Journal of selcuk communication

Selçuk İletişim, 7, 3, 2012 
 
6
November 2012. In the research project, the use of Facebook and Twitter by political parties and 
their leaders during the 2011 general elections is examined based on the hypothesis that Web 2.0 
contributes to the development of citizenship culture on the basis of democratic participation.  In 
this  study,  the  relation between  the  messages of  political  parties  and/or their  leaders  and the  e-
discussion  amongst  electors/citizens  on  social  media  interface  is  examined  and  to  this  end,  the 
research  team  has  developed  a  technical  scheme  for  the  qualitative  and  quantitative  content 
analysis in order to analyse the official accounts of political parties and leaders on Facebook and 
Twitter.  In  this  communiqué,  research  methods  and  techniques  for  the  interface  examination 
through qualitative-quantitative content analysis of social media (Facebook and Internet) will be 
discussed based on the theoretical framework of the project mentioned above. First the discussion 
on “How to conduct qualitative and quantitative content analysis on Facebook and Twitter” and 
the formation process of coding form to be used for this research will be presented. Then, some 
examples from Facebook  walls and tweets on Twitter accounts that are used by political parties 
and  their  leaders  and  where  coding  form  is  applied  will  be  shared  and  the  process  of  creating 
database  will  be  communicated.  Finally,  the  efforts  to  develop  research techniques  and  tools  to 
examine the  use  of  social  media  within  the  scope  of  the  studies  on political  communication  and 
new media will be discussed and evaluated. It is thought that this discussion will contribute to the 
field researches on interface within the scope of new media studies.   
Keywords:  New  media,  social  media,  facebook,  twitter,  political  communication,  qualitative  and 
quantitative content analysis, research method and techniques  
GİRİŞ 
Siyasal  iletişim,    “belli  ideolojik  amaçlarını, 
toplumda  belli  gruplara,  kitlelere,  ülkelere  ya 
da  bloklara  kabul  ettirmek  ve  gerektiğinde 
eyleme  dönüştürmek,  uygulamaya  koymak 
üzere  siyasal  aktörler  tarafından  çeşitli  iletim 
tür  ve  tekniklerinin  kullanılması  ile  yapılan 
iletişim”  olarak  tanımlanabilir  (Aziz  2003:  3).  
Aysel  Aziz,  siyasal  iletişim  sürecinde,  siyasal 
iletinin  hangi  tür,  yöntem  ve  teknikler 
kullanılarak hedef kitleye aktarılacağı hususuna 
dikkat  çekerek,  hedef  kitlenin  özelliklerinin 
göz 
önüne 
alınarak 
yeni 
iletişim 
teknolojilerinden  yararlanılması  gerektiğinin 
altını  çizer  (2011:  6).  Günümüzde  toplumsal 
paylaşım  ağı  olan  Facebook’un  ve  bir 
mikroblog 
uygulaması 
olan 
Twittter’in 
dünyadaki 
siyasal 
iletişim 
süreç 
ve 
uygulamalarında  kullanılmasındaki  yaygınlık 
ve  başarısını  göz  önüne  alırsak  Türkiye’de  de 
özellikle  2011  Genel  Seçimleri’nde  bu  sosyal 
medya  ortamlarının  ne  şekilde  kullanıldığına  
ilişkin 
bir 
araştırmanın 
gereği 
ortaya 
çıkmaktadır.  
Yeni  medya  kavramı,  web  2.0  olarak  bilinen 
etkileşimli İnternet uygulamaları, cep telefonla-
rı,  PDA’ler,  dijital  oyun  ve  oyun  ortamlarını 
kapsamaktadır. Web 2.0’ın etkileşimsel doğası, 
kullanıcılara  içerik  üretip,  ürettikleri  içeriği 
yayınlayabilme  olanağını  sağlamaktadır.  Kul-
lanıcıların,  yayın  için  kullandıkları  araçlar 
arasında  toplumsal  paylaşım  ağları  ve  bloglar 
gibi “sosyal medya” olarak bilinen ortamlar yer 
almaktadır.  Web  2.0  ortamlarından  sosyal 
medyanın  siyasal  iletişim  sürecinde  kullanıl-
ması,  geleneksel  siyasal  iletişim  yöntem  ve 
tekniklerine  göre  siyasi  partilere  ve  liderlere, 
partililere,  parti  sempatizanlara  ve  henüz  “oy 
verme”  kanaati  oluşmamış  seçmenlere  siyasal 
metin/ileti  ile  etkileşime  girme,  katılma/dâhil 
olma,  yayma  ve  kendi  içeriğini  üreterek  pay-
laşma  açısından  bir  çok  olanak  sağlamaktadır. 
Bu  olanaklar  yeni  medya  ortamlarının  sahip 
olduğu  bir  takım  özelliklerden  beslenmektedir 
(Binark  2009).  Bunlar,  dijitallik,  etkileşimsel-
lik, 
kullanıcı 
türevli 
içerik 
yaratımı, 
hipermetinsellik,  yayılım  ve  sanallık  (Liester 
ark., 2003,  Binark  ve  Löker  2011)  olarak  sıra-
lanabilir.  Siyasi  partilerin  özellikle  etkileşim-
sellik  ve  kullanıcı  türevli  içerik  üretiminin 
paylaşılmasına  ve  yaygınlaşmasına  olanak 
sağlayan web 2.0’ı kullanmaya başlamasındaki 
temel nedenleri, yeni medyanın özelliklerini de 
göz önüne alırsak şu şekilde sıralayabiliriz:  
-  siyasi  partilerin  ve  liderlerin  kendilerini  ve 
söylemlerini tanıtmak, 
-  düzenli  enformasyon  akışı  ile  seçmen  kitleyi 
parti etkinliklerinden haberdar etmek, 
-seçmenlerin 
belli 
konularda 
görüşlerini 
derlemek, 

