Uluslararası Sosyal Araş
tırmalar Dergisi
The Journal of International Social Research
Volume 3 / 10 Winter 2010
338
zleyicilerin izlediklerini farklı iletişim ortamlarıyla ilişkilendirerek, yaratıcı ve aktif bir edimde
bulunmalarını sağlayan Simpsonlar, gönderme ve anıştırmalarla dolu bir metin zenginliğine sahiptir. Yalnızca
çocukların değil, büyüklerin de korkularına, güdülerine ve isteklerine hitap eden çizgi dizi; ncil başta olmak
üzere pek çok kutsal kitap ve metne, sinema filmine, televizyon dizi ve şovuna, çizgi filme ve edebiyat
eserine göndermelerde bulunmaktadır. Çizgi dizi Simpsonlar’da, sinema tarihinde iz bırakan ve gişe rekorları
kıran birçok önemli film ile ilgili göndermelere rastlamak mümkündür. Bu bağlamda filmin isminin,
konusunun, ana karakterlerinin ya da müziğinin yanı sıra sinematografi açısından önemli bir sahnesinin ya da
filmde geçen ve izleyiciler tarafından bilinen herhangi bir repliğinin de gönderme konusu olduğu
görülebilmektedir.
1
Örneğin 3. sezonun 9. bölümü olarak yayınlanan ‘Saturdays of Thunder’, 4. sezonun 2. bölümü
olarak yayınlanan ‘A Streetcar Named Marge’ ve 4. sezonun 13. bölümü olarak
yayınlanan ‘Selma’s Choice’
isimli bölümler, başlıkları itibariyle sinema tarihinin üç ünlü filmine gönderme niteliği taşımaktadır.
‘Saturdays of Thunder’ isimli bölüm Tony Scott tarafından yönetilen, Tom Cruise ile Robert Duvall’in
başrollerini paylaştığı 1990 yapımı Days of Thunder -Yıldırım Günleri- isimli filme bir göndermedir. ‘A
Streetcar Named Marge’ başlıklı bölüm, Tennessee Williams’ın aynı isimli oyunundan 1951 yılında
beyazperdeye uyarlanan, yönetmenliğini Elia Kazan’ın yaptığı ve başrollerini Viven Leigh ile Marlon
Brando’nun üstlendiği A Streetcar Named Desire -Arzu Tramwayı- isimli esere göndermedir. ‘Selma’s
Choice’ başlıklı bölüm ise Alan J. Pakula’nın yönetmenliğini yaptığı, Meryl Streep ile Kevin Kline’in
başrollerini üstlendiği 1982 yapımı Sophie’s Choice -Sophie’nin Seçimi- adlı filmden esinlenerek
isimlendirilmiştir.
Simpsonlar, sinema filmlerinde kullanılan ve ait oldukları film ile bütünleşerek sinema tarihine mal
olan ünlü repliklere yapılan çeşitli göndermeleri de içermektedir. ‘A Streetcar Named Marge’ ve 3. sezon
kapsamında ekrana gelen 11. bölüm ‘Burns Verkaufen der Kraftwerk’de, replik göndermelerine ilişkin birçok
örnek yer almaktadır. ‘A Streetcar Named Marge’ başlıklı bölümde, orijinal eserde Blance Dubois tarafından
telaffuz edilen ‘Yabancıların nezaketine her zaman güvenmişimdir’ şeklinde Türkçeleştirebilen ‘I have always
relied on the kidness of strangers’ repliğine gönderme yapılmaktadır. Tür olarak mafya filmlerine
göndermelerle dolu olan ve ‘Burns Verkaufen der Kraftwerk’ başlıklı bölümde ise, üçlemenin The Godfather:
Part II -
Baba: Bölüm 2- ismini taşıyan ve 1974 yapımı olan ikinci filminde, Al Pacino tarafından
canlandırılan Don Michael Corleone tarafından telaffuz edilen ‘Keep your friends close, but your enemies
closer’ -‘
Dostlarınıza yakın olun, ama düş
manlarınıza daha yakın olun’- repliği kullanılmaktadır.
Sinema filmlerinin yanı sıra televizyon dizileri ve şovları da, Simpsonlar’da sözlü ve görsel
göndermeler yoluyla ya da çağrışımlar aracılığıyla anılmaktadır. Bu bağlamda Simpsonlar’da, televizyon
dünyasına damgasını vuran ve yayında oldukları dönemde izleyiciler tarafından büyük ilgi gören dizi ve
1
101 Dalmatians (101 Dalmaçyalı), 2001 Space Oddysey (2001 Uzay Macerası), Alien (Yaratık), The Amityville Horror (Kuşku),
Apocalypse Now (Kıyamet Şimdi), Backdraft (Alev Kapanı), Basic Instinct (Temel çgüdü), Ben Hur (Ben Hür), Birds (Kuşlar),
Bodyguard, Cape Fear (Korku Burnu), Chairiots of Fire (Ateş Arabaları), Citizen Kane (Yurttaş Kane), The Great Escape (Büyük Kaçış),
Close Encounters of the Third Kind (Üçüncü Türden Yakınlaşmalar), A Clockwork Orange (Otomatik Portakal), Cocktail (Kokteyl),
Deer Hunter (Avcı), Deliverance (Kurtuluş), Dr. Strangelove or: How I Learned to Stop Worrying and Love the Bomp (Dr. Strangelove,
Ya da: Endişelenmeyi Bırakıp Bombayı Sevmeyi Nasıl Öğrendim), Dracula (Drakula), E.T., The Exorcist (Şeytan), Fear and Loathing in
Las Vegas (Las Vegas’ta Korku ve Dehşet), Prince of Waves (Dalgaların Prensi), Lord of the Flies (Sineklerin Tanrısı), Forrest Gump,
Frankenstein, Full Metal Jacket, The Godfather (Baba), Godzilla, Gone with the Wind (Rüzgâr Gibi Geçti), Godfellas (Sıkı Dostlar), The
Graduate (Aşk Mevsimi), La Vita e Bella (Hayat Güzeldir), Jaws, The Jazz Singer, Jumanji, Jurassic Park, King Kong, Lawrence of
Arabia (Arabistanlı Lawrence), Mary Poppins, Midnight Express (Geceyarısı Ekspresi), Spartacus (Spartaküs), Love Story (Aşk
Hikâyesi), West Side Story (Batı Yakası Hikâyesi), Miracle on 34
th
Street (34. Caddedeki Mucize), The Natural, Night of the Living
Dead (Yaşayan Ölülerin Gecesi), Nightmare on the Elm Street (Elm Sokağı’nda Kabus), Friday the 13
th
(13. Cuma), North by Northwest
(Gizli Teşkilat), An Officer and a Gentleman (Subay ve Centilmen), One Flew Over the Cuckoo’s Nest (Guguk Kuşu), General Patton,
Message (Mesaj), Pink Flamingos (Pembe Flamingolar), Planet of the Apes (Maymunlar Cehennemi), Pride of the Yankees, Psyhco
(Sapık), Pulp Fiction (Ucuz Roman), Sophie’s Choice (Sophie’nin Seçimi), Raiders of the Lost Ark (Kutsal Hazine Avcıları), Rain Man
(Yağmur Adam), Rocky, Horror Picture Show, Rudy, The Shining (Cinnet), Silence of the Lambs (Kuzuların Sessizliği), Soylent Green,
Speed (Hız Tuzağı), Star Wars (Yıldız Savaşları), Steamboat Willie, Terminator (Terminatör), Titanic (Titanik), Treasure of the Sierra
Madre, Vertigo (Yükseklik Korkusu), Village of the Damned (Lanetliler Kasabası), Waterworld (Su Dünyası), Batman, The Wild One,
The Wonderful Wizard of Oz (Oz Büyücüsü), Barton Fink, Indiana Jones, Ghostbusters (Hayalet Avcıları), Top Gun, Days of Thunder
(Yıldırım Günleri), Hannibal, Red Dragon (Kızıl Ejder), Silence of the Lambs (Kuzuların Sessizliği), Phantom of the Opera (Operadaki
Hayalet), Terminator (Terminatör) ve James Bond ile Gremlins (Gremlinler) serisi söz konusu filmlere örnek verilebilmektedir (Irwin ve
Lombardo 2003: 54; The Simpsons Archive 30 Eylül 2006).