Georg Mohr: savunma yöntemleri ve prensipleri
Yüklə 252,78 Kb.
|
|
Georg Mohr: SAVUNMA YÖNTEMLERİ VE PRENSİPLERİ Her spor hücum ve savunmadan oluşur. Satranç da bu duruma istisna teşkil etmez. Psikolojik açıdan hücum etmek savunma yapmaktan daha kolaydır. Bu mantıklıdır, çünkü savunmada yapacağımız her hata ölümcül olabilir. Pek çok satranççının savunma yapmayı sevmeme nedeni budur. Benzer şeyler genç satranç oyuncuları için de geçerlidir. Onların en büyük sorunları nasıl savunma yapılacağını bilmiyor olmalarıdır. Genellikle aktif bir savunma yerine pasif savunmayı tercih ederler. Birçok durumda tehditlerin farkına varmazlar veya çok geç varırlar. NASIL SAVUNMA YAPILIR? Kendimizi birçok farklı şekilde savunabiliriz. Genellikle savunma biçimimiz karşı karşıya olduğumuz konuma bağlıdır. Genç satranççıların sorunu pasif bir savunmayı seçiyor olmalarıdır. Bunun anlamı bu genç oyuncuların rakiplerinin belli tehditlerine karşı savunma yapmak isterken kendi aktif olanaklarını unutuyor olmalarıdır. Kadın satranç oyuncuları (en üst düzey olanları bile) aynı aynı sorundan muzdariptir. Diğer yandan en üst düzey satranççılar arasında dahi bu sorunu yaşayanlar vardır. Satranç tarihi defansif oyunlarıyla ünlenmiş birçok oyuncu tanımıştır. Bunların arasında bazı dünya şampiyonlarını bile sayabiliriz: Capablanca, Petrosjan, Karpov, Kramnik ve diğer pek çok oyuncu. Bunların oyunları bizlere nasıl doğru şekilde savunma yapacağımızı gösrerir. Fakat temel kuralı hiçbir zaman unutmamalıyız: Eğer mümkünse kendimizi aktif bir şekilde savunmalıyız! SAVUNMA YÖNTEMLERİ Birçok büyük satranç oyuncusu ve antrenörü sistematik bir şekilde savunma üzerine çalışmıştır. Savunma üzerine çok meşhur bir takım çalışmalar çok erken yaşta hayata veda eden Alexander Panchenko tarafından yapılmıştır. Kendisi savunma hakkında birçok makale ve kitap yazmıştır. Son zamanların ünlü antrenörlerinden Adrian Mihalkishin ve Mark Dvoretsky de bu konuda yazmaktadırlar. Benim ülkem olan Slovenya’daki bir uluslararası usta olan Tadej Sakelsek de bu konuda çalışmalar yapmaktadır. Sözü geçen kişilerin bazı bulgularını sunmaya çalışacağım. Satrançta iyi savunma yapmanın birçok yolunu biliyoruz. Elbette ki savunmamız konuma bağlıdır. Genellikle aşağıdaki ilkeleri izleriz. 1.Oyunsonuna geçiş 2.Rakibin aktif figürlerini değişmek. 3.Feda
