Maktabda geografiya maydonchasini tashkil etish

Abdulla Avloniy Ijodi
Turkistonda birinchilardan bo’lib 
maktabda geografiya, kimyo, 
handasa, fizika fanlari 
kiritilishga ta’sir ko’rsatdi
ta’limni hayot, turmush bilan bog’lashga 
intildi, bir dars bilan boshqasi o’rtasida 
muayyan tanaffuzni, bir sinfdan 
ikkinchisiga o’tishdagi imtihonni joriy etdi, 
ta’lim tizimining dunyoviy yo’nalishini 
kuchaytirishda alohida e’tibor berdi.
Uning “Birinchi muallim” (1909), “Ikkinchi 
muallim” (1912) nomli darsliklari hamda 
“Turkiy Guliston yoxud axloq” (1913) 
nomli qo’llanmasi o’z davrida yoshlarni 
yangicha yo’nalishda o’qitish va an’anaviy 
milliy ruh asosida tarbiyalashda katta 
ahamiyatga ega
Masalan, bolalarga bag’ishlangan “Vatan” 
(1916) she’rida dunyodagi eng ulug’ va 
muqaddas tushuncha vatandir, vatanga 
sadoqatli bo’lmoq, 
Abdulla Avloniy ko’plab she’rlar, 
she’riy to’plamlar muallifidir. Uning 
she’rlarida vatanparvarlik, 
marifatparvarlik va milliy-ozodlik 
taronalari alohida o’rin tutadi. 
Marifatli va ilmli bo’lish har bir 
xalqning taqdiri va taraqqiyotini 
belgilaydigan omildir, deydi 
o’nlab she’rlarida Avloniy. 
www.arxiv.uz

---

Abdulla Avloniy hayot faoliyati
• Turkistonda yuritilayotgan istibdod siyosatiga 
ham, o’lkaning o’zidagi yurtfurush 
amaldorlarning zulm 
– zo’ravonligiga bir kun 
kelib chek qo’yishini aytadi. Avloniy faoliyatida 
gazetachilik, teatr ishlari, o’qituvchilik alohida 
o’rin tutadi. U Oktyabr o’zgarishiga qadar 
“Shuhrat” (1907), “Turon” (1917) nomli 
gazetalarni chiqardi, ma’lum muddat 
Turkistonning ilg’or va mashhur gazetasi “Sadoi 
Turkiston”da faoliyat ko’rsatdi, sho’rolar davrida 
esa 1918-
yilda “Ishtirokiyun” gazetasida 
muharrir bo’lib ishladi.
www.arxiv.uz

---