HƏ
VAR LƏ
R N Ş
LƏ
R
G R Ş
«Hə
varilə
rin ş
lə
ri»
Lukanın nəql etdiyi Müjdənin davamıdır. Onun əsas
mövzusu sanın ilk ardıcıllarının Müqəddəs Ruhla dolduğunu və Onun
haqqındakı Müjdəni «Yerusəlimdə, bütün Yəhudeya və Samariyada,
həmçinin yer üzünün qurtaracağınadək hər yerdə» yaydıqlarını danışmaqdır
(1:8).
Bu, Yəhudi xalqının arasında başlamış və sonralar bütün dünyaya yayılmış
məsihçi imanının başlanğıcının tarixçəsidir. Bütün bu hadisələr imanlıların
birlikdə yığıldığı yerdə, Əllinci Gün bayramı zamanı Müqəddəs Ruhun
üzərlərinə enməsi ilə başlayır (2-ci fəsil). Müqəddəs Ruh kitabda təsvir
olunmuş bütün hadisələr boyu imanlı cəmiyyətini, onun rəhbərlərini yönəldir
və qüvvətləndirir. Müqəddəs Ruhun fəaliyyəti kitabı səciyyələndirən vacib
mövzulardan biridir.
Sonrakı mühüm fəsillər isə imanlılar cəmiyyətinin addım-addım böyüyüb
ş
axələndiyini təsvir edir. sa Məsihin həvariləri gəzib-dolaşaraq Müjdəni
yayırdılar və Allahın möcüzələri onları müşayiət edib söylədikləri həqiqəti
aşkar edirdi. Həvarilərin şləri kitabında yazılmış hadisələr imanlıların
həyatında sa Məsihin Müjdəsinin qüdrətini nümayiş etdirir.
Kitabın məzmunu:
1:1-11 sanın son əmri və göyə qaldırılması
1:12-26 Yəhudanın yerinə Mattiyanın seçilməsi
2:1-8:3 Yerusəlimdə Müjdə yayımı
8:4-12:25 Yəhudeya və Samariyada Müjdə yayımı
13:1-28:31 Paulun xidməti
13:1-14:28 Paulun ilk müjdəçi səyahəti
15:1-35 Yerusəlimdəki məşvərət
15:36-18:22 Paulun ikinci müjdəçi səyahəti
18:23-21:16 Paulun üçüncü müjdəçi səyahəti
21:17-28:31 Paulun Yerusəlimdə, Qeysəriyyədə və Romada
həbs olunması
1
sanın göyə qaldırılması
1 *
Ey Teofil, birinci yazılarım sanın göyə qaldırıldığı günədək başladığı
işlər və öyrətməyə başladığı tam təlim barəsindədir.
2
Göyə qaldırılmazdan
ə
vvəl sa seçdiyi həvarilərə Müqəddəs Ruh vasitəsilə əmrlər verdi.
3
Ölüm
ə
zabını çəkəndən sonra həvarilərə çoxlu inandırıcı dəlillərlə Özünü diri
olaraq göstərdi. O, qırx gün ərzində onlara görünərək Allahın Padşahlığı
barədə danışırdı.
4 *
sa onlarla duz-çörək kəsəndə bu əmri verdi:
«Yerusəlimdən kənara çıxmayın, Atanın verdiyi, Məndən eşitdiyiniz vədin
həyata keçməsini gözləyin.
5 *
Belə ki Yəhya su ilə vəftiz edirdi, amma siz bir
neçə gündən sonra Müqəddəs Ruhla vəftiz olacaqsınız».
6
Həvarilər bir yerə toplaşanda sadan soruşdular: «Ya Rəbb, sraildə
Padşahlığı indimi bərpa edəcəksən?»
7
sa cavab verdi: «Atanın hökmü ilə
təyin olunan vaxtları və tarixləri bilmək sizin işiniz deyil.
8 *
Amma
Müqəddəs Ruh üzərinizə enəndə siz qüvvə alacaqsınız və Yerusəlimdə,
bütün Yəhudeya və Samariyada, həmçinin yer üzünün qurtaracağınadək hər
yerdə Mənim şahidlərim olacaqsınız».
9 *
sa bunları deyəndən sonra
həvarilərin gözləri qarşısında yuxarı qaldırıldı. Bir bulud sanı götürüb
onlardan gizlədi.
10
sa göyə qalxanda onlar səmaya baxırdılar. Elə həmin an
ağ libaslı iki kişi onların yanında peyda olub
11
soruşdu: «Ey Qalileyalılar,
niyə səmaya baxa-baxa qalmısınız? Aranızdan götürülüb göyə qaldırılan
sanın aparıldığını necə gördünüzsə, elə də qayıdacaq».
Yəhudanın yerinə Mattiya seçilir
12
Bundan sonra həvarilər Zeytun dağı adlanan yerdən Yerusəlimə endilər.
Bu dağ Yerusəlimin yaxınlığındadır, oraya olan məsafə Şənbə yolu
a
qədərdir.
13 *
Onlar şəhərə girib qaldıqları evin yuxarı otağına çıxdılar.
Oradakılar bunlar idi: Peter, Yəhya, Yaqub, Andrey, Filip, Tomas,
Bartalmay, Matta, Halfay oğlu Yaqub, Millətçi Şimon və Yaqub oğlu
Yəhuda.
14
sanın anası Məryəmlə qardaşları və başqa qadınlar da həvarilərlə
birlikdə dayanmadan dua edirdi.
15
Həmin günlərdə təxminən yüz iyirmi bacı-qardaşdan ibarət olan toplantı
arasından Peter qalxıb dedi:
16
«Qardaşlar, sanı tutanlara yol göstərən
Yəhuda haqqında Müqəddəs Ruhun Davudun dili ilə əvvəlcədən dediyi
*
1:1-2 Luka 1:1-4
*
1:4 Luka 24:49
*
1:5 Mat. 3:11; Mark 1:8; Luka 3:16; Yəh. 1:33
*
1:8 Mat. 28:19; Mark 16:15; Luka 24:47-48
*
1:9 Mark 16:19; Luka 24:50-51
a
1:12 Şə
nbə
yolu – təqribən 1 km.
*
1:13 Mat. 10:2-4; Mark 3:14-19; Luka 6:13-16
Müqəddəs Yazı sözləri yerinə yetməlidir.
17
Yəhuda bizə qoşuldu, bu
xidmətdən ona da pay düşdü.
18 *
Bu adam etdiyi haqsızlığın haqqına bir tarla
satın aldı, sonra da oradan kəlləmayallaq aşıb qarnı yırtıldı və bağırsaqları
töküldü.
19
Bütün Yerusəlim əhalisi bunu eşitdi və o yeri öz dillərində
“Haqal-Dema”, yəni “Qan tarlası” adlandırdı.
20 *
Axı Zəbur kitabında
yazılıb:
“Məskəni viran olsun,
Kimsəsiz, boş qalsın”
və
“Vəzifəsini başqası tutsun”.
21-22 *
Buna görə də Rəbb sanın aramıza gəlib-getdiyi müddət ərzində, yəni
Yəhyanın vəftizindən başlayaraq Rəbb sanın göyə qaldırıldığı günə qədər
yanımızdakılardan bir kişi Onun dirilməsinə bizimlə birgə şahid olmalıdır».
23
Beləliklə, iki nəfəri – Barsabba çağırılan, həm də Yust adlanan Yusifi və
Mattiyanı namizəd göstərdilər.
24
Sonra dua etdilər: «Ya Rəbb, Sən hamının
ürəyindən xəbərdarsan. Bu iki nəfərdən birini seçib bizə göstər ki,
25
qoy
onlardan biri bu xidmətə – həvari vəzifəsinə keçsin. Çünki Yəhuda öz yerini
tutsun deyə bu işi atdı».
26
Sonra püşk atdılar. Püşk Mattiyaya düşdü və o,
həvari sırasına – on bir nəfərin yanına keçdi.
2
Müqə
ddə
s Ruhun gə
lmə
si
1 *
Ə
llinci Gün bayramı
b
zamanı onların hamısı bir yerə yığılmışdı.
2
Birdən
güclü külək uğultusu kimi göydən bir səs gəlib onlar oturan evin hər tərəfini
bürüdü.
3
Onlara göründü ki, nə isə alov kimi dillərə parçalanaraq hər birinin
üstünə düşür.
4
Onların hamısı Müqəddəs Ruhla doldu və Ruhun
danışdırdığına görə başqa dillərdə danışmağa başladılar.
5
Bu vaxt səma altında mövcud olan bütün millətlər arasından gələn mömin
Yəhudilər Yerusəlimdə yaşayırdılar.
6
Bu səs gələndə orada böyük izdiham
toplandı. Hamı öz dilində danışıldığını eşidəndə çaş-baş qaldı.
7
Mat qalaraq
heyrət içində dedilər: «Bu danışanların hamısı Qalileyalı deyilmi?
8
Bəs necə
olur ki, biz hamımız öz ana dilimizi eşidirik?
9
Biz Parfiyalılar, Midiyalılar,
*
1:18-19 Mat. 27:3-8
*
1:20 Zəb. 69:25; 109:8
*
1:21-22 Mat. 3:16; Mark 1:9; 16:19; Luka 3:21-22; 24:51
*
2:1 Lev. 23:15-21; Qanun. 16:9-11
b
2:1 Ə
llinci Gün bayramı – yunan mətnində
pentikosti sözü olub Pasxa
bayramından sonra əllinci gün qeyd edilir.