Microsoft Word sanaye sahalari
Yüklə 170,89 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Sənaye komplekslərinin mahiyyəti və təşkili formalarının əsasları
| 1 tərtib edən: c.e.n. İsmayılova Ü.T. Azərbaycanın sənaye kompleksi və onun inkişafının perspektiv istiqamətləri İzahat vərəqəsi «Azərbaycanın sənaye kompleksi və onun inkişafının perspektiv istiqamətləri» fənni BDU-nun Coğrafiya fakültəsində «Fiziki coğrafiya» ixtisası üzrə əyani təhsil alan magistrantlar üçün 60 saat (45 saat – mühazirə, 15 saat – laboratoriya məşğələsi) həcmində tədris olunur. Fənnin tədrisinin əsas məqsədi Azərğaycan sənaye kompleksinin inkişaf tarixi, ərazi təşkilinin formalaşması və inkişafının perspektiv istiqamətlərini göstərməkdən ibarətdir.
Mövzülar üzrə saatların paylanması № cəmi O cümlədən Müh. Lab. 1 Kursun predmeti, məqsədi və vəzifələri 2 2 2 Sənayenin yerləşməsinin qanunauynğunlukları və prinsipləri. 2 2
3 Sənayenin öyrənilməsinin başlıca metodları.
4 2 2 4 Sənaye komplekslərinin mahiyyəti və təşkili formalarının əsasları. 2 2 5 Sənayenin Azərrbaycan təsərrüfat komplesində yeri və əhəmiyyəti. 2 2
6 Azərbaycan sənayesinin sahə və ərazi strukturunun formalaşması və inkişaf səviyyəsi. 4 2 2
7 Azərbaycanda sənayenin inkişafının təbii- iqtisadi potensialı. 2 2 8 Neft-qaz kompleksi. 4 2 2
9 Elektroenergetika 2 2
10 Kimya və
neftkimya 2 2
11 Qara
metallurgiya.
4 2 2 12 Əlvan
metallurgiya 2 2
13 Maşınqayırma və metal emalı. 2 2
14 Yüngül və yeyinti sənayesi
4 2 2
15 Tikinti və tikinti materialları sənayesi 2 2 16 Azərbaycanda fəaliyyət göstərən sənaye 2 2
2 xoldinq şirkətləri 17 Azərbaycan sənayesinin inkişafında dövlət proqramlarının əhəmiyyəti. 4 2 2 18 Azərbaycanda qeyri-neft kompleksinin inkişaf perspektivləri 2 2
19 Azərbaycan regionlarında sənayenin inkişaf prioritetləri 2 2 20 Azərbaycanın regional sənaye mərkəzlərinin formalaşması pespektivləri 2 2
21 Sənaye profilli Azad İqtisadi Zonaların yaradılması yolları. 4 2 2 22 Sənayenin inkişafının infrastruktur bazası. 4 3 1
Cəmi 60 45 15
Mövzular və onların məzmunu 1. Kursun predmeti, məqsədi və vəzifələri . Ölkənin sosial-iqtisadi inkişafında təbii ehtiyatların istifadəsində sənayenin rolu. Predmet və obyektləri. Sənaye coğrafiyası elminin iqtisadiyyatla, texnika, ekologiya və b. elmlərlə əlaqəsi. Azərbaycan iqtisadiyyatında sənayenin əhəmiyyəti. Sənaye coğrafiyası qarşısında duran vəzifələr.
Sənayenin yerləşdirilməsi haqqında müasir ideyalar. Sənayenin inkişafı və yerləşdirilməsinin qanunauyğunluqları. Müəssisələrin xammal, yanacaq, və enerji, infrastruktur obyektlərinə, elmi-tədqiqat institutları mərkəzlərinə yaxınlıq. Əmək ehtiyatlarına və istehlakçılara yaxınlıq. Müəssisələrin ixtisaslaşma, kooperasiya və kombiləşmə formaları. 3. Sənayenin öyrənilməsinin başlıca metodları. Tarixilk, müqayisəli-coğrafiya, sistemlm yanaşma, balanslaşdırma, istehsal sikilləri, sənayenin yerdəyişməsinin öyrənilməsi üsulları. 4.
