|
Исследование в XXI веке январрь, 02 г biotexnologiya fanining yutuqlari va kelajagiDexqonov Baxodir Norbekovich часть
1
«
Новости
образования
:
исследование
в
XXI
веке
»
январрь
, 202
3
г
5
yo’lga qo’yilmoqda. Biogumus tuproqning yemirilish jarayonini kamaytirib, uning
unumdorligini oshiradi hamda ekologik holatini yaxshilaydi.
Keyingi yillrda biogumusdan hayvon oqsillari manbayi sifatida foydalanish, uni har xil
hayvonlar ovqati ratsioniga qo’shib berish yo’lga qo’yilmoqda. O’simliklarning vegetativ
ko’payishiga asoslangan to’qimlarni suy’iy usulda o’stirish yutuqlari o’simlik navlari tez
ko’paytirishga, viruslar bilan zararlanmagan ko’chatlarni yetishtirishda keng miqyosda
qo’llanila boshlandi. Osimliklarning vegetativ ko’payishiga asoslangan to’qimalrni
sun’iy o’stirish usuli yutuqlari o’simlik navlarini tez ko’paytirishga, viruslar bilan
kasallanmagan ko’chatlarni yetishtirishda keng miqyosda qo’llanila boshlandi.
Mikroorganizmlarda ozuqa oqsil olsh qishloq xo’jalik hayvonlarining mahsuldorligini
oshirishda muhim ahamiyatga ega bo’lmoqda. Masalan: 1 tonna achitqi 5-7 tonna
bug’doyni tejash imkoniyatini bermoqda.
Ayniqsa, tibbiyotda biotexnologiya keng ko’lamda qo’llanila boshlandi. Biotexnologik
jarayonlar yordamida antibiotiklar, fermentlar, aminokislotalar, gormonlar ko’p miqdorda
ishlab chiqarilmoqda.
Masalan, o’sish gormonlari avval hayvonlarning to’qimalaridan olinar edi. Oz
miqdorda gormon olish uchun juda ko’p miqdorda hayvon mahsuloti zarur edi va shu
tufayli juda qimmatga tushar edi.
Biotexnologik jarayonlar natijasida arzon va samarali o’sish gormonini olish
imkoniyatini yaratdi.
Qandli diabet xastaligini davolshda ishlatiladigan insulin gormoni ham hayvonlar
oshqozon osti bezidan ajratib olinar edi. Bunday usulda olingan gormon ko’pincha yaxshi
natija bermas edi natijada, ko’pgina asoratlarnu yuzaga chiqishiga sabab bo’lar edi.
Bu gen gen injeneriyai usuli orqali ichak bakteriyasiga kiritilibinson insulin geni
olinmoqda.
Vaksinalar biotexnologik jarayonlar bilan yaratilmoqda, bu esa o’z navbatida yuqumli
kasalliklarning oldini olishda juda muhim ahamiyatga ega bo’lmoqda.
Hozirgi vaqtda biotexnologiya usullaridan yana biri hujayra injeneriyasi hayvonlar
seleksiyasida keng qo’llanilib kelinmoqda. Biotexnologiyadan ekologik toza yoqilg’i olish
yutug’i muhim ahamiyat kasb etmoqda. Sanoat va qishloq xo’jalik chiqindilarini
biotexnologiya yo’li bilan qayta ishlash natijasida biogazlar ilinmoqda. Masalan, 1 tonna
go’ngdan 500v3 biogaz olish mumkin, bu esa o’z navbatida 350 litr benzinning o’rnini
qoplashi mumkin, shu bilan birgalikda qayta ishlash jarayonida go’ngning sifati
yaxshilanishiga olib kelmoqda.
Biotexnologiyaning qo’lga kiritgan yutuqlari va kutilayotgan natijalari tobora keng
qo’llanilishi kutilmoqda.
Hozirgi davrda ko’pgina mamlakatlarda gen injeneriyasi usullari yordamida transgen
o’simlik olish,insonning klonlashtirishga bag’ishlangan ilmiy tadqiqotlarning qonuniy
asoslarini ishlab chiqish ustida ilmiy izlanishlar olib borilmoqda. Bu tadqiqotlar insoniyatga
Международный
научный
журнал
№
6
(100),
Dostları ilə paylaş: |
|
|