Liceum Plastyczne w Gorzowie Wlkp. Roczny wynikowy plan dydaktyczny przedmiotu etyka w zakresie podstawowym dla klas I-IV w roku szkolnym 2016/2017 opracowany



Yüklə 269,88 Kb.
səhifə1/6
tarix23.11.2017
ölçüsü269,88 Kb.
#11841
  1   2   3   4   5   6

Liceum Plastyczne w Gorzowie Wlkp.

Roczny wynikowy plan dydaktyczny przedmiotu etyka
w zakresie podstawowym dla klas I-IV


W roku szkolnym 2016/2017

opracowany na podstawie programu nauczania etyki w szkołach ponadgimnazjalnych wydawnictwa OPERON uwzględniający kształcone umiejętności i treści podstawy programowej nauczania etyki (Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. – Dz. U. z 2009 r., Nr 4, poz. 17)

Opracowała: Edyta Gazdecka



Plan dydaktyczny przedmiotu etyka w zakresie podstawowym dla szkół ponadpodstawowych, uwzględniający kształcone umiejętności i treści podstawy programowej

Temat (rozumiany jako lekcja)

Liczba godzin

Treści nauczania zgodne z podstawą programową

Cele ogólne

Kształcone umiejętności


Propozycje metod nauczania

Propozycje środków dydaktycznych

Uwagi

Dział I WPROWADZENIE DO ETYKI

1. Doświadczenie zła



1. Poznać, zrozumieć, „wymknąć się złu” (J. Tichner). Doświadczanie zła.


2

Wskazywanie i uzasadnianie przykładów obecności zła w świecie; różnorodne źródła zła; subiektywizm i obiektywizm w opisie zła; hierarchia zła, kryteria oceny zła; rozbieżności między sformułowaniami: zrozumieć człowieka i dokonanie moralnej oceny jego czynu. Konsekwencje zła w odniesieniu do życia jednostki, zbiorowości.

Zło ontyczne i zło moralne.

Rola wiedzy z zakresu etyki oraz świadomości moralnej w kształtowaniu właściwej postawy wobec zła.


Rozwijanie wrażliwości moralnej

Kształtowanie rozpoznawania wartości moralnych oraz zdolności odróżniania dobra od zła

Dokonywanie etycznej analizy i oceny działań i decyzji własnych i innych w świetle wartości moralnych

Znajomość wybranych pojęć z zakresu etyki




Uczeń:

Uzasadnia przyczyny, dla których należy mówić o złu. Wskazuje i analizuje przykłady zła, wyjaśnia subiektywizujący i obiektywizujący opis zła.

Różnicuje przeżywanie zła od obiektywnej oceny faktu uznanego za zły (bez względu na indywidualne odczucia i wrażenia).

Identyfikuje zło ontyczne i zło moralne. Definiuje pojęcie zło moralne.

Interpretuje personalistyczne ujęcie zła moralnego.

Omawia przejawy zła, odwołując się do konkretnych przykładów zaczerpniętych z obserwacji i osobistych doświadczeń.

Wykorzystuje poznane pojęcia i koncepcje w prezentowaniu i uzasadnianiu poglądów.

Słucha innych uczestników rozmowy. Prezentuje własne poglądy i wykazuje ich słuszność. Stawia tezy, formułuje argumenty i wnioski.



burza mózgów

graffiti


definiowanie pojęć

studium przypadku

mapa pojęciowa


schemat ćwiczenia do metody pn. definiowanie pojęć

arkusze papieru

flamastry





2. Poznać, zrozumieć, „wymknąć się złu” (J. Tichner). Czym jest zło?


1

Interpretacja pojęć zło, teodycea, manicheizm.

Rola wiedzy z zakresu etyki oraz świadomości moralnej w kształtowaniu właściwej postawy wobec zła.




