Kronik iltihap

Kronik iltihap

Kronik iltihap

• Doku hasarı uyarılar devam ederse tam iyileşme oluşamaz ve kronik iltihap oluşur

• Uyarılar devam ettiğinde, akut iltihaba ek olarak bağışık spesifik savunma mekanizmaları aktive olur ve sonuçta doku alanları aktive lenfositlerle infiltredir

Kronik iltihap

• Mononükleer hücre infiltrasyonu (makrofajlar, lenfositler, plazma hücreleri)

• Doku yıkımı

• ONARIM Yeni damar proliferasyonu (anjiogenezis) ve fibrozis ile sağlanır

• Uzun sürelidir, uyaran ortadan kalkıncaya kadar devam eder

Kronik iltihap

• Akut iltihabı izleyebilir

• Başlangıçtan itibaren kronik olabilir

• İnatçı enfeksiyonlar : mikobakteriler (tbc, lepra), sy etkeni, parazit ve mantarlar patojeniteleri düşüktür fakat, geç tipte hipersensitiviteye neden olurlar

• Bazen, özel bir patern olan granulomatöz iltihap şeklindedir

Kronik iltihap

• Potansiyel toksik ajanlara uzun süre maruz kalma,

• örn: eksojen silika partikülleri inhalasyonu ile akciğerlerde silikozis oluşur

• Ateroskleroz, endojen toksik plazma yağ komponentlerine karşı damar duvarındaki kronik iltihabi süreçtir

• Nedeni bilinmeyenler, sarkoidozis, crohn hastalığı

Kronik iltihap

• Otoimmünite,

• RA, SLE, skleroderma gibi hastalıklar kronik iltihabi hastalık nedenlerindendir

• Hücresel immün mekanizmalar baskın rol oynar ve dokuda lenfoid hücreler ile makrofajlar yoğun olarak izlenir

Kronik iltihap hücreleri

• Makrofajlar olmazsa olmaz hücrelerdir

• Kanda monosit, dokuda makrofaj (Kupffer hücreleri, sinüs histiositleri, mikroglialar, alveoler-duktal makrofajlar. Langerhans hücreleri, osteoklastlar, tip A sinovial hücreler, dendritik hücreler) olarak bilinirler

Kronik iltihap hücreleri

• Kanda monositlerin yarılanma ömrü 1 gündür, doku makrofajları ise aylarca yaşayabilirler

• Monositler 24-48 saat içinde zedelenen bölgeye göç ederler

• Ekstravasküler dokuda makrofajlara dönüşürler

• Bunlar da aktive hale dönüşerek fonksiyon görürler

Aktive makrofajlar

• Hücre büyüklüğü, lizozomal enzim içeriği artar

• Metabolizma aktif hale gelir

• Fagosite ettikleri mikroorganizmaları, tümör hücrelerini öldürme yetenekleri ortaya çıkar

• Sitokinler (özellikle IFNgama), endotoksinler, çeşitli mediatörler, fibronektin gibi ekstraselüler matriks proteinleri ile aktive olurlar

Aktive makrofajların ürünleri

• Asit ve nötral proteazlar, doku hasarı

• Kompleman komponentleri ve koagülasyon faktörleri (C1-5, properdin, Fak V, VIII, doku faktörü)

• Reaktif oksijen ürünleri ve NO

• Prostaglandinler

• Sitokinler IL-1, TNF

• Büyüme faktörleri

Akut iltihapta makrofajlar ölür veya lenfatiklere girerler

• Kronik iltihap odağında ise makrofajlar birikirler

• Lenfosit kökenli IL-4 ve IFN gama devamlı salınır, makrofajlar uyarılarak birleşir ve dev hücreler oluşur

• Uygun koşullarda makrofajlar çoğalma kapasitesine de sahiptir

Kronik iltihap

• Lenfositler, plazma hücreleri, eozinofiller

• B ve T lenfositler adezyon molekülleri ve kemokinler yolu ile iltihap odaklarına göç ederler

• T lenfositler makrofajlar ile karşılıklı ilişki halindedirler. Devamlı birbirlerini uyarırlar

• Makrofajlar IL1, TNF lenfositler

• Lenfositler IFN gama histiositler

Kronik iltihap

• B hücre aktivasyonu plazma hücreleri Ig ler

• IgE ile oluşturulan immün reaksiyonlarda eozinofiller bulunur

• Eozinofiller, adezyon molekülleri ve eotaksin gibi spesifik kemokinlerle yönlendirilir

• Eozinofil spesifik granüller katyonik bir protein olan “major basic protein” içerir bu parazitler için toksikdir ve epitelyal hücrelerde lizis yapar

Granulomatöz İltihap

• Bir kronik iltihap paterni

• Büyümüş, skuamöz epitel hücresine benzer bir görümde (bu nedenle “EPİTELOİD” adı verilen makrofajların kümelenmesi ile karakterizedir)

Granulomlar “tbc” başta olmak üzere az sayıda patolojik durumda görülürler

• Bu nedenle “Spesifik iltihap” olarak da bilinir bu iltihap şekli

• (Sy, Tbc, Lepra, diğer mikobakteriler, birüsella, kedi tırmığı hastalığı, mantar enfeksiyonları, crohn hastalığı, sarkoidozis, Wegener granulomatozisi, şistozomiazis, inorganik metal ve protezler, yabancı cisimler)

GRANULOM

• EPİTELOİD HİSTİOSİT TOPLULUKLARIDIR

H&E boyalı preparatlarda

• Epitelioid histiositlerden oluşan nodül

• Çevrede lenfositlerden oluşan halka

• Daha çevrede fibroblastlardan oluşan bağ dokusu halkası (eski granulomlarda bulunur)

İnflamasyonda lenf düğümleri ve lenfatiklerin rolü

• Lokal iltihabi reaksiyondan sonra ikinci savunma hattını oluştururlar

• Lenfatikler antijen ve lenfositleri daha merkeze taşır ve immun reaksiyonu artırırlar

• Akım sadece distalden proksimale doğrudur

• Lenf akımı iltihapta artar ve resolüsyonda önemli bir rol oynar

• Lenfatik drenaj zedeleyici ajanın yayılması için de imkan sağlar

• Sonuçta

• Lenfanjit ve

• reaktif lenfadenit

• ikincil olarak ortaya çıkabilir

• *Olay devam ederse bakteremi kalp kapakları, eklemler, meniksler ve böbrekler de mikroorganizmalar yerleşir

Akut ve Kronik iltihapta morfolojik paternler

• Neden, etkilenen dokunun özellikleri ve iltihabın şiddetine göre değişir

Akut ve Kronik iltihapta morfolojik paternler

• Seröz iltihap, proteinden fakir seröz efüzyon ile karakterlidir (yanık ve viral enf. sonrası)

• Fibrinöz iltihap, eozinofilik, ağ şeklinde fibrin birikimi ile karakterlidir. Hasar şiddetli, permeabilite artışı daha fazladır. İki şekilde sonlanabilir:

• 1.fibrinolizis ve resolüsyon ile veya
• 2.kan damarları ve fibroblast çoğalması (organizasyon) fonksiyonu kısıtlayan fibröz bant oluşumu ile sonlanabilir

Akut ve Kronik iltihapta morfolojik paternler

• Süpüratif (pürülan) iltihap (pü), nötrofiller, nekrotik hücreler ve ödem sıvısından oluşan eksüda (irin) varlığı ile karakterlidir

• Etken mikroorganizmalara “pyojenik” denir (pyojenik stafilokoklar gibi)

• Abseler, fokal irin (pü) topluluklarıdır

• Ülser (Ülserasyon), epitelyal yüzeyin ve alttaki dokunun nekrotik ve derin geniş doku kaybı ile karakterli hasarıdır, sıklıkla akut ve kronik inflamasyonla birliktedir.

• Toksik, travmatik, diabetik vaskulopatiyle birlikte olabilir

İltihabın Sistemik Etkileri

• Akut faz reaksiyonları: Ateş, artmış yavaş uyku dalgası,

• Anoreksi, iskelet kas proteinlerinin yıkımının artması,

• Hipotansiyon, kompleman-koagülasyon proteinleri gibi akut faz proteinlerinin hepatik sentezi (örn. Kompleman ve koagülasyon proteinleri) ve

• lökosit değişiklikleri

İltihabın Sistemik Etkileri

• IL-1, IL- 6 ve TNF akut faz reak. larının en önemli mediatörleri

• TNF, IL-1 IL- 6 uyarılır karaciğerde fibrinojen sentezi uyarımı eritrositler daha kolay aglutine olur ve eritrosit sedimentasyon hızı artar

• IL-1 ve TNF lokal PGE üretimi hipotalamus termoregülatör merkezi uyarılır ateş

İltihabın Sistemik Etkileri

• Lökositoz

• 4000-10000 normal seviye

• 15000-20000

• 40000-100000 lökomoid reaksiyon

• İmmatür lökositlerde artış (sola kayma)

• IL-1, TNF, kemik iliğinde koloni stimülan faktörlerin uyarımı ve lökosit yapımında artma

Lökositoz

• Nötrofili

• Eozinofili

• Lenfositoz (infeksiyöz mononükleozis, kabakulak, kızamıkçık)

• Lökopeni (riketsiya, protozoa, tifo, viral enfeksiyonlar, bazen yaygın kanserlerdeki enfeksiyonlarda)