Metallurgiya və metalşÜnasliq kafedrasi fənn haqqinda məlumat. Metallarin

METALLARIN TƏSNİFATI
Metallar çoxlu miqdarda xırda və bir-birlərinə nisbətən müxtəlif istiqamətlərdə yer-
ləşmiş kristallardan ibarətdir.Parlaqlığı olan ,döyülə bilən istiliyi və elektriki yaxşı keçirən
maddələrə metal deyilir.Bu xüsusiyyətlərinə görə də metallar qeyri-metallardan (kömür, şüşə və
s.) fərqlənirlər.Metallrda xarici elektronların nüvə ilə əlqəsi möhkəm deyildir.Buna səbəb onla-
rın xarici elektron təbəqələrində
1-2
elektronun
olmasıdır.Qeyri metalların xarici elektron
təbəqələrində isə
5-8
elektron olur. Ona görə də metallar. qeyri-metallarla reaksiyaya girərkən
öz xarici valentlik elektronlarını asanlıqla verə bilir.Hər bir metal biri-birindən quruluş və xas-
sələrinə görə fərqlənir.Metalları əsasən iki böyük qrupa ayırırlar:
-
qara metallar
-
əlvan metallar.
Qara metallar
bozumtul qara rəngdə olub, yüksək sıxlığa (qələvi torpaq metalla-
rından başqa) yüksək ərimə temperaturuna , nisbətən yüksək bərkliyə və əksər hallarda allot-
ropik çevrilmə qabiliyyətinə malikdir.Qara metalların tipik nümayəndəsi dəmirdir.
Qara metallar aşağıdakı yarımqruplara bölünür:
1).
Dəmir metalları qrupu -
Fe,Co,Ni
( ferromaqnit metallar).
2)
Yüksək ərimə temperaturlu metallar - bura ərimə temperaturu dəmirin ərimə temperatu-
rundan yuxarı olan metallar daxildir
. W,V,Nb, Zr,Cr
və s.
3).
Uran qrupu metalları – aktinoidlər.Bunlar atom energetikasında istifadə edilirlər.

---

METALLURGİYA VƏ METALŞÜNASLIQ KAFEDRASI
4.Az tapılan metallar qrupu - bura lantanoidlər ( La,Cz və s.)
5.Torpaq qələvi metallar - xüsusi hallardan başqa sərbəst metallik halında tətbiq olunmurlar.
Əlvan metallar adətən qırmızı, sarı və ağ rəngdə olub, yüksək plastikliyə, kiçik bərk-
liyə və aşağı ərimə temperaturuna malikdirlər.Onların nümayəndəsi mis-dir.
Əlvan metallara aşağıdakılar aiddirlər:
1). Yüngül metallar.Bura Be, Mg və Al aiddir.
2). Nəcib metallar Bu qrupa Ag ,Au,Pl və s. aid edilir.
3).Tezəriyən metallar.Bu qrupa Cu,Sn Pb və elementlər aid edilir.