Issn: 2148-6026. Yakın Doğu Üniversitesi Adına Sahibi Owner on Behalf of Near East University



Yüklə 3,32 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə2/92
tarix17.09.2017
ölçüsü3,32 Kb.
#205
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   92

6
 
Y
akın
 D
oğu
 Ü
nİversİtesİ
 İ
lahİYat
 F
akÜltesİ
 D
ergİsİ
Molla Sadra’nın ülkemizde az çalışılmış olması gerekse konun önemi 
makaleyi dikkat çekici kılmaktadır.
Kur’an’ın  yedi  harf  üzerine  indiği  düşüncesi  öteden  beri  tartışma 
konusu olmuştur. Kıraat uzmanı Kerim BULADI, önemli tefsir çalış-
malarının girişlerinden hareketle bu meseleyi bir makale bağlamında 
ele almaktadır. Onun makalesini Halil CELEB Bey’in çalışması takip 
etmektedir. CELEB bu makalesinde tasavvufi bir mesele olan “kâmil 
insan” konusunu Kur’an ve Sünnet’ten temel dini referanslara oturt-
maya çalışmaktadır.  Bir sonraki çalışma Derya GÜNEY’e ait olup Şev-
ket KOTAN Bey’e ait olan “Kuran ve Tarihsellik” adlı çalışmanın tanıtı-
mı ve tahlilini konu edinmektedir. Son makale ise Arapça olup İsmail 
Abdulğani et-TEMİMΠBey’e ait olup Arapça gramerin bazı boyutlarının 
gelişimini ele almaktadır.
Dergini elinize ulaşmasında emeği olanlara teşekkür eder, bir son-
raki sayıda buluşmak üzere esenlikler dilerim.
Editör
Mehmet Mahfuz SÖYLEMEZ
2016 Lefkoşa


Y
akın
 D
oğu
 Ü
nİversİtesİ
 İ
lahİYat
 F
akÜltesİ
 D
ergİsİ
,
 Yıl 2, Cilt 2, Sayı 2, Güz 2016 (7-24)
 
D
İnİn
 a
YDınlanmacı
 e
leştİrİsİ
 
ve
 
h
ırİstİYanlığın
 m
İtoloJİk
 k
arakterİ
*
İbrahim KESKİN
**
Özet 
Sosyolojide egemen din tanımlamaları büyük oranda Hıristiyan-
lıkla  ilişkilidir.  Söz  konusu  tanımlamalar,  dinin  aydınlanmacı 
eleştirisi  ile  Hıristiyanlığın  mitolojik  karakteri  arasında  organik 
bir ilişkinin varlığı hususunda önemli ipuçları içermektedir. Din 
ile  kültür  arasındaki  kaçınılmaz  ilişki  bazen  dinin  belirleyici  ol-
duğu ve kültürü şekillendirdiği bazen de kültürün dini şekillen-
dirdiği bir süreç olarak karşımıza çıkmaktadır. Hıristiyanlığın mi-
tolojik karakteri Yunan pagan kültürünün etkisiyle oluşmuştur. 
Aydınlanmacı düşüncenin etkisi, Hıristiyan teologları İncil’i mito-
lojik unsurlardan arındırma çabasına sevk etmiştir. 
Anahtar  kavramlar:  Mit,  Hıristiyanlık,  Aydınlanmacı  düşünce, 
Mitten arındırma
Abstract
There is a strong relation between the religion definition of sociol-
ogy and Christinity. These definitions give some cruical clues be-
tween enlightining of the religion critization and the mythological 
character of Christinity. Considering the relation between religion 
and culture, religion sometimes determines culture or oppositely 
culture determines religion. The mythological character of Chris-
tinity has been formed by the Paganic culture of Greek. The effect 
of enlighment thought incited the Christian teologists on the ef-
forts of the demythologisation of Bible.
Key  words:  Myt,  Christinity,  Enlightment  thought,  demytholo-
gisation
Giriş
Dinin ne olduğuna ve nasıl tanımlanacağına yönelik oldukça farklı 
ve yoğunluklu tartışmalar yapılmıştır ve bu tartışmaları sonlandıra-
cak  herhangi  bir  uzlaşı  da  mümkün  görünmemektedir.  Bu  makale-
nin amacı, Hıristiyanlığın bir inanç olup olmadığını sorgulamak ya da 
onu bir inanç olarak yargılamak değildir. Müslümanlar, Hıristiyanlığı 
Allah’ın  Hz.  İsa’ya  vahyettiği  fakat  çeşitli  etkilerle  tahrif  edilmiş  ila-
hi bir din olarak değerlendirir. Hıristiyanlığın mevcut halinin büyük 
bir  oranda  Yunan  pagan  kültürünün  etkisini  yansıttığını  görmekte-