Rozwijanie wrażliwości moralnej

Przygotowanie do analizy i oceny własnych działań w świetle wartości moralnych i tworzenia hierarchii wartości

Znajomość wybranych pojęć i koncepcji etycznych


Uczeń:

Dostrzega różnorodność zła w świecie.

Rozważa problem źródeł zła, zwraca uwagę na przyczyny zła.

Charakteryzuje zło jako brak bytu. Interpretuje pojęcie zła w kontekście aksjologicznym.

Definiuje pojęcia: teodycea i manicheizm.

Interpretuje pojęcia zło w odniesieniu do konkretnych zdarzeń i sytuacji.

Doskonali umiejętność słuchania i prezentowania poglądów, formułowania tez i argumentów oraz pytań.

Dba o jakość językową i merytoryczną własnych wypowiedzi.



burza mózgów

rozmowa kierowana

kula śniegowa

praca z tekstem




podręcznik

arkusze papieru

flamastry





3. Człowiek wobec nacisku zła


1

Wpływ zła na życie człowieka oraz na kształtowanie określonych postaw życiowych – analiza przykładów.

Różne formy walki ze złem.



Rozwijanie wrażliwości emocjonalnej

Kształtowanie rozpoznawania wartości moralnych oraz zdolności odróżniania dobra od zła




Uczeń:

Podaje i omawia przykłady ilustrujące wpływ zła na zachowanie i postawy ludzi.

Omawia przykłady form walki ze złem.

Wyjaśnia rozbieżność między sformułowaniem zrozumieć człowieka a oceną moralną czynu.

Interpretuje teksty literackie.

Wykorzystuje własne doświadczenia i obserwacje rzeczywistości do formułowania wniosków.

Doskonali umiejętność słuchania i prezentowania poglądów, formułowania tez i argumentów.

Dba o jakość językową i merytoryczną własnych wypowiedzi.



rozmowa kierowana

drama



podręcznik


Punktem wyjścia do dyskusji o wpływie zła na postawy ludzi może stać się fragment wybranego filmu.


4. W zasadzie jestem w porządku, ale...

Analiza tekstu „Nie mam czasu” J. Filka



1

Wieloznaczność zwrotu nie mam czasu.

Analiza opisanej postawy z wykorzystaniem pojęć podmiot, czynność, intencje, motywy i skutki oraz okoliczności.

Interpretacja zwrotu nie mam czasu w kontekście etycznym.

Wpływ elementów życia codziennego (m.in. automatyzm) na kształtowanie określonych postaw etycznych, wykorzystanie pojęć zniewolenie i wolność.




Rozwijanie wrażliwości moralnej

Kształtowanie umiejętności dokonywania etycznej analizy i oceny działań i decyzji własnych i innych w świetle wartości moralnych i tworzenia hierarchii wartości

Podjęcie samokontroli i pracy nad sobą; przyjmowanie odpowiedzialności za słowa i czyny


Uczeń:

Wskazuje elementy współczesnej rzeczywistości, które mają wpływ na kształtowanie określonych postaw.

Analizuje i interpretuje tekst, zwracając szczególną uwagę na postępowanie bohatera (dominacja automatyzmu).

Analizuje i interpretuje tekst, zwracając szczególną uwagę na postępowanie bohatera (dominacja automatyzmu).

Charakteryzuje intencje, motywy i skutki decyzji podjętych przez bohatera.

Dokonuje moralnej oceny postawy opisanej w tekście. Interpretuje słowo hipokryzja w odniesieniu do decyzji bohatera.

Definiuje pojęcie wolność i odnosi je do analizy postawy bohatera.

Wskazuje elementy często wykorzystywane jako usprawiedliwienie własnego postępowania.

Interpretuje tekst, wyszukuje istotne treści.

Dokonuje autorefleksji, oceny intencji, motywów i skutków własnego postępowania.

Wyszukuje istotne treści w tekście.

Dokonuje autorefleksji, ocenia intencje, motywy i skutki własnego postępowania.

Doskonali umiejętności słuchania i prezentowania poglądów, formułowania tez i argumentów.


dyskusja

drama


różne perspektywy

praca z tekstem




podręcznik





2. Spojrzenie na rozwój moralności: od Kalego do trybunału w Norymberdze

5. O dojrzewaniu… moralności


1

Myślenie premoralne; rozważania na temat postaw (egoizm, altruizm); moralność intersubiektywna i jej źródła; dojrzałość moralna.


Rozwinięcie wrażliwości moralnej

Kształtowanie rozpoznawania wartości moralnych oraz zdolności odróżniania dobra od zła

Znajomość podstawowych pojęć i koncepcji etycznych


Uczeń:

Charakteryzuje intersubiektywność postaw.

Wyjaśnia i omawia na przykładach pojęcia: myślenie premoralne, hedonizm. Analizuje działania nacechowane egoizmem i altruizmem.

Uzasadnia wartość przyjmowania krytycznej postawy wobec zła moralnego.

Wyjaśnia pojęcie dojrzałość moralna.

Analizuje przykłady prezentujące konkretne postawy i konsekwencje czynów nacechowanych egoizmem i altruizmem.

Wykorzystuje poznane pojęcia w wypowiedziach.

Doskonali umiejętności słuchania i prezentowania poglądów, formułowania tez i argumentów.



circept,

rozmowa kierowana,

praca z tekstem


podręcznik

karty pracy






6. „Co to wszystko znaczy?” (T. Nagel). Konflikt motywacyjny


1

Wyjaśnienie pojęcia konflikt motywacyjny – analiza przykładów; dokonywanie wyborów w aspekcie psychologicznym i etycznym; hierarchizacja wartości.


Rozpoznawanie przez uczniów wartości moralnych, odróżnianie dobra i zła

Rozwijanie wrażliwości moralnej

Kształtowanie w uczniach umiejętności trafnego oceniania pod względem moralnym dokonywanych czynów


Uczeń:

Wskazuje i wyjaśnia sprzeczne motywy w konfliktach motywacyjnych.

Rozróżnia opis psychologiczny od etycznego.

Charakteryzuje wartości odnoszące się do motywów dokonywanych wyborów, dokonuje hierarchizacji tych wartości.

Omawia zagadnienie konfliktów motywacyjnych na podstawie własnych doświadczeń i obserwacji.

Analizuje własne przekonania moralne i konfrontuje swoje poglądy z prezentowanymi stanowiskami.

Doskonali umiejętności słuchania i prezentowania poglądów, formułowania tez i argumentów.

Dba o jakość językową i merytoryczną własnych wypowiedzi.



rozmowa kierowana

metaplan


dylematy


podręcznik

arkusz papieru

flamastry


.

7. Pytania o wartość moralności w kontekście zbrodni ludobójstwa


1 (lub 2)

Doświadczanie zła jako doświadczenie moralne; ludobójstwo jako zło moralne; zaburzenie pojmowania wartości moralnych w ideologiach totalitarnych („moralność rasy panów” ); Trybunał Norymberski – istota i znaczenie.

Kształtowanie rozpoznawania wartości moralnych oraz zdolności odróżniania dobra od zła

Rozwijanie wrażliwości moralnej

Dokonywanie etycznej analizy i oceny działań w świetle wartości moralnych


Uczeń:

Definiuje pojęcia ludobójstwo, Holocaust, totalitaryzm.

Omawia przykłady ludobójstwa (historyczne i współczesne).

Analizuje cechy ideologii prowadzących do ludobójstwa.

Wyjaśnia zagadnienie sądzenia zbrodni ludobójstwa. Omawia specyfikę osądzania prawa hitlerowskich Niemiec.

Analizuje i interpretuje teksty.

Wyszukuje istotne treści w tekstach.

Słucha innych uczestników rozmowy. Prezentuje własne poglądy, dowodząc ich słuszności.

Stawia tezy, formułuje argumenty i wnioski.

Wykorzystuje poznane pojęcia w rozważaniach na temat omawianych zagadnień.



wykład z prezentacją

mapa myśli

praca z tekstem



ja-bohater

rozmowa kierowana




fragmenty wybranych filmów i (lub) tekstów: np. „Opowiadania” T. Borowskiego i „Inny świat” G. Herling-Grudzińskiego lub innych tekstów dotyczących omawianych problemów,

karty pracy




Dobrym rozwiązaniem wydaje się zorganizowanie dwóch lekcji – jedna po drugiej. Pierwsze zajęcia poświęcone byłyby odczytaniu odpowiednich fragmentów tekstów, obejrzeniu slajdów lub fragmentu filmu. Wybór filmu zależy od zainteresowań uczniów (np. „Pasażerka” A. Munka lub fragment „Pianisty” R. Polańskiego.

W podsumowaniu zajęć można wykorzystać fragmenty książki J. Hołówki pt. „Etyka w działaniu”.

W klasach, w których uczniowie odznaczają się dojrzałością moralną, można też wykorzystać fragment książki J. Graya „Słomiane psy”, w którym znajdują się cytaty prowokujące do dyskusji o moralności.


8. „(…) to jest gra i tylko gra”? – interpretacja utworu J. Kaczmarskiego pt.„Postmodernizm”


1

Postmodernizm w ujęciu etycznym.


Kształtowanie rozpoznawania wartości moralnych oraz zdolności odróżniania dobra od zła

Doskonalenie umiejętności lepszego poznania siebie

Umiejętność dokonywania etycznej analizy i oceny działań i decyzji własnych i innych w świetle wartości moralnych i tworzenia hierarchii wartości

Podjęcie samokontroli i pracy nad sobą

Znajomość podstawowych pojęć etycznych


Uczeń:

Omawia pojęcie postmodernizm.

Charakteryzuje kontekst etyczny postawy opisanej w utworze.

Przedstawia stanowisko autora wobec zaprezentowanego problemu (dostrzega znaczenie ironii w interpretacji).

Podaje argumenty przemawiające za tezą postawioną w tekście i przeciwko niej.

Analizuje tekst.

Interpretuje poznane zagadnienia w odniesieniu do współczesnej rzeczywistości.

Analizuje własne przekonania moralne i konfrontuje je ze stanowiskami prezentowanymi na lekcji.

Stawia tezy, formułuje argumenty i wnioski.

Słucha wypowiedzi innych uczestników zajęć.



rozmowa kierowana

bezludna wyspa

lub (i)

różne perspektywy

praca z tekstem i utworem muzycznym


podręcznik

płyta z utworem J. Kaczmarskiego

schematy ćwiczeń do zastosowanych metod





3. Strach, odwaga i sumienie

9. „Powiedz mi, o co się boisz, a powiem ci, kim jesteś” – strach jako wyzwanie etyczne


1

Przeżywanie strachu – przykłady; definiowanie strachu i określanie jego wpływu na ludzkie zachowania; wykroczenia spowodowane strachem, odpowiedzialność za czyny; konflikty emocjonalne jako źródło informacji o uznawanych wartościach.


Dokonywanie etycznej analizy i oceny działań i decyzji własnych oraz innych osób w świetle wartości moralnych i tworzenia hierarchii wartości

Kształtowanie i doskonalenie umiejętności samokontroli oraz pracy nad sobą

Znajomość podstawowych pojęć etycznych


Uczeń:

Omawia problem strachu, rozważa przeżycie, przyczynę i obiekt (strachu). Charakteryzuje wpływ strachu na zachowania i postawy ludzi. Wykrywa hierarchię wartości jednostki wyrażoną w zachowaniach wywołanych strachem. Objaśnia problem upadku moralnego wywołanego strachem.

Analizuje konkretne zdarzenia i sytuacje w kontekście omawianych zagadnień.

Doskonali umiejętności słuchania i prezentowania poglądów, formułowania tez i argumentów.

