Meşə təsərrüfatına dair bəzi normativ-hüquqi aktlar barədə
AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI NAZİRLƏR KABİNETİNİN QƏRARI
“Azərbaycan Respublikasının 1997-
ci il 30 dekabr tarixli Qanunu ilə təsdiq edilmiş Azərbaycan Respublikası Meşə Məcəlləsinin t
ətbiq edilməsi barədə” Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 1998-
ci il30 mart tarixli 693 nömrəli Fərmanının icrası ilə əlaqədar Azərbaycan Respublikasının Na
zirlər Kabineti qərara alır:
1. “Meşələrin qoruyucu kateqoriyalara aid edilməsi, meşələrin bir qoruyucu kateqoriya
dan başqa qoruyucu kateqoriyaya keçirilməsi Qaydası”,
“Meşəqırma Qaydaları”,
“Meşə fondunun dövlət uçotugöstəricilərinin Siyahısı” və meşə fondunun dövlət uçotu sənə
dlərinin formaları təsdiq edilsin (əlavə olunur).
2. “Meşələrin eroziya əleyhinə, xüsusi qiymətli meşə massivlərinə və digər qoruyucu ka
teqoriyalara aid edilməsi qaydası barədə” Azərbaycan SSR Nazirlər Sovetinin 1979-
cu il 8 fevral tarixli 58 nömrəli qərarı qüvvədən düşmüş hesab edilsin.
3. Bu Qərar imzalandığı gündən qüvvəyə minir.
Azərbaycan Respublikasının Baş naziri A. RASİZADƏ
Bakı şəhəri, 26 aprel 1999-cu il
№ 70
Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin
1999-cu il 26 aprel tarixli 70 nömrəli qərarı ilə
TƏSDİQ EDİLMİŞDİR.
Meşələrin qoruyucu kateqoriyalara aid edilməsi, meşələrin bir qoruyucu
kateqoriyadan başqa qoruyucu kateqoriyaya keçirilməsi
QAYDASI
1. Meşələrin daşıdığı torpaqqoruyucu, susaxlayıcı, iqlimtənzimləyici, kurort və sair
funksiyalar nəzərə alınmaqla meşə fondunun qoruyucu kateqoriyalara aid edilməsi,
meşələrin bir qoruyucu kateqoriyadan başqa qoruyucu kateqoriyaya keçirilməsi bu Qayda
ilə tənzimlənir.
2. Azərbaycan
Respublikasının
meşə fondu
dağ və düzən
meşələrindən
ibarətdir. İqtisadi və ekoloji əhəmiyyətinə, yerləşməsinə və yerinə yetirdiyi funksiyalara
görə respublikanın meşə fondu birinci qrup meşələrə aid olub aşağıdakı qoruyucu
kateqoriyalara bölünür:
qoruq meşələri;
kurort meşələri;
xüsusi qiymətli meşə massivləri;
şəhərlərin və digər yaşayış məntəqələrinin ətrafındakı yaşıllıq zonalarının meşələri;
yabanı meyvə meşələri;
dövlət qoruyucu meşə zolaqları;
sair meşələr.
Qoruq meşələri — meşə fondunun tərkib hissəsi olmaqla xüsusi qorunma və təsərrüfat
aparılma rejiminə malik, nadir bitki və heyvanat aləminin və digər təbii komplekslərin
saxlanılmasını, artırılmasını və qorunmasını təmin edən, eyni zamanda bu amillərin
elmi əsaslarla dinamikasının öyrənilməsi məqsədilə yaradılan meşə sahələridir.
Kurort meşələri — sağlamlıq ocaqlarının və istirahət yerlərinin ətrafındakı təbii amillərin
qorunmasını və yaxşılaşdırılmasını təmin
edən, ətraf
mühitin çirklənməsinin
və vaxtından əvvəl
sıradançıxmasının
qarşısını alan, əhalinin
müalicəsi üçün əlverişli
mikroiqlim şəraiti yaradan meşə sahələridir.
Xüsusi qiymətli meşə massivləri — tərkibində relikt və endemik ağac və kol cinsləri olan
nadir meşələr, yüksək məhsuldarlığı və genetik keyfiyyəti ilə fərqlənən, habelə estetik
cəhətdən nadir mənzərəli və xüsusi torpaqqoruyucu, susaxlayıcı, sutənzimləyici və digər
qoruyucu əhəmiyyətli meşə sahələridir.
Yabanı meyvə meşələri — buraya meşə fondu ərazisində təbii bitən, yaxud süni yolla
yaradılmış, tərkibində qiymətli meyvə, giləmeyvə və qərzəkli ağac və kol cinsləri olan
meşələr, meşə-bağlar, bağlar və həmin cinslərdən salınmış plantasiyalar daxildir. Bu
meşə sahələrindən meşə toxumçuluğunda və yeyinti sənayesində də istifadə olunur.
Dövlət qoruyucu meşə zolaqları — xətti qaydada süni salınmış iqlimtənzimləyici,
torpaqqoruyucu və susaxlayıcı funksiyaları yerinə yetirən meşələr bu kateqoriyaya aiddir.
Qoruyucu meşə sahələri kənd təsərrüfatı bitkilərini külək və su eroziyasından qoruyur,
məhsuldarlığın artırılmasına imkan yaradır.
Sair meşələr — bu meşələrə yuxarıda göstərilən kateqoriyalara aid olmayan
meşə sahələri daxildir. Bu meşə sahələrində meşəbərpa tədbirləri, plantasiya salınması,
xidməti və sanitariya qırmalarıaparılması və sair meşə təsərrüfatı tədbirləri aparılır.
3. Meşə fondunun
qoruyucu
kateqoriyalara
aid
edilməsi,
onların
hüdudları meşə təsərrüfatı müəssisələrinin ərazilərində aparılan
meşəquruluşu
işləri,
meşə monitorinqi
müşahidələri
və elmi-tədqiqat
işləri əsasında
və meşə ekosistemində gedən dəyişiklikləri nəzərə almaqla Azərbaycan Respublikasının
Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyi tərəfindən müəyyənləşdirilir və müvafiq qaydada
Azərbaycan Respublikasının Elmlər Akademiyası ilə, habelə digər aidiyyəti təşkilatlarla
razılaşdırılır və təsdiq üçün Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabinetinə təqdim
edilir.
[1]
4. Zəruri
hallarda
müvafiq
qaydada
qoruyucu
kateqoriyalara
aid
edilmiş meşələrdə xüsusi qoruyucu meşə sahələri (eroziyadan mühafizə meşələri, çayların,
göllərin və digər su obyektlərinin sahillərində olan meşə sahələri, dəmir yollarının
və avtomobil yollarının kənarlarındakı meşələr və s.) və xüsusi qorunan meşə sahələri (elmi
və mədəni-tarixi əhəmiyyət kəsb edən meşələr, meşə-parklar, seyrək arid meşələri, ziyarət
edilən yerlərin meşələri və s.) müəyyən edilə bilər.
Xüsusi qoruyucu meşə sahələrinin göstəriciləri meşə quruluşu işləri və ya xüsusi
müşahidə materiallarına əsasən Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabineti tərəfindən
təsdiq edilir.
5. Meşələrin bir qoruyucu kateqoriyadan başqa qoruyucu kateqoriyaya keçirilməsi elmi-
tədqiqat, meşə-quruluşu təşkilatları və meşə təsərrüfatı müəssisələrinin mütəxəssisləri
tərəfindənəsaslandırılmış təkliflər əsasında aparılır. Təklifləri hazırlamaq və əsaslandırmaq
məqsədilə müxtəlif
qoruyucu
kateqoriyalara
aid
edilmiş meşə sahələrinin
tipik
yerlərində nümunə sahələri salınır. Nümunəsahələrində ayrı-ayrı fəsillərdə uzunmüddətli
(2—3 il ərzində) meşə monitorinqi müşahidələri və hesablamaları aparılır. Müşahidələr
və hesablamalar aparılarkən aşağıdakı əsas müddəalar nəzərəalınmalıdır:
meşələrdə antropogen təsirləri yaradan amillər;
meşələrin cins tərkibinin dəyişməsi;
meşələrdə kütləvi quruma hallarının, xəstəlik və ziyanvericilərin artması;
yeraltı suların səviyyəsinin dəyişməsi;
meşəquruluşu işlərinin aparılması;
meşə altında yeniyetmələrin inkişaf dərəcəsi;
meşələrin məhsuldarlığının aşağı düşməsi səbəbləri;
digər amillər.
Göstərilənlər və meşə ekosistemində gedən dəyişikliklər nəzərə alınmaqla Azərbaycan
Respublikasının Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyi meşələrin bir qoruyucu
kateqoriyadan başqa qoruyucu kateqoriyaya keçirilməsi barədə təkliflər hazırlayır,
onları müvafiq qaydada Azərbaycan Respublikasının Elmlər Akademiyası ilə digər aidiyyəti
təşkilatlarla və yerli icra hakimiyyəti orqanları ilərazılaşdırır və təsdiq üçün Azərbaycan
Respublikasının Nazirlər Kabinetinə təqdim edir.
[2]
6. Azərbaycan Respublikasının Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyi bu qaydadan irəli
gələn işlərin yerinə yetirilməsi məqsədilə müvafiq müşahidə və hesablama sənədlərini tərtib
edir, onların istifadəsi üzrə təlimatlar hazırlayıb təsdiq edir.
[3]
Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin
1999-cu il 26 aprel tarixli 70 nömrəli qərarı ilə
TƏSDİQ EDİLMİŞDİR