4.Karşı oyun. 5.Rakibin planlarına karşı önlemler ve figürlerin gelişimi. 1.OYUNSONUNA GEÇİŞ Oyunsonuna geçiş en yaygın savunma yöntemidir. Prensip basittir. Savunma yapan oyuncu rakibin aktif figürlerinden bazılarını değişmelidir. Birçok durumda bunu yapmak mümkün olmaz ve oyuncu, oyunsonuna geçebilmek için bir miktar materyal feda etmek zorunda kalır. Oyunun nihai sonucu oluşan konumun değerlendirmesine bağlıdır. Bizler için mümkün olduğu kadar fazla sayıda teorik beraberlik konumunu bilmek çok önemlidir, çünkü bu tarz konumlar biz kurtarabilir! Xie Jun : Taimanov M. Kopenag 1997 Beyazın fil çiftini aktifleştirebilmesi halinde (bunu yapabilmek için kendisi bazı piyonları değişmelidir) siyah, kendisini ciddi güçlükler içinde bulacaktır! Efsanevi oyuncu aktif bir savunma yapmaya karar veriyor! 14…Kd8?! , muhtemelen genç ve bayan oyuncuların çoğunun tercih edeceği pasif bir hamledir. Bu durumda beyaz gelişimini tamamlar ve fillerini aktifleştirirdi: 15.Fe3! (15.Ff3 b5 16.cd5 ed5) 15…b5 16.cd5 ed5 17.Fd3 -beyaz açık üstün. 15.cd5 15.cb5 ab5 16.Fb5 Vc2 (16…Ac3 17.Fd3 Ka4 18.Ve3 Fa6 belirsiz bir konuma götürürdü) 17.a4 Fa6 . Beyazın piyonu ilerleyemez ve bu nedenle siyah tehlikede değildir. Konum muhtemelen siyah için hafifçe üstündür. 15…ed5 16.Fd3 16.Vd5 sonrasında en iyi seçenek 16…Ff5!’dir. (16…Fb7 17.Vd3 Kfd8 18.c4 bc4 19.Fc4 (19.Vc4 Vb6-+) 19…Kac8 20.Fe2’ de mümkündür ve siyahın feda edilen piyona karşılık yeterli kompansasyonu vardır) 17.Vb3 Kac8 18.Fe3 (18.Fd3 Ac5 19.Va3 Ad3 20.cd3 Kfd8) 18…Vc2. 16…Fb7 17.Fb2 Beyaz gelişimini tamamlamıştır ve şah hücumu tehdidi yapmaktadır. Siyah, bir an önce tedbirini almalıdır. Savunma prensiplerinden birisi vezirlerin değişilmesidir. Vezirler tahtadan kalktığında hücum olanakları azalır. Elimizdeki konumda Taimanov vezirleri değişebilmek için piyon feda ediyor! 17…Vc5!? 18.Fe4 Vd4 19.Fh7 Şh7 20.Fd4 Siyah, bir piyon gerideyken kasıtlı olarak oyunsonuna giriyor çünkü beyazın ters renkli fillerle kazanma konusunda zorlukları vardır. 20…b4! Vezir kanadındaki zayıflığı sabitliyor. 21.Kfd1 a5 22.c3 Kfc8 23.a3? Doğrusu 23.cb4 olabilirdi. 23…Şg6! Şahı aktifleştirmek iyi bir fikirdir. Tüm diğer hamleler kaybeder. 24.ab4? Siyahın aktifleşmesine izin veren korkunç bir hata! 24.g4! sonrasında, beyaz hala galibiyeti kovalıyor olacaktı.
