2
Redaktor: Şahin Şəfiyev
Kompyuter tərtibçisi: Əfsanə Kərimova
Ə.Veysəlli “Qarşıma siz çıxın”
Сумгайыт, “Азяри” няшриййаты. 2015, 432 сящифя
Əməkdar Mədəniyyət İşçisi, şair-publisist Əşrəf Veysəllinin
”Qarşıma siz çıxın” kitabında onun müxtəlif illərdə qələmə
aldığı Vətən həsrətli publisist yazıları, xatirə oçerkləri, dünya-
sını vaxtsız dəyişən dostları haqqında ürək sözləri, şairin
yaradıcılığına həsr olunmuş yazılar, müəllifin yeni şeirləri və
bundan əvvəlki kitablarından nümunələr toplanmışdır.
İnanırıq ki, Əşrəf Veysəllinin bu kitabı da oxucuların
ürəyincə olacaqdır.
M
D
09
470
420
525000
deyis
“Azəri” nəşriyyatı, 2015
3
ÜNVAN: SUMQAYIT
(İxtisarla)
Bu yazıda müəllifin məqsədi Sumqayıt ədəbi mühiti haqqın-
da tam təəssürat yaratmaq deyil.
Amma məqsədimiz Sumqa-
yıtda yaşayan şairlərin yaradıcılığı fonunda sözdən, şeirdən,
poeziyadan söhbət açmaqdır....
Beləliklə...
Birincisi! Ondan başlayaq ki, Sumqayıt ədəbi mühitində
kifayət qədər tanınmış qələm sahibləri var, burada müxtəlif
ədəbi nəsillər fəaliyyət göstərir. Müasir Azərbaycan poeziya-
sının durumunu və deyərdik, hətta inkişaf səviyyəsini izləmək
üçün Sumqayıtda yaşayan şairlərin yaradıcılığı qismən də olsa,
müəyyən təsəvvür yarada bilər. Böyük ədəbi mühitdə olduğu
kimi, burada da yaşı əllini, altmışı, hətta yetmişi keçib qrafo-
man səviyyəsində qalan, yaxud poeziyaya istedadının tələbiylə
deyil, ötəri həvəs və “mən də şairəm” iddiasıyla gələn cavanlar
da az deyil. Odur ki, şeirə, ədəbiyyata qətiyyən dəxli olmayan
bu cızmaqaraçıların yazdıqlarına münasibət bildirməyəciyik.
Füzuli Sabiroğlu bir şeirdə yazır: “Ölü, yarımcan sözlər yağır
yer üzünə, Üzərində kədər, təbəssüm, əzab, qəzəb. Söz cəsədiy-
lə doludu şəhərlər, kəndlər, qəzetlər, parlamentlər”.
Elə isə, gəlin, əsl şeirdən, poeziya nümunələrindən söz açaq.
Öncə Əşrəf Veysəllinin şeirlərindən başlayaq.
Əşrəf Veysəlli ədəbiyyata altmışıncı illərdə gəlib. Onu
müəyyən mənada “altmışıncılar” poetik nəslinin nümayəndəsi
saymaq olar. Ancaq kifayət qədər təbliğ olunmayıb, ədəbi tən-
qidin nəzərindən uzaq düşüb. Buna baxmayaraq, Əşrəf Veysəlli
istedadlı bir şair kimi tanınır və sevilir. Hazırda o, Sumqayıt
ədəbi mühitinin şəriksiz ağsaqqalıdır.
Əşrəfin “Ürəyim Allah evidir” sonuncu şeirlər kitabı keçən il
işıq üzü görüb və bu kitabda onun əlli illik yaradıcılığından
seçmə nümunələr toplanıb. Əşrəfin bu əlli ildə keçdiyi poeziya
4
yolunu,
ildən-ilə, hətta şeirdən-şeirə inkişafını izləmək üçün
həmin kitab ən etibarlı mənbədir. Onun “Söz” şeiri, bizcə, keç-
diyi sənət yolunun necə çətin, amma şərəfli olduğunu sübut
edir.
Bir köhlənin arxasınca köks ötürürəm,
Hələ əlim yetişməyib yüyənə kimi.
Kirpiyimlə ocaq çatıb, od götürürəm.
Deyilməli bir kəlməni deyənə kimi.
Qələmimdir ürəyimi anlayan, duyan,
Ürəyim də qələmimi səyirdir, çapır.
Sözdür mənim gözlərimə süzülən ziya,
Sözdür mənim taleyimə açılan qapı...
Əşrəfin şeirində deyildiyi kimi, “kirpiyiylə ocaq çatıb, od
götürməyi” təsadüfi deyil və doğrudan da o, əlli ildir ki, sözün
əzabına dözə-dözə yazır. Əşrəfin şeir yolu ənənəvidir. Bu ənə-
nəvi yolda onun bir müəllim kimi qəbul etdiyi və təsirləndiyi
şairlər var: B.Vahabzadə, X.Rza Ulutürk, M.Araz, Qabil,
H.Arif, S.Tahir. Amma təbii ki, Əşrəf Veysəlli elə ilk şeirlə-
rindən özü olmağa çalışıb, fərdi poetik deyim tərzi ilə seçilməyə
can atıb. Məsələn, şairlərimizin əksəriyyəti Qarabağın füsünkar
təbiətindən, özünəməxsus gözəlliklərindən söz açıblar, amma
Əşrəfin şeirlərində elə məxsusi detallar, cizgilər var ki, bunları
heç digər şairlərdə tapa bilməzsən:
Hər bulaq başında, çay kənarında
Fışqırdı lalələr indi qan kimi.
Ağardı saçları alçaların da,
Qısqanc təbiətli bir eşq oğlunun
Saçı bir gecədə ağaran kimi.