Metallurgiya və metalşÜnasliq kafedrasi fənn haqqinda məlumat. Metallarin



Yüklə 5,37 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə9/196
tarix26.12.2022
ölçüsü5,37 Mb.
#97902
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   196
Materialşünaslıq Me ( 1 hissə)

istilik vakansiyası
yaradır. Ərimə tempe-
raturuna yaxın vakansiyanın miqdarı kristalda olan atomların
1%-i
qədər ola bilər.
Kristal qəfəsin fəal qüsurları yerdəyişmə zamanı kristal hissəciklərinin sürüşməsinə xətti
qüsurların yaranmasına səbəb olur. Buna
dislokasiya
( ingiliscə yerdəyişmə ) deyilir. Disloka-
siya kristallik quruluşun ən mühüm qüsurlarından biridir.


METALLURGİYA VƏ METALŞÜNASLIQ KAFEDRASI
Dislokasiyalar
kənar və vintvarı
olmaqla iki yerə bölünürlər.Dislokasiyanın əmələ
gəlməsinə kristalda sürüşmə misal ola bilər. ( şəkil 2).
a)
b)
c)
Şəkil 2. Kristal qəfəsdə qüsurlar və dislokasiyaların növləri: a-vakansiya; b-əvəzedilən 
atom; c-dərinləşmiş atom
c
c
c
c
0
c


METALLURGİYA VƏ METALŞÜNASLIQ KAFEDRASI
Dislokasiyalar
kənar və vintvarı
olmaqla iki yerə bölünürlər.Dislokasiyanın əmələ
gəlməsinə kristalda sürüşmə misal ola bilər. ( şəkil 2).
ç)
ə)
Şəkil 2-nin davamı: ç) sürüşmənin kənar dislokasiya yaratma sxemi; ə-atomların 
vintvari dislokasiya sahəsində yerləşmə sxemi; -sürüşmə vektorudur . 
Əgər kristalın üst hissəsi alt hissəsinə nəzərən sürüşmə vektoru istiqamətində tə-
sir edən xarici qüvvə nəticəsində bir atomarası məsafə qədər sürüşüb, hər hansı
ABCD
sa-
həsini təsəvvür etsək (şəkil 3). Buradakı sürüşmə qüvvəsinə
(Byurgers vektoru
)
C
A
D
B
E
F
A
D
B
C




Yüklə 5,37 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   196




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©www.genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə