İstehlakçı seçimi nəzəriyyəsi aşağıdakı sualları cavablandırır: İstehlakçı seçimi nəzəriyyəsi aşağıdakı sualları cavablandırır



Yüklə 445 b.
tarix27.03.2018
ölçüsü445 b.
#35355



İstehlakçı seçimi nəzəriyyəsi aşağıdakı sualları cavablandırır:

  • İstehlakçı seçimi nəzəriyyəsi aşağıdakı sualları cavablandırır:

    • Bütün tələb əyriləri aşağı meyllidirmi?
    • Əmək haqqları əmək təklifinə necə təsir göstərir?
    • Faiz dərəcələri ev təsərrüfatı yığımına necə təsir göstərir?


Büdcə məhdudiyyəti istehlakçının satın ala biləcəyi istehlak “səbəti” üzərindəki məhdudiyyəti göstərir.

  • Büdcə məhdudiyyəti istehlakçının satın ala biləcəyi istehlak “səbəti” üzərindəki məhdudiyyəti göstərir.

    • İnsanlar arzu etdiklərindən daha az istehlak edirlər. Çünkü onların xərcləmələri gəlirləri ilə məhdudlaşır.


Budcə məhdudiyyəti müəyyən gəlir və qiymət səviyyəsində istehlakçının satın ala biləcəyi müxtəlif əmtəə kombinasiyalarını göstərir.

  • Budcə məhdudiyyəti müəyyən gəlir və qiymət səviyyəsində istehlakçının satın ala biləcəyi müxtəlif əmtəə kombinasiyalarını göstərir.





İstehlakçının Büdcə Məhdudiyyəti

  • İstehlakçının Büdcə Məhdudiyyəti

    • Büdcə məhdudiyyəti xətti üzərindəki hər hansı bir nöqtə istehlakçı kombinasiyasını və ya iki məhsul arasındakı seçim nisbətini göstərir.
    • Məsələn, əgər istehlakçı pizza almırsa, o 500 litr Pepsi ala bilər (B nöqtəsi). Əgər o Pepsi almırsa, 100 pizza ala bilər (A nöqtəsi).




İstehlakçının Büdcə Məhdudyyəti

  • İstehlakçının Büdcə Məhdudyyəti

    • Alternativ olaraq, istehlakçı 50 pizza və 250 litr Pepsi ala bilər.




Büdcə məhdudyyəti xəttinin meyli iki məhsulun nisbi qiymətinə bərabərdir. Burada nisbi qiymət dedikdə, bir məhsulun qiymətinin digəri ilə müqayisədə əldə olunan qiymətidir.

  • Büdcə məhdudyyəti xəttinin meyli iki məhsulun nisbi qiymətinə bərabərdir. Burada nisbi qiymət dedikdə, bir məhsulun qiymətinin digəri ilə müqayisədə əldə olunan qiymətidir.

  • Bu, istehlakçının bir məhsulu digəri ilə dəyişdirə biləcəyi nisbətdir.



İstehlak səbətləri arasında istehlakçının seçimi laqeydlik əyriləri ilə təsvir edilə bilər.

  • İstehlak səbətləri arasında istehlakçının seçimi laqeydlik əyriləri ilə təsvir edilə bilər.



Laqeydlik əyrisi istehlakçıya eyni məmnunluq dərəcəsi verən istehlak səbətlərini göstərən əyridir.

  • Laqeydlik əyrisi istehlakçıya eyni məmnunluq dərəcəsi verən istehlak səbətlərini göstərən əyridir.





İstehlakçının Seçimləri

  • İstehlakçının Seçimləri

    • İstehlakçı A, B və C nöqtələrindəki kombinasiyalar üzrə ya laqeyiddir, ya da eyni dərəcədə məmnundur. Çünkü bütün nöqtələr eyni əyri üzərindədir.
  • Əvəzetmənin marjinal nisbəti

    • Laqeydlik əyrisi üzərində hər hansı bir nöqtədəki mayililik əvəzetmənin marjinal nisbətini göstərir.
      • Bu, istehlakçının bir məhsulu digəri ilə mübadilə etməyə hazır olduğu nisbətdir.
      • Bu, istehlakçının digər məhsulun hər vahidi üçün ödəməyə hazır olduğu bir məhsulun miqdarıdır.