Sənaye komplekslərinin mahiyyəti və təşkili formalarının əsasları. Sənayenin sahə və sahələrarası əlaqələrin formaları. Sənaye rayonları və zonaları. Sənayenin xammalın kompleks emalı ilə bağlılı yaranan texnoloji ardıcıllıq-enerji-istehsal sikilləri. Sənaye kompleksləri və sənaye məntəqələri, 3 mərkəzləri və qovşaqları.. Sənayenin beynəlxalq və regional kooperasiya əlaqələri. 5. Sənayenin Azərrbaycan təsərrüfat komplesində yeri və əhəmiyyəti. Azərbaycan sənayesinin inkişaf amilləri, formalaşma mərhələləri və onların coğrafi xüsusiyyətləri. Keçmişdə və müstəqillik illərində sənayenin yeri və əhəmiyyəti. Azərbaycannın ÜDM, xarici əlaqələrində, investisiya qoyuluşunda sənayenin yeri.əhali və təsərrüfat sahələrinin tələbatının ödənilməsində rolu.
Azərbaycan sənayesinin sahə strukturunun mahiyyəti. Avropa standartlarına uyğun yeni sənaye statistikasının qəbul olunması və onların qruplaşdırılması. Sənayenin sahə strukturunun müəyyən edilməsi meyarı. Sənayenin ərazi strukturunun mahiyyəti və formaları. Azərbaycan sənayesinin müasir sahə və ərazi strukturunun vəziyyəti və problemləri. Yeni sənaye sahəsi: elektrik enerjisi, qaz və suyun istehsalı və bölüşdürülməsi.
Sənaye komplekslərinin inkişafına təbii şəraitinin təsiri. Yanacaq –energetika və mineral-xammal ehtiyatları və onların kompleksli istifadəsi. Daxili sular ehtiyatları və onların sənayedə istifadəsi. Sənayenin inikşafında dəniz ehtiyatlarının rolu. Bioloji ehtiyatlarından sənayenin inkişafında istifadəsinini coğrafi problemləri. Alternativ enerji mənbələrindən istifadə. 8. Neft-qaz kompleksi. Neft-qaz sənayesinin inkişaf mərhələləri. Müasir inkişafı və yerləşməsi. Yataqların səciyyəsi. Perspetiv neft yataqları. Perspektiv qaz yataqları. Neft və qazın emalı. Yeni texnologiyaların neft və qazın emalında tətbiqi. Xarici şirkətləri neft-qaz sahəsində fəaliyyəti. Neft –qazın beynəlxalq ixracat boru kəmərləri. 9. Elektroenergetika kompleksi Elektroenergetikanın sənaye sahələrinin inkişafında rolu. Elektrik enerji istehsalı. Su elektrik stansiyalar. İstilik elektrik stansiyaları. Modul tipli elektrik
4 stansiyaların sənayenin inkişafına təsiri. Cənubi Qafqaz enerji sistemində Azərbaycanın yeri. Yeni atom elektrik stansiyasının tikilməsi ilə bağlı problemlər. 10. Kimya və neftkimya kompleksi Kimya və neftkimya sənayesinin xammal bazası., sahə və ərazi strikturu. Kimya sənayesinin ərazi strukturu və əsas mərkəzləri. Kimya və neftkimyanın perspektivləri. 11. Qara metallurgiya kompleksi Qara metallurgiya sənayesinin təsərrüfatda yeri və sahələrarası əhəmiyyəti. Zəngin xammal bazası, müasir inkişafı və coğrafiyası. İnkişaf perspektivləri.
Əlvan metallurgiya sənayesinin təsərrüfatda yeri və sahələrarası əhəmiyyəti. Zəngin xammal bazası, müasir inkişafı və coğrafiyası. İnkişaf perspektivləri.
Maşınqayırmanın təsərrüfatda yeri.keçmişi hazırkı vəziyyəti, zəifləməsinin səbəbləri. Ölkə üzrə inkişafı və yerləşməsinin müasir vəziyyəti. Sənaye qovşaqlarının yaranmasında rolu. Sahələrarası əhəmiyyəti. Sənaye müəssisələri. Maşınqayırmaın inkişaf pespektivləri. Maşınqayırmanın əsas mərkəzləri.
Yüngül və yeyinti sənayesinin təsərrüfatda əhalinin təminatında və kənd təsərrüfatında xammallarının istifadəsində yeri və əhəmiyyəti. Yeyinti sənayesinin müasir inkişaf səviyyəsi, ona təsir göstərən amillər. Yüngül sənayesinin inkişaf amilləri, myasir vəziyyyəti və yerləşməsi.
Tikinti və tikinti sənayesinin təsərrüfatdə yeri və əhəmiyyəti. Tiknti sənayesinin xammal bazası. Əsas tikinti materiallarının ehtiyatları. Sement, kərpic və diğər məhsulların istehsalı. Yeni evtikmə texnologiyasının üstünlükləri. 16.
Xoldinq şirkətlərinin sahə strukturu. Müştərək şirkətlər. İnvestisiya qoyuluşu. Ölkənin regionlarında xarici şirkətlərin fəaliyyəti. 5
Azərbaycan sənayesinin inkişafında dövlət proqramlarının əhəmiyyəti. Azərbaycan Respublikasında keçirilən iqtisadi islahatlar. Regionlarda emal sənayesinin inkişafı üçün həyatakeçirilən tədbirlər.. İnvestisiya fondunun yaradılması. Azərbaycan regionlarının inkişaf proqramı. Sahibkarlıq fəaliyyəti ilə məşğul olanların imtiyazları.
Qeyri-neft anlayışının yaranma səbəbləri və onun tərkibinə daxil edilən təsərrüfat sahələri. Qeyri-neft sektorunun müasir coğrafiyası.
Azərbaycan regionlarında olan təbii ehtiyatların növləri, həcmi və regionlar üzrə yerləşməsi. Bu ehtiyatların istifadəsinin regionun inkişafında əhəmiyyəti. Təbii sərvətlərin mərhələ mərhələ istifadəyə verilməsinin istiqamətləri. 20. Azərbaycanın regional sənaye mərkəzlərinin formalaşması pespektivləri Müasir sənaye mərkəzələrinir səciyyəsi. İnkişaf səviyyəsinə görə onların təsnifləşdirilməsi. Sənayenin strukturu və onların mərkəzinin inkişafına təsiri yolları. 21.
AİZ-lərin müasir mərhələdə əhəmiyyəti. Dünyada yaradılan AİZl-in təcrübəsindən istifadəsi. Azərbaycanda AİZ-lərin yaradılması istiqamətləri. 22. Sənayenin inkişafının infrastruktur bazası. Sənayenin inkişafında infrastruktur sahələrin yeri və əhəmiyyəti. Nəqliyyıtin sənayenin yerləşməsinə təsiri. Sənaye məhsullarının idxal və ixracı. Sənaye məhsullarının idxal-ixracının dinamikası. İdxalın strukturunun həcmi və coğrafiyası. İxracın strukturu, həcmi və coğrafiyası.
Ədəbiyyat 1.
Azərbaycan sənayesi 2008. Statistik məcmuə. Bakı. Səda. 2008. 2.
Azərbaycan regionları 2008. Bakı. Səda. 2008. 3.
Azərbaycan nəqliyyatı 2008. Statistik məcmuə. Səda. 2008. 6 4. C.R. Abbasov. Azərbaycan respublikasının iqtisadi və sosial coğrafiyası. 2005. 5.
Ч.М. Аббасов. Экономика Азербайджана на путях глобализации. Ба- ку. 2006. 6.
мяскянляри. Бакы. БДУ.2002. 7.
А.М. Гаджизаде. Природные ресурсы и естественные условия развития промышленности Азербайджанской ССР. Баку. Азернешр. 1983. 8.
хайлово. 2000. 9.
Ю,Г. Липец, В.А. Пуляркин, С.Б. Шлихтер. География мирового хо- зяйства. Москва. Владос. 1999. 10.
11.
A.A. Nadirov. Azərbaycan iqtisadiyyatı Bakı. Elm. 2003. 12.
T.G. Həsənov. Coğrafiyanın tədqiqat metodları. (İqtisadi-coğrafi hissəsi). Bakı. BDU nəşriyyatı. 1990. 13.
А.Т. Хрущев. География промышленности СССР. Москва. Мысль. 1990. 14.
Regionların sosial-iqtisadi inkişafı (2004-2008-ci illər). ARDSK 2007. 15.
16.
www.customs.qov.az 17.
Yüklə 170,89 Kb. Dostları ilə paylaş:
|