Iasb’ın Sigorta Sözleşmeleri ile ilgili Projesi Peter Clark

IASB’ın Sigorta Sözleşmeleri ile ilgili Projesi

• Peter Clark

• Kıdemli Proje Yöneticisi

• Uluslararası Muhasebe Standartları Kurulu

• www.iasb.org.uk

Genel Bakış

• Sigorta Sözleşmeleri - Aşama 1

• IFRS 4 Sigorta Sözleşmeleri

• IAS 39

• Sigorta Sözleşmeleri - Aşama 2

• Yakınlaşma

IFRS 4 Sigorta Sözleşmeleri

• Amaçlar

• Kapsam

• Sigorta Sözleşmesinin Tanımı

• Tanıma ve Ölçüm

• Açıklama

IFRS 4 - Amaçlar

• 2005 için sınırlı gelişme

• Aşağıdakilerin önlenmesi:

• ikinci aşamaya geçişte gecikme
• ikinci aşamanın tersine çevirebileceği değişiklikler

Kapsam

• Yapılan sigorta ve reasürans sözleşmeleri

• sahip olunan reasürans sözleşmeleri

• Diğer UFRS’lerden muafiyet yok

• IAS 39 finansal aktifleri, finansal pasifleri (‘yatırım sözleşmeleri’) ve türevleri kapsar

Sigorta Sözleşmesinin Tanımı (1)

• Bir tarafın (sigortacı), bir başka tarafın (poliçe sahibi) gelecekte meydana gelebilecek belirsiz bir olaydan olumsuz olarak etkilenmesi halinde poliçe sahibinin zararlarını tazmin etmeyi kabul ederek ciddi bir sigorta riski aldığı bir sözleşme

Sigorta Sözleşmesinin Tanımı (2)

• Ciddi sigorta riski

• herhangi bir senaryodaki ciddi ilave faydalar (ticari esaslı)
• yüzdelik test değil
• sözleşme esaslı

• bir mevduat bileşeninin ayrıştırılması

Tanıma ve Ölçüm

• IAS 8’deki hiyerarşiden muafiyet

• Reasürans

• İhtiyari katılım özellikleri

IAS 8 Hiyerarşisi (1)

• Özellikle geçerli olmayan bir UFRS veya yorum yoksa, bir muhasebe politikasının geliştirilmesinde kullanılacak kriterler

• Anlamlılık
• Güvenilirlik
• Diğer UFRS’ler
• Çerçeve

IAS 8 Hiyerarşisi (2)

• Birinci aşamada aşağıdakiler için geçici muafiyet:

• yapılan sigorta (veya reasürans) sözleşmeleri
• sahip olunan reasürans sözleşmeleri

• ANCAK

• Sonuç daha anlamlı ve güvenilir olmadığı sürece muhasebe politikası değişmez
• Sınırlı değişiklikler gereklidir (hiyerarşiden dolayı)
• Bazı mevcut uygulamalar devam ettirilebilir, ancak uygulamaya konulamaz.

Sınırlı Değişiklikler

• Felaket veya eşitleme hükümleri yok

• Pasif yeterliliği testi

• Reasürans

• sigorta pasiflerinin tanınmaması

• sadece serbest bırakıldığında, feshedildiğinde veya iptal edildiğinde veya sona erdiğinde

Sınırlı Değişiklikler: Reasürans

• Reasürans sözleşmesi

• özel bir tanım yok (iki sigortacı arasındaki sigorta)

• Denkleştirme yok

• Zarar testi

• Uğranılan zarar modeli (IAS 39’da olduğu gibi)

• Başlangıçta açıklama kazançları

Bazı mevcut uygulamalar devam edebilir

• Devam edebilir, ancak aşağıdakiler uygulamaya konulamaz:

• sigorta pasiflerinin indirilmemesi

• yatırım yönetimi ücretleri ile ilgili sözleşmeden doğan hakların piyasa dışında ölçümü

• bağlı ortaklıkların sigorta pasiflerine yönelik tektip olmayan muhasebe politikaları

• aşırı ihtiyat

• gelecekteki yatırım genişlemeleri (çürütülebilir varsayım)

İhtiyari Katılım Özellikleri (1)

• İhtiyari katılım özellikleri neler?

