Mədə xərçəngi  Mədənin anatomiyası



Yüklə 445 b.
tarix08.10.2017
ölçüsü445 b.
#3794



Mədə xərçəngi

  • Mədənin anatomiyası

  • Mədə xərçənginin etiologiyası

  • Mədə xərçənginin tipləri

  • Mədə xərçənginin patologiyası

  • Mədə xərçənginin evalusiyası

  • Mədə xərçənginin müalicəsi



Anatomiya

  • Mədə J formalıdır. Mədənin iki səthi (anterior və posterior), iki əyriliyi (böyük və kiçik), iki dəliyi (cardia və pylorus)var. Həmçinin, onun dibi, cismi və pilorik antrum hissələri vardır.



Qan dövranı

  • a. A. Gastrica sinistra

  • b. A. Gastrica dextra

  • c. A. Gastroepiploica dextra

  • d. A. Gastroepiploca sinistra

  • e. Mədənin qısa arteriyaları

  • Portal sistemdə də müvafiq venalar vardır. Mədənin limfatik dövranı qan dövranını tamamlayır.



Etiologiya

  • Mədə xərçəngi ölüm göstəricilərinə görə dünyada ikinci yerdədi (əsasən,Yaponiyada).

  • Xəstəlik adətən, həyatin 5-6-cı fazasında yaranır. Kişilərə qadınlara nisbətən iki dəfə çox təsir edir.



Xəstəliyin səbəbi çoxpilləli prosesdir. Lakin xəstəliyin törənməsi üçün bir çox faktorlar mövcüddur.

  • Xəstəliyin səbəbi çoxpilləli prosesdir. Lakin xəstəliyin törənməsi üçün bir çox faktorlar mövcüddur.

  • a. Ətraf mühit e. Atrofik qastrit

  • b. Dieta f. Xronik mədə xorası

  • c. İrsiyyət g. Adenomatoz poliplər

  • d. Axlorhidriya h. Qan qrupu A (II) olanlar

  • i. H. Pylori ilə yoluxma



Mədə xərçənginin tipləri

  • A. Xoşxassəli şişlər

  • B. Bədxassəli şişlər



Xoşxassəli şişlər:

  • Mədədə xoşxassəli şişlərin yaranma ehtimalı olmasına baxmayaraq, mədə şişlərinin çoxu bədxassəli olur.



Xoş xassəli şişlərə aiddir:-

  • Xoş xassəli şişlərə aiddir:-

  • 1. Non-neoplastic gastric polyps

  • 2. Adenomas

  • 3. Neoplastik mədə polipləri

  • 4. Saya əzələlərin xoşxassəli şişləri

  • (Leyomioma)

  • 5. Polipoz Sindrom (məs. Polyposis coli,

  • Yuvenil poliplər və P.J. Sindromu)

  • 6. Digər şişlərə fibroma, neyrofibroma, aberrat pankreas və angiomalardır.



Mədə şişlərinin patologiyası (Bəd xassəli)

  • Mədə xərçəngi antrumda (50%), cisimdə (30%), fundus və ya ezofaqo-gastrik keçiddə(20%) yarana bilər.



Bədxassəli şişlərin növləri:

  • a. Adenokarsinoma

  • b. Leyomiosarkoma

  • c. Limfoma

  • d. Karsinoid Şişlər



1. Polipoid yaxud Proliferativ

  • 1. Polipoid yaxud Proliferativ

  • 2. Xoralı

  • 3. Xoralı-İnfiltrativ

  • 4. Diffuz Infiltrativ (Linnitus-

  • Plastica)



Mikroskopik olaraq adətən, adenokarsinomalar rast gelinir. Klinisist və epidemioloqlar tərəfindən geniş istifadə olunan Lauren Histoloji Klassifikasiyasıdır:

  • a. Intestinal mədə xərçəngi

  • b. Diffuz mədə xərçəngi



Erkən Mədə Kanseri: Limfa düyünlərin vəziyyətindən asılı olmayaraq selikli və selikaltı qatla məhdudlaşan şişlər sayılır.

  • Erkən Mədə Kanseri: Limfa düyünlərin vəziyyətindən asılı olmayaraq selikli və selikaltı qatla məhdudlaşan şişlər sayılır.

  • Gecikmiş Mədə Kanseri: Mədənin muscularis propria-nı zədələyən şişləri sayılır.



Mədə xərçənginin klassifikasiyaları:

  • a. TNM Sistem

  • b. CT Staging

  • c. PHNS Staging System (Japanese)

  • P-factor (Peritoneal disseminasiya)

  • H-factor (Qaraciyər metastazlarının olması)

  • N-factor (Limfa düyünlərin iştirakı ilə)

  • S-factor (Serozaya invaziya)



Mədə kanserinin yayılması:

  • Diffuz tip submukoz və seroz limfatik düyünlərə sürətlə yayılır və erkən stadiyada mədə divarına yayılır. İntestinal tip bir müddət lokal qalır və daha az yayılmaya daha az tendensiyası olur.

