Beyn
əlxalq Oftalmologiya Şurası
(International Council of Ophthalmology)
OFTALMOLOGiYANI ÖYR
əNəN
T
əLəBəLəR ÜÇÜN VəSAiT
2009
Beyn
ə
lxalq Oftalmologiya
Ş
urasının
İş
çi Qrupu
t
ə
r
ə
find
ə
n t
ə
rtib edilmi
ş
t
ə
l
ə
b
ə
l
ə
r üçün oftalmoloji t
ə
hsil
üzr
ə
t
ə
dris planınına
ə
sas
ə
n hazırlanmı
ş
dır.
2
!ziz T"l"b",
Oftalmologiyaya xo# g"lmis"n! Bu v"saitd" s"nin bilm"yin labüd olan göz
x"st"likl"ri v" görm"yin lazım olan "sas oftalmoloji patologiyalar bar"d" m"lumatları
yerl"#dirmi#ik. Buarada qırmızı göz" v" görm"nin k"skin itm"sin" s"b"b olan halların
izahları v" r"ngli #"kill"ri verilmi#dir. V"sait Beyn"lxalq Oftalmologiya $urasının %#çi
Qrupu t"r"find"n hazırlanmı# oftalmologiya üzr" t"dris planının "sasında t"rtib
olunmu#dur.
Ümidvarıq bu v"sait sizin üçün faydalı olacaq. Oftalmologiya insanı valeh ed"n bir
sah"dir. Bel"ki, patoloji prossesi siz birba#a mü#ahid" ed" bilirsiniz. Biz ümid edirik ki,
sizin daha çox mütali" etm"nizi, h"mçinin bilik v" bacarıqlarınızı inki#af etdirm"nizi
h"v"sl"ndir" bil"cik.
Siz" u&urlar arzu edirik!
Beyn"lxalq Oftalmologiya $urası adından Syu Laytman v" Piter MakKluski – 2009-cu il.
3
Görmüsünüzmü?
!g"r
görmüsünüzs"
i#ar" qoyun.
Bunun s"b"bini v"
nec" müalic"
olundu$unu
bilirsinizmi?
!g"r bilirsinizs"
i#ar" qoyun.
Özün üçün qeyd:
!lav" m"lumat
"ld" et.
Qırmızı göz
%tdirs"yi
Xalazion
K"skin uveit
Herpetik keratit
Konyunktivitl"r:
bakterial, virus,
allergik, neonatal
%nfeksion keratitl"r
Blefaritl"r
Quru göz
Pterigium
Subkonyunktival
qansızma
Buynuz qi#anın
eroziyası
Göz almasının travması
v" göz almasının
penetrasiyasının
"lam"tl"ri
Katarakta
%OL implantasiyası il"
katarakta "m"liyyatı
B"b"kl"r-afferent
b"b"k defekti
Gen"lmi# b"b"k
Horner v" ya Adi
sindromu
K"ll"-beyin
sinirl"rinin iflici
Üz sinirinin iflici v"
göz "lam"tl"ri
3-cü cüt k"ll"-beyin
sinirinin iflici
6-cı cüt k"ll"-beyin
sinirinin iflici
Görm" siniri
m"m"ciyi
Normal
Sol&un
Ekskovasiya il"
Ödemli
Tor qi#a
4
Normal
M"rk"zi vena v" onun
#ax"l"rinin okkluziyası
M"rk"zi
arteriyanın
okkluziyası/emboliyası
Diabetik retinopatiya
Hipertonik
retinopatiya
Ya#la "laq"dar
makulyar x"st"likl"r
Ç"pgözlük
Xarici ç"pgözlük
Daxili ç"pgözlük
Ç"plik buca&ının
t"yini
Refraksiya qüsurları
Skioskopiya
Avtorefraktometriya
%stifad" olunan linzaların
növl"ri
Presbiopiya
Dig"r göz
probleml"ri
Zob zamanı göz
"lam"tl"ri
Nistaqm
Leykokoriya
Etmisinizmi?
!g"r etmisinizs" i#ar" qoyun.
