İ : 1339 c : halde İstanbul'u temin etmek neye mütevekkif ise, bu



Yüklə 17,7 Kb.
Pdf görüntüsü
tarix15.03.2018
ölçüsü17,7 Kb.
#32097


İ : 6  6 . 3 . 1339 C : 1 

halde İstanbul'u temin etmek neye mütevekkif ise, bu 

temin edilmelidir. Efendiler istanbul'da yavaş yavaş 

nüfusumuzu gaip ediyoruz. Efendiler istanbul'da ik­

tisadiyatımızı gaip ediyoruz, bunu hepiniz görüyorsu­

nuz. Sonra da ecnebilere kapıyı açtıktan sonra hiç bir 

teminat atmıyarak onların vapurları, zırhlıları bizi 

tehdit eder bir vaziyette oldukça, istanbul'un atide 

vaziyeti çok karanlıktır. 

BASRt BEY (Karesi) — Bütün sevahrl öyledir. 

M. DURAK BEY (Devamla) — Efendiler Musul 

meselesine atfı kelam edersek arkadaşlardan birçoğu 

buna temas ettiler. Görüyorum ki bundan sonra ye­

ni hudutlarımız dahilinde, Musul gaıyet mühim bir 

meseledir. Bendeniz bugün harbin Çanakkale'sini ne 

kadar mühim görüyorsam, Türkiye için Erzurum'u, 

Kars'ı nasıl mühim görüyorsam, Musul'u da o kadar 

mühim görüyorum. Çühki oradg/bir Kürdistan hü­

kümeti teşekkül etmiştir. Efendiler, o kürdüstan mu­

hiti bugün Erzurum'a sekiz saat Cenubuna kadar ge­

liyor. Efendiler mesele gayet mühimdir. Açık söyle­

mek lâzım gelirse, şimdiye kadar memlekette iyi bir 

idare tesis edememişizdir. Halk gayri memnundur. 

Efendiler eğeV memlekette iyi bir idaremiz olmuş ol­

saydı, ben bunu bu kadar mühim görmiyeeektim, 

Fakat iyi bir idare görmediğim için âtideki tehlikenin 

pek ya'kımda olacağını görüyorum. 

Efendiler, Kürdistan havalisine dair bir iki söz 

söylemekliğ'ime müsaade buyurunuz. Kürdüstan ah­

vali gayet nazik ve gayet fena ve gayet mühimdir. Bil­

miyorum ki siz de öyle söylersiniz, burada bir birimü-

zi alda'fmıyalım, dertlerimiızti açık söyliyeliüm. (Açıfk 

söyîiyelim sesleri) Eğer aldatacak isek, her şeyi kapı-

yalım, inelim. Eğer açık söyliyecek isek söyîiyelim. 

(Devam sesleri) Efendiler, bilm'iyorumlki Heyeti Ve-

kilemiz Reisi Beyefendi ile Heyeti Murahhasa Reisi­

miz Paşa Hazretleri Kürdistan ahvaline dalir hakiki 

malumatları ne dereceye kadardır. Bunu bilmiyorum. 

Efendiler 1329ya Kürdistan'da ve Kürdistan'ın ufak 

bir yerinde bir isyan zuhura geldi. işte Bitlis mebus­

ları burada. Ben de o zaiman orada idüm. Bunun sa-

faha'Cinl size arz etmiş olsam saatlerce devam eder. 

Bunun için böndeniz teferruattan vaz geçiyorum. Me­

selâ, Selim idam edilirken bir şey söylemişti, pek acı­

dır. Ne çare memleketimiz'in derdidir, söyliyeceğim. 

Bunu bendenize söyledi ve bir arkadaşım da orada 

îdi. Demişti ki Ey Türkler, beni idam edeceksiniz; 

ediniz. Fakat memleketiııtodeki idareden utanmıyor 

musunuz? Bu kadar yerleri verdiniz ne kadar yer­

leri şuna, buna Hibe ettfiniz. O vakitki idareyi hepiniz 

bilirsiniz. Bunda bizim bir kusurumuz vardır diye 

söylemiyorsunuz. Ne zararı var Bitlis'i de bize veri­

niz; ne olur, Allah muhafaza etsin, o vakitte bizim 

bir kaç kazamız sukut etmişti. Bitlis kısimen sukut 

etmişti. Allah'tan olacak ki ertesi güttü sabahleyin 

yine Bitlis'i istirdat eittik. işte burada BrsîMiler. De­

miştir ki efendiler, bir Bitlisli bize veriniz, bir de ba­

şımıza siz kontrol koyunuz, biz sözden ziyade iyi ida­

re etmezsek o vakit başımıza vurunuz. Yine siz alı­

nız koca bir Bitlisli taksim öttünfe. Ne var bir parça­

sını da, mesela SelimV verimiz... Bendenizin bu söz 

o gün bu gün hiç kulağımdan gfflömiyor. Meselâ Se-

lim'e bu sözü söyleten MaıesizEkti. 'Baştan ayağa 

böyledir. Memleketteki idaremize güvenecek biç bir 

yerimiz yoktur. Yani, en ufak bir teminatı yoktur. 

Bunun için çok rica ederim, bu Musul meselesini öy­

le bir ufak bir mesele zannetmeyiniz. Eğer Musul 

meselös'i etrafa intişar eder ve Kürdistan'da gerek 

ingiliz propagandasiyle gerek ingiliz parasiyle bir 

çok şeyler yapılır ve orada bir çok esaslar zuhura 

gelirse bunu kolay kolay imha etmek imkânı yoktur. 

O vakit korkarım ki Şarkta da mühim vakayı cere­

yan eder, zannederim efendiler. 

Efendiler, dertlerimi soY%eceğim çünki; tarih hiç 

olmazsa beni tecziye etmesin, tarih bana lanet eflme-

sîn, 


Kürdistan'da cereyan edecek mühim vefcayı yal­

nız ingiliz vasftasiyle olmaz. Maalesef, maalesef baş­

ka vasıltalar da vardır. Efendiler, biz emin değiliz. 

Ne kadar emniyet ederseniz ediniz, bunlar hamamda­

ki birtakım oyuncaklardan - sabun serilir gibî olan 

oyuncalklardan - değildir. Efendiler güvenilecek bir 

şey vardır. Ne şu, ne bu; kendi kuvvetteiz. Güvene­

cek bir şeyimiz vardır ne şu ne bu. Efendiler kendi 

kuvvetimiz bizim güveneceğimiz şey kendi kuvvet ve 

kudretim izdir. Bunun için Musul meselesini âtiye ta­

lik etmek, aradan zaman geçirmek, zan ederim, doğru 

değildir. Eğer haricen mühim vakayı cereyan edece­

ğinden korkuluyorsa ve harpte muvaffak oîamıya-

cağımız kanaati varsa, Heyeti Vekile de Musul'un 

bir sene sonraya teklifine muvafakat ediyor. Niçin 

Musul idaresiyle bir idarei müştereke sokmuyorlar? 

Hiç olmazsa bir sene sonraya talk edelim. Fakat bu­

nu müştereken idare edeîim. Bizden hiç böyle bir 

teklif yok. Her şeyi onlara bırakıyoruz ve çekiliyo­

ruz. Yani bendeniz böyle bir şey olsun demek iste­

miyorum. Fakat, Hiç olmazsa en sön sekilinde bunu 

bir sene sonraya talik ediyoruz. Bu memleket bizim­



dir. Bizi çıkarıyorsunuz, siz idare ed'iyorsunuz. Bu 

— 153 — 

Yüklə 17,7 Kb.

Dostları ilə paylaş:




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©www.genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə