Kiberterrorizm Reja: Bugungi kunda global va mintaqaviy xavfsizlik



Yüklə 101,92 Kb.
səhifə2/2
tarix07.04.2023
ölçüsü101,92 Kb.
#104566
1   2
Kiber terrorizm

Kiberterrorchilik bu tahdid yoki qoʻrqitish orqali, internetdan foydalangan holda, siyosiy yoki mafkuraviy muvaffaqiyatga erishish maqsadida uyushtiriluvchi kiberhujumlardir. Kompyuter viruslari, kompyuter qurtlari, fishing, zararli dasturlar, apparat usullari, dasturlash skriptlari kabi vositalar yordamida kompyuter tarmoqlarini, xususan, Internetga ulangan shaxsiy kompyuterlarni qasddan, keng miqyosda buzish harakatlari internet terrorizmining koʻrinishi boʻlishi mumkin. Kiberterrorizm munozarali atamadir. Baʼzi mualliflar maʼlum terroristik tashkilotlar tomonidan signalizatsiya, vahima yoki jismoniy buzilishlarni yaratish maqsadida axborot tizimlariga qarshi hujumlarni buzish bilan bogʻliq juda tor taʼrifni tanlaydilar.
Boshqa mualliflar esa kiberjinoyatni oʻz ichiga olgan kengroq taʼrifni afzal koʻrishadi. Kiberhujumda ishtirok etish, hatto zoʻravonlik bilan amalga oshirilmagan boʻlsa ham, terror tahdidi idrokiga taʼsir qiladi. Baʼzi taʼriflarga koʻra, onlayn faoliyatning qaysi holatlari kiberterrorizm yoki kiberjinoyat ekanligini farqlash qiyin boʻlishi mumkin.
Kiberterrorizmni shaxsiy maqsadlar yoʻlida vayron qilish va zarar yetkazish uchun kompyuterlar, tarmoqlar va ommaviy internetdan qasddan foydalanish sifatida ham eʼtirof etish mumkin. Tajribali kiberterrorchilar, buzgʻunchilik boʻyicha juda malakali boʻlganlar hukumat tizimlariga katta zarar yetkazishi va keyingi hujumlardan qoʻrqib, mamlakatni tark etishi mumkin. Bunday terrorchilarning maqsadlari siyosiy yoki mafkuraviy boʻlishi, bu esa terrorning bir koʻrinishi deb hisoblanishi mumkin.
Hukumat va ommaviy axborot vositalarida kiberterrorizm yetkazilishi mumkin boʻlgan ziyon haqida xavotirlar talaygina. Bu esa Federal Qidiruv Byurosi (FQB) va Markaziy Razvedka Boshqarmasi (CIA) kabi davlat idoralarini kiberhujumlar va kiberterrorizmga chek qoʻyishga unday boshladi.
Kiberterrorizmning bir necha asosiy va kichik holatlari boʻlgan. Al-Qoida internetdan tarafdorlari bilan muloqot qilish va hatto yangi aʼzolarni yollash uchun foydalangan. Estoniya, Boltiqboʻyi mamlakati, texnologiya jihatidan rivojlanib borishmoqda, 2007-yil aprel oyida Estoniya poytaxti Tallinda joylashgan Ikkinchi Jahon urushi davridagi sovet haykali koʻchirilishi bilan bogʻliq tortishuvlardan soʻng kiberterror uchun kurash maydoniga aylanib qoladi.
Yüklə 101,92 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©www.genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə