36
36
planlanan ve ilk etapta 50 yataklı olması düşünülen ve daha sonra da 100 yataklı
olması planlanan Kızılay hastanesi ile ilgili olarak bu hastanenin derhal adaya
gönderilmesi de Kızılay Genel Başkanlığı tarafından kabul edilir ve hastane için
gerekli malzemenin başta Etimesgut Kızılay depoları olmak üzere Kızılay
imkânlarıyla tamamlanması, ayrıca bunların harp hastaneleri malzemesinden de
istifade edilerek tamamlanması suretiyle derhal ikmal edilmesi ve acilen Kıbrıs
adasına gönderilmesi de kararlaştırılmıştır.
71
Ayrıca depolarda bulunmayan ve
aciliyeti nedeniyle piyasadan satın alınması gereken malzeme ve ilaçlarla ilgili olarak
da klasik olarak Kızılay Satın Alma Talimatı’na uyulması gerekmekle birlikte
bunların durumun hassasiyeti nedeniyle uygulanmaması da söz konusu olur. 3 Ocak
1964 günü Kızılay’a ulaşan Rauf Denktaş imzalı acil bir yazıda ise adada Türklerin
acil gıda stoklarının tükendiği, aylık ihtiyaç olan 1500 ton un ve 1500 ton bakliyat
yanında akaryakıta ve çatışmalar ve göç nedeniyle çalışamaza durumda olan
insanların da paraya ihtiyacı olduğu bildirilir. Kızılay tarafından bu arada Türkiye’de
kalan ve adaya dönemeyen Türklere de 3 Ocak 1964 günü 5 bin liralık bir yardımda
bulunulur.
Kıbrıs’ta tesis edilmesi planlanan Kızılay hastanesinin dışında seyyar ilk
yardım hastanesinin ilk kadrosu Kızılay İdari Ekip Başkanı Dr. Mehmet Kengerli
başkanlığında Başhekim Op. Dr. Ali Kabalak, Op. Dr. Necati Erdentuğ, Op. Dr.
Hasan Karaağaç, Dr. Cahit Palantekin, Dr. İsfendiyar Koçman, hemşireler Emine
Çetin, Gülten Gezer, Sedar Özer, Şaduman Ozan, Emine Keler, İftadiye Koca, Türkan
Yücel, Hatice Öztürk, Şaziment Görücü ve teknisyenler Osman Çakıroğlu, İbrahim
Ünal, Şevket Atmaca ve Bekir Bedir’den oluşmaktadır.
72
Kan merkezinde ayrıca
hemşire Seder Özer, Şadıman Ozan, Emine Keler, İftadiye Koca, Türkan Yücel,
Hatice Öztürk ve Şaziment Görücü hizmet vermektedir.
73
Bu heyetin yurda
71
Türkiye Kızılay Derneği Genel Başkanlığı tarafından Genel Merkez Kuruluna gönderilen 4 Ocak
1964 tarih ve 39 sayılı yazı. KGMA. K–4649.1965.9–4/1 1964–1965 Yılı Kızılay Kıbrıs Raporları
Dosyası.
72
KGMA. K–4637.1964.9-4 Kıbrıs.
73
KGMA. K–4649, 1964–1965/9–4 Kızılay Raporları.
37
37
dönmesinin ardından adaya 2. grup Kızılay sağlık ekibi olarak Dr. İsmail Urman, Dr.
Selçuk Gürkaynak, Dr. Fuat Toktamış, Dr. Ali Acunaş, teknisyen Ekrem Şaldırak,
Haşim Balcı, Ahmet Baştuğ, hemşire Mürüvvet Akseki, Naciye Akyıldız, Gülsevim
Güvenoğlu, Belkıs Torosdağlı gönderilir.
74
Kızılay Seyyar İlk Yardım Hastanesi’nin
ne şekilde çalışacağı ve hangi imkânlar, hangi imkânsızlıklar ve kısıtlamalar altında
faaliyette bulunacağı da ilk etapta merak edilen hususlar arasındadır. Telefon ve posta
haberleşmesinin son derece güç ve hatta imkânsız olduğu bir dönemde Kızılay Genel
Müdürlüğü ile Kıbrıs’taki personeli arasındaki yazışmalar ve haberleşme de bir süre
Dışişleri Bakanlığı vasıtasıyla yapılır ve adadaki durum bu şekilde öğrenilmeye
çalışılır.
75
Kızılay ilk yardım hastanesinde bu dönemde idari faaliyetler, temizlik ve
mutfak da dâhil olmak üzere toplam 34 personel görev yapmaktadır. Söz konusu bu
üç uçağın 31 Aralık 1963 günü Ankara’ya dönüşleri sırasında adadan acil hasta ve
yaralıları da getirmeleri planlandığından uçaklarda bir doktor ve bir hemşire de
görevlendirilir. 24-31 Aralık 1963 sürecinde Kızılay’ın üç ayrı seferde adaya yaptığı
harcama tutarı ise 693.387 liradır. Bu bir hafta içinde ayrıca ülkenin farklı yerlerinde
toplanan 360 şişe kan da gönderilmiştir.