Daha aşağı olanları ilə müqayisədə daha yüksək laqeydlik əyrilərinə üstünlük verilir.

  • Daha aşağı olanları ilə müqayisədə daha yüksək laqeydlik əyrilərinə üstünlük verilir.

  • Laqeydlik əyriləri aşağıya doğru meyllidir.

  • Laqeydlik əyriləri kəsişmir.

  • Laqeydlik əyriləri içəriyə doğru əyilir.



Xüsusiyyət 1: Daha aşağı olanları ilə müqayisədə daha yüksək laqeydlik əyrilərinə üstünlük verilir.

  • Xüsusiyyət 1: Daha aşağı olanları ilə müqayisədə daha yüksək laqeydlik əyrilərinə üstünlük verilir.

    • İstehlakçı adətən bir şeyin daha çoxuna üstünlük verir.
    • Yüksək laqeydlik əyriləri daha aşağı laqeydlik əyriləri ilə müqayisədə daha çox məhsul həcmini ifadə edir.




Xüsusiyyət 2: Laqeydlik əyriləri aşağıya doğru meyllidir.

  • Xüsusiyyət 2: Laqeydlik əyriləri aşağıya doğru meyllidir.

    • Eyni dərəcədə məmnun olmaqdan ötürü istehlakçı o zaman bir məhsuldan keçər ki, digərindən daha çox əldə etsin.
    • Əgər bir məhsulun miqdarı azalırsa, digəri artmalıdır.
    • Buna görə də əksər laqeydlik əyriləri aşağı doğru meyllidir.




Xüsusiyyət 3: Laqeydlik əyriləri kəsişmir.

  • Xüsusiyyət 3: Laqeydlik əyriləri kəsişmir.

    • A və B nöqtələri eyni istehlakçı məmnunluğu yaratmalıdır.
    • B və C nöqtələri eyni istehlakçı məmnunluğu yaratmalıdır.
    • Bu o deməkdir ki, A və C də eyni istehlakçı məmnunluğu doğurmalıdır.
    • Ancaq C nöqtəsi, A nöqtəsi ilə müqayisədə hər iki məhsuldan daha çox miqdarı əks etdirir.




Xüsusiyyət 4: Laqeydlik əyriləri içəriyə doğru əyilir.

  • Xüsusiyyət 4: Laqeydlik əyriləri içəriyə doğru əyilir.

    • İnsanlar o məhsulların əldən çıxarılmasını çox istəyirlər ki, həmin məhsullardan onlarda çox olur, o məhsulların əldən çıxarılmasını az istəyirlər ki, onlardan daha az miqdara sahibdirlər.
    • İstehlakçının marjinal əvəzetmə nisbətindəki bu fərqliliklər onun laqeydlik əyrisinin içəriyə doğru əyilməsinə səbəb olur.




Mükəmməl əvəzedicilər

  • Mükəmməl əvəzedicilər

  • Mükəmməl tamamlayıcılar



Mükəmməl əvəzedicilər

  • Mükəmməl əvəzedicilər

    • Düzxətt laqeydlik əyriləri olan iki məhsul mükəmməl əvəzedicilərdir.
    • Bu zaman marjinal əvəzetmə nisbəti sabit ədəd olur.




Mükəmməl tamamlayıcılar

  • Mükəmməl tamamlayıcılar

    • Düz bucaq formalı laqeydlik əyrilərinə malik iki məhsul mükəmməl tamamlayıcılardır.




İstehlakçılar ən yüksək laqeydlik əyrisi üzrə məhsul kombinasiyasını əldə etmək istəyirlər.

  • İstehlakçılar ən yüksək laqeydlik əyrisi üzrə məhsul kombinasiyasını əldə etmək istəyirlər.

  • Ona görə ki, istehlakçı öz büdcə məhdudiyyəti üzərində və ya onun altında dayanmalıdır.



Laqeydlik əyrisi və büdcə məhdudiyyətinin birləşməsi istehlakçının optimal seçimini göstərir.

  • Laqeydlik əyrisi və büdcə məhdudiyyətinin birləşməsi istehlakçının optimal seçimini göstərir.

  • İstehlakçı elə optimal noqtədə dayanır ki, orada ən yüksək laqeydlik əyrisi və büdcə məhdudiyyəti bir-birinə toxunurlar.