Yoxlama üçün xallar
Normal gözün xarici müayin"si
Snellen c"dv"lind"n istifad"
Görm" itiliyinin t"yini
%#ixara c"dv"ll"ri il" r"ng
duy&usunun t"yini
%#ıqla b"b"k refleksl"rinin t"yini
Göz almasının h"r"kiliyinin
müayin"si
Görm" sah"sinin t"yini
B"b"yin geni#l"ndirilm"si
Birba#a oftalmoskopiya
Ç"hrayı refleksin alınması
Görm" siniri m"m"ciyinin
müayin"si
Tor qi#a v" onun damarlarının
t"yini
5
K!SK%N QIRMIZI GÖZ
Gözl"rin qızarmasına s"b"b ola bil"c"k bir sıra ciddi v" qeyri ciddi v"ziyy"tl"r mövcuddur. Bu v"ziyy"tl"r
a&rılı v" ya a&rısız ola bil"r. Buna gör" d" qırmızı gözün s"b"bini aydınla#dırmaq üçün görm" üzvü tam
h"cmd" müayin" olunmalıdır.
A$rısız.
!g"r qırmızı göz a&rısız mü#ayi"t olunursa bu t"xir"salınmaz oftalmoloji yardım t"l"b etmir.
Diffuz konyunktival qızartı
Blefaritl"r: !ks"r hallarda göz qapaqlarının qeyri spesifik iltihabi x"st"liyidir. Müalic"si göz qapaqlarının
günd"lik gigiyenası, kiçik dozalarda tetrasiklin/doksisiklin t"yini, h"mçinin göst"ri# olduqda
m"lh"ml"rd"n istifad" etm"kl" h"yata keçirilir.
Ektropion: Konyunktiva kis"sinin açılması il" mü#ayi"t olunan göz qapa&ının xaric" çevirilm"sidir. Bu
zaman gözd" narahatlıqla yana#ı ya#arma mü#ahid" oluna bil"r. Müalic"si c"rrahi yolla h"yata keçirilir.
6
Entropion: Bu zaman göz qapaqları daxil" çevrilir v" ad"t"n kirpikl"r buynuz qi#anı sürtdüyünd"n ön
seqmentin flüoressein müayin"si h"yata keçirilm"lidir. !g"r buynuz qi#ada r"ngl"nm" mü#ahid" olunarsa,
t"cili "m"liyyat göst"ri#dir.
Trixiaz: Bu zaman kirpikikl"r anormal istiqam"td" çıxaraq buynuz qi#anı qıcıqlandırır. Bu halda göz"
m"lh"m qoyaraq x"st"ni nizamlı #"kild" oftalmoloqa gönd"rm"li.
Xalazion v" ya itdirs"yi: Göz qapaqlarının infeksion – iltihabi x"st"likl"ri olub, bu zaman göz almaları
prosses" c"lb olunmur. Yerli antibiotikl"r t"yin ed"r"k, nizamlı #"kild" oftalmoloqa gönd"rm"li.
7
Pterigium
A&ımtıl/sarımtıl r"ngd" "tli tör"m" olub limb nahiyy"sind" yerl"#ir v" iltihabla#an zaman a&rılı olub
qızara bil"r. %lkin müalic"si m"lh"ml"r v" gün eyn"yind"n istifad" etm"kl" h"yata keçirilir. Növb"ti
müalic" üçün nizamlı #"kild" oftalmoloqa gönd"rm"li.
Buynuz qi#anın yad cisimi v" gözün travması.
Yad cisimi çıxarmalı v" yerli antibiotikl"rl" müalic" etm"li. Göz almasının de#ilm"si kimi a&ır travmanı
istisna etm"k üçün gözü müayin" etm"li. Travma sah"si kiçikdirs", yerli antibiotikl"rl" müalic" etm"li,
"ks t"qdird" t"cili oftalmoloqa gönd"rm"li.
Göz almasının de#ilm"sinin "sas "lam"tl"ri – göz alması yum#aqdır, qüzehli qi#a bayıra çıxıb, b"b"k
qeyri düzgün formalıdır.
8
Subkonyunktival qansızma:
Konyunktiva altında qan – ad"t"n birt"r"flidir, lokal olub, k"narları girintili-çıxıntılıdır. Qansızmanın
altındakı sklera görünmür.
Heç bir iltihab, ifrazat v" ya a&rı mü#ahid" edilmir. Görm"y" t"sir etmir. Sürtünm" d" daxil olmaqla, kiçik
travmalar n"tic"sind" meydana g"l" bil"r. Antitrombositar agentl"ri v" antikoaqulyantları q"bul ed"n
s"xsl"rd" daha çox mü#ahid" edilir.
Müalic"si: x"st"ni sakitl"#dirm"li. Qan t"zyiqini v" qanın laxtalanma amill"rini v" ya göst"ri# olduqda
protrombin indeksini yoxlamalı.
