2
KBT
Ч735.113.2(2А):Д9 (2А)0
UOT 021.4(083.92)(479.24)
T
ərtibçi:
N.Alışova
İxtisas redaktoru və
buraxılışa məsul:
K.M.Tahirov,
professor,
Əməkdar mədəniyyət işçisi
Redaktor:
A.Abdullayeva
Kitabxanalarda diyarşünaslıq ədəbiyyatının təbliği: meto-
dik tövsiy
ələr /tərt. ed. N.Alışova; ixtisas red. və bur. məs.
K.Tahirov; red. A.Abdullayeva;
M.F.Axundov adına Azərbaycan
Milli
Kitabxanası.- Bakı, 2015.- 39 s.
© Az
ərbaycan Milli Kitabxanası, 2015
3
T
ərtibçidən
XXI
əsr informasiya əsri kimi kitabxanaların qarşısında çox
mühüm, t
əxirəsalınmaz vəzifələr qoymuşdur.
Bu vəzifələr hər
şeydən öncə ölkəmizin iqtisadi, siyasi, mədəni inkişafının sürətlə
yüks
əldilməsini, milli ideologiyanın, Azərbaycan dövlətçiliyinin
t
əbliğini tələb edir.
H
ər bir kitabxanaçının vəzifəsi oxucuları doğulduğu diyarın
tarixinin öyr
ənilməsindən başlayaraq, ölkəmizin tarixi, onun şəx-
siyy
ətləri, etnoqrafiyası, mədəniyyəti, milli mənəvi dəyərləri
v
ə
g
ələcək inkişaf perspektivləri barədə məlumatlandırmaqdan,
onlar
da doğma diyara, vətənə məhəbbət və qayğı ilə yanaşılması-
nı tərbiyə etməkdən ibarətdir.
Siz
ə təqdim olunan bu vəsaitdə kitabxana fondunun milli
n
əşrlərlə komplektləşdirilməsi, diyarşünaslıq soraq-biblioqrafiya
apa
ratının təşkili ilə bağlı tövsiyələr verilmiş, diyarşünaslıq
ədəbiyyatının təbliğinə kömək məqsədilə keçiriləcək tədbirlərdən
b
əhs edilmişdir.
N
əşrlə bağlı rəy və təkliflərini Milli Kitabxanaya göndərən
müt
əxəssislərə və oxuculara əvvəlcədən minnətdarlığımızı
bildiririk.
Ünvan: AZ-
1000 Bakı şəh., Хaqani küç. 29;
Е-mail: metodik@anl.az
4
Giriş
Diyarşünaslıq – bir diyarın (geniş mənada ölkənin) təbii
coğrafi şəraitinin, tarixinin və mədəniyyətinin, etnoqrafiyasının,
adət və ənənələrinin öyrənilməsidir. Azərbaycanda diyarşünaslıq
işini tarixi cəhətdən üç dövrə bölmək olar: XX əsrin əvvəllərinə
qədər olan dövr, keçmiş Sovet ittifaqının yaranmasından sonrakı
dövr, 1991-
ci ildən Azərbaycan respublikasının yenidən müstə-
qil
lik əldə etməsindən sonrakı dövr. Bu dövrlər siyasi quruluşuna
görə müxtəlif olsalar da, hər birində diyarşünaslıqla bağlı müəy-
yən işlər görülmüşdür.
Sovet
Azərbaycanı dövründə diyarşünaslıq işləri genişlən-
mi
ş, getdikcə bu mühüm dövlət işinə əhalinin daha çox hissəsi
cəlb olunmuşdur. Respublikada gündən-günə genişlənən diyarşü-
nas
lıq işləri qabaqcıl elm və mədəniyyət xadimlərini xalqımızın
maddi v
ə mənəvi
irsini öyrənməyə, onun inkişaf mərhələlərini
t
ədqiq etməyə həvəsləndirirdi. Bunun nəticəsidir ki, artıq XX
əsrin 20-ci illərində onlarca adda diyarşünaslıq xarakterli kitablar
meydana g
əlmişdi. Bu kitablarda Azərbaycanın faunası, yeraltı
s
ərvətləri, tarixi, etnoqrafiyası geniş şəkildə tədqiq edilmişdir. Bu
dövrd
ə respublikanın kitabxanaları da diyarşünaslıq işləri ilə
m
əşğul olurdular. Onlar öz fondlarını diyarşünaslıq ədəbiyyatı ilə
komplektl
əşdirir, kataloq və kartoteka təşkil edir, bu tipli
ədəbiyyatı təbliğ edirdilər. Bu məqsədlə, 1922-ci ildə diyarşünas-
lığa dair “Azərbaycan türk mətbuatı” adlı biblioqrafiya çap edil-
mişdir.
1923-
cü ildə diyarşünaslıq işlərini elmi əsaslar üzərində inki-
şaf etdirmək məqsədilə xalqımızın tarixini, arxeologiyasını,
etnoq
rafiyasını, ədəbiyyat və incəsənətini, respublikanın təbii
sərvətlərini öyrənmək məqsədilə bir sıra elmi tədqiqat müəssisə-
ləri, Azərbaycanı tədqiq və tətəbbö cəmiyyəti, diyarşünaslıq
cəmiyyətləri və muzeyləri yaradılmışdı.