---

Sosyal Medyada 2011 Genel Seçimleri: Nitel - Nicel Arayüzey… (5-29) 
 
7 
- siyasal düzenlemeler olanak tanıyorsa partiye 
yönelik olarak maddi destek toplamak, 
-  çevrimdışı  ortamda  siyasi  partinin  ve  liderin 
etkinliklerine destek ve izleyen sağlamak.  
Bu  noktada  sosyal  medya  ortamının  farklı 
siyasi  söylemlere  erişebilirlik,  yayılım  ve 
kullanıcı  kitleyle  –burada  seçmen  anlamında- 
katılım/dahil olma olanağını sağladığının altını 
tekrar  çizelim.  Bu  çalışmada,  web  2.0’ın 
yurttaşlık  kültürünün  gelişmesine  olumlu 
katkısı  olduğu  ön  kabulünden  yola  çıkarak, 
sosyal  medya  ortamlarından  Facebook  ve 
Twitter’in  Türkiye’de  siyasi  partiler  ve  siyasi 
partilerin  liderleri  tarafından  2011  Genel 
Seçimleri’nde 
kullanılması 
durumu/olgusu 
incelenmektedir.  Ön  kabulümüzden  beslenerek 
diyebiliriz  ki:  web  2.0’a  temellenen  sosyal 
medya 
ortamlarının 
yukarıda 
açıklanan 
özellikleri,  seçmene  siyasi  partilerin  söylemsel 
pratiklerine  anında  tepki  verme  ve  dâhil  olma 
olanağı  tanımaktadır.  Orhan  Gökçe  de  yeni 
medya ortamlarının özellikle “…mevcut iktidar 
ya  da  sosyal  koşullar  nedeniyle,  kamusal 
hayata katılmakta zorlanan gruplara –kadınlara, 
gençlere,  kendini  sosyal  ve  siyasal  yaşamdan 
dışlanmış 
hissedenlere- 
yalnızca 
izleyici 
rolünde  değil,  aynı  zamanda  aktör  olarak 
kamusal  tartışmaya  katılma  imkânı  sunarak 
‘sessizlerin  sesi’  işlevini  görmektedir”  (2012: 
46) 
saptamasında 
bulunmaktadır. 
Bu 
çerçevede,  web  2.0’ın  siyasi  parti  ve  liderlere 
dolayımsız  bir  iletişim  ortamı  sağladığı 
düşünülürse, 
özellikle 
kamusal 
alanda 
toplumsal,  siyasal,  ekonomik  sorunlara  ilişkin 
görüşlerini  yeterince  dile  getirme  olanağına 
sahip 
olamayan 
gençlerin, 
kadınların, 
engellilerin  sosyal  medya  ortamları  üzerinde 
siyasi  partiler  ve  liderleriyle,  iletişimsel  bir 
eyleme 
girme 
potansiyelinin 
üzerinde 
durulmalıdır.  Bu  iletişimsel  eylem  siyasi 
partinin  ve/veya  liderin  söylemine  de  etki 
edebilir. Bu araştırmada, bu ilişki sosyal medya 
arayüzeyinde  yer  alan  söylemsel  pratikler 
(yazılı  ve  görsel  paylaşımlar)  üzerinden 
incelemekte,  sosyal  medyanın  siyasal  iletişim 
sürecinde  kullanılmasının  siyasi  partilerin  ve 
liderlerin  söylemsel  pratikleri  üzerine  olası 
dönüştürücü 
etkisini 
ortaya 
koymayı 
amaçlamaktadır.    Bu  amaçla,  “Sosyal  Medya 
Ortamlarının  Siyasal  İletişim  Uygulamaları 
Açısından İncelenmesi: Türkiye’de 2011 Genel 
Seçimlerinde  Facebook  ve  Twitter’ın  Siyasi 
Parti  ve  Liderler  Tarafından  Kullanılması” 
başlıklı  projede  siyasi  partilerin  ve  liderlerin 
sosyal  medya  ortamlarından  Facebook  ve 
Twitter’i  nasıl  kullandıkları,  2011  Genel 
Seçimlerinde  bu  mecralarda  nasıl  bir  siyasal 
iletişim  kampanyası  yürüttükleri,  nasıl  bir 
siyaset  dili  ürettikleri  ile  arayüzeyin  diğer 
kullanıcıları ile  ne şekilde etkileşime girdikleri 
araştırılmaktadır.  
Genel  olarak,  bir  siyasal  iletişim  kampanyası-
nın sosyal medya ortamlarında nasıl gerçekleş-
tirildiği sorusunu aşağıdaki şekilde yanıtlayabi-
liriz: 
1. Siyasi  parti  ve  lidere  ilişkin  enformasyonun 
yayılması,  
2. Bu enformasyonun sürekli güncellenmesi, 
3. Kullanıcıları  gerek  çevrimiçinde  gerekse 
çevrimdışında  siyasi  parti  ve  liderin  yapıp 
eylediklerine  dâhil  olmaya/destek  vermeye 
çağırma, 
4. Siyasi  parti  ve  liderle  kullanıcının  sanal 
uzamda etkileşime girmesine olanak tanıma, 
5. Siyasi  parti  ve  liderin  farklı  kullanıcılara 
ulaşmasına hızla ve en düşük maliyetle  olanak 
tanıma, 
6. Sosyal  medya  uygulamasını  kullananlar 
üzerinden sosyal ağ oluşturma, çevrimiçi sanal 
topluluk yaratma ve bu sanal topluluk desteğini 
çevrimdışına belli koşullarda taşıyabilme, 
7. Hipermetinsellik  özelliği  nedeniyle  siyasi 
parti  ve  liderinin  söylemsel  pratiklerinin  ya-
yılmasına olanak tanıma, 
8. Kullanıcı türevli içeriğin paylaşımına olanak 
tanıma, 
Burada  eklemek  gerekir  ki,  kullanıcı  türevli 
içerik  siyasi  parti  ve  liderin  siyasi-ekonomik, 
toplumsal  ve  kültürel  söylemine  destekleyici 
veya  olumsuzlayıcı  bir  nitelik  yükleyebilir. 
Bundan  ötürü  de  siyasi  parti  ve  liderin  söyle-
minin  dışında  farklı  söylemsel  pratikler  de 
sosyal  medya  uygulamalarının  duvarında  ve 
postlarında bulunabilir/varolabilir. 
Bu  projede  ise,  yukarıdaki  saptamalardan 
hareketle,  aşağıdaki  temel  sorulara  yanıt 
aranmaktadır: 

---