Microsoft Word 6-nihat falay



Yüklə 215,61 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə1/8
tarix07.11.2017
ölçüsü215,61 Kb.
#9017
  1   2   3   4   5   6   7   8


Journal of Life Economics          2/2014

 

 



 

51 


 

 

KAMUSAL ALANIN OLUŞUMU, DÖNÜŞÜMÜ VE  KT SAD  BOYUT 

Nihat FALAY

*

 

 



Özet 

Kamusal  alan  kavramı  günümüzde  ciddi  tartışmaların  kaynağıdır.  Kamusal  alanın 

tanımlanması  ve  kapsamının  belirlenmesi  sosyal  bilimciler  açısından  önemli  bir  gündem 

oluşturmaktadır.  Özellikle  kamusal  alanın  iktisadi  boyutunun  belirlenmesinde  iktisadi  ve  mali 

süreçlerin  işleyişi  büyük  önem  taşır.  Bu  çalışmada,  kamusal  alanın  oluşumu  ve  dönüşümü  tarihsel 

süreçte  ele  alınmıştır.  Tarihsel  gelişimden  hareketle,  kamusal  alanın  iktisadi  boyutunu  oluşturan 

iktisadi ve mali süreçler analiz edilmiştir. 

 

Anahtar Kelimeler: Kamusal Alan, Demokrasi, Ekonomi 

JEL Kodu:  H49,  P59, Z13 

 

 

THE FORMATION AND TRANSFORMATION OF PUBLIC SPACE 

AND ECONOMIC DIMENSION 

 

Abstract 

Public space term is the source of significant debates recently. Defining the public space and 

determining the scope of it becomes important agenda for social scientist. The running of economical 

and  fiscal  processes is especially  important in  the  determination  of  economical dimension  of  public 

space.  In  this  study,  the  formation  and  transformation  of  public  space  is  dealed  with  historical 

processes. Based on historical development, economical and fiscal processes which form economical 

dimension of public space are analyzed. 

 

Keywords: Public Space, Democracy, Economy 

JEL Codes: H49, P59, Z13 

 

                                                            

*

Prof. Dr.,  İstanbul Üniversitesi (Emekli), E-mail: 



nfalay@istanbul.edu.tr

  



Journal of Life Economics          2/2014

 

 



 

52 


 

1.

  G R Ş: KAMUSAL ALAN 

Antik  çağda  Roma  kamu  (publicus)  sıfatı,  yurttaşları  ya  da  tebaayı  (res  publica) 

anlatmak için kullanılırdı. Bunun  yanında, Romalılar kamu ile bireysel ev alanı arasında da 

bir ayırıma  gider ve bu  mantıkla, sokak, meydan, tiyatro  gibi kamusal alanları kamu olarak 

nitelendirirler  idi.  sim  olarak  publicum  kelimesi  siyasal  bir  anlam  taşıyor  ve  devletin 

gelirlerini,  topraklarını  ve  mülkünü  ifade  ediyordu.  Kamunun  bu  şekilde  devlet  ile 

ilişkilendirilmesi  modern  Avrupa’nın  ilk  dönemlerinde  de  yeniden  güncellik  kazandı.  Bu 

durum bugün de devam etmekte olup bu bağlamda kamu binaları, devlet daireleri ve devlet 

parklarından bahsedilmektedir.  

