Microsoft Word XI jurnal 10 doc
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
14 lər bu fikrin üzərində daha çox təkidlə dayanırlar. Görkəmli kitabxana- şünas alim B.N.Baçaldin metodiki işdən danışarkən göstərir ki, metodiki mərkəzlərin səlahiyyətləri imkan verir ki, onlar kitabxanaların bütün təd- birlərində fəal və yaxından iştirak etsinlər. Metodistlər kadr işini yaxşı bilməli, onlarla işləməyi bacarmalı, onları yaxından tanımalı, onların gündəlik ehtiyaclarını bilməli, beləliklə, hər bir kitabxananın inkişafına kömək etməlidirlər. Bu fikirlərlə bir sıra görkəmli kitabxanaşünas alimlər E.K.Vısoçkaya, N.A.Semyonova və başqaları razılaşaraq göstərirlər ki, metodiki iş kitabxanaların gündəlik fəaliyyətinə kömək etməyə istiqa- mətləndirilməlidir (5). Bu alimlərin baxışlarına görə bu köməklik gün- dəlik aparılmalı, vaxtında və əməli olaraq həyata keçirilməlidir. Analoji fikirləri kitabxanaşünas alim N.Bibika da təsdiq edir və göstərir ki, “Metodiki şöbənin başlıca vəzifəsi-bütün istiqamətlərdə kitabxanalara köməklik göstərməkdir” (2). Belə bir fikri O. Budetskaya təsdiqləyərək hesab edir ki, bu gün metodiki işin məzmununu dərinləşdirmək və əhatəli etmək lazımdır. O göstərir ki, metodistlər öz üzərlərinə məsləhətlər ver- məyi götürməlidirlər. Kitabxana işçilərinin daha az-az qarşılaşdığı müha- sibat işi, iqtisadi məsələlər hüquqi və digər problemlərə dair əməli məsləhətlər verməlidirlər (4). Metodiki təminat işinin əsas problemləri- nin müəyyənləşdirilməsi metodik mərkəzlərin qarşısında duran çox mü- hüm vəzifələrdən biridir. Xüsusilə Respublika Milli Kitabxanası metodik mərkəz, respublikanın bütün kitabxanalarının metodiki əlaqələndirmə mərkəzi kimi müasir problemləri araşdırmalı və respublikada fəaliyyət göstərən bütün metodiki mərkəzlərə əməli təkliflər verməlidirlər (5). Bu təkliflər mərkəzi kitabxana sistemlərinə, yerlərə, filial kitabxanalarına çatdırılmalıdır ki, bütün kitabxana şəbəkələri və sistemlərini əhatə etsin. Müasir dövrdə kitabxanaların elmi- metodiki təminatında Azərbay- can Respublikası Prezidentinin 2008-ci il 6 oktyabr tarixli 3072 nömrəli sərəncamı ilə təsdiq edilmiş “Azərbaycan Respublikasında kitabxana- informasiya sahəsində 2008-2013-cü illərdə inkişafı üzrə Dövlət Proq- ramı”nda Kitabxanaların metodiki təminatına xüsusi yer verilmiş və gös- tərilmişdir ki, “Kitabxana işi sahəsində elmi-tədqiqat və elmi–metodiki fəaliyyətin stimullaşdırılması, sahəyə aid ədəbiyyat nəşrinin genişləndi- rilməsi nəzərdə tutulmuşdur” (1). Bu proqramdan irəli gələn digər məsə- lələrin həll edilməsində metodik mərkəzlərin üzərinə çox böyük vəzifələr qoyulmuşdur. Metodiki mərkəzlər kitabxanaların inkişaf proqramının ye- rinə yetirilməsində respublika səviyyəli bütün tədbirlərin həyata keçiril- 15 məsində xüsusilə respublika və regional mərkəzlər fəal mövqeyə malik olmalıdırlar. Son illərdə metodiki işin müxtəlif illərdə bir məfhum kimi dəyiş- məsi, onun bir termin kimi yeniləşməsi metodik təminatın məzmununda da mühüm dəyişikliklərin aparılmasını tələb edir. Bu dəyişikliklər artıq dünya təcrübəsində, eləcə də, respublikamızda xeyli inkişaf etmişdir. Məlum olduğu kimi, kitabxana-informasiya proseslərinin son dərə- cə mürəkkəbləşdiyi, yeni texnologiya ilə zənginləşdiyi bir zamanda ki- tabxana işinin metodik təminatının öhdəsinə çox mühüm vəzifələr düşür. Müasir dövrdə kitabxana ictimaiyyəti metodik təminatın necə inkişaf et- məsini düşünürlər. Bu problem kitabxana işinin ən aktual problemlərin- dən biridir. Kitabxanaların metodik təminatının həmişəki məzmunu xey- li dəyişmiş və zənginləşmişdir. Bu, şübhəsiz ki, ilk növbədə kitabxana işinin inkişafı, cəmiyyətdəki informasiya proseslərinə inteqrasiyası ilə əlaqədardır. Hazırda, kitabxanaların metodiki təminat probleminin müxtəlif izahlara, şərhlərə və münasibətlərə məruz qaldığı kitabxanaçılıq fəaliyyə- tində baş verən kəmiyyət və keyfiyyət dəyişmələri ilə izah olunmalıdır. Müasir dövrdə kitabxana işçiləri, metodistlər kitabxanaların meto- dik təminatı