V"ziyy"t a&ırla#arsa, v" ya a&rı meydana g"l"rs" nizamlı #"kild" oftalmoloqa gönd"rm"li.
A$rı – "ks"r konyunktivitl"rin "sas "lam"tl"rind"ndir. Ancaq a&rı il" mü#ahid" olunan dig"r hallar da
mövcuddur.
Buynuz qi#anın eroziyası
Simptomalar: gözd" yad cisim hissiyyatı, a&rı, ya#arma ++.
!lam"tl"ri: gözd" qızartı v" ya#arma, buynuz qi#anın epitelinin h"r hansı bir sah"sinin flüoresseinl"
boyanması.
9
Müalic"si: yad cisimin olub-olmamasını t"yin etm"li, yerli antibiotikl"rd"n istifad" etm"li v" göz" sar&ı
qoymalı. A&rının artması v" ya görm"nin z"ifl"m"si hallarında oftalmoloqa gönd"rm"li.
Herpetik keratitl"r:
Simptomlar: a&rılı qörmızı göz.
!lam"tl"r: Flüoressein il" buynuz qi#a epitelinin infiltrat v" eroziyalarının a&acvari formada boyanması.
Müalic"si: Yerli asiklovir t"yin etm"li v" növb"ti gün t"krar oftalmoloq t"r"find"n müayin" olunmalı.
Buynuz qi#anın bakterial infeksiyaları
Simptomalar: a&rılı qırmızı göz, ad"t"n kontakt linzalardan istifad" ed"nl"rd" mü#ahid" olunur, görm"nin
z"ifl"m"si qeyd edilir.
!lam"tl"r: buynuz qi#a üz"rind" m"rk"zi v" ya periferik a& r"ngli infiltrat.
Müalic"si: t"cili oftalmoloqa gönd"rm"li.
10
K"nari keratitl"r
Simptomlar: a&rılı qırmızı göz, ifrazat mü#ahid" edil" bil"r, b"z"n görm" bulana bil"r.
!lam"tl"r: buynuz qi#anın periferiyasında olan a& r"ngli infiltrat b"z"n blefaritl"rl" "laq"dar olan hallarla
müqayis"d" daha nazik olur.
Müalic"si: x"st"ni h"min gün oftalmoloqa gönd"rm"li.
Virus konyunktivitl"ri
Virus konyunktiviti olan #"xsl" kontakt v" ya yuxarı t"n"ffüs yollarının infeksiyası hallarında mü#ahid"
oluna bil"r (xüsusi il" u#aqlarda). Yüks"k kontagiozdur.
Simptomları: gözd" yandırma hissiyyatı v" seroz ifrazat (bakterial infeksiyalar zamanı irinli ifrazat).
Klassik olaraq bir gözd" ba#layır v" sür"tl" dig"r gözü d" z"d"l"yir. Ad"t"n qulaq önü limfaadenopatiya
il" mü#ahid" olunur.
!lam"tl"ri: qırmızı göz v" ya#arma. Xüsusi il" göz qapaqlarının konyunktivasının ödeml"#m"si.
Müalic"si: Ad"t"n özü sa&alır. Müalic" v"ziyy"tin rahatla#dırılması m"qs"di il" h"yata keçirilir. Soyuq
kompressl"r, müt"madi m"lh"ml"rin istifad"si (konservantsız m"lh"ml"r). Göst"ri# olduqda antibiotik
damcılardan istifad" etm"li. Heç vaxt steroidl"rd"n istifad" etm"m"li!
11
Sa&alma bir neç" h"ft" ç"k" bil"r. !g"r fotofobiya v" görm"nin z"ifl"m"si mü#ahid" edil"rs", x"st"ni
oftalmoloqa gönd"rm"li. A&ır hallarda x"st"liyin sa&alması 3 h"ft"d"n artıq davam ed" bil"r.
Allergik konyunktivitl"r
Simptomlar: gözl"rin qa#ınması + + v" qırmızı göz.
!lam"tl"r: ödem v" dig"r allergiya "lam"tl"ri (bronxial astma, ekzema).
Müalic"si: Mümkün q"d"r bütün allergenl"ri k"narla#dırmalı, yerli anti-histaminl"rin istifad"si, soyuq
kompressl"r. !g"r 3 gün müdd"tind" yax#ıla#ma mü#ahid" edilm"zs", oftalmoloqa gönd"rm"li.
Bakterial konyunktivitl"r
Simptomlar: Ad"t"n ikit"r"fli olub, gözl"r qırmızı v" ifrazatlıdır.