İstehlakçı iki əmtəənin istehlakını seçir və beləliklə marjinal əvəzetmə nisbəti nisbi qiymətə bərabər olur

  • İstehlakçı iki əmtəənin istehlakını seçir və beləliklə marjinal əvəzetmə nisbəti nisbi qiymətə bərabər olur



İstehlakçının optimal seçimi o deməkdir ki, istehlakçının iki məhsula verdiyi qiymət onların bazar qiymətinə bərabərdir.

  • İstehlakçının optimal seçimi o deməkdir ki, istehlakçının iki məhsula verdiyi qiymət onların bazar qiymətinə bərabərdir.





Gəlirdə artım büdcə məhdudiyyətini çolə doğru sürüşdürür.

  • Gəlirdə artım büdcə məhdudiyyətini çolə doğru sürüşdürür.

    • İstehlakçıya daha yüksek laqeydlik əyrisi üzərində daha yaxşı məhsul kombinasiyası seçməyə imkan verir.




Keyfiyyətsiz mallara qarşı normal mallar

  • Keyfiyyətsiz mallara qarşı normal mallar

    • Əgər istehlakçının gəliri artanda bir məhsuldan daha çox alırsa, o məhsula normal məhsul deyilir.
    • Əgər istehlakçının gəliri artıqda bir məhsuldan daha az alırsa, o məhsula keyfiyyətsi məhsul deyilir.




Hər hansı məhsulun qiymətində enmə büdcə məhdudiyyətini çöl tərəfə doğru istiqamətləndirir və onun meylini dəyişdirir.

  • Hər hansı məhsulun qiymətində enmə büdcə məhdudiyyətini çöl tərəfə doğru istiqamətləndirir və onun meylini dəyişdirir.





Qiymət dəyişməsi istehlak üzərində iki effektə malikdir:

  • Qiymət dəyişməsi istehlak üzərində iki effektə malikdir:

    • Gəlir effekti
    • Əvəzetmə effekti


Gəlir effekti

  • Gəlir effekti

    • Qiymət dəyişməsi istehlakçını daha yüksək və ya daha aşağı laqeydlik əyrisinə doğru yönəltdiyi zaman istehlakdakı dəyişməyə gəlir effekti deyilir.
  • Əvəzetmə effekti

    • Qiymət dəyişməsi istehlakçını laqeydlik əyrisi boyunca fərqli marjinal əvəzetmə nisbəti olan nöqtəyə doğru yönəltdiyi zaman istehlakdakı dəyişməyə əvəzetmə effekti deyilir.


Qiymətdə dəyişmə: Əvəzetmə effekti

  • Qiymətdə dəyişmə: Əvəzetmə effekti

    • Qiymət dəyişməsi ilk öncə istehlakçının laqeydlik əyrisi üzərində bir nöqtədən digərinə doğru hərəkət etməsinə səbəb olur.
      • Qrafikdə A nöqtəsindən B nöqtəsinə yerdəyişmə.
  • Qiymətdə dəyişmə: Gəlir effekti

    • Eyni əyri üzərində bir nöqtədən digərinə hərəkətdən sonra istehlakçı başqa bir laqeydlik əyrisinə doğru hərəkət edəcəkdir.
      • Qrafikdə B nöqtəsindən C nöqtəsinə yerdəyişmə.






İstehlakçının tələb əyrisi onun büdcə məhdudiyyəti və laqeydlik əyrilərindən doğan optimal qərarlarının məzmunu kimi görünə bilər.

  • İstehlakçının tələb əyrisi onun büdcə məhdudiyyəti və laqeydlik əyrilərindən doğan optimal qərarlarının məzmunu kimi görünə bilər.





Bütün tələb əyriləri aşağı doğru meyllidirmi?

  • Bütün tələb əyriləri aşağı doğru meyllidirmi?

    • Tələb əyriləri bəzən yuxarı doğru meylli ola bilirlər.
    • Bu o zaman baş verir ki, istehlakçı qiyməti yüksələn məhsuldan daha çox alsın.
    • Giffen məhsulları
      • Ekonomistlər tələb qanununa tabe olmayan məhsulları “Giffen məhsulu” termini ilə ifadə edirlər.
      • Giffen məhsulları o məhsullardır ki, onların qiyməti qalxdıqda tələb həcmi də yüksəlir.
      • Gəlir effekti əvəzetmə effekti üzərində hakimdir.
      • Onlar yuxarı meylli tələb əyrilərinə malik olurlar.




