Kafedra : aqrar menecment V

. Tələbat
 – Hər şey tələbatdan bşlayır . Tələbat anlayışının əsasında Z.Fredin , 
A.Maslounun  və  başqalarının  motivləşdirmə  nəzəriyyəsi    və    istehlakçıların 
bazardakı davranışları dayanır . Ona görə də çox vaxt deyirlər : Marketinqin əsas 
vəzifəsi  tələbatı    tapmaq  və  onu  təmin  etməkdir  .  Deməli  ,  marketinq 
konsepsiyasının  müəyyən  edilməsinin  və  istifadəsinin  əsasını  insanın  ehtiyacının 
ödənilməsi təşkil edir.  
Tələbat 
Bazar 
Sövdələşmə 
Ehtiyac(a   
rzu istək),  
Tələb 
Tədavül 
Məhsul 
downloaded from KitabYurdu.org

---

 
7 
 
Ehtiyac 
–insan 
tərəfindən 
 
nəyinsə 
çatışmamazlığının 
hiss 
olunmasıdır.Deyilənlərdən belə bir nəticəyə gəlmək olur ki, tələbat –geniş mənada 
insanların bütün ehtiyaclarının məcmusudur . Bəşər cəmiyyətinin mövcud olduğu 
ilk  anladan    başlayaraq  ,insanların  həyat  fəaliyyətinin  əsas  məqsədi  məhz 
tələbatların  ödənilməsidir    .  “Tələbat”  tələbdən  daha  geniş  məfhumdur  .  Belə  ki, 
tələb tələbatın yalnız ödəmə qabiliyyəti ilə (pulla) təmin edilən hissəsidir . Başqa 
sözlə  ,tələb bazara  çıxarılan tələbatdır.Bazar  iqtisadi  sistemində  “tələbat”  ,”tələb-
təklif ” kateqoriyaları ilə qarşılıqlı əlaqədə  və üzüm dialektik vəhdətdirlər. 
                                                           4 
 
         Tələbat  onun  ödənilməsi  üçün  potensial  imkanlarının  mövcud  olmasından 
xeyli əvvəl fəaliyyət göstərir. Tələbat cəmiyyətin inkişaf səviyyəsindən asılı olaraq 
, daimi dəyişir, inkişaf edir və öz əksini “tələbatların  artması ” qanunda tapır. 
 
Bu    qanun  ümumi  iqtisadi  qanunlardan    biri  olub  ,ictimai  tələbatın  inkişaf 
istiqamətlərini  keyfiyyət  və  kəmiyyətcə  özündə  əks  etdirilir.  Cəmiyyətin  inkişafı 
ilə əlaqədar olaraq , tələbat artır və öz mahiyyətini dəyişir. Belə ki,bir tələbat növü 
aradan  çıxır  ,  onun  əvəzində  isə  digər  tələbat    yaranır  .  Deməli  tələb  və  tələbat  
daim dəyişən və inkişaf edən dinamik prosesdir . Odur ki, bu səbəbdən tələbatın 
dairəsi  genişənir,  quruluşu  keyfiyyətcə  dəyişir  ,  eləcədə  intellektual  və  sosial 
tələbat  artır  fiziki    tələbat  isə  əksinə  ,  get-gedə  azalır.  K.Marks  tələblə  tələbat 
arasındakı  mürəkkəb  ,uzun  və  qarşılıqlı  əlaqəni  çox  düzgün  izah  edərək 
göstərmişdir ki, “tələb” bazarda məhsullara təqdim edilən tələbatdır.  
 
2
.  EHTİYAC
  (arzu,  istək)  –  fərdin  (şəxsin)  mədəni  səviyyəsinə  və 
şəxsiyyətinə  uyğun  olaraq  konkret  forma  almış  tələbatdır.  Bəzən  buna 
konkretləşdirilmiş tələbat deyilir.