76
Öte yandan 21 Ocak 1964 günü bizzat Lefkoşa Büyükelçisi Mazhar Özkul
tarafından Kızılay’a gönderilen şifreli mesajda Kızılay’ın sanki Türkiye’nin herhangi
bir köşesine yardım yapar gibi Kıbrıs adasındaki Türklere yönelik yardım
faaliyetlerine girişmesinin gerek İngilizler gerekse Rumlar yanında Kızılhaç teşkilatı
için de rahatsızlık yarattığı bildirilir ve yapılan faaliyetlerin uluslararası yardım
74
Türkiye Kızılay Derneği Genel Başkanlığı tarafından Türkiye Kızılay Derneği Baş Müfettişliğine
gönderilen 22 Şubat 1965 tarih ve 29 sayılı müfettişlik raporu. KGMA. K–4649.1965.9–4/1 1964–
1965 Yılı Kızılay Kıbrıs Raporları Dosyası.
75
2 Ocak 1964 günü Türkiye Kızılay Derneği Genel Sekreteri Adnan Öztrak imzasıyla ve Dışişleri
Bakanlığı vasıtasıyla gönderilen II/86 sayılı resmi şifreli yazı. KGMA. K.4710, Z.6183, D.1964/9–4
Dışişleri Bakanlığından Alınan Mesajlar Dosyası
76
Başhekim Dr. Ali Kabalak tarafından Dışişleri Bakanlığı vasıtasıyla 16 Ocak 1964 tarihinde
gönderilen şifre mesaj. KGMA. K.4710, Z.6183, D.1964/9–4 Dışişleri Bakanlığından Alınan
Mesajlar Dosyası
38
38
usullerine göre yapılması gerektiğinin belirtildiği aktarılır.
77
30 Ocak 1964 günü
sabah 08.00 itibarıyla Mağusa limanına yanaşan gemideki gıda ve ilaç yardımının
toplam maliyeti ise yaklaşık 1.5 milyon lira civarındadır.
78
Öte yandan Kıbrıs’ta Kıbrıs Türklerine yönelik olarak yardım
faaliyetlerine başlanması ve Kızılay tarafından bir hastanenin açılmasının ardından
gerek yardım konvoylarına yönelik olarak gerekse hastane personeline karşı EOKA
tarafından saldırılar da artarak devam eder. 26 Şubat 1964 günü Lefkoşa’daki
merkeze bağlı olarak Mağusa’da açılan Kızılay hastanesinde röntgen mütehassısı
olarak görev yapmakta olan Dr. Ali Acunaş’la Kızılay İlk Yardım Ekibi personeli
Hamit Sunar görev dönüşü Mağusa’dan Lefkoşa’ya dönerken iki Rum polisi ve 10
EOKA mensubu Rum tarafından darp edilmişler, tüfek dipçikleriyle saldırıya
uğramışlar ve ağır tecavüzlere ve tehditlere maruz kalmışlardır.
79
Aynı şekilde 11
Mart 1964 tarihinde de Mağusa’dan Lefkoşa’ya gıda ve ilaç taşımakta olan 9 Kızılay
kamyonu Rum saldırısına maruz kalır, kamyonların üzerinde bulunan Kızılay
işaretleri EOKA mensubu Rumlar tarafından tahrip edilir ve Kızılay mensubu şoförler
ve sağlık ekibi darp edilip ağır hakaretlere uğrar ve dövülürler. Geç de olsa duruma
müdahale eden İngiliz askeri birliği ise olayların daha da büyümesini önler. Aynı
günlerde yaşanan bir başka gelişme ise Kıbrıs’ta Rum saldırışları sonrasında evlerini
terk etmek zorunda kalan göçmenlerle hasta ve yaralılar için başlatılan yardım
kampanyalarının artarak devam etmesidir.
80
77
Kıbrıs Büyükelçisi Mazhar Özkul tarafından Dışişleri Bakanlığı aracılığıyla gönderilen 21 Ocak
1964 tarih ve 73 sayılı şifre mesaj. KGMA. K.4710, Z.6183, D.1964/9–4 Dışişleri Bakanlığından
Alınan Mesajlar Dosyası
78
Kızılay Genel Merkezi tarafından yayımlanan 29 Ocak 1964 tarihli haber bülteni. KGMA. K–
4710. K–61819 1964–1967/9–4 Kıbrıs’a Yardımlar Dosyası.
79
Kızılay İlk Yardım Ekibi Başkanlığı tarafından Kıbrıs’taki İngiliz Siyasi Komiserliği, Kızılhaç
Temsilciliği, Beynelmilel Kızılhaç Teşkilatı ve Türkiye’nin Kıbrıs Büyükelçiliğine gönderilen telgraf
mesajı. KGMA. K–4637.1964.9–4/1 Kıbrıs Gıda ve Malzeme Dosyası.
80
Kıbrıs’a Yardım Komitesi tarafından Kızılay Yönetim Kurulu Başkanlığına gönderilen 13 Mayıs
1964 tarihli ve 208 (1.941) sayılı yazı. KGMA. K–4637.1964.9–4/1 Kıbrıs Gıda ve Malzeme
Dosyası. Ayrıca Kıbrıs’a Yardım komitesi tarafından Kızılay Genel Başkanlığına gönderilen 4
Haziran 1965 tarih ve 3 (2682/1474) sayılı yazı. KGMA. K–4643, 1965–1966/9–4 Kıbrıs Umumi 1-
4. Bölüm Dosyası.
Dostları ilə paylaş: |