Müalic
ə
Uşaqlığın tezliklə boşaldılması müalicənin əsasını təşkil edir. Tam beçəxorun xaric edilməsindən
sonra bütün pasiyentl
ərdə kontrasepsiya ilə yanaşı
β-HCG
-nin s
əviyyəsi altı aydan bir ilədək
silsil
əli şəkildə yoxlanmalıdır (C Kateqoriyası). Əgər
β-HCG
-nin s
əviyyəsi artırsa və ya
d
əyişməz qalırsa (plato), bu zaman xəstədə residivin olduğu nəzərdən keçirilməli, müvafiq
müayin
ələr aparılmalı və kimyəvi terapiya (metotreksat) ilə müalicə təyin edilməlidir. Xəstəliyin
nisb
ətən nadir olduğu və bir çox ağırlaşmalarla müşayiət olunduğunu nəzərə alaraq, müvafiq
konsultasiyaların əldə edilməsi tövsiyə edilir. Teka-lütein yumurtalıq kistalarının müalicəsi tələb
olunmur. Onlar beç
əxor toxumasının tam xaric olunmasından sonra öz-özünə aradan qalxır.
Trofoblast x
əstəliyinin residivi
Tam beç
əxor xəstəliyi olan qadınların 20%-də residiv baş verə bilir. Həmin hallarda beçəxor
miometriuma invaziya etmiş olur və ya aqressiv metastazlaşmaya səbəb olur.
Hiss
əvi beçəxor
Bu, ad
ətən, həyat qabiliyyəti olmayan döllə yanaşı meydana çıxan beçəxor plasentası ilə
xarakteriz
ə olunur. Genetik testlər, adətən, triploidiyanın (69XXY) olduğunu göstərir. Tam
beç
əxorla müqayisədə hissəvi beçəxora daha az rast gəlinir və residiv riski də daha aşağıdır.
G
ələcək hamiləliklərlə bağlı proqnoz
Residivin c
əmi 1-2% hallarda müşahidə edilməsinə baxmayaraq, trofoblast xəstəliyindən sonra
bir çox qadınlar normal hamiləliyi başa vura bilirlər. Residivlərin müalicəsi üçün istifadə edilən
kimy
əvi terapiya preparatlarının gələcək hamiləliklərə təsiri müəyyən edilməmişdir. Bu cür
hallarda h
əkimin qarşısında duran xüsusi çətinlik xəstəliyin qadınlara göstərdiyi psixoloji təsirin
aradan qaldırılmasıdır.
DİAQNOSTİK VƏ İDARƏTEMƏ SXEMİ
Yuxarıda verilmiş diaqramda təsvir edlimiş diaqnostik və xəstənin təqibi sxemi stabil pasiyentin
fiziki müayin
əsi ilə başlayır. Qeyri-stabil həyat göstəriciləri olan pasiyentlərdə cırılmış ektopik
hamil
əliyin olduğu güman edilir və onların dərhal reanimasiyası və cərrahi müdaxiləyə görə
müvafiq müayin
əsi aparılır. Əgər fiziki müayinə zamanı uşaqlıq boynunun açıq olduğu müəyyən
edilirs
ə, bu spontan abortun baş verəcəyindən xəbər verir. Klinik faktorlar və xəstələrin istəyi
n
əzərə alınaraq, həmin hallarda müalicə ya dilyatasiya və kyuretaj ilə, ya da xəstənin müşahidəsi
il
ə aparıla bilər. Uşaqlıq boynu bağlıdırsa və US müayinəsi əlçatandırsa, əksər hallarda
diaqnozun d
əqiqləşdirilməsi üçün ultrasəs müayinəsi istifadə edilə bilər. Yalnız əgər US
müayin
əsində uşaqlıq boş olarsa və ya onun boş olub-olmamasını dəqiq müəyyən etmək
mümkün olmursa,
bu zaman qanda hormonun s
əviyyəsini təyin etmək tələb olunur. Əgər uşaqlıq
boynu bağldırsa və ultrasəs müayinəsi əlçatan deyilsə, bu zaman qanda hormonun səviyyəsinin
t
əyini xəstənin müalicəsi ilə bağlı növbəti addımları müəyyən etməyə kömək edə bilər. Əgər
qanda
β-HCG
hormonunun s
əviyyəsi normal qaydada artırsa və pasiyentin vəziyyəti sabitdirsə,
bu zaman x
əstənin davamlı müşahidəsi taktikası seçilə bilər. Əgər qanda
β-HCG
-nin s
əviyyəsi
düşürsə və ya dəyişmirsə, bu xəstədə ektopik hamiləlik ehtimalı artmış olur və buna görə də
diaqnozun d
əqiqləşdirilməsi üçün US müayinəsinin aparılması tələb olunur. Rh neqativ olan
Xeyr
Xeyr
Ağrı və qanaxma ilə erkən hamiləlik
Həyat əlamətləri stabildir
Reanimasiya və cərrahi qiymətləndirmə
Uşaqlıq boynu
dəliyi açıqdır,
toxuma xaric
olunur
GVA və ya
gözləmə
taktikası
Toxumanın müayinəsi:
xorion xovları
yoxdursa, ektopik
hamiləliyi istisna edin.
Rüşeymin məhv olması və ya
boş rüşeym kisəsi
Yumurta sarısı kisəsi və ya
ürək döyüntüləri olmayan
embrion
Klinik olaraq
izləyin
Çanaq kütləsi, Duqlas boşluğu
mayesi, uşaqlıqdankənar ürək
döyüntüləri
Ektopik hamiləlik,
çərrahi və ya qeyri-
cərrahi Rx
Beçəxor
GVA
Boş uşaqlıq
XQ 1800–dən
yuxarıdır
Ektopik
hamiləlik
ehtimalı
Klinik olaraq
izləyin
Xeyr
Xeyr
Bəli
Bəli
Bəli
Bəli
Xeyr
Xeyr
Xeyr
Bəli
Bəli
Bəli
Uşaqlıq boynu bağlıdır
Təcili USM
Davamlı XQ və ya
progesteron
XQ normal artır və
pasiyentin vəziyyəti
stabilləşir
Klinik
olaraq
izləyin
Ultrasəs
görünmə
edin
Bəli
Xeyr
Bəli
Bəli
Bəli
Xeyr
qadınlarda hamiləliyin birinci trimestrində istənilən səbəbdən vaginal qanaxma baş verdikdə,
onlara 50 mikroqram (mkq) Rh-immunoqlobulin (Rh-immunoqlobulinin mini-
dozası)
verilm
əlidir (B Kateqoriyası).
DİLYATASİYA VƏ KYURETAJ (D&K)
Klinik v
əziyyəti stabil olan xəstələrdə hamiləliyin inkişafdan qalması və ya donmuş hamiləlik
diaqnozunun qoyulması təcili cərrahi müdaxilənin aparılmasını tələb etmir. Əvvəlki ginekoloji
kitablarda (tibbi
ədəbiyyatda) bütün erkən abortlarda dilyatasiya və kyuretajın aparılması
birm
ənalı olaraq tələb olunduğu vurğulanırdı. Lakin son zamanların tibbi ədəbiyyatı spontan
abortun tamamlanmasına imkan verən konservativ yanaşmanın təhlükəsiz və maliyyə
baxımından səmərəli olduğunu dəstəkləyir.
D&K-nin (dilyatasiya v
ə kyuretaj) icra edilməsi üçün aşağıdakı hallarda qərar verilə bilər:
1.
Ağır qanaxma olduqda (saatda bir ədəddən çox bez istifadə olunursa).
2.
Pasiyentin v
əziyyəti klinik cəhətdən stabildir (qanaxma və ya qarın ağrıları yoxdur), lakin
dölün ölümü t
əsdiq edilib və xəstə spontan abortun baş verəcəyini gözləmək istəmir.
B
ətnində ölmüş döl gəzdirdiyindən xəbərdar olan bir çox qadın tezliklə abortun baş
verm
əsini arzulayır. Spontan abortun baş verəcəyini bir neçə gün və ya həftə gözləməyin
m
əsuliyyəti evdə qanaxmanın və ya ağrı epizodunun baş vermə ehtimalı ilə bağlıdır. Uzun
müdd
ət gözləmək (altı həftədən çox) koaqulopatiya ilə nəticələnə bilər.
3.
Ektopik hamil
əlik istisna edilməlidir. Bəzi hallarda ektopik hamiləliklə uşaqlıqdaxili
hamil
əliyi bir-birindən ayırd etmək olmur. Əgər D&K zamanı uşaqlıq daxilindən evakuasiya
edilmiş toxumada xorion xovları müəyyən edilirsə, bu hamiləliyin uşaqlıqdaxili olduğunu
t
əsdiqləmiş olur. Çox nadir hallarda uşaqlıqdaxili və ektopik hamiləlik yanaşı baş verə bilər
(heterotopik hamil
əlik). Bu cür hal çaşqınlıq və təhlükəli klinik vəziyyət yarada bilər.
D&K-y
ə əks-göstərişlər
1.
Tibbi
əks-göstərişlər nadir olsa da, bunlara aktiv çanaqdaxili infeksiya və koaqulopatiya aid
edilir.
2.
Dölün ölümü x
əstə, həkim və ya hər ikisinin əmin olacağı dərəcədə təsdiq edilməmişdir.
3.
X
əstə istənilən bir səbəbdən (dini inanc, xərclər, cərrahi prosedurdan yayınmaq istəyi və s.)
spontan abortun baş verməsini gözləməyə üstünlük verir.
Aşağıdakı meyarlara cavab verən hallarda D&K-nin aparılması tələb olunmur:
Uşaqlığın ölçüsü
kiçikdir və o, sərtdir.
Qanaxma ya azdır, ya da heç yoxdur.
Toxuma xaric olunub, ilkin görünüşdən tam olaraq xaric edilib və müayinəsi mümkündür.
X
əstənin həkimin nəzarəti altında müşahidəsi təmin edilə bilər.
Ultras
əs müayinəsi (transvaginal US müayinəsinin aparılmasına üstünlük verilir) uşaqlığın
boş olduğunu göstərir.