İmamların siması tarix guşəsində

.............................................................................................................  
İmamların siması tarix guşəsində 
145 
 
Buna  görə  də,  slamın  (şəriətin)  haram  buyurduğu  bütün  şeyləri  halal 
sanırdılar. 
3)  Onlar  camaatın  malına  tamah  salaraq  şiələrin  mama  verdikləri  şəri 
vergiləri bir yolla ələ keçirmək istəyirdilər. 
Qulat  məzhəbi  sözün  əsl  mənasında  çox  təhlükəli  və  adamı  yoldan 
çıxaran bir məzhəb olmuşdur. Bu məzhəbin başçıları sırasında aşağıda adları 
çəkilmiş şəxsləri göstərmək olar: 
1)  Əli  ibn  Həsəkə  Qummi;  2)  Qasim  Yəqtini;  3)Həsən  ibn  Məhəmməd 
ibn Baba Qummi; 4) Məhəmməd ibn Nüseyr Fəhri; 5) Faris ibn Hatəm. 
Misal üçün qeyd edək ki, Əli ibn Həsəkənin əqidəsi belə olmuşdur: 
a)  mam Əliyyən-Nəqi (ə) Allah, yaradan və dünyanı idarə edəndir. 
b)  bn  Həsəkə  (özü)  mam  tərəfindən  camaatın  hidayət  olunması  üçün 
göndərilmiş peyğəmbərdir. 
v) Zəkat, həcc, oruc və bu kimi  slami hökmlərin heç biri vacib deyil.
1
  
Müsəlmanların bu barədə olan suallarına cavab verən məktublar göndərən 
mam Əliyyən-Nəqi (ə) bu məzhəbdə olanları azğın və kafir kimi tanıtdırıb 
ş
iələri  onlardan  uzaq  olmağa  dəvət  edirdi.  O  Həzrət,  bn  Həsəkə  və  onun 
azğın  fikirləri  haqqında  sual  etmiş  şiələrdən  birinə  belə  yazır:  “(Allahın 
lənətinə  gəlmiş)  bn  Həsəkə  yalan  deyir.  Mən  onu  öz  dostlarımdan  hesab 
etmirəm,  o  nə  danışır?  Allah  ona  lənət  etsin!  And  olsun  Allaha  ki,  Allah-
taala  Məhəmmədi  (s)  və  eləcə  də,  ondan  qabaqkı  peyğəmbərləri  ancaq 
təkallahlığa, namaz qılıb zəkat verməyə, həccə getməyə və camaata rəhbərlik 
etməyə göndərmişdir. Məhəmməd (s) camaatı yalnız şəriksiz olan tək Allaha 
etiqad  bəsləməyə  dəvət  etmişdir.  Biz  də  onun  canişini  olub  Allahın 
bəndələriyik  və  Allaha  şərik  qoşmuruq.  Əgər  Ona  itaət  etsək,  Onun 
mərhəmətinə  nail  olacağıq,  ancaq  Onun  əmrlərindən  çıxsaq,  onda  Onun 
ə
zabına  düçar  olacağıq.  Bizim  yox,  əksinə,  Allahın  bizim  və  bütün 
məxluqatın  boynunda  haqqı  və  hüccəti  var.  Mən  bu  cür  sözlər  deyən  şəxsə 
( bn Həsəkəyə) nifrət edir və bu cür sözlərdən Allaha pənah aparıram! Siz də 
onlardan  uzaq  olun,  onları  çətinliklərə,  təzyiqlərə  məruz  qoyun  və  onların 
biri əlinizə düşəndə, daşla vurub başını yarın.”
2
  
 
 
                                                            
1
 
Həyatul-imamul-Hadi, səh.335 
2
 
Mərifətul-rical, səh.519 

---

İmamların siması tarix guşəsində
 
..................................................................................................................... 
146 
 
  
 
 
 
 
MAM HƏSƏN ƏSKƏR  
 
 
 
 
 
 
 
 
mam Həsən Əskərinin (ə) həyatı barədə qısa məlumat
 
 
Ş
iələrin on birinci  mamı Həzrət Həsən Əskəri (ə) hicrətin 232-ci ilində 
anadan olmuşdur. Atası onuncu  mam Həzrət Əliyyən-Nəqi (ə), anası isə 
Hüdeysə adlı təqvalı bir qadın olmuşdur. Bəzi tarixçilər onun adını Süsən 
qeyd  etmişlər
1
.  Bu  qadın  təqvalı  və  slam  maarifinə  malik  bir  qadın 
olmuşdur.  Onun  fəzilətinə  gəldikdə  isə  bunu  demək  kifayət  edər  ki,  o, 
mam  Həsən  Əskərinin  (ə)  şəhadətindən  sonra  o  cür  böhranlı  bir 
vəziyyətdə şiələrin pənahgahına çevrilmişdi.
2
  
mam  Həsən  Əskəri  (ə)  Abbasi  xəlifəsinin  əmrilə  məcburi  şəkildə 
Samirrada Əskər adlı bir yerdə saxlanıldığı üçün Əskəri adlandırılmışdı.
3
  
O  Həzrətin  digər  məşhur  ləqəblərindən  biri  Nəqi,  başqa  birisi  Zəki, 
künyəsi isə Əbu Məhəmməd olmuşdur
4
.  
O  Həzrət  22  yaşında  ikən  atası  şəhadətə  yetişmişdi.  Altı  il  şiələrin 
mamı  olmuş,  ümumilikdə  isə  iyirmi  səkkiz  il  yaşamışdır.  Hicrətin  260-cı 
ilində  şəhid  olmuş  və  Samirra  şəhərində  öz  evindəcə,  atasının  qəbrinin 
yanında dəfn olunmuşdur
5
. 
 
                                                            
1
 
Ə
l-irşad, səh.335 
2
 
Ə
nvarul-bəhimə, səh.151 
3
 
ləluş-şəraye, c.1, səh.130 
4
 
Dəlailul-imamə, səh.223 
5
 
Ə
l-irşad, səh.345 

---