QIZIL VƏ MƏHƏBBƏT
raq elə sıxlıq yaratmışdı ki, sanki, belinin iyirmi altı düym ölçüsü olan bir
qız iyirmi iki düymlük kəmər bağlayıb. Bütün küçələrlə kəsişmə yerinə
gurultu ilə yeni faytonlar axışıb gəlir, sürətlə bu qarışıqlığa soxulur,
təkərlərini ora-bura ilişdirir və arabaçıların qaldırdığı səs-küyü bir az da
artınrdı. Manhettenin bütün nəqliyyat vasitələri, sanki, onlann faytonunu
mühasirəyə almışdı. Minlərlə adamın arasında səkiyə çıxan Nyu-Yorkun
yaşlı sakinləri belə indiyə kimi bu cür küçə tıxacının şahidi olmamışdılar.
-
Bağışlayın, deyəsən, burada ilişib, - Riçard yerinə oturub dedi, -
belə tıxac bir saata da aradan qalxa bilməz. Günahkar da mənəm. Əgər
üzüyü itirməsəydim...
-
Üzüyünüzü mənə göstərin, - miss Lentri dedi. - Onsuz da, daha bir
şey eləmək olmaz, yəni artıq mənim üçün fərqi yoxdur. Həm də teatr,
fikrimcə, çox darıxdıncı yerdir.
Axşam saat on birdə kimsə Entoni Rokvollun qapısını astaca döydü.
-
Gəlin! - əynində qırmızı məxmər xalat, dəniz quldurları haqqında
kitab oxuyan Entoni gğırdı.
Bu an səhvən yer üzündə unudulub qalmış ağsaçlı mələyə bənzəyən
yalnız Ellen bibi idi.
-
Onlar nişanlandılar, Entoni, - bibi mülayimcəsinə dilləndi, - qız
bizim Riçarda razılıq verib. Teatra getdikləri vaxt yolda tıxaca düşüblər və
düz iki saat yerlərindən tərpənə bilməyiblər.
Bilirsən, qardaşım Entoni, bir də öz pullarının qüdrəti ilə öyünmə.
Həqiqi sevginin rəmzi olan balaca üzük sonsuz və təmənnasız etibarı ifadə
edən bizim Riçarda öz xoşbəxtliyini qazanmağa kömək etdi. O, üzüyü
küçədə yerə salıb və kebdən onu götürmək üçün çıxıb. Amma tərpənməyə
imkan tapmamış tıxac yaranıb. Keb dayandığı müddət ərzində isə Riçard
sevgisini bəyan edərək qızın razılığını alıb. Həqiqi sevgi ilə müqayisədə pul,
sadəcə, zibildir, Entoni.
-
Yaxşı, - qoca dilləndi. - Çox şadam ki, bizim oğlan istəyinə çatıb.
Ona demişdim axı, bu işə görə pula qızırğanmaram, əgər...
-Sənin pullann bu məsələdə neyləyə bilərdi, Entoni qardaş?
-
Bacı, - Entoni Rokvoll dedi. - Mənim dəniz quldurum,
35
downloaded from KitabYurdu.org
O.HENRİ
Allah bilir, hansı oyuna düşüb. Onun gəmisi təzəcə deşilib, özü isə
çətin ki, ona batmağa imkan versin. Allah xatirinə, imkan ver, bu
fəsli axıra kimi oxuyum.
Bununla hekayə tamamlanmalı idi. Oxucu kimi müəllif də bütün
varlığı ilə əsərin sonuna can atır. Lakin biz həqiqətin dalınca hələ
quyunun dibinə baş vurmalıyıq.
Səhəri gün göy rəngli dama-dama qalstuk taxmış və qırmızı
əlləri olan Kelli adlı bir şəxs Entoni Rokvollun evində peyda oldu və
dərhal da onu kitabxanaya ötürdülər.
-
Nə deyə bilərəm, - Entoni çek kitabçasını çıxararaq dedi,
-
sabunu pis bişirmədiniz. Baxaq... - sizə beş min verilmişdi?
-
Üç yüz dollar özümdən xərcləmişəm, - Kelli dedi. - Smetanı
bir qədər artırmaq lazım gəldi. Furqon və keblərin hər birini beş
dollara tutmuşdum; arabalar və ikiatlı faytonlann hər biri on dol' lar
tələb etdi. Sürücülər on dollardan aşağı razı olmadılar, yüklü
furqonların hamısı isə iyirmi dollar aldı. Ən baha başa gələni polislər
oldu - ikisinə əlli, o birilərinə isə iyirmi və iyirmi beş dollar verdim.
Amma gözəl alındı, düzdürmü, mister Rokvoll? Mən çox şadam ki,
Vilyam A. Bredi təkərlər üstündə bu balaca kütləvi səhnənin şahidi
olmadı; ona pislik arzulamazdım, amma zavallının qısqanclıqdan
ürəyi dayana bilərdi, özü də bircə məşq belə olmamışdı. Uşaqlar
saniyəbəsaniyə yerində idilər. Düz iki saat Qril heykəlinin qarşısında
barmaq qoymağa yer olmadı.
-
Bu da sizin min üç yüz dollannız, Kelli, - Entoni çeki cınb
dedi, - min, bir də sizin əlavə xərclədiyiniz üç yüz. Siz pula nifrət
etmirsiniz ki, Kelli?
-
Mən? - Kelli dedi. - Mən kasıblığı icad edəni öldürərdim.
Kelli qapıdan çıxmağa hazırlaşırdı ki, Entoni onu səslədi.
-
Siz orada camaatın arasında əlində ox və yay, tamamilə
çılpaq, pırtlaşıq saçlı bir oğlan görmədiniz ki? - o soruşdu.
-
Nəsə gözümə dəymədi, - karıxmış Kelli cavab verdi. Əgər o,
siz söylədiyiniz kimi olubsa, yəqin ki, polis mən gələnə kimi oradan
uzaqlaşdınb.
-
Mən elə belə də bilirdim ki, o dəcəl yerində tapılmayacaq,
-
Entoni gülümsədi. - Uğurlar olsun, Kelli!
36
downloaded from KitabYurdu.org
YARIMÇIQ HEKAYƏ
Biz indi cəhənnəm odunu xatırlayarkən nə ah-vay edir, nə də qəm-
qüssəyə batırıq. Axı hətta ruhanilər belə bizə təlqin etməyə başlayıblar ki,
Allah radium, efir və yaxud elmi adı olan hansısa bir qarışıqdır və ən pisi də
odur ki, biz günahkarlan o biri dünyada gözləyən aqibət hansısa kimyəvi
reaksiya ola bilər.
Yalnız iki mövzu var ki, öz fantaziyana müstəqillik verməklə yanaşı,
təkzib edilməkdən qorxmadan onlardan danışmaq olar. Siz yuxuda
gördüklərinizdən danışa və tutuquşudan eşitdiklərinizi digərlərinə çatdıra
bilərsiniz. Məhkəmə nə Morfeyi, nə də tutuquşunu şahid kimi ifadə
verməyə buraxmazdı, dinləyicilər isə danışdığınız əhvalatlara irad tutmağa
risk etməzlər. Beləliklə, mənim hekayəmin süjeti yuxugörmə olacaq. Buna
görə də məhdud olan tutuquşulardan səmimi-qəlbdən üzr istəyirəm.
Mən zəmanənin skeptik əhvali-ruhiyyəsindən o dərəcədə uzaq bir yuxu
görmüşəm ki, onda qiyamətin qeyri-adi, mötəbər, vaxtsız məhv olmuş
nəzəriyyəsi təsvir olunurdu.
İsrafil öz şurunu çaldı və bizlərdən ona dərhal hay verməyənlər sorğu-
suala çəkildilər. Kənarda yaxalıqlan arxadan bağlanan qara geyimli peşəkar
zəmanətçiləri gördüm; lakin görünür ki, onların əmlak senzi əri' qaydasında
olmadığından, bizi zaminə buraxmayacaqlar.
Qanadları olan mələk-polis yanıma uçub məni sol qanadının altına aldı.
Lap yaxında mühakiməyə çağırılmış bir neçə mötəbər ruh dayanmışdı.
-
Siz bu dəstədənsiniz? - polis məndən soruşdu.
-
Bunlar kimdirlər ki? - suala sualla cavab verdim.
-
Necə yəni, - o dedi, - bu adamlar...
Amma bütün bunların məsələyə aidiyyəti yoxdur, yalnız hekayə üçün
nəzərdə tutulan yeri tuturlar.
1
1
Senz - hüquqları məhdudlaşdıran şərt
37
downloaded from KitabYurdu.org
Dostları ilə paylaş: |