XUDOBİN (KHUDOBIN) RUSİYAYA QARŞI İŞ
(Ərizə Nº 59696/00)
MƏHKƏMƏ QƏRARI
Strasburq
26 oktyabr 2006-cı il
Xudobin Rusiyaya qarşı məhkəmə işində Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsi
(Üçüncü Seksiya),
hakimlər:
Cənab B.M.Zupançiç (B.M.Zupanćić), Sədr,
Cənab C.Hediqan (J.Hedigan),
Cənab K.Birsan (C.Bîrsan),
Cənab A.Kovler (A.Kovler),
Cənab V.Zaqrebelski (V.Zagrebelsky),
Xanım A.Gülümyan (A.Gyulumyan),
Cənab David Tor Byörqvinsson (David Thór Björgvinsson)
və Seksiyanın katibi Cənab V.Bergerdən (V.Berger) ibarət tərkibdə Palatada iclas
keçirərək,
6 iyul və 5 oktyabr 2006-cı ildə qapalı müşavirə keçirərək,
yuxarıda göstərilən sonuncu tarixdə qəbul edilmiş aşağıdakı qərarı elan edir
PROSEDUR
1. İş İnsan hüquqlarının və əsas azadlıqların müdafiəsi haqqında Avropa
Konvensiyasının (“Konvensiya”) 34-cü maddəsinə əsasən Rusiya vətəndaşı Cənab
Viktor Vasilyeviç Xudobin (“ərizəçi”) tərəfindən 29 oktyabr 1999-cu ildə
Məhkəməyə təqdim edilmiş Rusiya Federasiyasına qarşı ərizə (Nº 59696/00) əsasında
başlanmışdır.
2. Ərizəçini Moskvada vəkillik fəaliyyəti ilə məşğul olan Xanım K.Kostromina
təmsil etmişdir. Rusiya Hökumətini (“Hökumət”) Avropa İnsan Hüquqları
Məhkəməsində Rusiya Federasiyasının nümayəndəsi Cənab P.Laptev təmsil etmişdir.
3. Ərizəçi konkret olaraq iddia etmişdir ki, o, istintaq müddətində həbsxanada
adekvat tibbi yardım almayıb; onun həbsdə saxlanma şəraiti qeyri-insani və ləyaqəti
alçaldan olub; məhkəməyə qədər həbsdə saxlandığı müddət ağlabatan müddət həddini
aşıb; azadlığa buraxılmaq barədə müraciətlərinə əhəmiyyətli yubanmalarla baxılıb və
ya heç baxılmayıb; və nəhayət, onun məhkum olunması bütünlüklə polisin təhrikçiliyi
nəticəsində əldə edilmiş sübutlara əsaslanıb.
4. Ərizə Məhkəmənin Üçüncü Seksiyasının icraatına verilmişdir (Məhkəmə
Reqlamentinin 52-ci Qaydasının 1-ci bəndi). 26-cı Qaydanın 1-ci bəndinə uyğun
olaraq həmin Seksiyanın tərkibində işə baxacaq Palata təşkil edilmişdir
(Konvensiyanın 27-ci maddəsinin 1-ci bəndi).
5. 3 mart 2005-ci il tarixli qərarı ilə Məhkəmə ərizəni qismən qəbul olunan elan
etmişdir.
6. Ərizəçi və Hökumət işin mahiyyəti üzrə yazılı izahatlarını təqdim etmişlər (59-
cu Qaydanın 1-ci bəndi).
FAKTLAR
I. İŞİN HALLARI
7. Ərizəçi 1979-cu ildə Moskvada anadan olmuşdur və orada yaşayır.
A. Ərizəçinin həbsinə səbəb olmuş hallar
8. 29 oktyabr 1998-ci ildə məxfi polis agenti xanım T. ərizəçiyə zəng vurdu və
dedi ki, bir doza heroin almaq istəyir. Ərizəçi onun üçün heroin almağa razılıq verdi
və Cənab M.-in müşayiəti ilə küçədə Xanım T. ilə görüşdü. Xanım T. polis
əməkdaşları S. və R. tərəfindən ona verilmiş və xüsusi maddə ilə nişanlanmış (onu
yalnız ultra-bənövşəyi işıqda görmək olurdu) pul əskinaslarını ərizəçiyə verdi.
Ərizəçi pulu götürdü və digər bir şəxsin – Cənab G.-nin evinə getdi. Sonuncu
ərizəçiyə içərisində 0,005 qram heroin olan kiçik bağlama (paket) verdi. Ərizəçi şərti
alıcı ilə görüş yerinə qayıdarkən küçədə onu gözləyən polis əməkdaşları tərəfindən
yaxalandı.
9. Ərizəçi yerli polis məntəqəsinə gətirildi, orada onun barmaqları ultrabənövşəyi
şüanın altında yoxlanıldı: onun barmaqlarında əskinasları nişanlamaq üçün polislər
tərəfindən istifadə olunmuş maddənin izləri vardı. Xanım T. iki hal şahidinin yanında
bağlamanı polis əməkdaşlarına verərək izah etdi ki, onu ərizəçidən almışdır. Bağlama
möhürləndi, hal şahidləri tərəfindən imzalandı və məhkəmə ekspertizasına göndərildi.
Ərizəçi bütün gecəni polis məntəqəsindəki həbsxanada qaldı.
B. Ərizəçinin istintaqa və məhkəməyə qədər həbsdə saxlanması
10. 30 oktyabr 1998-ci ildə cinayət işi açıldı və ərizəçi narkotik maddələrin
alverində ittiham olundu. Elə həmin gün Moskvanın Şimal-Şərq rayonunun prokuroru
ərizəçinin tutulmasının hallarına, ona qarşı ittihamların ağırlığına və onun qaçıb
gizlənmə riskinə istinad edərək həbs qətimkan tədbiri barədə qərar çıxardı. Ərizəçi
Moskvadakı 48/1 saylı ibtidai həbs yerinə göndərildi.
11. Bu arada ibtidai istintaq başa çatdı və 24 dekabr 1998-ci ildə işin materialları
ittihamnamə ilə birlikdə Moskvanın Butırski rayon məhkəməsinə məhkəmə
araşdırması üçün göndərildi. 29 dekabr 1998-ci ildə Preobrajenski rayon
məhkəməsinə verilmiş azad edilmək barədə vəsatət Butırski rayon məhkəməsinə
göndərildi və belə əsas gətirildi ki, ittihamnamə bu məhkəməyə göndərilib və buna
görə də ərizəçinin işinin bütün aspektlərinə bu məhkəmə baxmalıdır. Ərizəçinin vəkili
bu qərardan şikayət verdi, lakin 3 fevral 1999-cu ildə Moskva şəhər məhkəməsi
şikayəti rədd etdi.
12. 13 yanvar 1999-cu ildə hazırlıq iclasında məhkəmə qərara aldı ki, ərizəçi
məhkəməyə qədər ibtidai həbsdə qalmalıdır, amma bu qərarı heç nə ilə
əsaslandırmadı.
13. 18 fevral 1999-cu ildə ərizəçinin atası ərizəçinin azad olunması üçün
məhkəməyə yeni vəsatət verərək iddia etdi ki, ərizəçinin səhhətinin pis vəziyyətdə
olması, xüsusən ibtidai həbs mərkəzində göstərilən tibbi yardımın səviyyəsi
baxımından, onun həbsdə saxlanma şəraitinə uyğun deyil.
14. 17 mart 1999-cu ildə məhkəmə ərizəçinin məhkəməyəqədərki həbs müddətini
artırdı. Bu qərar üçün heç bir əsas gətirilmədi.
15. 21 aprel 1999-cu ildə ərizəçinin atası ərizəçinin azad olunması üçün rayon
məhkəməyə yeni vəsatət verərək yenidən oğlunun sağlamlıq problemlərinə istinad