12
!lam"tl"r: irinli ifrazatla mü#ahid" olunan qırmızı gözl"r. Buynuz qi#ada v" ön kamerada, h"mçinin
x"st"nin ümumi v"ziyy"tind" patoloji d"yi#iklik qeyd edilmir.
Müalic"si: göz qapaqlarının münt"z"m gigiyenası, 5 gün müdd"tin" yerli antibiotik damcılardan istifad".
!g"r 2 günlük müalic"d"n sonra yax#ıla#ma mü#ahid" edilm"zs", v" ya müalic"d"n 5 gün sonra pisl"#m"
qeyd edil"rs", h"mçinin görm" z"ifl"y"rs", x"st"ni oftalmoloqa gönd"rm"li.
Quru gözl"r
Geni# yayılmı# xronik göz x"st"liyi olub ad"t"n s"rb"st, v" yaxud dig"r göz x"st"likl"ri il" yana#ı
mü#ahid" olunur.
Simptomlar: h"ssaslıq, ax#ama do&ru artan gözd" yad cisim hissiyyatı.
!lam"tl"r: qurulu&un s"viyy"sind"n asılıdır. !g"r a&ır deyils", göz nazik göz ya#ı p"rd"si il" örtülür.
Flüoressein buynuz qi#anın epitelini r"ngl"yir.
Müalic"si: Ad"t"n ya&layıcı vasit"l"rl" simptomlar aradan qaldırılır. Bunun üçün günd" 4 d"f" olmaqla
konservantsız d"rman vasit"l"rind"n istifad" etm"li v" gec" yatmazdan "vv"l göz" m"lh"m qoymalı. !g"r
simptomlar aradan qalxmazsa, nizamlı #"kild" oftalmoloqa gönd"rm"li.
K"skin qapalı bucaqlı qlaukoma
Simptomlar: Ba#a&rısı, ür"kbulanma v" qusma kimi ümumi "lam"tl"rl" mü#ayi"t olunan a&rılı göz.
13
!lam"tl"r: Asiyalılarda daha geni# yayılıb, qırmızı göz, palpasiya zamanı s"rt, ödemli v" dumanlı buynuz
qi#a, dar ön kamera v" qeyri b"rab"r, yarım gen"lm"mi# b"b"k.
Müalic"si: T"cili oftalmoloqa gönd"rm"li.
Siliar inyeksiya / Skleranın c"lb olunması il"
Skleritl"r
Diffuz Düyünlü Nekrozla#an
Simptomlar: ba#a irradiasiya ed"n göz a&rıları. X"st"l"r a&rıdan gec"l"r oyanır.
!lam"tl"r: Qırmızı göz, düyünlü v" nekrozlu sah"l"r qeyd edilir. Skleranın r"ngi d"yi#" v" palpasiya
zamanı h"ssaslıq arta bil"r. Revmatoid atrtrit, damar v" birl"#dirici toxuma x"st"likl"ri il" "laq"dar ola
bil"r.
Müalic"si: T"cili oftalmoloqa gönd"rm"li.
K"skin ön uveitl"r (%ritl"r)
Simptomlar: fotofobiya, göz qırmızı v" a&rılı, görm" ya z"ifl"y", ya da d"yi#ilm"z qala bil"r.
14
!lam"tl"r: qüzehli qi#a "trafında siliar inyeksiya il" "hat" olunmu# qırmızı göz, bulanıq ön kamera
mayesi.
Müalic"si: T"cili oftalmoloqa gönd"rm"li.
Hipopion
A&ır d"r"c"li uveitl"r zamanı ön kameranın a#a&ı hiss"sind" irinin toplanması.
%nfeksiyanı, iltihabı v" ya gözd" b"d xass"li prossesi t"yin etm"k üçün t"cili oftalmoloqa gönd"rm"li.
Hifema
Simptomlar: Travma n"tic"sind" yaranan qırmızı göz v" görm"nin k"skin itm"si.
15
!lam"tl"r: Ön kamerada gözl" görün"n qan. Göz daxili t"zyiq artarsa, göz çox a&rılı ola bil"r.
Müalic"si: yataq rejimi, göz" sar&ı qoyulması. T"xir"salınmadan oftalmoloqun müayin"si.
Görm"nin k"skin pozulmaları / Görm"nin k"skin itm"si
Tranzitor i#emik tutmalar (Amaurisis Fugax)
Simptomalar: Ad"t"n bir neç" saniyy"d"n, bir neç" d"qiq"y" b"z"n is" 1-2 saatad"k davam ed"n görm"nin
monookulyar itm"sidir. Görm" tutmadan sonra "vv"lki kimi normal olur.