Konumun değerlendirmesi ciddi şekilde değişmiştir, çünkü artık kazancı zorlayan taraf siyahtır. Beyazın önemli bir materyal avantajına sahip olduğu doğrudur, fakat siyahın geçer piyonu, kale ve şahın da yardımıyla beyazın geçerinden daha tehlikelidir. Üstün tekniğinin yardımıyla tecrübeli Mark Taimanov oyunu kazanmayı başarıyor! 28.Kd1 Ka2 29.Şg1 Fa6 30.e6 fe6 31.Fg7 Şf3 32.Fd4 Kg2 33.Şh1 Kc2 34.Kb1 Fb5 35.Fg1 Şg4 36.Kb3 Kd2 37.Fe3 Ka2 38.Fd4 Kd2 39.Fe3 Ke2 40.Şg1 Şh3 41.Ff2 d4 42.Fd4 Kg2 43.Şh1 Kh2 44.Şg1 Kg2 45.Şh1 Fc6 46.Kc3 Fd5 47.Kc5 Kg3 48.Kd5 ed5 49.b5 Kb3 50.Şg1 Şg4 51.Fe5 Şf5 52.Şf2 Şe4 0-1 Sakolsek T. : Ragger M. Zug 2005
Siyah kendisini çok zor bir durumda buluvermiştir. b7 atı yerinden kımıldayamaz ve siyah onu koruyamaz! Avusturyalı büyükusta uzun bir süre düşündükten sonra beklenmedik bir olanak keşfediyor: 33…Fc3! 34.Kb3 Aa5! 35.Kc3 Vc3 36.Va5 Va5 37.Aa5 Konum nereden bakarsanız bakın kayıp gibi görünüyor. d6 piyonu düşecektir ve d5 piyonu oyunun sonucunu belirleyecektir… 37…Fd3! 38.Aac4 Kb8! 39.Fd6 Kb4 40.Ae3 Kb2 41.Adc4 Kf2! Siyah derin ve doğru bir biçimde hesaplanmıştır. 42.Fc5 Fc4 43.Ac4 Kc2 44.d6 Kc4 45.d7 Kc5 46.d8V 
Siyah başarılı oldu. Tahtadaki konum muhtemelen beraberliktir. Beyaz kazandıran bir plan bulmakta zorluklar yaşamaktadır. (Beyaz yine de ısrarcı davranmış ve hatta 154. Hamlede oyunu kazanmıştır!) Sonuç olarak görünüşte umutsuz olan her konumda beklenmedik bir olanak bulabiliriz! RAKİBİN AKTİF FİGÜRLERİNİN DEĞİŞİLMESİ Bu savunma yöntemi çok önemlidir! Genç oyuncular çoğu kez sorunlar yaşarlar çünkü tehlikeyi “hissetmezler”. Daha yaşlı ve tecrübeli oyuncular genellikle tehlikenin nerede olduğunu ve rakibin tehditlerine karşı neden gerektiği gibi tepki göstermeleri gerektiğini bilirler. Genellikle her hücumda bir figür belirleyicidir. Eğer rakibimizin bu aktif figürünü değişmeyi başarırsak kendisinin hücum olanakları azalacak ve tehlike ortadan kalkacaktır. Aktif figürlerin değişilmesi ve oyunsonuna geçiş bağlantılıdır fakat aralarında bazı farklılıklar vardır. Bu farklılıklar aşağıdaki iki oyunda gösterilmiştir: 
Bu tipik Sicilya konumunda beyazın fikri basittir. Kendisi siyah şaha yöneltilmiş can sıkıcı bir atak ile f5, Vh4, Fh6 ve Ag5 yapmak istemektedir. f3’deki atın mat hücumunda belirleyici figür olduğunu fark etmek zor değildir. Kural şöyle der: En aktif figürü bir an önce değişmelisiniz! 11…Fg4! 12.Vh4 Ff3 13.Kf3 Vc8! Siyah önleyici olarak Vg4’ü hazırlıyor, çünkü oyunsonu kendisi için iyidir. 14.Ac3 Vg4! Önlem!
15.Vf2 15.Vg4 Ag4 sonrasında siyah hafifçe üstün olurdu. 15…Vd7 16.Ae2 Kac8 17.c3 b5! Vezir kanadında harekete geçme zamanı! 18.Vh4 b4 19.Fd2 a5 20.Kh3 Vg4 21.Ve1 Vd7 22.Vh4 h5! Ve siyahın konumu açıkça üstündür. 
