Az
ərbaycan dili məsələləri
3
M
Ə Q A L Ə L Ə R
ƏDƏBİYYAT DƏRSLƏRİNDƏ
VƏTƏNPƏRVƏRLİK TƏRBİYƏSİ
B
əşəriyyətin işıqlı gələcəyi olan kommunizm quru-
cularının vətənpərvərlik ruhunda tərbiyə olunması, yeni
insan şəxsiyyətinin formalaşdırılması vacib bir problem
kimi
qarşıda durur. Bu problemin həllində nümunəvi
m
əktəb bacarıqlı müəllim, yaxşı təşkil edilmiş dərs və s.
mühüm amill
ərdəndir. Bunu
nəzərə alaraq ədəbiyyat
d
ərslərində keçilən mövzu ilə əlaqədar şagirdlərdə vətənə
m
əhəbbət hissi aşılamağa çalışıram.
Beşinci sinifdə A.Səhhətin “Vətən” adlı şeirini keçər-
k
ən vətən sevgisinin nəcib və müqəddəs olduğunu bildirir,
bunun xalqlara, azadlığa, sülhə dərin məhəbbət olduğunu
şagirdlərə izah edirəm. Şagirdləri başa salıram ki, xalq
v
ətən uğrunda fədakarlıq göstərənləri heç vaxt unutmur.
Sovet adamlarının sosialist Vətənimizə olan
məhəbbət və
s
ədaqətləti kommunuzm quruculuğu uğrundakı əmək
prosesind
ə, ölkəmizin düşmənlərdən müdafiəsində təzahür
edir.
Bel
ə girişdən sonra “Vətən” şeirinin ifadəli oxusuna
başlayıram. Şeirin təhlili zamanı şagirdlərin
diqqətini
aşağıdakı misralara cəlb edirəm:
Könlümün sevgili m
əhbubu mənim
V
ətənimdir, vətənimdir, vətənim.
v
ə ya
Misir S
əfərov
4
V
ətəni sevməyən insan olmaz.
Olsa, ol şəxsdə vicdan olmaz.
Bundan sonra V
ətəni sevməyənləri,
ona xəyanət
ed
ənləri qorxaq, satqın adlandırır, uşaqlarda belələrinə
qarşı nifrət hissi aşılayıram.
Doqquzuncu sinifd
ə Qasım bəy Zakiri keçərkən onun
ist
ər təmsillərini, istərsə də satirik əsərlərini yüksək səviy-
y
ədə təhlil edir, fikrimi müasir dövrümüzlə əlaqələn-
dirir
əm. Zakirin yaradıcılığından bəhs
edərkən göstərirəm
ki, Zakir çar hökum
ətinin əlindən olmazın əziyyətlərini
ç
əkmişdir. Heç bir sənətkar qoca vaxtında hökumət əlin-
d
ən Zakir qədər zülm görməmişdir. Q.B.Zakir bunu
M.F.Axundov, İ.B.Qutqaşınlıya və başqa dostlarına yaz-
dığı məktublarında dönə-dönə qeyd etmişdir:
Piran
ə sərlikdə çərxi-kəcrəftar
Eyl
ədi vətəndən dərbədər məni.
Neyl
əmişəm bilməm dövri-zalimə,
İncidir düşəndə bu qədər məni.
Bütün
bunlara baxmayaraq,
qocaman şair “Fərzəndi-
əziz” əsərində Vətəninə, xalqına hədsiz rəğbət bəsləyir.
Ana yurdunun yadelli atların dırnağı altında tapdalanma-
sına razı olmayan Zakir rus qoşunlarını tərlana, onun
q
əsbkar düşmənlərini isə qarğaya və yapalağa bənzədir.
Şair rus qoşunlarının döyüş rəşadətindən danışaraq göstərir
ki,
rus xalqı ilə müharibəyə girişənin dəmirdən başı,
poladdan da canı olmalıdır.
Bu, Q..B.Zakirin ana V
ətənin hər qarış torpağını
ür
əkdən sevməsini sübut edən ən yaxşı dəlildir.
Şagirdlərdə vətənpərvərlik tərbiyəsini sərbəst möv-
zularda apardığım inşa yazılarda da aşılamağa çalışıram.
“Ayrılarmı könül candan, Azərbaycan, Azərbaycan!”,
Az
ərbaycan dili məsələləri
5
“V
ətəni sevməyən insan olmaz”, “Mən
sovet vətənda-
şıyam”, “Mən hansı bir insana bənzədim ki, Lenini”,
“B
əli, bakılıyam, öz şöhrətim var” və sair mövzularda
apardığım inşa yazılar müsbət nəticələr verir.
1974