!lam"tl"r: Normal göz dibi (tor qi#anın arteriolunda görün"n embol yalnız t"sadüf n"tic"sind" a#kar
olunub)
.
Dig"r nevroloji "lam"tl"r beyin yarımkür"l"rinin i#emiyası il" "laq"dardır.
Müayin" v" müalic"si: Kardiovaskulyar risk faktorlarını (qanın hüceyr"vi elementl"rinin miqdarı,
elektrolitl"r, qanda #"k"r, trombofiliyanın skrininqi, EKQ müayin", yuxu arteriyalarının doppler
müayin"si) qiym"tl"ndirm"li. Müalic" aspirinin t"yini nevropatoloqa, kardioloqa v" ya ehtiyac olarsa,
damar c"rrahına gönd"rm"li. X"st"l"rd" qeyd olunan patologiyanın t"krarlanması zamanı
t"xir"salınmadan diaqnostik v" terapevtik müdaxil"l"r h"yata keçirilm"lidir.
16
Tor qi#anın m"rk"zi venasının okkluziyası
Simptomlar: Görm"nin q"fil v" a&rısız itm"si.
!lam"tl"r: gen"lmi# v" qıvrılmı# venalar, yum#aq eksudatlar, ödemli görm" siniri m"m"ciyi, retinal
qansızmalar tor qi#anın bütün kvadratlarında qeyd edilir v" göz dibinin dig"r strukturlarını müayin"
etm"y" mane olur.
Meyllik yaradan amill"r: yuxarı ya#, hipertoniya, #"k"rli diabet.
Müayin" v" müalic"si: Qlaukoma istisna olunmaqla, x"st"l"rin #"k"rli diabet v" hipertoniyadan "ziyy"t
ç"km"l"rini d"qiql"#dirm"li. Nizamlı #"kild" oftalmoloqa gönd"rm"li.
Tor qi#anın m"rk"zi aretriyasının okkluziyası
Simptomlar: Görm"nin q"fil v" a&rısız itm"si.
!lam"tl"r: Görm" itiliyi 0.1-d"n a#a&ı. Afferent b"b"k defekti. Göz dibinin müayin"si: tor qi#anın
sol&unla#ması (anormal v" assimetrik qırmızı refleks), “albalı ç"yird"yi” simptomu.
Müayin" v" müalic": T"xir"salınmadan N"h"ng Hüceyr"li Artriti istisna etm"k üçün EÇS v" C-reaktiv
zülalı t"yin etm"li, t"cili olaraq mümkün müalic"ni t"min etm"k üçün oftalmoloqa gönd"rm"li.
17
Optik nevrit.
Simptomlar: Bir neç" saatdan, bir neç" gün" q"d"r görm"nin a&rısız itm"si. Z"if v" ya yüks"k d"r"c"li
görm" poz&unlu&u. Gözl"rin h"r"k"ti ad"t"n orbitada a&rı il" mü#ayi"t olunur.
!lam"tl"r: Ad"t"n 18-45 ya#lı qadınlar, dig"r m"rk"zi nevroloji "lam"tl"r, görm" itiliyinin v" r"ng
duy&usunun z"ifl"m"si. Afferent B"b"k Defekti, m"rk"zi skotoma, görm" siniri m"m"ciyi normal
(retrobulbar nevrit) v" ya ödemli ola bil"r.
Müayin" v" müalic"si: Tam oftalmoloji v" nevroloji müayin". Qanın hüceyr"vi elementl"rinin müayin"si,
eritrositl"rin çökm" sür"tinin t"yini. Növb"ti MRT müayin"sin" göst"ri# olduqda t"cili oftalmoloqa
gönd"rm"li v" venadaxilin" steroidl"rl" müalic"ni h"yata keçirm"li. Ba#lan&ıc müalic" kimi oral
kortikosteriodl"rin istifad"si göst"ri# DEY%L.
Ön %#emik Optik Neyropatiya (Ö%ON) / N"h"ng Hüceyr"li Artrit
18
Görm"nin tranzitor poz&unlu&u i#emik optik neyropatiya, v" ya tor qi#anın m"rk"zi arteriyasının
okkluziyasından "vv"l mü#ahid" edil" bil"r.