Bu makale, Modernizmin Kıskacından Postmodern Dünyaya Din ve İslam adlı kitabımız-
dan yararlanılarak hazırlanmıştır.
**  Doç. Dr., Uludağ Üniversitesi, Sosyoloji Bölümü


8
 
Y
akın
 D
oğu
 Ü
nİversİtesİ
 İ
lahİYat
 F
akÜltesİ
 D
ergİsİ
yiz. Hıristiyanlığa yönelik böyle bir değerlendirme bir problem olarak 
görülebilir. Bu değerlendirme, yukarıda da ifade edildiği üzere yargı-
dan  ziyade  arkeolojik  soruşturmayı  amaçlayan  bir  değerlendirmedir 
ve  aydınlanmacı  eleştiri  ile  Hristiyanlığın  karakteri  arasındaki  orga-
nik  ilişkiyi  açığa  çıkarmayı  hedeflemektedir.
1
  Söz  konusu  soruştur-
mada  argümanlarımızı  Hristiyanlığa  içerden  yöneltilen  eleştirilerden 
oluşturmaya çalıştık. Zira dinin aydınlanmacı eleştirisinin temelini de 
oluşturan bu tartışmalar ve eleştiriler birer olgu olarak orta yerdedir 
ya da en azından bizim çıkarsamamız bu yöndedir. Dolayısıyla sosyo-
lojik ve antropolojik anlamda dinin tanımı ve eleştirisi Hıristiyanlığın 
karakteri ile ilişkilidir. Dahası bu eleştiriler Hıristiyanlık eleştirilerinin 
genellemeleridirler  ve  dinin  aynılığına  yönelik  ön  kabulde  temellen-
mişlerdir.
Yine bu makalede, aydınlanmacı eleştiri ile dinin mitolojik karakte-
ri arasındaki ilişkiyi ele alırken Aydınlanmacı düşüncenin ideallerini 
ve mite yönelik eleştirilerini merkezileştirme ve haklılaştırma düşün-
cesinde olmayacağız. Tam aksine aydınlanmacı düşüncenin, kendisini 
de  bir  mite  dönüştürdüğü  ve  dünyayı  nasıl  bir  hale  soktuğu  husu-
sunda eleştirel yönden meseleyi değerlendireceğiz. Zira Batı uygarlığı, 
kendini ilerleyen bir uygarlık olarak tanımlamasına rağmen yaşadığı-
mız dünya bu iyimserliği hiç de olumlar gibi görünmemektedir.
2
Mit eleştirisinin temelleri 
Mit,  aydınlanmacı  eleştirinin  değerlendirilmesinde  olduğu  üzere 
yanlış, temelsiz, aldatıcı ve sahte fikirlerin kompozisyonundan ibaret 
bir anlatı biçimi midir? Yoksa gerçekliğin farklı bir anlatım dilini mi 
oluşturmaktadır? Kelimenin etimolojik ve tarihsel gelişiminin analizi, 
bize mitin neliğine yönelik bir kavrayış imkânı sunabilir.
Kökeni  Yunanca  olan  Mit  kelimesi,  “söylenen  veya  duyulan  söz, 
masal, öykü, efsane” gibi anlamlar taşımaktadır.
3
 İlk dönem filozofla-
rından itibaren “Mitos” daha çok insanları doğru yoldan saptıran bir 
anlamla ilişkilendirilmiştir. Modern düşünce Mythos’u değeri olmayan 
söylenti,  uydurma,  boş  ve  gülünç  masal  olarak  tanımlamıştır.  Mit’e 
yüklenen negatif anlam, genellikle mit ile irrasyonalite arasında kuru-
lan ilişki dolayımıyladır. Dolayısıyla mit, gerçeklik dünyasından ayrı, 
ona  aykırı,  akıl  dışı  ve  hayal  âlemine  ait  olan  olarak  kabul  edilmiş-

Farklı Din ve Dindarlıklara yönelik tavırların nasıl olması gerektiğine dair değerlendir-
meler için bkz. Bilgin, Abdülcelil, Din, Dindar, Dindarlık: Özeleştirel Bir Değerlendirme
Anemon,  Muş  Alparslan  Üniversitesi  Sosyal  Bilimler  Dergisi,  ISSN:  2147-7655,  Cilt:2 
Sayı:2 Aralık: 2014.

Geniş bilgi için bakınız, Giddens, Anthony, Elimizden Kaçıp Giden Dünya, Çev.: Osman 
Akınhay, Alfa Yayınları, İstanbul, Tarihsiz.

Alan, Dundes (ed.)‚ Sacred Narrative: Readings in the Theory of Myth, p.1.


Yüklə 3,32 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   92




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©www.genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə