Mətanət yaqubqizi azərbaycan folklorunda tolerantliq və multikulturaliZM
Yüklə 0,54 Mb. Pdf görüntüsü
|
11 Abdullayevin rəhbərliyi altında reallaşmışdır. Bu tədbirlərdən bi- ri, bəlkə də ən mühümü 19 noyabr 2015-ci ildə İsveçdə-Stok- holmda “Multikulturalizm və dinlərarası tolerantlıq: Azərbayca- nın təcrübəsi və onun Avropa üçün əhəmiyyəti” mövzusunda ke- çirilmiş konfrans idi (bax: 234). Bu konfransda Azərbaycanın İsveçdəki səfiri Adış Məmmədov Ulu Öndərimizin güclü siyasəti ilə Azərbaycanda tolerantlıq mühitinin qoruna bilməsindən və bu ölkədə yaşayan bütün xalqlar arasında yüz illərə söykənən dostluq və birgəyaşayışın pozulmamasından danışaraq bu gün də Azər- baycan hakimiyyətinin müasir dövrün tələblərinə uyğun şəkildə tolerantlıq ənənələrinin davam etdiyini vurğulamışdır. Səfir onu da qeyd etmişdir ki, Heydər Əliyev Fondu tərəfindən Şərqdə, Av- ropa ölkələrində kilsə və dini abidələrin bərpası və təmir edilməsi Azərbaycan xalqının və hökumətinin dünya mədəni irsinə və dini- mədəni dəyərlərə verdiyi töhfədir. 16 sentyabr 2015-ci il tarixində Bakıda “Dini və Milli Tolerantlıq – Millətlərarası münasibətlərin inkişaf etdirilməsində medianın rolu” adlı beynəlxalq forum (bax: 234a), ali məktəblərdə, bölgələrdə multikulturalizmlə bağlı tədbir- lər həyata keçirilmişdir. 2015-ci ilin 16 noyabr günü Beynəlxalq Tolerantlıq günü elan olunmuşdur. Bu gün insanları bir daha bir arada birləşməyə, dostluğa, əmin-amanlığa səsləyir. Həmin tarixlərdə respublikada müxtəlif tədbirlər həyata keçirilmişdir. Bildiyimiz kimi, “Azərbaycanda tarixən İslam dini ilə ya- naşı, Xristianlıq, İudaizm və digər dinlərə qarşı da diqqət və qayğı olmuşdur. Digər dinlərə hörmətlə yanaşmaq biz azərbaycanlıların yüksək mədəniyyətinin nəticəsidir... Tarixən Azərbaycanda dini icmalar – müsəlman məscidləri, xristian pravoslav, katolik, Alban-Udi kilsələri, yəhudi sinaqoqları fəaliyyət göstərib və bu gün də dini ayinlərini sərbəst şəkildə yerinə yetirməkdədirlər... 2014-cü ildə Prezidentin müvafiq Fərmanı ilə Azərbaycanda Ba- kı Beynəlxalq Multikulturalizm Mərkəzi yaradıldı. Ölkədə son illər keçirilmiş Dünya Dini Liderlərinin konfransları, “Bakı prosesi” adlanan Multikulturalizm forumları mövcud olan tole- 12 rantlıq mühitinin bariz nümunələridir... Azərbaycandakı dini icma rəhbərləri ABŞ konqresinə müraciət ünvanlamışdırlar. Müraciətdə qeyd edilir ki, Azərbaycanda mövcud olan tolerantlıq mühiti sözdə deyil, əməldədir. Canlı nümunə bu müraciətin altındakı imzalardır: QMİ-nin sədri Allahşükür Paşazadə, Bakı və Azər- baycan arxiyepiskopu Aleksandr İşeyin, Roma Katolik kilsəsinin Azərbaycandakı Apostol Prefekturasının ordinarisi Vladimir Feket, Azərbaycan Dağ Yəhudiləri Dini İcmasının rəhbəri Milix Yevdayev, Avropa Yəhudilərinin Bakı Dini İcmasının rəhbəri Gennadi Zelmanoviç, Alban-Udi Xristian Dini İcmasının sədri Robert Mobili imzalayıblar” (128, s.7-9). Bu müraciət, qeyd edildiyi kimi, müxtəlif dinlərə mənsub şəxslərin bir-biri ilə qarşılıqlı hörmət və ehtiramının göstəricisidir, desək, yəqin ki, yanılmarıq. Nəhayət, “Tarixi İpək yolunda yerləşən Azərbaycan müx- təlif sivilizasiyaların qovuşduğu məkan olaraq, əsrlər boyu milli- mədəni rəngarənglik mühitinin formalaşdığı, ayrı-ayrı millətlərin və konfessiyaların nümayəndələrinin sülh, əmin-amanlıq şərai- tində yaşadığı bir diyar kimi, Bakı Beynəlxalq Multikulturalizm Mərkəzinin yaradılması ilə respublikamızda gerçəkləşdirilən siyasətin tolerantlıq prinsiplərinə bu gün də sadiq qalan bir ölkə kimi özünü tanıtdığı üçün 11 yanvar 2016-cı ildə dövlət başçımız tərəfindən 2016-cı ilin multikulturalizm ili elan olunması ilə bağlı sərəncam imzalanmışdır (bax: 249). Sərəncamın imzalanmasın- dan sonra çoxlu tədbirlər həyata keçirilmişdir. 4 mart 2016-cı ildə Braziliya Federativ Respublikası Milli Konqresinin Federal Senatının Elm, texnologiya, kommunikasiya və informatika komitəsinin sədri Braziliya-Azərbaycan parla- mentlərarası dostluq qrupunun rəhbəri Kristovam Buarke ilə gö- rüşdə Bakı Beynəlxalq Multikulturalizm Mərkəzinin (BBMM) icraçı direktoru professor Azad Məmmədov yeni layihələrdən danışaraq bildirib ki, Portuqaliyadan İndoneziyaya kimi 13 məşhur Universitetdə “Azərbaycan multikulturalizmi” fənni tədris olunur (bax: 227). 13 Bu fikrə istinadən onu demək mümkündür ki, Azərbaycan multikulturalizmi bütün dünya üçün bir örnəkdir. Rus Pravoslav kilsəsinin Bakı və Azərbaycan Yeparxiyası- nın arxiyepiskopu Aleksandr İşeyin qeyd edir ki, Azərbaycanın əsas özəlliyi milli məhəllələrin və qəsəbələrin olmamasıdır. Eyni küçədə müxtəlif dini icmaların nümayəndələri yaşayır və birlikdə müxtəlif dini bayramları və mərasimləri qeyd edirlər (bax: 234). Azərbaycanın görkəmli yazıçısı Y.V.Çəmənzəminli “Həya- tımızın iyirmi ili” məqaləsində müsəlmanlarla xristianların tarixən münasibətlərindən bəhs edərək yazırdı: “Geniş kütlə qardaşcasına yaşayır, orada bir münaqişəli məsələ yox idi... Xalq məscid və kilsə ayrılığı ilə belə hesablaşmaq istəmirdi. Türklərin nəzir eləyib kilsə həyətində qurban kəsdiyi və xristianların türk pirinə şam gətirdiklərini çox görmüşəm” (bax: 248). Yazıçı – jurnalist milliyyətcə saxur olan Əhməd İsayev “Bu dağlar, ulu dağlar” kitabında müxtəlif millətlərin nümayəndələri- nin dostluğu haqqında belə yazır: “Azərbaycan bəlkə də yeganə ölkədir ki, burada yüzdən çox etnosun nümayəndəsi bir süfrə ba- şına yığışır, 20-dən artıq azsaylı xalqın, milli azlıq və etnik qru- pun övladları müxtəlif guşələrdə kompakt halda yaşayırlar: heç nəyə fərq qoymadan, ... dost-doğma ailə kimi. Hamısının da dili- nin, dininin, etnik psixologiyasının, maddi və mənəvi mədəniyyə- tinin, məişətinin, adət-ənənəsinin qorunub saxlanması üçün hər cür şərait yaradılır. Bu, dövlətimizin humanist siyasətinin əsasıdır” (98, s.116). Şəki Zona Elmi Mərkəzi nəzdindəki “Folklor laboratoriya- sı”nın aparıcı elmi işçisi milliyyətcə avar olan Əli Süleymanov bu bölgəyə qonaq qismində gələn insanların regionda yaşayan xalqlar və etnik qruplarla bağlı fikirlərini özünün “Zaqatala çə- ləngi” kitabında xoş xatirələrlə yad edir: “Bir dəfə Dağıstan Döv- lət Filarmoniyasının kollektivi rayonumuzda qastrol səfərində ol- muşdur. Kollektivin rəhbəri N.Pavlovdan soruşanda ki, “Zaqata- lada ən çox nə xoşunuza gəldi?” O cavab verdi: - Ən çox zaqa- talalıların qonaqsevərliyi, insanpərvərliyi, xüsusilə də buradakı Yüklə 0,54 Mb. Dostları ilə paylaş:
|