Słucha wypowiedzi innych uczestników rozmowy.

Prezentuje własne poglądy.

Stawia tezy, formułuje argumenty i wnioski.

Dba o jakość językową i merytoryczną własnych wypowiedzi.



rozmowa kierowana

drama


drzewko decyzyjne


arkusze papieru

flamastry






10. Odwaga


1

Odwaga jako pokonanie strachu; odwaga a inne wartości; odwaga jako wartość samoistna i wartość instrumentalna.


Dokonywanie etycznej analizy i oceny działań i decyzji własnych oraz innych osób w świetle wartości moralnych i tworzenia hierarchii wartości

Kształtowanie i doskonalenie umiejętności samokontroli oraz pracy nad sobą

Znajomość podstawowych pojęć etycznych


Uczeń:

Omawia przykłady zachowań nacechowanych odwagą i brawurą, uwypukla różnice. Omawia kwestię działania opartego na uczuciach i rozumie. Rozważa odwagę w kategoriach wartości etycznych. Interpretuje pojęcie odwagi chwalebnej.

Wyszukuje istotne treści w tekstach.

Analizuje własne przekonania moralne i konfrontuje je ze stanowiskami prezentowanymi na lekcji.

Doskonali umiejętności słuchania i prezentowania poglądów, formułowania tez i argumentów.

Dba o jakość językową i merytoryczną własnych wypowiedzi.



rozmowa kierowana

drzewko decyzyjne

prezentacja


artykuły prasowe dotyczące omawianych zagadnień





11. „Oto sumienie” – struktura i działanie sumienia


1

Odczuwanie i przeżywanie winy, odpowiedzialności, dumy moralnej, wstydu (także wstydu moralnego); sumienie-struktura i funkcjonowanie; rozróżnienie pojęć sumienie przed- i pouczynkowe; zaburzenia działania sumienia, nadwrażliwość i wrażliwość selektywna, niewrażliwość, sumienie błędne; odpowiedzialność przed kimś i za coś.


Rozwijanie umiejętności lepszego poznania siebie

Dokonywanie etycznej analizy i oceny działań i decyzji własnych i innych w świetle wartości moralnych i tworzenia hierarchii wartości

Znajomość podstawowych pojęć etycznych


Uczeń:

Analizuje przykłady ze względu na przeżycie winy, odpowiedzialności, dumy moralnej.

Rozróżnia wstyd moralny i lęk przed odrzuceniem.

Omawia przykład, w którym ujawnia się sumienie przed- i pouczynkowe.

Definiuje pojęcie sumienia, omawia jego strukturę, objaśnia zaburzenia sumienia.

Rozróżnia odpowiedzialność za coś i odpowiedzialność przed kimś. Interpretuje różne ujęcia pojęcia grzech.

Analizuje teksty.

Wykorzystuje własne doświadczenia i obserwacje w interpretacji przykładów.

Doskonali umiejętności słuchania i prezentowania poglądów, formułowania tez i argumentów.

Dba o jakość językową i merytoryczną własnych wypowiedzi.



burza mózgów

mapa myśli

debata

rozmowa kierowana




podręcznik

arkusz papieru flamastry



Na początku lekcji poświęconej sumieniu można nawiązać do fragmentów wybranych filmów (np. „Misji” R. Joffe).

12. Wewnętrzne przekonania moralne a jakość egzystencji człowieka


1

Poczucie własnej wartości – struktura; wewnętrzne przekonania moralne a jakość egzystencji.


Umiejętność lepszego poznania siebie i rozwijania własnej tożsamości

Dokonywanie etycznej analizy i oceny działań i decyzji własnych w świetle wartości moralnych

Znajomość podstawowych pojęć etycznych


Uczeń:

Wyjaśnia wyrażenie poczucie własnej wartości oraz zwrot mieć szacunek dla samego siebie. Omawia je w odniesieniu do własnej osoby. Wyróżnia cechy swojego charakteru i wykazuje ich wpływ na postępowanie w kontekście wartości moralnych (analiza przykładów dokonanych działań i zaniechania działań). Omawia związek między własnymi przekonaniami moralnymi i jakością życia.

Analizuje własne przekonania moralne i konfrontuje je z poglądami prezentowanymi na lekcji.

Słucha innych uczestników rozmowy. Prezentuje własne poglądy i wykazuje ich słuszność. Stawia tezy, formułuje argumenty i wnioski.

Wykorzystuje poznane pojęcia w prezentowaniu i uzasadnianiu poglądów.

Dba o jakość językową i merytoryczną własnych wypowiedzi.



rozmowa kierowana


kartki papieru

długopisy






13. „Bądź wierny Idź” – interpretacja utworu Z. Herberta „Przesłanie Pana Cogito”

1

Podmiot liryczny – etyczny wymiar postawy; idealizm życiowy, trudności w realizacji postawy idealistycznej; godność w różnych systemach sprawowania władzy (m.in. w czasach realnego socjalizmu).

Rozwijanie wrażliwości moralnej

Kształtowanie umiejętności dokonywania etycznej analizy i oceny działań i decyzji własnych oraz innych osób w świetle wartości moralnych i tworzenia hierarchii wartości




Uczeń:

Przedstawia i interpretuje postawę etyczną opisaną przez Z. Herberta, omawia konsekwencje przyjęcia takiej postawy.

Rozważa pojęcie idealizm życiowy, wyjaśnia potoczne rozumienie tego pojęcia. Wskazuje argumenty za przyjęciem postawy, za którą opowiada się Z. Herbert, oraz przeciwko jej przyjęciu. Wskazuje w tekście tezę, argumenty.

Analizuje własne przekonania moralne i konfrontuje je z poglądami prezentowanymi na lekcji.

Słucha innych uczestników rozmowy. Prezentuje własne poglądy i wykazuje ich słuszność.

Stawia tezy, formułuje argumenty i wnioski.



problemowa

rozmowa kierowana

praca z tekstem


podręcznik

slajdy


Nauczyciel może wykorzystać slajdy pokazujące konsekwencje przyjęcia postawy opisanej w utworze, które odnoszą się nie tylko do rzeczywistości czasów PRL-u, ale także do wydarzeń dziejących się współcześnie w systemach totalitarnych.

4. Doświadczanie wartości i ich natura

14. Ważność tego, co nas otacza

1

Różna wartość elementów świata, wieloznaczność pojęcia wartość, doświadczanie konieczności dokonywania wyboru, gradacja wartości, bogactwo świata wartości; stanowiska wobec pytania: jak istnieją wartości.

Kształtowanie rozpoznawania wartości moralnych oraz zdolności odróżniania dobra od zła

Rozwijanie umiejętności lepszego poznania siebie

Znajomość podstawowych pojęć etycznych


Uczeń:

Interpretuje pojęcie wartość, wskazuje jego różne znaczenia.

Wyjaśnia kwestię bogactwa wartości, omawia hierarchię wartości.

Interpretuje poznane zagadnienia w odniesieniu do współczesnej rzeczywistości.

Interpretuje obraz (i/lub) tekst literacki.

Analizuje własne przekonania moralne i konfrontuje je z poglądami prezentowanymi na lekcji.

Słucha innych uczestników rozmowy. Prezentuje własne poglądy i wykazuje ich słuszność.

Stawia tezy, formułuje argumenty i wnioski.



burza mózgów

rozmowa kierowana

praca

z obrazem



praca

z tekstem




podręcznik

np. obraz J. Vermeera „Ważąca perły” (Kobieta z wagą)

fragment tekstu literackiego, np. K. Wierzyński „Miasta i ludzie”

karty pracy



Na tej lekcji można omówić zasady przygotowania projektu na temat wartości.

Yüklə 269,88 Kb.

Dostları ilə paylaş:
  1   2   3   4   5   6




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©www.genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə