Islom dini

Dog’istondagi inson tanasidagi ilohiy yozuvlar.

---

Muhammad (sav) 40 yoshga toʻlganida oʻzini boshqacha seza 
boshlaydi. Yolgʻizlikni qoʻmsab, Makka yonidagi Hiro togʻida 
joylashgan gʻorga borib ibodat bilan mashgʻul boʻlar, oʻyga 
tolardi. Taxm. 610 y.da Muhammad (sav) Makkada oʻzining 
xudodan vahiy olayotganligini eʼlon qiladi. Buni birinchilardan 
boʻlib Xadicha, Muhammad (sav) ning amakivachchasi Ali ibn 
Abu Tolib hamda asrandi oʻgʻli Zayd ibn Horisa eʼtirof etib 
imon keltirishgan. Koʻp oʻtmay, Makkaning eng nufuzli 
savdogarlaridan Abu Bakr, Zubayr, Talha, Saʼd ibn Abu 
Vaqqos, Abdurahmon ibn Avf va Usmon ibn Affon M.ni chin 
paygʻambar deb tan olishgan. Muhammad (sav) izdoshlari 
jamoasi dastlabki paytlarda 50 kishidan oshmagan 622 y.da 
yuz bergan Yasribga koʻchish payti (arab, hijrat)dan 
musulmonlar erasi 
— hijriy yil hisobi boshlanadi. Yasrib esa 
Madina an-
Nabiy ("Paygʻambar shaxri") yoki qisqacha, 
Madina deb ataladigan boʻldi.
. 

---

---

Muhammad (s a v) 610 y., 40 yoshida vahiy (ilohiy koʻrsatma) 
kelishni boshladi. Ammo, bir necha nufuzli yaqin 
qarindoshlarini hisobga olmaganda, Makkaning koʻpchilik 
aholisi, ayniqsa, quraysh qabilasining zodagonlari uning 
targʻibotlariga ochiqdan-ochiq qarshi chiqdilar. Muhammad
(s a v) ni yolg'onchiga chiqarib judda katta zulim ko'rsatildi. 
Dastlab bir guruh musulmonlar Habashistonga hijrat qilishdi, 
Yasribdagi banu Avs va banu Xazraj qabilalarining vakillari 622 
y. musulmon jamoasini oʻziga qabul qilish, Muhammad (s a 
v)ni payg'ambar va Allohni yagona deb tan olishdi. Hijra 
nomini olgan bu voqea Islom tarixida burilish yasadi. Koʻchib 
oʻtgan kishilar muxojirlar (koʻchib kelganlar), Madinada Islomni 
qabul qilganlar ansorlar (tarafdorlar) deb ataldilar. Madina va 
Makka oʻrtasida boshlangan kurash 8 yil davom etdi ( Badr 
jangi, Uxud jangi, Xandaq jangi va b.). 

---

628 y. Makka zodagonlari Muhammad (s a v) b-n 
kelishishga majbur boʻldilar (q. Hudaybiya sulhi). 
630 y. musulmonlar qoʻshini hech qanday 
qarshiliksiz Makkaga kirib bordi. Makka aholisi 
yoppasiga Islom dinini qabul qildi va Muhammad 
(sav)ni Allohning elchisi (rasuli) deb eʼtirof etdi. Ana 
shundan boshlab Makka Islom dini markaziga, 
Kaʼba musulmonlarning muqaddas ziyoratgohiga 
aylangan. Muhammad (sav) vafot etgan 632 yilda 
Arabiston yarim oroli toʻla birlashtirilgan, uning 
aksariyat aholisi Islom dinini qabul qilgan edi. 
Arabistonning siyosiy, iqtisodiy, etnik va madaniy 
jihatlardan birlashishida Islom dini muhim omil boʻlib 
xizmat qildi.

---

---

Muhammad (sav) vafotidan so
ʻ
ng Abu Bakr (r a), 
Umar ibn Xattob (r a), Usmon ibn Affon (r a), Ali 
ibn Abu Tolib (r a) payg
ʻ
ambarning o
ʻ
rinbosari 
(xalifa) sifatida hukmronlik qildilar. Ular va 
ulardan keyingi xalifalar 7—8-a.larda Iroq, 
Falastin, Suriya, Eron, Movarounnahr, Misr, Shim. 
Afrika, Pireney ya. o., Shim. Hindistonni fath 
qilishdi. Bir asrdan kamroq vaqt davomida Shim. 
Xitoydan Ispaniyagacha, Kavkaz ortidan Hind 
okeanigacha bo
ʻ
lgan katta hududni zabt etdilar va 
Islom dinini yoydilar ( Arab xalifaligi).

---

---

Arabiston sahrolarida ko’chmanchi chorvachilik 
bilan shugu’llangan Quraysh qabilasining o’ndan 
ortiq urug’ V asr boshlarida Makka vohasida 
joylashib, o’troqlashgan edi. Bu joyda mavjud 
bo’lgan Ka’ba ibodatxonasi Ibrohim (av) 
payg’ambar og’li Ismoil bilan birga boshpana 
uchun qurgan. Zam – zam bulog’ hamda uning 
atrofidagi yerlar arablar o’rtasida muqaddas 
hisoblangan va vaqti-vaqti bilan bu yerni ziyorat 
qilish qabilalar o’rtasida odatga aylangan.

---

---

Hijriy 1yil, milodiy 622 yil 23-sentabr juma kuni 
Rasulloh (sav) Qubi qishlog’i bilan Yasrib 
(Madina) shaxri o’rtasidagi Banu Solm ibn Avf
vodiyida birinchi juma namoziniyuz kishilik 
jamoat bilan o’qidilar.
Quyish chiqqan kunlarning yaxshisi juma 
kunidir. U kunda Odam (alayhissalom) 
yaratilgan, u kunda jannatga kiritilgan va 
qiyomat kuni ham shu kun, ya’ni juma kuni 
qoim bo’ladi

---

---

---

Alloh taolo sizlarning 
suratlaringizga va 
mollaringizga qaramaydi. 
Balki sizlarning qalblaringiz 
va amallaringizga qaraydi. 
(Buxoriy va Muslim rivoyati)
Amallarning eng afzali o’z 
vaqtida o’qilgan namozdir.
(Abu Dovud rivoyati)
Bilinki, Allohga har bir 
sajdangsababli Alloh seni bir 
daraja ko’taradi va bir 
gunohingni o’chiradi.
(Ahmad rivoyati) 

---

Benamozni yuvmangiz,
Eltib lahadga qo’ymangiz.
Chanqasa suv bermangiz, 
Chanqab o’lsin benamoz
So’fi Olloyor

---

Olloh barchamizni to’g’ri yo’lga 
hidoyat qilsin.

---

1999 yiil 9-aprel kuni prezidentimizI.A.Karimovning farmoniga 
asosanToshkent IslomUniversiteti tashkil etildi. Har yili 
mazkur oliygoh Islom tarixi va falsafasi, diniy qonunchilik, 
iqtisod va tabiiy f anlar fakultetlariga 100 dan ortiq talabalarni 
qabul qiladi.

---

---

---