  • Yayılma yolları:

  • 1. Bilavasitə ( regional)

  • 2. Limphatik

  • 3. Qan (Hematogen)

  • 4. Transcelemic



Mədə xərçənginin evalusiyası:

  • Tarix

  • Kliniki müayinələr

  • Tədqiqatlar

  • Mədə xərçənginin klinik xüsusiyyətləri lokal proses, ağırlaşma və metastazları əsasında yarana bilər.



Xülasə:

  • Çox zaman gec stadiyalara qədər asimptomatik olur.

  • Çəkinin azalması ilə müşahidə olunur

  • Anoreksiya

  • Qarın boşluğunda doluluq və ya diskomfort hissi ilə müşaiyət olunur

  • Epiqastriumda törəmə

  • Dəmir defisitli anemiya

  • Sol supraklavikulyar nahiyədə törəmə (Troisier’s Əlaməti)

  • Obstruktiv Sarılıq (Qaraciyər qapısında ikincili dəyişiklik)

  • Pelvik nahiyədə törəmə (Krukenberg)



Araşdırmalar:

  • A. Yuxarı qastro-intestinal endoskopiya (çoxsaylı biopsiya və sitologiya)

  • B. Radiologiya:

  • Döş qəfəsi və abdominal KT

  • Yuxarı abdomenin USM-i

  • Barium sulfat məhlulu ilə müayinə

  • C. Diagnostik laparoskopiya



Mədə xərçənginin müalicəsi

  • Cərrahi (Erkən və yaxud gecikmiş xərçəng)

  • Distal şişlər –mədənin aşağı ½ zədələyən şişlərdir (subtotal yaxud hissəvi qastrektomiya)

  • Proksimal şişlər -mədə dibi, kardiya yaxud cismini zədələyən şişlərdir (total qastrektomiya).



Inoperabel şişlər: Əgər mümkünsə məqsədəuyğundur ki, mədə rezeksiyası olunsun. Lakin mümkün olmasa ön qastroyeyunostomiya məsləhətdir.

  • Inoperabel şişlər: Əgər mümkünsə məqsədəuyğundur ki, mədə rezeksiyası olunsun. Lakin mümkün olmasa ön qastroyeyunostomiya məsləhətdir.



 Mədə xərçənginin kimya terapiyasi

  •  Mədə xərçənginin kimya terapiyasi

  • (Pre-operativ və post-operativ)

  •  Radioterapiya

  • (Pre-intra və post-operativ)



  •  MƏDƏ LİMFOMALARI

  • MƏDƏNİN BİRİNCİLİ LİMFOMASI VƏ MƏDƏNİN QEYRİ-HOCKİN LİMFOMASI

  • Simptomlar mədə kanseri ilə oxşardır (adenokarsinoma).

  • Diaqnoz endoskopik və sitoloji müayinə əsasında qoyulmalıdır.

  • Xəstəliyin stadiyasının müəyyənləşdirilməsində KT müayinəsi məsləhətdir.



Müalicə:

  • Müalicə:

  • - Yaxşı lokalizasiyalı şişlərdə məsləhətdir ki,mədə rezeksiyası və radio və kimyaterapiya ilə müşahidə olunsun.

  • - Yayılmış şişlərdə kimya və radioterapiya cərrahi müalicəyə nisbətən daha məqsədəuyğundur.



Leyomiosarkoma:

  • Leyomiosarkoma:

  • Mədə şişlərinin 1%-ni təşkil edir.

  • Onlar geniş əsasda və ya ayaqcıq üzərində ola bilərlər. Mənfəzinə və ya xaricinə,yaxud da hər iki istiqamətdə yayıla bilərlər .

  • Qan itirmə nəticəsində anemiya ya epiqastrik törəmə ya da qeyri-müəyyən dispepsiyanın olması.

  • Malignizasiya 5 sm-dən böyük şişlərdə mitozun sürətlənməsi nəticəsində ola bilər.



Mədənin karsinoid şişləri:

  • Mədənin karsinoid şişləri:

  • Nadir hallarda rast gəlinir. Burada atrofik və pernisioz anemiya ilə karsinoid arasında əlaqə aşkar olunmuşdur.

  • Mədə karsinoidi lokal rezeksiya ilə yaxşı nəticələr verir. Əgər şişin ölçüləri çox kiçiksə endoskopik rezeksiya da mümkündür.





Yüklə 445 b.

Dostları ilə paylaş:




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©www.genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə