İBTİDAİ İcma quruluşU
Yüklə 1,32 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- III-VII əsrlər
- I-III əsrlər
e.ə I əsrin II yarısı Roma sərkərdəsi Antoninin başçılığı ilə romalıların Şərqə yürüşü. e.ə 38 Romalıların parfiyalıları məğlubiyyətə uğratması. e.ə 38 Roma sərkərdəsi Antoninin Atropatenanın Fraaspa şəhərinə hücum etməsi. Fraaspa şəhəri yaxınlığında döyüş baş verməsi. Döyüş nəticəsində şəhər yaxşı müdafi olunduğundan romalıların uzun sürən mühasirəsi bir nəticə vermədi və romalılar Fraaspa şəhərini tuta bilməyib geri çəkildi. Antoni 35 minə yaxın əsgərini itirdi. Atropatenalılar böyük qənimət ələ keçirdilər.
Atropatenada hakimiyyətə gələn II Ariobarzanın on ilə qədər Romada yaşaması.
Atropatenanın sonuncu hökmdarı Ariovastın ölümü və Atropatenanın Parfiyanın Arşakilər sülaləsinin hakimiyyəti altına düşməsi.
Atropatenanın Parfiyanın (Arşakilər sülaləsinin) hakimiyyəti altında qalması. 227 Atropatena torpaqlarının sasanilərin hakimiyyəti altına düşməsi. II-III əsrlər Atropatenada qullara nataman azadlıq verilməsi. II-III əsrlər Atropatenada quldarlıq quruluşunun böhran keçirməsi. III-VII əsrlər Sasanilər dövründə “Avesta”nın yenidən toplanaraq yazıya alınması. 1771 Fransız alimi Anketil Düperronun “Avesta”nı fransız dilinə tərcümə eləməsi və ilk dəfə avropalıları “Avesta” ilə tanış etməsi.
Albaniyada özünəməxsus mədəniyyətin və şəhərlərin meydana gəlməsi üçün ilkin şəraitin yaranması. e.ə I minilliyin ortaları Albaniya əhalisinin Əhəmənilər imperiyasının tərkibində olarkən yazı ilə tanış olması. e.ə VI-V əsrlər Əhəmənilər dövründə alban tayfalarının vahid ad altında birləşməsi. Albaniya ərazisində türkdilli (kadusi, kaspi, amard) Qafqazdilli (leq, udin, buduq, xınalıq) tayfalarının yaşaması.
Yunan tarixçisi Heredot tərəfindən albanlar haqqında məlumat verilməsi. Heredot, albanlardan bəhs edərkən kaspi tayfalarını nəzərdə tutmuş, I Daranın və Kserksin Yunanıstana hərbi yürüşlərində onların iştirak etdiyini qeyd etmişdi. e.ə IV əsrin sonları Albaniyada şəhərsalmanın güclənməsi. e.ə IV-III əsrlər Albaniya dövlətinin yaranması. Albaniyanın ərazisi İberiya ilə Xəzər dənizi arasındakı ərazini əhatə edirdi. Dövləti padşah idarə edirdi. Padşahdan sonra ölkədə ən hörmətli adam Ay məbədinin kahini idi.
Albaniyada dövlətin yaranması ilə eyni vaxtda möhürlərin meydana gəlməsi. e.ə IV-III əsrlər Albaniya əhalisinin ictimai quruluşuna görə dörd təbəqəyə bölünməsi. I təbəqəyə - padşah, ordu başçısı, II təbəqəyə - din xadimləri (kahinlər), III təbəqəyə - hərbçilər və əkinçilər, IV təbəqəyə - təsərrüfatda işləyən adi adamlar daxil idi. e.ə IV-III əsrlər Albaniyada ticarətdə puldan geniş istifadə olunması. 1958-ci ildə Şamaxıda, 1966-cı ildə Qəbələdə tapılmış gümüş pul dəfinələri albanların özlərinin pulu olduğunu sübut edir .
Albaniyada Makedoniyalı İsgəndərin pullarına oxşar pulların kəsilməsi. e.ə III əsr Alban memarlığında kirəmitdən geniş istifadə olunmağa başlanması. e.ə II əsr Aralıq dənizi hövzəsində Romanın ən güclü dövlətə çevrilməsi və Cənubi Qafqaz üçün təhlükə yaratması. e.ə I əsrin I yarısı Roma sərkərdəsi Pompeyin Albaniya və İberiyaya hücum etməsi. e.ə 66 Kür çayı sahilində döyüş. Roma ordusunun albanları məğlub etməsi. e.ə 65 Alazan (Qanıx) çayı sahilində döyüş. Pompeyin hərbi hiylə işlədərək albanları məğlub etməsi. e.ə 36 Antoninin sərkərdəsi Kanidinin başçılığı ilə romalıların Albaniya və İberiyaya yürüşü. İberiya və Albaniyanın romalılardan asılılığı qəbul etməsi.
Roma imperatoru Neronun Albaniyaya böyük yürüşə hazırlaşması. Lakin Romada üsyan nəticəsində imperator öldürüldü və yürüş baş tutmadı.
Alan tayfalarının Albaniya və Atropatenaya ən böyük yürüşü. Bu yürüş zamanı onların məqsədi qənimət əldə etmək idi. Yürüş nəticəsində alanlar Atropatenanın bir-sıra ərazilərini qarət etmiş, Atropatena padşahı Pakor öz ölkəsini başsız qoyaraq təhlükəsiz yerə qaçmış, ailəsi isə alanlara əsir düşmüşdü. 84-96 Roma imperatoru Domnisianın dövründə Roma ordusunun Albaniyaya və Xəzər sahillərinə gəlib çatması. Bunu Qobusdan kitabəsi də sübut edir.
Roma imperatoru Adrianın alban hökmdarları ilə dostluq əlaqələri saxlaması. eramızın ilk əsrləri Albaniyada su dəyirmanlarından istifadə olunması. eramızın ilk əsrləri Albaniya sənətkarlarının yerli şüşə qablar hazırlaması. I əsr Albaniyada hakimiyyətin yerli hökmüdarların əlində olması. I-III əsrlər Alan tayfalarının Dərbənd keçidi vasitəsiylə Albaniyaya yürüşlər etməsi. Alan ayfaları ilə əlaqədar Mingəçevir və Qəbələdə katakomba qəbirlərinin tikilməsi.
Albaniyada Kabalaka, Şamaxı, Ayniana və Anariaka şəhərlərinin mövcud olması. I-III əsrlər Albaniya hökmdarlarının Roma ilə diplomatik əlaqələr saxlaması. II əsr Şəkinin Böyük Dəhnə kəndində yunan dilində yazı olan daş kitabənin hazırlanması. Abidə 1902-ci ildə aşkar olunmuşdu.
Albaniyada quldarlıq quruluşunun böhran keçirməsi. III əsr Albanların Romaya yazılı məlumat göndərməsi. Yüklə 1,32 Mb. Dostları ilə paylaş:
|