Simptomlar: Gicgah nahiyy"sind" a&rı, ba#ın tüklü hiss"sinin d"risinin h"ssaslı&ının artması, ç"n"nin
h"r"k"tliliyind" qüsur, h"rar"t v" gec" t"rl"m"l"ri, yayılmı# "z"l" a&rıları v" z"iflik.
!lam"tl"r: Ad"t"n 50 ya#ından yuxarı #"xsl"r "ziyy"t ç"kir.A#a&ıdakılar mü#ahid" oluna bil"r: Afferent
b"b"k defekti, görm" itiliyinin z"ifl"m"si (ad"t"n barmaq sayı), palpasiya olunan v" n"bz döyüntüsü t"yin
edilm"y"n gicgah arteriyası, sol&un v" ödemli görm" siniri m"m"ciyi.
Müayin" v" Müalic"si: T"xir"salınmadan EÇS v" C-reaktiv zülalı müayin" etm"li ( bu göst"ricil"r ad"t"n
normal s"viyy"d" olub N"h"ng Hüceyr"li Artril"r zamanı artmır),
t"cili olaraq steroid terapiya v" gicgah
arteriysının biopsiyası üçün oftalmoloqa gönd"rm"li.
Tor qi#anın qopması
Tor qi#anın qopması onun sensor hiss"sinin tor qi#anın piqment hüceyr"l"rind"n ayrılması zamanı ba#
verir. Etiologiyasında meyllik yaradan amill"r" ad"t"n miopiya, b"z"n is" travma n"tic"sind" "m"l"
g"lmi# tor qi#anın d"likl"rl"ri aiddir.
Simptomlar: görm"nin a&rısız itm"si. X"st"l"r göz önünd" uçu#an z"rr"cikl"rin v"/v" ya qı&ılcımların
artmasından #ıkay"t edirl"r. Bu zaman z"d"l"nmi# gözün görm" sah"sind" “qara p"rd"” meydana çıxır.
!lam"tl"r: tor qi#anın qopdu&u nahiyy"d" bozumtul sah", "g"r qopma sah"si makula nahiyy"sind"
yerl"#"rs", görm" itiliyi a#a&ı dü#"c"k.
Müalic"sı: t"cili oftalmoloqa gönd"rm"li.
19
Arterial hipertoniya zamanı gözd" ba# ver"n d"yi#iklikl"r
(TY Wong v" P Mitçelin icaz"si il" istifad" edilmi#dir. Hipertenziv retinopatiya.
NEJM Noyabr 2004-cü il. 25;351 (22):2310-7)
Yüngül d"r"c"li hipertonik retinopatiya
Tor qi#anın arteriollarının yayılmı# daralması, arteriolların fokal daralması, arteriolların divarının
qalınla#ması (mis m"ftil).Ümumi "lam"tl"r: 1-2 ür"k tutması, ür"yin koronar damarlarının x"st"liyi v"
ölüm.
Orta d"r"c"li hipertonik retinopatiya
Müxt"lif tipli hemorragiyalar, mikroanevrizml"r, eksudatlar v" ya onların kombinasiyası. Ümumi
"lam"tl"r: ür"k tutmaları > 2 v" ya ür"k-damar probleml"ri m"n#"li ölüm.
A$ır d"r"c"li hipertonik retinopatiya
Orta d"r"c"li hipertonik retinopatiyanın "lam"tl"ri plus görm" siniri m"m"ciyinin ödemi. Yüks"k letallıq.
20
&"k"rli diabet zamanı gözd" ba# ver"n d"yi#iklikl"r
Tor qi#ada bir neç" eksudatla mü#ayi"t edil"n klassik retinopatiya (soldakı #"kil) v" daha a&ır (sa&dakı
#"kil) qansızmalar, venoz t"sbehl"r v" yum#aq eksudatlar.
Eksudatlarla mü#ayi"t olunan a&ır d"r"c"li diabetik makulopatiya v" klinik "h"miyy"tli makulyar ödem
(soldakı #"kil) v" dig"r göz lazer koaqulyasıyadan sonra (sa&dakı #"kil).
Görm" siniri m"m"ciyind"n inki#af ed"n damarlarla mü#ahid" edil"n a&ır d"r"c"li proliferativ retinopatiya
(soldakı #"kil) v" tor qi#anın periferiyasında lazer yanıqları vasit"si il" i#emik zonaları da&ıdan v" bununla
da yeni damarların "m"l" g"lm"sin" mane olan lazer koaqulyatlar (sa&dakı #"kil).
Dostları ilə paylaş: |