Grand prix atağın karakteristiğini taşıyan bir başka klasik Sicilya konumu. Beyazın yapısı, kendisinin f7 hanesine hücum etmek istediğini veya a2-g8 çaprazının yardımıyla siyaha baslı uygulamak istediğini göstermektedir. Kritik taş beyaz haneli fildir ve değişilmelidir! 17…d5! 18.Fb3 ef5! Bilgisayar bu hamlenin hemen yapılmasından yana değil fakat bir süre sonra hamlenin doğru olduğunu fark ediyor. Neler olmaktadır? Filin değişilmesi ve konumun açılmaması gerektiğini söylememiş miydik? 19.Fd5 Kb8 20.Vf4?! 20.Fb3 muhtemelen daha iyidir çünkü bu durumda siyah aşağıdaki hamleyi yapamazdı. 20…Fe6! Kesinlikle doğru! Kural rakibimizin en iyi taşını değişmemiz gerektiğini söylemektedir. Kısa bir süre sonra sıkıntılar yaşayan taraf beyaz olacaktır! 21.Fb3 21.c4!? Kc8 22.Kbe1 (22.ef5 Fd5 23.cd5 Vd5 24.f6 Fh8) 22…Fd5 23.cd5 fe4 24.de4 Vd7 siyah için avantajla. 21…Fb3 22.ab3 fe4 23.Ae4 Kc8 24.Kf2 f5! Hücum durdurulmuştur, siyah daha iyidir. 3.FEDA Hücum ettiğimiz sırada sıklıkla feda ile karşılaşırız. Feda-piyondan vezire kadar- savunmanın bir başka önemli yöntemidir. Genç oyuncular bu savunma yöntemi ile ilgili ciddi sıkıntılar yaşar. Bu mantıklıdır, çünkü az figürle oynamak istemezler. Bu korku bilgi eksikliğinden kaynaklanmaktadır, çünkü genç satranççılar dinamik unsurlara yeterince aşina değillerdir (figürlerin aktifleşmesi, dinamik piyon yapısı, figürlerin uyumu…) Tecrübelerin göstermiş olduğu gibi, konumdaki dinamik unsurları anlamak çoğu kez materyal üstünlüğünden daha önemlidir.
Karlsbad 1907 21…Kd3! 
Bu konumsal kalite fedası, beyazın tüm olası hücumlarını birden bire durduruyor! 21…Kd7!? hamlesi diğer seçenekti ve 22.f5 yanıtından sonra hesaplanması gereken çok fazla varyant vardır. 22.Kd3 Fe4 23.Kd2 Vc4 Siyahın kaleye karşılık yalnızca bir fili ve bir piyonu vardır, fakat konumunda herhangi bir zayıflık yoktur. 24.Kfd1 Fd5 Rubinstein, okulda ders veriyormuş gibi oynuyor! Kendisi konumdaki tek açık hattı kapatıyor. Burada soru kalenin tüm konumu kontrol eden d5’deki muazzam filden gerçekten daha değerli olup olmadığıdır. 25.h3?! 25.Fd4 daha iyi bir hamledir, çünkü bununla beyaz, f4-f5 fikrine bağlı hücum fikirlerini sürdürür. 25…f5 26.Vg6 Vf4! 26…Kc6 ile kazanç konusunda ısrarcılık gösteren bir oyun tarzı, siyah için iyi olmazdı. Büyük satranççılar tüm küçük tehditlerin farkına varırlar ve onlardan kaçınırlar: 27.Fe5 Va2 28.Kd3 Vc4 29.Kg3 Vc5 30.Şh2 e7 31.Kdd3, beyaz için muazzam bir atakla. 27.Kd5! Beyazı oyunda tutan tek hamle. Gerçekte kazanmaya çalışan taraf pratik anlamda materyal geride olmasına rağmen ideal şekilde konumlanmış figürleri nedeniyle beyazdır. 27…Ve3 28.Şh1 ed5 29.Vf5 Kd8 30.Kd5 Vc1 31.Şh2 Fd6 32.Fe5 Fc7! 33.Kd8 Fd8 34.Vd7 Vg5 35.Fg3 Ve7 36.Ve7 Fe7 ½ Bu oyunda Rubinstein değişim ve beraberlik olan bir oyunsonuna geçiş metodunu kullanmıştır. Filip M. : Kortchnoi V. Bükreş 1954 
Grünfeld-Hint savunması için tipik bir konum. Pratik anlamda beyaz bütün figürlerini hücuma dahil etmeyi başarmış. Kendisi Ah5 ve Af6 mat ile tehdit ediyor. Siyah, şahını korumak zorunda. 17…cd4 18.cd4 Ac6 19.d5!? 19.Fb5! –beyaz açık üstün- …a6 20.Fc6 Fc6 21.Ah5 daha iyi olabilirdi. Af6 tehdidi ile ve eğer 21…f5 22.ef6 Vf7 23.Kfe1 Kd5 24.Vc1 Fa4 25.Af4 Fd1 26.Ad5 ed5 27.Vc6! beyaz açık üstün. 19…ed5 19…Fe5? 20.de6 fe6 21.Fg6 Ve7 22.Ff5 Vg5 23.Fe6 Şh8 24.Fg5 +- ; 19…Ae5’i takiben ise 20.de6 Vc7! (20…fe6 21.Fg6 +-) 21.Fb5 Kd1 22.Kd1 f6 23.Vg3 gelir, beyaz için açık avantajla. 20.Fb5?! 
Siyahın konumu görünüşte tamamen kayıptır… 20…Fe5!! Victor Korchnoi ne kadar büyük bir deha olduğunu gösteriyor ve vezirini feda ediyor! Bir piyonun, figürün ve hatta vezirin feda edilmesi savunan taraf için tipik bir olanaktır, bu nedenle oyunlarımızda bu tarz olanaklara dikkat etmeliyiz! 20…d4 hamlesi 21.e6! fe6 22.Ag6! hg6 23.Fc6 Fc6 24.Vg6 Fg7 25.Fg7 Vg7 26.Ve6 Şf8 27.Vc6+- yüzünden iyi olmazdı. 21.Fc6 Ff4 22.Vf6 Fh6 23.Fd7 Kd7 Forse varyantın sonu. Siyahın feda ettiği veziri karşılığında neler elde ettiğine bir bakalım: 1.Şahı güvenli bir konumdadır çünkü tek başına beyaz vezir şaha saldıramaz. 2.Siyahın elinde son derece tehlikeli d piyonu vardır. 3.Siyah taşların uyumu oldukça iyidir. 4.Beyaz, materyal avantajına sahip de olsa şimdi savunma yapması gereken taraf kendisidir! 24.Kfe1 Ff8! Doğru hamle, çünkü siyah kaleleri değişmek istemiyor. 25.h4 Kad8 26.h5? 26.Kd4! hamlesi doğru olurdu ve beraberlik için mücadele etmek anlamına gelirdi. 26…d4 27.hg6 hg6 28.Kd3 Fa6 29.Ked1 Fd3 30.Kd3 Kc8 31.Vf3-+ 31.Kd4! Fg7 32.Vg7 Şg7 33.Kd7 sonrasında beyazın oyunda yapmış olduğu hamleye oranla kendisini kurtarma şansı daha yüksek olurdu. 31…Fg7 Siyah, feda ve kale oyunsonuna geçiş olasılığını engelliyor. Oyunun devamında siyah, üstün tekniğini kullanarak kazandı. 0-1 Leko P. : Carlsen M. Nanjing 2009 
Leko, açılıştaki kusursuz oyunu sonrasında avantaj elde etmiştir. Carlsen bir karar vermek zorundadır: Pasif bir savunma veya kalite fedası ile aktif bir savunma yapmak. Kendisi genç yaşına rağmen aktif savunmayı seçmiştir! 18…Fd5! 18…Vb5? 19.b3 Vb3 (19…Ab6 20.Kab1) 20.Kfb1 Va4 21.Kb7 Vc6 22.Kab1 beyaz hafif üstün. 19.d7 Fe6 20.dc8V Kc8 
Siyah, gelişimini tamamlamış ve yaptığı fedanın yardımıyla figürlerini aktifleştirmiştir. Beyazın avantajı kazanca yetmez. 21.b4 cb4 22.ab4 Ff8! Siyah haneli fillerin değişimi siyah için iyidir. 23.Ff8 Kf8 24.Kfc1 Kd8 25.Ff1 Kd4 Siyahın kompansasyonu aktivitesindedir. Oyun beraberlikle sonuçlanmıştır. 4.KARŞI OYUN Karşı oyunla cevap vermek daima iyidir. Rakip genellikle kanatların birinden veya merkezden saldırır, tüm tahtayı kapsayan saldırıya nadiren rastlanır. Böyle bir şeyin gerçekleşmesi ise savunan taraf için elbette hoş olmayacaktır. