Kompozisiya va shakllantirishning kompozision turlari

2.4. Ko’kalamzorlashtirish uchun ko’chat yetishtirish

Meva va urug’larni yig’ib-terib olish. Urug’ni tayyorlashni ma’lum bir muddatlarda amalga oshirish zarur. Urug’lar pishib yetilgandan keyin yig’ib terib olinadi. Urug’larning pishib yetilishi fiziologik va texnik yetilishga bo’linadi. Fiziologik yetuklik davrida urug’ zarodishi o’sish qobiliyatiga yega bo’ladi, lekin urug’ (meva) daraxtda qolib o’sib-rivojlanishni davom yettiradi. Bu davrda urug’da suv miqdori kamayib quruq moddalar ortib boradi. Keyinchalik urug’ texnik (hosil) yetuklikka o’tadi, unda urug’dagi oziq moddalar saxaroza, uramin kislotlar va yog’ kislotalari shaklida bo’ladi. Oddiy shakldagi moddalar shakliga o’tadi fermentlar ishqorligining intensivligi susayib boradi. Tashqi qoplami suv va havo o’tkazmaydigan zich qoplamga aylanadi. Urug’da biologik jarayonlar to’xtaydi va ular chuqur turg’unlik holatiga o’tadi.

O’zbekistonda o’sadigan ko’pchilik daraxtlarda, jumladan kashtan turlarida texnik yetuk urug’ (meva) sentyabr-oktyabr oylarida shakllanadi. Ularning urug’larini ushbu davrda tayyorlashga kirishiladi.