Microsoft Word Beynelxalq munasibetler doc
Yüklə 2,8 Kb. Pdf görüntüsü
|
| 1 Xarici siyasət və beynəlxalq münasibətlər seriyasından Elşən Misir oğlu Nəsibov BEYNƏLXALQ MÜNASİBƏTLƏR VƏ DÖVLƏTLƏRİN GÜCLƏRİNƏ GÖRƏ TƏSNİF OLUNMALARININ ƏSASLARI (qlobal və regional miqyasda sülhün təmin edilməsində dövlət gücünün rolu-təsiredici amil kimi) Bakı -2013 2 Elmi redaktoru: Turab Qurbanov siyasi elmlər doktoru Rəyçi: Aygün Əsgərzadə siyasi elmlər üzrə fəlsəfə doktoru E.M.Nəsibov. Beynəlxalq münasibətlər və dövlətlərin güclərinə görə təsnif olunmalarının əsasları (qlobal və regional miqyasda sülhün təmin edilməsində dövlət gücünün rolu-təsiredici amil kimi). Bakı, “Elm və Təhsil”, 2013, 320 səh. Kitabda xarici siyasət və beynəlxalq münasibətlərin nəzəri əsaslarının ümumi aspektdə təhlili məsələləri öz əksini tapır. Üç fəsildən ibarət olan əsərin birinci fəsli xarici siyasət və beynəlxalq münasibətlərin ümumi əsaslarının bəzi aspektlərinin təhlilinə həsr olunur. Burada xarici siyasətin və beynəlxalq münasibətlərin tərkib strukturlarının mahiyyət və məzmununu açmaq əsas məqsəddir. İkinci fəsil diplomatiyaya aiddir və onun əsasları şərh edilir. Üçüncü fəsil isə dövlətlərin beynəlxalq münasibətlərdə güclənmələrinin əsaslarını, yollarını göstərir. Belə qənaətə gəlinir ki, dövlətlərin iştirak səviyyələri və təsir dərəcələri onların potensialları ilə müəyyən olunur. Dövlətlərin beynəlxalq münasibətlərdə iştirak etmələri və beynəlxalq siyasi hadisələrə təsirləri onların potensialları ilə müəyyənləşir. Burada belə bir qənaətə gəlinir ki, dövlətin daxili siyasəti ilə onun xarici siyasəti arasında üzvü bağlılıq var və bu iki istiqamət vahid ideoloji xətti əmələ gətirir və praktiki fəaliyyəti təmin edir. Dövlətin beynəlxalq münasibətləri onun “atmosferi”nin əsaslarını təşkil edir. Belə izah olunur ki, beynəlxalq münasibətlərdə dövlət hakimiyyətlərinin hərəkətlərini özündə əks etdirən dövlət hərəkətləri bir növ “Yer kürəsinin atmosferi ilə birlikdə Günəş ətrafında və öz oxu ətrafında fırlanmasını” xatırladır. İzah olunur ki, dövlətlərin gücləri onların beynəlxalq siyasi çəkilərini yaradır. Geosiyasət gücə bağlı olur. Kitabda həmçinin belə nəticələrə də gəlinir ki, dövlətlərin güclərinə görə təsnif olunmaları və böyük dövlətlərin formalaşması, nəhəng iqtisadi güc mərkzələrinin yaranması regional və şəbəkələşmiş regional, yəni qlobal miqyasda sülhün qorunmasının əsaslarını təşkil edir. Kitabda o da qeyd olunur ki, böyük dövlətlər beynəlxalq hüquq normalarınmdan istifadə edərək həm digər dövlətlər üzərlərində birbaşa və dolayı nəzarət əldə edirlər, onları ittifaqlara və digər birləşmələrə cəlb edirlər, həm də onların resurslarından yararlanırlar. Maraqların sərbəst şəkildə təmin edilməsində beynəlxalq hüquq normaları mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Kitab beynəlxalq münasibətlər ixtisası üzrə təhsil alan tələbələr, bu istiqamətdə elmi-araşdırma aparan tədqiqatçılar, xarici siyasət sahəsində çalışan mütəxəssislər, o cümlədən diplomatlar üçün faydalı ola bilər. Eyni zamanda dövlət siyasətinin mahiyyətini, xarici siyasətin və daxili siyasətin məzmununu öyrənmək istəyən mütəxəssislər və digər oxucular üçün də yararlı ola bilər. ISBN 978-9952-8142-1-7 2013 098 248 3701000000 − − N qrifli nəşr © Nəsibov E., 2013 3 MÜNDƏRİCAT: GİRİŞ .............................................................................. 6 I FƏSİL XARİCİ SİYASƏTİN VƏ BEYNƏLXALQ MÜNASİBƏTLƏRİN ÜMUMI ƏSASLARI ............. 39 Dövlət və siyasət ............................................................ 39 Xarici siyasət anlayışının mahiyyəti və məzmunu. Dövlətin xarici siyasətini zəruri edən amillər ................... 53 Xarici siyasətdə dövlətin məqsədi ............................... 70 Xarici siyasətdə maraq anlayışı. Maraqların təmin olunmasında (siyasi təsiretmədə) məsafə və məkan amili ......................................................................... 80 Xarici siyasətin vəzifəsi ................................................ 84 Daxili siyasətin xarici siyasətlə (beynəlxalq münasibətlə) uyğunlaşdırılması və uzlaşdırılması ........... 88 Beynəlxalq münasibətlər anlayışı ................................ 96 Beynəlxalq münasibətlərin vəzifəsi ............................. 111 Xarici siyasətin və beynəlxalq münasibətlərin funksiyası (dövlətlərin beynəlxalq arenada funksiyaları) ......................................................................... 117 Beynəlxalq münasibətlərin prinsipləri (beynəlxalq hüququn prinsipləri ............................................................ 123 Beynəlxalq münasibətlərin coğrafi məkanlar üzrə formalaşması-regional xarici siyasət ................................. 197 Beynəlxalq münasibətlərin coğrafi məkanlar üzrə formalaşması-qlobal xarici siyasət .................................... 134 Beynəlxalq münasibətlərdə ikitərəfli və çoxtərəfli əlaqələrin əsasları ................................................................ 139 Beynəlxalq aləmdə dövlətlərin tanınmasının əsasları ... 144 Xarici siyasətdə, beynəlxalq münasibətlərdə münaqişə, böhran və müharibə amili ................................ 147 Yüklə 2,8 Kb. Dostları ilə paylaş:
|