Kamu  (public)  sözcüğü,  “izlerçevre/dinlerçevre”  gibi  bir  şeyin  kitlesi  anlamında  da 

kullanılmaktadır.  Günümüzde,  örneğin,  okur  kitlesi,  sanatsever  kitlesi  olarak  da  karşımıza 

çıkmaktadır. Oysa kamu sözcüğünün dinleyici, izleyici kitlesi anlamında kullanılması ta 17. 

yüzyılda ortaya çıkmış ve 18.yüzyılda bu sözcük farklı dillere yerleşmiştir. Hemen anlaşılıyor 

ki  bu  sözcüğün  kullanılmasının  devlet  otoritesinin  uygulanmasıyla  doğrudan  bir  bağlantısı 

yoktur, çünkü okuyanların, izleyenlerin, ilgili şeyler hakkında yargıda bulunan özel bireylerin 

oluşturdukları kitleler kastedilmektedir. Kafeler ve salonlar, işte bu kitlelerin görüş ve kanaat 

bildirmesini sağlayan sosyalleşme alanlarıdır. Bu alanlara gelip, parasıyla söz konusu kültür 

ürünlerine sahip olabilen kitleler bunun uzantısı olarak bir tüketim kültürü bağlamında kamu 

olarak ortaya çıkmıştır (Melton, 2011: 11-12). 

Habermas’ın  1962’de  yazdığı  ve  Türkçeye  “Kamusallığın  Yapısal  Dönüşümü 

(Almanca:  Strukturwandel  der  Öffentlichkeit, 

ngilizce  Çevirisi:  The  Structural 

Transformation  of  Public  Sphere  olan)”    adı  altında  çevrilen  kitaptaki  “kamusal  alan” 

kavramını,  ngilizce çeviriyi  yapan Thomas Burger, “public sphere” mantığıyla ele almıştır. 

Türkçeye de daha çok  ngilizce çevirisindeki mantık uzantısında kamusal alandaki mekânsal, 

fiziksel  ve  topografik  mantık  oturmuş  gibidir.  Oysa  Habermas’ın  bu  kavramdan  kastı, 

mekânsal mantığın ötesinde hem public sphere hem de kamusal olarak çevrilebilecek public 

space

 deyimlerini karşılar durumdadır. Hemen belirtmek gerekir ki kamusal alana mekansal 

bir anlam eklemek Habermas’ın kastettiği şey değildir (Akşit, 2009: 2). 

Sırası gelmişken hemen belirtmek gerekir ki, burada space kavramının alan kavramını 

çağrıştırmasının  yaratacağı  anlam  kaymalarına  ve  sphere  kavramını  tam  karşılamayan 

yorumlara engel olmak için bu kavramı alem, dünya ve küre vb. Türkçemizde mevcut ve daha 

sıcak  karşılıkları  kullanmak  zihinsel  ve  semantik  çabaları  daha  kolaylaştırır.  Bu  bağlamda, 

ileride kullanılacak olan kavramlar olarak, “ortak alan”, “müşterek alan”, “toplumsal alan” ve 

hatta “umumi alan” ın öne çıkarılması kastedilmektedir. Böylece kavram, “devlet egemenliği, 

iktidarı”  ve  mantığı”  çağrışımlarından  daha  kolayca  uzaklaştırılmış  ve  kurtarılmış  olacaktır. 

Dilimize  zaten,  kamu  kavramı  yanında,  umum,  amme  ve  menfaat  gibi  sıcak  kavramlar 

geçmişte ve hala yerleşmiş ve bu yönde kullanılıyor durumdadır. Burada tekrar ortaya çıkan 

husus;  bir  düşünce  veya  ifadeyi  en  iyi  şekilde  yansıtacak  olan  yeni  veya  eski  kullanımların 

bilimsel dile de oturtulması gereğidir.  

Kamusal ve kamusal alan kavramlarını yeniden ve derinliğine analiz eden J. Habermas 

temel  bir  sorunu  gündeme  getirmiştir:  Kamusal  sorunların  tartışılmasının  mümkün  olduğu 

koşullar  nelerdir?  Onun,  “burjuva  kamusal  alan”  olarak  nitelendirdiği  kamusal  uzamı, 

sosyalleşme  alanları  ve  biçimleri  ile  basın  kültüründeki  beklenmedik  gelişmelerin  damga 




Yüklə 215,61 Kb.

Dostları ilə paylaş:
  1   2   3   4   5   6   7   8




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©www.genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə