Motivatsiya nazorad

REFERAT
INTRODUCTION TO MANAGEMENT

MOTIVATSIYA VA NAZORAT

Tour Tash B323

Bajardi: Qosimov M.
Tekshirdi: _____________

Toshkent – 2023

MOTIVATSIYA NAZORAD
M otivatsiya — bu odamlar va boshqa hayvonlarning maʼlum bir vaqtda xatti-harakatni boshlashi, davom ettirishi yoki toʻxtatishi sababi. Motivatsion holatlar odatda agent ichida harakat qiluvchi, maqsadga yoʻnaltirilgan xatti-harakatlarga moyillikni yaratadigan kuchlar sifatida tushuniladi. Koʻpincha turli xil ruhiy holatlar bir-biri bilan raqobatlashadi va faqat eng kuchli holat xatti-harakatni belgilaydi. Bu shuni anglatadiki, biz biror narsani amalga oshirmasdan turib, biror narsa qilishga undashimiz mumkin.
Motivatsiyani taʼminlovchi paradigmatik ruhiy holat — bu istak . Ammo boshqa turli holatlar, masalan, nima qilish kerakligi yoki niyatlari haqidagi eʼtiqodlar ham motivatsiyani taʼminlashi mumkin. Motivatsiya „motiv“ soʻzidan olingan boʻlib, u kishining ehtiyojlari, istaklari yoki undovlarini bildiradi. Maqsadga erishish uchun shaxslarni harakatga undash jarayonidir. Ish maqsadlari kontekstida odamlarning xatti-harakatlarini kuchaytiradigan psixologik elementlar pulga boʻlgan xohishni oʻz ichiga olishi mumkin.
M ativatsiya 2 xil boladi moddiy va manaviy. Moddiy mativatsiya Pul ko’rinishida (ish haqqi), pulsiz (tibbiy xizmat ko’rsatish dasturi, ta’lim dasturi, turli xil sugurtalar, imtiyozlar va kompensatsiyalar, imtiyozli qarz olish tizimi va shu kabilardir. Manaviy mativatsiya Odamlar tashkilotlarning umumiy maqsadlari sari intilishlarida muvaffaqiyatni sezishlari, xizmat pog’onalari bo’yicha ko’tarilish imkoniyatlarining borligini bilishlari, atrofdagilar ( ayniqsa rahbarlar) tomonidan tan olinishi.
Nazoratning mohiyatini tushunish uchun bir qator jihatlarni ajratib koʻrsatish kerak: Nazorat — bu tizimning oʻz maqsadlariga erishishini taʼminlaydigan jarayonlardan biridir. Boshqarish jarayonlarini amalga oshirish uchun tizimda quyidagi boshqaruv jarayonlari (boshqaruv elementlari) tashkil etilishi lozim tekshiriladigan tizim uchun ishlash standartlarini belgilash; agar erishilgan natijalar belgilangan standartlardan sezilarli darajada farq qilsa, boshqaruv jarayonlarini sozlash.
Boshqarish muammoning oʻsishini oldini olishga qaratilgan (tizimning (ob’ektning) haqiqiy holatining berilganidan chetga chiqishi). Tekshirishning eng muhim komponenti — bu fikr-mulohazalar. Nazorat haddan tashqari boʻlmasligi kerak, chunki ob’ektning (boshqariladigan tizim) haqiqiy holatining berilganidan ahamiyatsiz ogʻishlari boshqaruv mexanizmlarining ishlashiga olib keladi, bu tizimni tejamkor qiladi. Shuni ham hisobga olish kerakki, haddan tashqari nazorat boshqariladigan tizim elementlarini belgilangan maqsadlarga erishishdan nazorat talablarini qondirishgacha qayta yoʻnaltirishi mumkin.
N azorat o’tkazilish muddatiga qarab uch turga bo’linadi: muddatidan ilgarigi nazorat – reja ko’rsatkichlari (standartlar)ni, masala va vakolatlarni o’zaro mosligini ish boshlanishidan ilgari tekshirish (u asosan moddiy va moliyaviy resurslarga qaratilgan bo’ladi) joriy nazorat – ish boshlangandan so’ng bo’ysinuvchilarning mehnat faoliyatlarini bevosita boshliq tomonidan kuzatilishi; xulosaviy nazorat (yakuniy) - ish tugagandan so’ng yoki unga ajratilgan vaqt (muddat) tamom bo’lgandan keyin bo’ysinuvchilarning bevosita boshliqqa hisobot berishlari.