Kiymetli madenlerin arama, İŞletme, zenginleşTİrme ve rafinaj faaliyetlerine yönelik teslim ve hizmetlerde katma değer vergiSİ İSTİsnasi uygulamasinin usul ve esaslari



Yüklə 28,57 Kb.
tarix05.03.2018
ölçüsü28,57 Kb.
#29649

KIYMETLİ MADENLERİN ARAMA, İŞLETME, ZENGİNLEŞTİRME VE RAFİNAJ FAALİYETLERİNE YÖNELİK TESLİM VE HİZMETLERDE KATMA DEĞER VERGİSİ İSTİSNASI UYGULAMASININ USUL VE ESASLARI

____________________________________________________________________________________

Barış EKEN

Bilindiği üzere ülkemiz vergi rejimi bir yeniden yapılandırılma süreci içerisinde olup bu sürecin üç temel aşaması bulunmaktadır. İlk iki aşama, sırasıyla mali milat uygulamasının kaldırılması ve vergi barışının getirilmesi ile tamamlanmıştır. Üçüncü aşamada ise enflasyon muhasebesi, yatırım ve istihdam teşvikleri, yatırım indirimi uygulaması değişiklikleri gibi uygulamaya yönelik bir takım düzenlemeler getirilmiş olup gerekli görülen diğer konularda değişikliklerin gerçekleştirilmesine devam edilmektedir.


Söz konusu üçüncü aşama kapsamında, 31.07.2004 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 5228 sayılı “ Bazı Kanunlarda ve 178 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun” un 14. maddesi ile Katma Değer Vergisi Kanunu 13. maddesinde yer alan istisna hükümlerine köklü düzenlemeler getirilmiştir.
Yukarıda bahsi geçen kanunun 14 üncü maddesiyle Katma Değer Vergisi Kanununun 13 üncü maddesinin başlığı, “Araçlar, kıymetli maden ve petrol aramaları ile ulusal güvenlik harcamaları ve yatırımlarda istisna” şeklinde değiştirilmiş, mülga (b) bendi yeniden düzenlenmiş, (c) bendi değiştirilmiş ve maddeye (e) ve (f) bentleri eklenmiştir.
Ayrıca maddenin son fıkrasında yapılan değişiklikle, Bakanlar Kuruluna Vergi Usul Kanununun 232 nci maddesinde yer alan ve ilgili yılda uygulanmakta olan haddi, istisna uygulamasında asgari tutar olarak belirleme ve belirlenen bu tutarı iki katına kadar artırma, sıfıra kadar indirme, Maliye Bakanlığına da istisna kapsamına girecek teslim ve hizmetleri tanımlama, istisnaya ilişkin usul ve esasları belirleme konusunda yetki verilmiştir.
Maliye Bakanlığı da, Kanunun ilgili maddesinde verilen yetkiye dayanarak 19.01.2005 tarihli Resmi Gazete’de yayımladığı 93 seri no’lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliği ile istisna uygulamasının usul ve esaslarını belirlemiştir.
Bu yazımızda, Katma Değer Vergisi Kanununun 13. maddesinde yer alan, altın, gümüş ve platin ile ilgili arama, işletme, zenginleştirme ve rafinaj faaliyetlerine yönelik teslim ve hizmetlerde istisna uygulamasına ilişkin hükümler konusunda açıklamalarda bulunulacaktır.

1. Altın, Gümüş ve Platin ile İlgili Arama, İşletme, Zenginleştirme ve Rafinaj Faaliyetlerine Yönelik Teslim ve Hizmetlerde İstisna
1.1 İstisna Kapsamına Giren Mal ve Hizmetler
Söz konusu istisna uygulamasına konu edilebilecek mal ve hizmet alımlarının altın, gümüş veya platin ile ilgili arama, işletme, zenginleştirme ve rafinaj faaliyetlerinin yürütülmesi ile ilgili olması gerekmektedir. Yukarıda belirtilen faaliyetlerde bulunan işletmelerin mobilya, mefruşat ve benzeri demirbaşlar ile insan taşımaya yönelik araç alımları ile bu ve benzeri iktisadi kıymetlere ilişkin olarak yapacakları yedek parça, yakıt, bakım ve onarım masrafları söz konusu istisnadan faydalanamayacaktır. Yine bu işletmelerin idari birimlerinin bakım, onarım ısıtma, aydınlatma giderleri ile her türlü büro malzemesi, kırtasiye, yiyecek, giyecek gibi kısaca genel yönetim giderleri olarak sınıflandırabileceğimiz giderlerin karşılanması için yapılacak mal ve hizmet alımlarında söz konusu istisna hükümlerinden faydalanılamayacaktır.
Öte yandan, yukarıda sayılan faaliyetlerin icrası ile ilgili ekipman, makine, teçhizat, sarf malzemesi, yedek parça, iş makinesi, enerji, etüt, proje, müşavirlik, inşaat işleri, taşıma, her türlü kiralamalar (binek otomobili hariç), satın alınması veya kiralanması istisna kapsamına giren iktisadi kıymetlerin tadil, bakım ve onarım hizmetleri gibi mal ve hizmet alımları istisna kapsamında değerlendirilebileceği tebliğ hükmünden açıkça anlaşılmaktadır.
1.2. Arama Faaliyetlerinde İstisna Uygulaması
1.2.1 Arama Faaliyetlerinin Başlangıç Aşamasında İstisna Uygulaması
Arama faaliyetlerinin başlangıç aşamasında istisna uygulamasının, istisna kapsamına giren alımlarda önce katma değer vergisinin uygulanması ve daha sonra verginin iade edilmesi prensibi benimsenmiştir. İstisnanın bu şekilde uygulanmasının temel nedeni ise Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığınca astlın, gümüş veya platin aramaya yönelik ruhsat verilmemesi, genel olarak bu tarz faaliyetlerde bulunan firmalara maden arama adı altında ruhsat verilmesidir.
Buna göre, maden arama ruhsatına sahip firmalar tarafından Maden Kanununun 24. maddesi uyarınca arama faaliyeti raporları Enerji ve Tabi kaynaklar Bakanlığı’na verilecektir. İlgili bakanlığın, raporun kapsadığı dönem içerisinde söz konusu arama faaliyetlerinin altın gümüş veya platin bulgusuna yönelik olduğunun tespiti halinde firmalar adına tebliğ ekinde bulunan bir nevi istisna belgesi düzenlenecek ve firmalar söz konusu belgeye istinaden bu dönem içerisinde yapmış oldukları istisna kapsamında değerlendirilecek alımlarına ilişkin yüklendikleri katma değer vergisini verilecek ilk beyannamede iade olarak beyan edeceklerdir.
Beyannamede ortaya çıkacak KDV alacağı, nakden ya da mahsuben iadesi yeminli mali müşavir tasdik raporu veya vergi inceleme raporu ile gerçekleştirilecektir. İhracat istisnası için öngörülen limitler yeminli mali müşavir tasdik raporları içinde geçerli olacaktır.
İade için, iade talep dilekçesi ile birlikte yeminli mali müşavir tasdik raporunun vergi dairesine verilmesi yeterlidir. Ancak beyannamenin verilmesinden sonra iade tutarı kadar banka teminat mektubunun verilmesi halinde söz konusu talep gerçekleştirilecek, teminat mektubunun çözülmesi için ise yeminli mali müşavir tasdik raporu ya da vergi inceleme raporunun sonucu beklenecektir.
1.2.2. Altın, Gümüş veya Platin Bulgusunu Gösteren Faaliyet Raporundan Sonraki Aşamada İstisna Uygulaması
Altın, gümüş veya platin bulgusuna rastlandığına ilişkin faaliyet raporunun Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığınca kabul edilmesinden sonra arama faaliyeti devam ediyorsa firmalar, arama faaliyetlerinde kullanılacak mal ve hizmetleri belirten bir listeyi Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığına verecekler, bu listeler Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığınca değerlendirilecek ve gerekli görülmesi halinde bazı mal ve hizmetlerin liste kapsamından çıkarılarak örneği ilgili tebliğ ekinde yer alan bir yazı tanzim edilerek onaylanacaktır.
Söz konusu yazıya sahip firmalar, yazı ekinde belirtilmiş bulunan mal ve hizmetlerin alımında katma değer vergisi uygulanmamasını sağlamak amacıyla satıcı firmalara yazının ve ekindeki listenin firma yetkililerince onaylanmış bir örneğini vereceklerdir. Böylece satıcı firma tarafından katma değer vergisi hesaplanmayacak ancak bahsi geçen yazı ve eki listesi satıcı firma tarafından Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre saklanacaktır.
Bu düzenleme tam istisna mahiyetinde olduğundan, istisna kapsamına giren teslim ve hizmetler dolayısıyla yüklenilen vergiler indirim yoluyla telafi edilememeleri halinde mükelleflere nakden veya mahsuben iade edilebilecektir. Mükellefler istisna kapsamındaki işlemlerin beyan edildiği dönem beyannamelerine; iade talep dilekçesi ve yukarıda sözü edilen Bakanlık yazısının eki ile birlikte bir örneğini, istisna kapsamındaki satışlara ait yüklenilen vergi tablosunu, istisnaya konu işlemlerin gerçekleştiği döneme ilişkin indirilecek katma değer vergisi ve istisna kapsamında düzenlenen satış faturalarının listesini ekleyeceklerdir.
Söz konusu verginin iadesi işlemleri 84 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinin ihracat istisnasından doğan katma değer vergisinin iadesindeki esaslar çerçevesinde sonuçlandırılacaktır. İade için yeminli mali müşavir tasdik raporunun ibrazı halinde de ihracat istisnası için öngörülen limitler geçerli olacaktır.
1.3. İşletme ve Zenginleştirme Faaliyetlerinde İstisna Uygulaması
Maden Kanunu hükümlerine göre, Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığından altın, gümüş veya platin madenleri için işletme ruhsatı alan firmalarla, zenginleştirme işini yapan işletmelerin bu işlemlerde kullanılan mal ve hizmet alışlarında istisna uygulaması yazımızın (1.2.2.) bölümünde belirtilen esaslar çerçevesinde yürütülecektir.
1.4. Rafinaj Faaliyetlerinde İstisna Uygulaması
Rafinaj; toz, külçe, takoz, granül ve benzeri formattaki cevherin ya da daha önceden rafine edilmiş süs eşyası ile kıymetli maden ihtiva eden hurda, atık, döküntü ve cürufların kimyasal, metalürjik ya da günün teknolojisine bağlı olarak başka yöntemler kullanılarak saflaştırılması sonucunda kıymetli madenler borsasında işlem görebilecek her çeşit kıymetli madenin elde edilmesi işlemidir.
İstisna uygulamasından, yaptıkları işlemler Hazine Müsteşarlığı tarafından yayımlanmış olan Kıymetli Madenler Borsasında İşlem Görecek Altın Standardı ve Rafinerileri Hakkında Tebliğ ile Kıymetli Madenler Borsasında İşlem Görecek Gümüş ve Platin Standartları ve Rafinerileri Hakkında Tebliğ hükümlerine göre “rafinaj faaliyeti” sayılan mükellefler, münhasıran altın, gümüş veya platinin rafinajı faaliyetlerinde kullanılan mal ve hizmet alımları için faydalanabileceklerdir.
Rafinaj işlemleri dolayısıyla uygulanacak istisna arama faaliyetlerinin başlangıcında olduğu gibi verginin önce tahsili daha sonra iadesi şeklinde gerçekleştirilecektir. Bu nedenle bu tür faaliyette bulunan mükelleflerin yapacakları mal ve hizmet alımları esnasında katma değer vergisi uygulanacak ve ödenen bu vergiler ilgili dönemde indirim konusu yapılacaktır.
Öte yandan, rafinaj faaliyetlerinde kullanılan mal ve hizmetlerle birlikte rafinajı yapılacak olan ürünün satın alınmasında yüklenilen katma değer vergisi iade konusu yapılabilecektir. Söz konusu yüklenilen vergi tutarı verilecek ilk KDV beyannamesinde iade olarak gösterilecek ve mükellefin isteğine göre nakden veya mahsuben iade edilecektir.
Yüklenilen katma değer vergisinin iade talebi bir dilekçe ile yapılacaktır.İade talebi bir dilekçe ile yapılacaktır. Dilekçeye, ihracat istisnasından kaynaklanan katma değer vergisinin iadesinde olduğu gibi, istisnaya konu edilebilecek harcamalara ilişkin bir liste ile aynı döneme ilişkin indirilecek katma değer vergisinin gösterildiği bir liste eklenecektir. Söz konusu iade talepleri, (84) seri numaralı Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinin ihracat istisnasından doğan katma değer vergisi iadesindeki esaslar çerçevesinde sonuçlandırılacaktır.
Ayrıca, iade işleminin birbirini izleyen on iki dönem boyunca mahsuben yapılması veya nakden iade edilen tutarın asgari limitlerin altında kalması durumunda, bu dönemde gerçekleştirilen iadeler için ayrıca yeminli mali müşavir tasdik raporu istenecektir.
1.5. Yürürlük
13 üncü maddenin (c) bendinde yapılan değişiklik hükmü 1.1.2004 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Ancak dileyen mükellefler, Tebliğin yayımlandığı 19.01.2005 tarihini içine aan dönemden önce ya da 01.01.2004 tarihinden sonra yapmış oldukları istisna kapsamında bulunan alımlarına istinaden iade talebinde bulunabileceklerdir. Bu tür iade işlemleri yazımızın 1.2.1 ve 1.4 bölümlerinde açıklandığı üzere gerçekleştirilecektir.
Ancak, bu dönemle ilgili iade tutarlarının söz konusu tebliğin yayımını izleyen 3 ay içerisinde verilecek beyannamelerden birisine dahil edilmesi esastır. Bu beyannameye; sözü edilen dönemde yapılan istisna kapsamındaki mal ve hizmet alışlarının aylar itibariyle dökümünü gösteren liste ile yüklenilen vergi tablosu eklenecektir. İade talebi ile ilgili olarak verilecek beyannameye, bu tabloda gösterilen toplam vergi tutarı iade olarak dahil edilecektir.

Öte yandan, iadenin yeminli müşavir tasdik raporu ile talep edildiği durumlarda bu dönemler için tek bir iade raporu düzenlenebilecektir. Ancak bu raporda her dönemin iade hesabı ayrıca yapılıp iade tutarı belirtilecektir.


1.6 Parasal Limit
Yazımızın önceki bölümlerinde de belirtildiği üzere Katma Değer Vergisi Kanununun 13. maddesi ile söz konusu istisnanın uygulanmasında alt sınır tespit etme yetkisi Bakanlar Kurulu’na verilmiştir.
Bakanlar Kurulu kendisine verilen yetkiye dayanarak 03.12.2004 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 2004/8127 sayılı Kararname ile söz konusu istisna işlemlerinde uygulanacak alt limiti 100 YTL olarak belirlemiştir.
Buna göre, yazımızda açıklamaya çalıştığımız istisna hükümleri katma değer vergisi hariç 100 YTL ve üzeri mal ve hizmet alımlarında uygulanabilecektir. Bir mal ve hizmet alım belgesi ile istisna kapsamında olan ve istisna kapsamında olmayan birden fazla işlemin gerçekleştirilmesi durumunda ise sadece istisna kapsamına girmeyen işlemler üzerinden katma değer vergisi hesaplanacaktır.
Yüklə 28,57 Kb.

Dostları ilə paylaş:




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©www.genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə