Meierijse Schoutsrekeningen

MICROFICHE 7

FAMILIENAMEN

Arckel van, Arntssone, Bacxzoen, Beeck van der, Beckers, Berckelmans, Beckercken, Berghe van den, Berlichem van, Berwouts, Binderen van, Bock, Boeten van, Boyens, Bruynensoen, Celen, Cluyten, Cock de, Colen, Cuelen, Cuyper den, Denis, Dicbier, Dircssone, Doren van, Dries, Duffel van, Elens[sone], Embrechts, Erkel van, Erpe van, Everaerts, Eyndhouts alias Houtman, Francken, Gheele van, Ghyben, Groenen, Haest de, Haren van, Henricssone, Herpt van, Hetsrode van, Heyden van der, Hinckaerts, Hoevel van den, Houtman, Janssone, Jonker den, Kerchof van den, Kerys, Keyser de, Koeveringhen van den, Loekemanssone, Louwe, Lucas, Megevels, Molle van, Molnere de, Ne[e]llen, Neyens, Nuwenhuys van den, Olmen, Os van, Peeters[sone], Petis, Quanssone, Ravenacker van den, Reest, Regger, Remboutssone, Reyners, Robbrechts, Roymans, Ruyter die, Schaut van der, Scheemaker/Schoemaker, Schellekens, Schoofssone, Sloetmakers, Slom alias Beckercken, Snyders, Spapen, Swaerssone, Thijs, Vrient, Willemssone, Witt de, Wouterssone, Wyrocx, Wytkens, Zeghers

PLAATSNAMEN

Alphen, Antwerpen, Asten, Baardwijk, Beers, Bergeijk, Berghem, Berlicum, Brussel, Dendermonde, Den Dungen, Deurne, Diest, Eersel, Eindhoven, Esch, Friesland, Grave, ’s-Hertogenbosch, Hilvarenbeek, Hoeven, Hoogeloon, Hoogstraten, Kempenland, Kleef, land van Loon, Leuven, Liessel, Lith, Lithoijen, Luik, Luiksgestel, Maasland, Mechelen, Meijel, Nijmegen, Oerle, Oirschot, Oisterwijk, Oss, Peelland, Perweijs, Pulerbosch (?), Schijndel, Sint Michielsgestel [bij Herlair], Sint Oedenrode, Steensel, Tongelre, Veghel, Vessem, Vlierden, Weelde

BIJZONDERHEDEN

ongeregeldheden rond de ‘Ingelantschemolen’ te Berlicum; een poocknet = een visnet; sporije = spurrie; ‘in der torbelingen’ is vergelijkbaar met ‘in de turbulentie van het moment’; opvallend is dat voortaan frequent wordt aangegeven dat de schout zelf de nodige informatie inwint over bepaalde voorvallen; aangeschoten door de drank wordt ook wel omschreven als ‘licht van hoode’; wat ‘de Craen’ in ‘sBosch betreft….is dit een herberg of een bepaald punt in de stad ?; rynderen = runderen; Jan van Arkel die onderschout van ‘sBosch was wordt gevangen genomen en op de Steenpoort geleid, waarna hij wordt veroordeeld tot een opvallend hoog bedrag nl. 600 Rijns gulden; de koster van Berghem en de vicecureyten = onderpastoors van Oss en Berghem; een ‘pasmes’ is een sikkelvormig type mes; blijkbaar bestond er een algemeen gebruik dat voerlieden met een ongeladen wagen collega’s met te vol geladen wagens zouden assisteren; van sommige dieven worden in één tekst meerdere misdrijven tegelijk beschreven; in diverse teksten wordt de Blijde Inkomst vermeld, vermoedelijk verband houdende met de inhuldiging van de hertogin na de dood van Hertog Karel de Stoute; ‘in der examinacien’ slaat op systematische ondervragingen van delinquenten; aanval op de vorster van Berlicum; een ‘panser’= harnas of kuras; diefstal in de Onze Lieve Vrouwekerk te Hoeven bij Meijel binnen het kwartier Peelland; ‘of hy geerne zynen wille van haer gecrigen soude willen hebben’ slaat op gemeenschap willen hebben met een vrouw; een ‘borrenputte of bornenputte’ is de bekende put op een boerenerf die o.a. als brandput dienst deed; de munt ‘de leeuw’ duidt op een gouden munt ter waarde van 30 stuivers geslagen in de Bourgondische nederlanden 1454-1461; als men Sint Michielsgestel aanduidt wordt er soms ‘by Herlair’ aan toegevoegd; in enkele teksten wordt de zinsnede ‘in der commotien die in der stad van den Bossche gebeurde’, waarmee men vermoedelijk doelt op de stadsoproer direct na het overlijden van Hertog Karel de Stoute in januari 1477, waarbij regenten van de stad werden gevangen genomen (zie: van Heurn deel 1 pag.365 en Kuijer p.250]; een ‘cleyn sceymeskene’ is vooralsnog onduidelijk; voorbeeld van de ontvoering van een jong meisje uit Vlierden; relaas over een te vroeg geboren baby te Deurne die wordt verstopt een een ‘loopende waterken’ onder een ‘eerden roysken’…..is dat een soort roostertje…vooalsnog onduidelijk!

MICROFICHE 8

FAMILIENAMEN

Baest van, Baten, Beckercken, Belien, Berlichem van, Berthoutssone, Bierkens, Boyenssone, Celensoen, Cortwijnensoen, Costerssone, Dicbier, Donghen van, Duyssel, Elyas, Eyndhouts van, Franckensoen, Gheenensoen, Ghijben, Ghijs[k]en, Gielensoen, Gro[e]nen, Haren van, Hellen van der, Hermanssone, Heymbrecht alias Schut, Heythooft, Hoel de, Hoeve van den, Kerchove van den, Lemmenssoen, Loyen, Laurenssen, Luykeneer den, Maigs, Olmen van, Peeterssone, Peynen/Puynen/berch/borch, Reest van, Schut, Slom alias Beckercken, Stake van den, Stooter, Verwaerden, Weebosch van den, Wynricssoen

PLAATSNAMEN

Belver onder Oisterwijk, Bergeijk, Brussel, Cranendonk, Duizel, Eersel, Gestel, Hapert, Helvoirt, Hilvarenbeek of Beek, Hoogeloon of Loon, Kleef, Knegsel, Leuven, Lommel, Luiksgestel in het land van Loon, Oisterwijk, Peelland, Reusel, Steensel, Vessem, Vlierden, Weebosch onder Bergeijk, Westerhoven

BIJZONDERHEDEN

volksoproer te Vessem; Gestel in het land van Loon is Luiksgestel; regelmatig wordt gesproken over de Blijde Inkomst in combinatie met de mogelijkheid om voor 31 Rijns gulden de goederen terug te kopen waarop vanwege een misdaad beslag was gelegd; er werden blijkbaar dienstmannen geronseld (of: aangewezen) om dienst te doen tegen de Geldersen; Heer Hendrik Peynenborgh priester te Helvoirt; een ‘sluytcorff’ is vermoedelijk een korf of mand die op een bepaalde manier kan worden afgesloten; de pastoor van Oisterwijk; in de rentmeesterrekeningen werden bepaalde feiten verhaald onder o.a. tcapittel van Pedelant …is het hoofdstuk van dit kwartier; het 8^ste fiche besluit met een proces rondom een student van de universiteit van Leuven.

computerbestand 078

inventarisnummer 12994

8 microfiches

opmerking vooraf:

Het is heel erg jammer dat op nogal wat fiches diverse pagina’s zó donker zijn door gekomen, dat ze nauwelijks nog leesbaar zijn, waardoor hier en daar mogelijk interessante details volledig verloren gaan; vanuit de originele stukken te Brussel is misschien nog het een en ander te herleiden, maar vanaf deze microfiches is dit echt niet te doen; we laten ons desondanks niet ontmoedigen, want heel veel boeiende informatie leent zich gelukkig nog wél voor een nadere uitwerking! In de teksteditie zullen we de donkere plekken uitdrukkelijk aangeven.