Əmək haqqları əmək təklifinə necə təsir göstərir?

  • Əmək haqqları əmək təklifinə necə təsir göstərir?

    • Əgər işçi üçün əvəzetmə effekti gəlir effektindən böyükdürsə, o daha çox çalışacaqdır.
    • Əgər gəlir effekti əvəzetmə effektindən daha böyükdürsə, o daha az işləyəcəkdir.








Faiz dərəcələri ev təsərrüfatı yığımına necə təsir göstərir?

  • Faiz dərəcələri ev təsərrüfatı yığımına necə təsir göstərir?

    • Əgər daha yüksək faiz dərəcəsinin əvəzetmə effekti gəlir effektindən böyükdürsə, ev təsərrüfatları daha çox yığım edəcəkdir.
    • Əgər daha yüksək faiz dərəcəsinin gəlir effekti əvəzetmə effektindən böyükdürsə, onda ev təsərrüfatları daha az yığım edəcəkdir.






Beləliklə faiz dərəcəsində artım yığımı ya təşviq edir, ya da həvəsdən salır.

  • Beləliklə faiz dərəcəsində artım yığımı ya təşviq edir, ya da həvəsdən salır.



İstehlakçının büdcə məhdudiyyəti, verilmiş gəlir və qiymət səviyyəsində onun satın ala biləcəyi müxtəlif əmtəələr üzrə mümkün kombinasiyaları göstərir.

  • İstehlakçının büdcə məhdudiyyəti, verilmiş gəlir və qiymət səviyyəsində onun satın ala biləcəyi müxtəlif əmtəələr üzrə mümkün kombinasiyaları göstərir.

  • Büdcə məhdudiyyətinin meyli məhsulların nisbi qiymətinə bərabərdir.

  • İstehlakçının laqeydlik əyriləri onun seçimlərini göstərir.



Daha yüksək laqeydlik əyriləri üzərindəki nöqtələr daha aşağı laqeydlik əyriləri üzərindəki nöqtələrdən üstün hesab edilir.

  • Daha yüksək laqeydlik əyriləri üzərindəki nöqtələr daha aşağı laqeydlik əyriləri üzərindəki nöqtələrdən üstün hesab edilir.

  • İstənilən nöqtədə laqeydlik əyrisinin meyli istehlakçının əvəzetmənin marjinal nisbətidir.

  • İstehlakçı ən yüksək laqeydlik əyrisi ilə büdcə məhdudiyyətinin bir-birinə toxunduğu nöqtəni seçməklə optimal qərar verir.



Nə vaxt məhsulun qiyməti enir, istehlakçı seçimləri üzərində təsir gəlir effekti və əvəzetmə effekti arasında bölünə bilər.

  • Nə vaxt məhsulun qiyməti enir, istehlakçı seçimləri üzərində təsir gəlir effekti və əvəzetmə effekti arasında bölünə bilər.

  • Gəlir efefkti daha aşağı qiymətin istehlakı əlverişli hala gətirməsindən doğan istehlakdakı dəyişmədir.

  • Gəlir effekti daha aşağı laqeydlik əyrisindən daha yüksək laqeydlik əyrisinə doğru hərəkətlə ifadə olunur.



Əvəzetmə effekti nisbətən daha ucuz əmtəənin daha çox istehlakını təşviq edən qiymət dəyiməsindən doğan istehlak dəyişməsidir.

  • Əvəzetmə effekti nisbətən daha ucuz əmtəənin daha çox istehlakını təşviq edən qiymət dəyiməsindən doğan istehlak dəyişməsidir.

  • Əvəzetmə effekti laqeydlik əyrisi boyunca fərqli maililikdəki nöqtəyə doğru hərəkətlə ifadə olunur.



İstehlakçı seçimi nəzəriyyəsi aşağıdakıları izah edə bilir:

  • İstehlakçı seçimi nəzəriyyəsi aşağıdakıları izah edə bilir:

    • Nə üçün tələb əyriləri potensial olaraq yuxarı doğru maili olabilirlər?
    • Əmək haqqları əmək təklifinə necə təsir göstərir?
    • Faiz dərəcələri ev təsərrüfatı yığımına necə təsir göstərir?


Yüklə 445 b.

Dostları ilə paylaş:




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©www.genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə