1
GÜNEY AZƏRBAYCAN:
TARĠXĠ, SĠYASĠ VƏ KULTUROLOJĠ
MÜSTƏVĠDƏ
(məqalələr toplusu)
Bakı – AzərnəĢr – 2010
2
BBK 45.2.2
S – 92
Tərtib edəni, nəĢrə
hazırlayanı və elmi redaktoru:
Prof.dr. Vaqif Sultanlı
Rəyçilər:
Dos.dr.Boran Əziz
Dos.dr.Atamoğlan Məmmədli
S – 92
Güney Azərbaycan: tarixi, siyasi və kulturoloji müstəvidə.
Bakı, AzərnəĢr, 2010, 172 səh.
Kitabda son illərdə Güney Azərbaycanla bağlı yazılmıĢ tarixi, siyasi və ədəbi-
kulturoloji tədqiqatlar toplanmıĢdır.
4502020000
M – 651 (07)2010 qrifli nəĢr
ĠSBN 9 – 95231 – 003 – 1
Vaqif Sultanlı, 2010
3
REDAKTORDAN
Bilindiyi kimi, Güney Azərbaycan məsələsi yalnız Azərbaycan türklərinin
deyil, bütövlükdə Türk dünyasının ən böyük problemlərindən biridir. Ancaq nə
yazıqlar ki, yaĢadığımız dünyanın ictimai-siyasi Ģərtləri problemin bütün ciddiyyəti
ilə gündəmə gəlməsini əngəlləməkdədir. Bu gün Ġran adlanan ölkədə otuz beĢ
milyondan artıq Azərbaycan türkünün siyasi, ictimai, mədəni və ən adi insani
hüquqlardan məhrum, ağır, dözülməz həyat tərzi keçirməkdə davam etməsinin bir
səbəbi məhz toplumun taleyinə olan biganə münasibətdən qaynaqlanmaqdadır.
Hazırda problemin aktuallaĢması üçün bir sıra mühüm addımların
atılmasına ehtiyac duyulmaqdadır. Hər Ģeydən əvvəl, bütün təbliğatı vasitələri
hərəkətə gətirməklə Azərbaycanın Güneyində xalqın bütün geniĢ təbəqələrinə
çatdırılması istiqamətində sistemli və davamlı maarifləndirmə iĢləri aparılmalı,
burada siyasi mübarizənin güclənməsinə, informasiya axınının sürəkliliyinin
təmininə çalıĢılmalıdır. Çünki xalqın geniĢ təbəqələri içərisində maariflənmə iĢi
aparılmadan siyasi mübarizədə qazanılan nəticələrin sürəkliliyini təmin etmək
mümkün deyildir.
Bundan əlavə, Azərbaycanın parçalanması və millətin böyük bir parçasının
Ġran fars rejiminin əsarəti altında yaĢamağa məhkum olunması məsələsi müstəqil
Azərbaycan Respublikasında toplumu düĢündürən, ictimai-siyasi düĢüncəni
narahat edən problemə çevrilməlidir. Güney Azərbaycan probleminin parçalanmıĢ
millətin bütünləĢmə istəyi müstəvisində həllinə cəhd olunması istər milli, istərsə də
bəĢəri haqların təmininə yönəlik iĢ olduğundan bu istiqamətdə fəaliyyətin səmərə
verəcəyi Ģübhə doğurmur.
Güney Azərbaycan məsələsinin bundan sonra Türk dünyasının ortaq
probleminə çevrilməsi istiqamətində müəyyən addımların atılmasına ehtiyac
duyulmaqdadır. Belə ki, Azərbaycanın Güneyinin istiqlaliyyəti problemi Türk
dünyasının probleminə çevrilmədən beynəlxalq dəstəyin qazanılması mümkün
deyildir. Eyni zamanda, bölgədə türkçülük hərəkatının güclənməsi üçün bu
istiqamətdə fəaliyyətin canlandırılması olduqca vacibdir.
Nəhayət, Güney Azərbaycan problemi ciddi, sistemli təbliğat sahəsində
dünyanın demokratik dövlətlərinin və insan haqları uğrunda mübarizə aparan
beynəlxalq təĢkilatların diqqətini cəlb edəcək səviyyəyə qaldırılmalıdır.
Davamlı olaraq Ġran islam rejiminin antimilli, antiinsani mahiyyətinin üzə
çıxarılması istiqamətində səylər göstərilməsi, bu istiqamətdə müzakirələrin
aparılmasına çalıĢılmalıdır. Ġranın bütün dünyadan təcrid olunmuĢ Ģəkildə
yaĢamağa, nüvə silahına yiyələnməyə cəhd etdiyi indiki dönəmdə mübarizənin
daha münbit və səmərəli Ģərtlərindən bəhrələnilməlidir.
4
Güney Azərbaycanın istiqlaliyyəti uğrunda aparılan mübarizədə diasporun
gücündən, maddi və mənəvi dəstəyindən maksimum dərəcədə yararlanmalıdır.
Davamlı və sistemli Ģəkildə düzənlənən beynəlxalq simpozium, konfrans, forum,
seminar və baĢqa formalı tədbirlər vasitəsilə milli istiqlal probleminin daim siyasi
gündəmdə saxlanılmasına çalıĢılmalıdır.
Güney Azərbaycan probleminin çağdaĢ siyasi, ictimai və kulturoloji
müstəvidə çözülməyə çalıĢıldığı bu araĢdırmalar toplusu xalqın millətləĢmə,
dövlətləĢmə və bütünləĢmə əzmini bir sıra aspektləri ilə ortaya qoymaqdadır.
Kitaba daxil edilən məqalələr əsas etibarilə son illərin araĢdırmaları kimi diqqəti
çəkməkdədir. Ayrı-ayrı məqalələrdə Ġranda milli məsələnin qoyuluĢu, ölkədə
mövcud olan etnik problemlər, milli azadlıq hərəkatında ana dili faktoru, fars-islam
rejiminin Güney Azərbaycanın tarixi ərazilərində apardığı kürdləĢdirmə siyasəti,
məhbəslərdə icra edilən iĢgəncə və cəza üsulları, Güney Azərbaycan mühacir
dövlətinin yaradılması zərurəti və baĢqa məsələlərə toxunulmuĢdur. Məqalələrin
bir qismi Güney Azərbaycanı tarixi kontekstdə, digər qismi isə ədəbi-kulturoloji
müstəvidə təqdim etməkdədir.
Ġnanırıq ki, kitab geniĢ oxucu auditoriyasının diqqət və marağını çəkəcək,
bu istiqamətdə daha çevik fəaliyyətlər təkan verəcəkdir.
Dostları ilə paylaş: |