• İhtiyari katılım özellikleri olan sigorta sözleşmeleri

• İhtiyari katılım özellikleri olan yatırım sözleşmeleri

• Primler

• İhtiyari katılım özelliklerine atfedilebilecek kar ve zarar

İhtiyari Katılım Özellikleri (2)

• İlave yararlara yönelik sözleşme hakları :

• toplam faydaların önemli bir kısmı olabilir

• miktar veya zamanlama sözleşmeye göre poliçeyi çıkaranın takdirinde, ve

• sözleşmeye göre aşağıdakilere dayalı:

• belirli sözleşmelerin performansı
• belirli aktiflerin getirileri, veya
• kar veya zarar

İhtiyari katılım özellikleri olan sigorta sözleşmeleri

• Garantili unsur

• Poliçe sahibi koşulsuz hakka sahip
• pasif olarak sınıflandırılmalıdır

• İhtiyari katılım özelliği

• pasif, öz sermaye veya kar payı olarak sınıflandırılmalıdır
• Borç riski olarak gösterilmez

İhtiyari katılım özellikleri olan yatırım sözleşmeleri

• Tüm sözleşme pasif olarak sınıflandırılabilir

• Bu durumda, pasif yeterliliği testi uygulanır

• İhtiyari katılım özelliğinin bir kısmı veya tamamı öz sermayede sınıflandırılabilir

• Bildirilen pasif, IAS 39’dan (garantili unsurun ölçülmesi)

İhtiyari katılım özellikleri olan sözleşmeler: Primler

• Tüm primler gelir olarak bildirilebilir

• yatırım sözleşmeleri için dahi
• İhtiyari katılım özelliğinin bir kısmı veya tamamı öz sermayede sınıflandırılsa dahi

• İhtiyari katılım özelliğinin öz sermaye bölümüne (varsa) atfedilebilecek kar veya zararın kısmı

• gider değil, kar dağıtımı

İhtiyari katılım özelliğine atfedilebilecek kar veya zarar

Açıklama

• Bildirilen miktarlar

• Nakit akışlarının miktarı, zamanlaması ve belirsizliği

• Duyarlılık analizi
• Alacakların geliştirilmesi

Finansal Araçlar : IAS 39

• Finansal Aktifler

• Finansal Pasifler

• ‘Yatırım sözleşmeleri’

Finansal Aktifler

• Ekonomik uyuşmazlık veya muhasebe uyuşmazlığı?

• Açıklama etkileri

• finansal aktiflerin bazıları veya tamamı ‘adil değer’ olarak yeniden sınıflandırılabilir

• sigorta pasiflerinin bazıları veya tamamı için mevcut indirim oranlarına geçilebilir

• ‘Gölge muhasebe’

‘Yatırım’ Sözleşmeleri

• IAS 39 geçerlidir

• Primler = mevduat alımı, gelir değil

• Aktif nakit akışları pasif ölçümünü etkilemez

• Hizmet ücreti geliri (bkz. IAS 18 Gelirler)

• Ölçüm:

• adil değer, veya

• amorti edilen maliyet

İkinci Aşama Temel Amaçlar

• Aşağıdakilerin güncel tahminleri :

• nakit akışları
• bu nakit akışları için uygun bir fiyat

• mevcut olduğunda gözlenebilir piyasa girdilerinin kullanılması

• ekonomik kararlar için bir dayanak olarak kullanıcıların anlayabileceği bir ölçüm özelliği

• sadece bir hesaplama değil

Bu amaçlara ulaşmak için kullanılacak unsurlar

• Gelecekteki nakit akış tahminleri

• paranın zaman değeri

• marj

Gelecekteki nakit akışları

• Mevcut tahminler

• Önyargısız

• Olasılık ağırlıklı (beklenen değer)

• ayrıntılı kılavuzlar değil, ilkeler

Paranın zaman değeri

• Hayat dışındakiler için dahi

• Piyasadaki mevcut indirim oranları

• Gerçekleşen aktiflerden beklenen getiriler ilgili değil (pasif nakit akışını etkilemedikleri sürece)

Marj

• Piyasa katılımcıları tarafından gerektirilmesi halinde, aşağıdakiler için :

• risk taşımak (risk marjı)
• diğer hizmetler (kar marjı)

• Şok absorbe etme amaçlı değil

• Nasıl ayarlanır?

• Başlangıçtaki kar veya zarar?

Kullanıcıların anlayabileceği bir ölçüm özelliği?

• Mevcut çıkış değeri :

• bir sigortacının, kalan tüm hak ve yükümlülüklerini bir başka kuruluşa devretmesi halinde o kuruluşa bugün ödemek zorunda olması beklenebilecek miktar

• … diğer hak ve yükümlülükler için yapılabilecek ödemeler hariç

Mevcut Çıkış Değeri

• Daha önce açıklanan amaçları en iyi şekilde karşılar

• kullanıcılara ekonomik kararlarında yardımcı olacak anlamlı ve güvenilir bilgiler

• bir sigortacının pasifi bir üçüncü tarafa gerçekten devredebileceği, devredeceği veya devretmesi gerektiği anlamına gelmez

• Çoğu durumda, sigortacılar pasiflerini devredemezler ve bunu yapmak istemezler

Yaklaşımın avantajları

• Sözleşme kapsamındaki nakit akışlarının miktarı, zamanlaması ve belirsizliği ile ilgili bilgiler

• nakit akışı tahminlerinin değiştirilmesi ile ilgili tutarlı yaklaşım

• yeni sorunların çözülmesine yönelik tutarlı bir yol

• diğer pasifler hakkındaki UFRS’ler ile tutarlılık (özellikle IAS 37 ile)

• marjlar açıktır ve riskten kurtulmayı yansıtır

• ekonomik uyumsuzlukların açık bir şekilde raporlanması

Diğer Hususlar (1)

• Kazanılmayan prim:

• bazen makul bir temsildir

• Edinim maliyetleri

• masraf (erteleme çifte muhasebe olur)

• Hesap birimi?

Diğer Hususlar (2)

• Sözleşme hak ve yükümlülükleri üzerinde odaklanma

• Mevcut seçenekler ve garantiler

• Poliçe sahibi iptal seçenekleri

• Katılım sözleşmeleri

• Yatırım sözleşmeleri

Mevcut Değer?

• Giderek yaygınlaşıyor (hayat)

• büyük ölçüde düzenlenmiyor

• Mevcut çıkış değeri ile bazı benzerlikler var

• ANCAK
• gelecekteki yatırım getirilerini içerir
• sermaye sabitlemesi
• yatırım yönetim ücretlerine yönelik sözleşme haklarının piyasa dışında ölçülmesi

Diğer İlgili Projeler

• Kavramsal Çerçeve

• Gelir

• Pasifler / Öz Sermaye

• Performans Raporlaması

• Finansal Araçlar

İkinci Aşama- Zaman Çizelgesi

Yakınlaşma – genel

• Yüksek öncelik

• SEC ‘yol haritası’

• ABD’deki genel kabul görmüş muhasebe ilkeleri yoluyla uzlaşmanın giderilmesi?

• IASB ve FASB arasında Mutabakat Zaptı

• İki yönlü bir süreç

Yakınlaşma – sigorta sözleşmeleri

• Bir ortak proje. FASB’ın beklentileri :

• Tartışma Belgesinin yayınlanması (görüşülmedi)
• ortak bir projeye katılımın değerlendirilmesinde, alınan cevapların incelenmesi

• ABD’deki sigorta ile ilgili mini projeler :

• Risk transferi
• Finansal garantiler
• Hayat uzlaştırmaları

Yakınlaşma – sigorta sözleşmeleri

• Bir ortak proje. FASB’ın beklentileri :

• Tartışma Belgesinin yayınlanması (görüşülmedi)
• ortak bir projeye katılımın değerlendirilmesinde, alınan cevapların incelenmesi

• ABD’deki sigorta ile ilgili mini projeler :

• Risk transferi
• Finansal garantiler
• Hayat uzlaştırmaları

IASB Hakkında Daha Fazla Bilgi İçin:

• Web sitemiz: www.iasb.org

• haberler, proje özetleri
• ve daha fazlası …

• Bültenler:

• IASB Insight (üç ayda bir)
• IASB Update (her kurul toplantısından sonra)
• IFRIC Update (her IFRIC toplantısından sonra)