anlayışının mahiyyətinin dərindən dərk edilməsi üçün müa- sir dövrdə dünya informasiya məkanında baş verən yeni prosesləri, bu proseslərlə əlaqədar kitabxanaların fəaliyyətində meydana gələn konsep- tual dəyişiklikləri dərindən öyrənməli və tətbiq etməlidirlər. Müasir dövrdə kitabxanaların metodiki təminatı dedikdə metodik mərkəzlər tərəfindən kitabxanaların və kitabxanaçıların fəaliyyətinin dövrün tələblərinə uyğun dinamik inkişafına yönəlmiş nəzəri əsaslara və mütərəqqi təcrübəyə söykənən, özündə rəngarəng forma və üsulları bir- ləşdirən təşkilati-metodiki əməliyyatların hazırlanıb həyata keçirilməsi nəzərdə tutulur. Kitabxanaların metodik təminatı sistemli fəaliyyət olub, cəmiyyətin kitabxana işinin analitik-sintetik təhlil metodlarına əsaslanan elmi infor- masiya, pedaqoji və təşkilati funksiyaları yerinə yetirir. Elmi funksiya bu gün ən vacib funksiyalardan biridir. Metodik təminat sisteminin elmi funksiyasının əsasını metodik mərkəzlərin ölkədə kitabxana işinin vəziy- yətini və inkişaf yolların müəyyənləşdirən təhlil metodu ilə aparılan elmi tədqiqatlar təşkil edir. Bunun əsasında metodiki mərkəzlər cəmiyyətində kitabxanaların işinə yaradıcı çəkildə müdaxilə edərək metodiki təminatın istiqamətləndirilməsinə dair tövsiyələr irəli sürülməlidir. 16 Son illərdə dünya metodik təminat sistemində nəzərə çarpan cəhət metodik iş üsullarının elmi-tədqiqat üsulları ilə yaxınlaşması bir çox hal- larda isə onların sintezidir. Bu müasir cəmiyyətdə baş verən mühüm kitabxana proseslərinin inkişaf qanunauyğunluqları ilə əlaqədardır. Həm də metodik fəaliyyətin elmi-tədqiqat metodları ilə sintezi bu fəaliyyət özünün xarakterik cəhətlərindən irəli gəlir. Metodik təminat sistemi baş verən kitabxana-informasiya proseslə- rinin ayrılmaz hissəsidir. Lakin bu prosesdə onun öz yeri vardır. Əgər hər bir kitabxananın əsas xidmət obyekti oxucu və ya informasiya istehsalçı- sıdırsa, metodik təminat sisteminin üç fəaliyyət obyekti vardır: oxucu, ki- tabxanaçı və kitabxana. Metodik fəaliyyət eyni zamanda elmi fəaliyyətin bir sahəsidir. Bu metodik fəaliyyətin əsas vəzifələrindəndir. Metodik fəaliyyət zamanı yalnız elmi müddəalar və prinsiplərdən, həmçinin kitab- xanaşünaslığın nəzəri nailiyyətlərindən istifadə etməklə kitabxanaların metodik təminat prosesi öz inkişafını və səmərəliliyini təmin edə bilər. Beləliklə müasir dövrdə kitabxana işinin metodik təminat sistemi kitab- xanaşünaslıq tədqiqatları ilə vəhdətdə olan sistemli fəaliyyət kimi təzahür edir. Bu baxımdan kitabxanaların təşkilari-metodik prosesində kitabxana işinin proqramlaşdırılması mühüm kitabxana əməliyyatlarının səmərə- ləliyinin öyrənilməsi, kitabxanalarda sosioloji tədqiqatların keçirilməsi eksperimentlərin qoyulması və ya digər xarakterli müddəaların kitabxana işində tətbiq edilməsi, analitik təhlil xarakteri daşıyan arayışların məruzə və informasiya sənədlərinin hazırlanması, kitabxana işinin iqtisadi təhlili və s. kimi elmi- tədqiqat üsulları metodik–təminat sisteminin ayrılmaz tərkib hissəsinə çevrilməlidir. Metodiki təminat sisteminin müasir dövr üçün başlıca istiqamətləri yeni kitabxana proqramlarının tətbiqi ilə bağlıdır. Azərbaycan Respub- likasında bu sahədə bir sıra iri elmi kitabxanalarda yeni proqramların tət- biqinə başlansa da hələlik bu iş tamamlanmamış vəziyyətdədir. Yəni ki- tabxanalardan dünya təcrübəsində olduğu kimi geniş oxucu kütləsi lazımi səviyyədə istifadə edə bilmirlər, yəni bu iş sistem halında oxuculara xid- mət göstərə bilmir. Elektron kitabxana, elektron kataloqun yaradılması və istifadəsi ürək açan deyil. Respublikamızın MKS-lərində və digər məktəb, uşaq, elmi-texniki və s. kitabxana şəbəkələri və internet sistem- lərindən istifadə etməklə kitabxana xidməti yarıtmaz vəziyyətdədir. Bütün bunlar onu göstərir ki, tez bir zamanda kitabxana şəbəkələri və sistemlərinin proqram təminatı həyata keçirilməli, bütün kitabxanala- rın kompüter təminatı, internetə qoşulması, lokal şəbəkə sisteminin qu- Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|