ƏniĢtən Zərif əfəndiyə qadağan bir Ģey elədiyini öyrətdi. Son rəsmin üstünü örtüb, həmin rəsmin hər hər guĢəsini birimizə açıb, ora rəsm çəkdirib, bütövü gizlədə-gizlədə... Rəsmdə sirli və gizli iĢ ovqatı yaradıb günah qorxusu saldı. Bizə çatan eyhamları, günah təlaĢını da ömürlərində naxıĢlı kitab görməmiĢ ərzurumilər yox, əvvəlcə o yaratdı. Ona görə də vicdanı təmiz olan nəqqaĢın qorxacağı nə ola bilər ki». «Vicdanı təmiz nəqqaĢın artıq qorxacağı çox Ģey var», – Qara özünü bilikli göstərib dilləndi. «Əlbəttə, nəqĢetməyə kimsənin sözü yoxdu, amma rəsm, dinimizə görə, qadağandı. Əcəm ustadlarının rəsmləri, hətta heratlı ən böyük ustadların möcüzələri ən axırda səhifənin qırağındakı bəzəyin bir parçası kimi göründüyünə görə kimsə onlara irad tuta bilməz ki, yazının gözəlliyini, xəttatın möcüzəsini qabartmır. Onsuz da nəqĢimizi neçə adam görür? Amma firəng ustadlarının üsullarından yararlandıqca çəkdiyimiz naxıĢ burada naxıĢlıqdan downloaded from KitabYurdu.org
757 çıxıb əməlli-baĢlı rəsm olmağa baĢlayır. Qurani- Kərimin qadağan elədiyi, Peyğəmbərimizin heç xoşlamadığı şey elə budu. PadĢahımız da, əniĢtəm də bunu çox yaxĢı bilirdilər. ƏniĢtəm buna görə öldürüldü». «ƏniĢtən qorxduğuna görə öldürüldü», – dedim. «Eynilə sənin kimi, o da çəkdiyi nəqĢin dinə, kitaba zidd olmadığını iddia eləməyə baĢlamıĢdı... Bu da lap dinə zidd bir Ģey tapmaqdan ötrü can atan ərzurumilərin axtardığı Ģeydi. Zərif əfəndiylə ƏniĢtə bir-birilərinə tamamilə uyğun idilər». «Nəhayət, ikisini də sən öldürdün, yox?» Bir anlığa güman elədim ki, məni vuracaq, həmin məqamda gözəl ġəkurənin yeni ərinin də əniĢtəsinin öldürülməsindən narazı olmadığını dərhal baĢa düĢdüm. Vurmayacaqdı, vursa da, artıq vecimə almırdım. «Əslində, əniĢtən PadĢahımızın istədiyi Ģey olan firəng nəqqaĢlarının təsiriylə bir kitab hazırlatmaq qədər, – inadla dedim, – hamıya meydan oxuyan, günah qoxusuna bulaĢmıĢ kitab da hazırlatmaq istəyirdi. Məğrurcasına özünü dartmaq məqsədilə. Səyahətlərində gördüyü
firəng ustadlarının rəsmlərinə kölə kimi heyran olmuĢdu, hamımıza günlər ərzində danıĢdığı Ģeylərə – o
downloaded from KitabYurdu.org
758 – əməlli-baĢlı inanmıĢdı. Mənə
qalsa, hazırladığımız kitabda nə zərərli bir cəhət vardı, nə də dinə sığmayan bir Ģey... PadĢahın xüsusi icazəsiylə belə bir Ģey eləmək ondan ötrü firəng ustadlarına heyranlıq qədər əhəmiyyətliydi. Divardan asılacaq rəsm çəksək, əlbəttə, günahkar olardıq. Amma o kitab üçün nəqĢ elədiyimiz rəsmlərin heç birində mən dinə zidd bir Ģey, asilik, kafirlik, hətta bəlkə gizli qadağa qorxusu belə hiss eləmədim. Siz hiss elədinizmi?» Gözlərim gücünü müəyyən qədər itirmiĢdi, amma, Ģükür, sualımın onları çox qıcıqlandırdığını baĢa düĢəcək qədər görə bilirdim. «Qərar verə bilmirsiniz, yox?» – zövq ala-ala dedim. «NəqĢ elədiyimiz rəsmlərdə açıq-aĢkar günah fikri, dinsizlik kölgəsi olduğunu gizlincə fikirləĢsəniz belə, bunu qətiyyən qəbul eləyib dilinizə gətirə bilməzsiniz. Çünki bu, sizi günahlandıran ərzurumi düĢmənlərinizə, xurafatçılara haqq qazandırar. O biri tərəfdən, mələk kimi tərtəmiz olduğunuzu da qətiyyətlə söyləyə bilməzsiniz, çünki bu gizli, sirli, qadağa bəzi Ģeylər eləməyin baĢgicəlləndirən qürurundan, təĢəxxüs satmaqdan əl çəkmək demək olardı. Mən də belə əzəmət göstərdiyimi necə baĢa düĢdüm, bilirsinizmi? Zərif əfəndini gecəyarısı bu təkkəyə gətirməklə! Onu guya küçələrdə gedə-gedə downloaded from KitabYurdu.org
759 soyuqdan donduğumuza görə bura gətirmiĢdim. Əslində, kafir bir qələndəri tör-töküntüsü, daha da pisi, onun oxĢarı olduğumu görməyi xoĢuma gəlirdi. Oğlanbazlıq, nəĢəxorluq, sərsərilik və hər cür iyrəncliyi eləyən dağıdılmıĢ təriqətin son yolçusu olduğumu görəndə sanki bədbəxt Zərif əfəndi məndən daha da qorxacaq, mənə daha çox hörmət eləyəcək, bəlkə də qorxudan ağzını yumacaqdı. Təbii ki, bunun tamamilə əksi oldu. Buradan heç xoĢu gəlmədiyinə görə quĢbeyin uĢaqlıq yoldaĢımız dərhal qərara gəldi ki, əniĢtəndən öyrəndiyi dinsizlik günahlandırmaları yerindədi. Beləcə, əvvəlcə «mənə kömək elə, cəhənnəmə getməyəcəyimizə məni inandır ki, bu gecə rahat yata bilim», deyən sevimli Ģəyird yoldaĢımız təhdidkar tərzdə «bunun axırı pis olar» deməyə baĢladı. Son rəsmdə PadĢahımızın rəsmlərindən çox uzaqlaĢdırılmasını, PadĢahımızın bunu bağıĢlamayacağını, dedi-qoduların ərzurumlu vaiz xocanın qulağına çatacağını deyirdi. Az qala onu
hər Ģeyin
yerli-yerində olduğuna inandırmağıma imkan qalmamıĢdı. ƏniĢtənin ağla batmayan davranıĢlarını, «dinə küfr edilir, Ģeytan sevimli göstərilir» eyhamlarını ĢiĢirdib, ərzurumlu vaizə uymuĢ o quĢbeyin dostlarına baĢa salacağını, onların da bu iftiralara inanacaqlarını baĢa düĢdüm. PadĢahımızın yaxın münasibətinə nail olduğumuza downloaded from KitabYurdu.org
Yüklə 3,5 Mb. Dostları ilə paylaş:
|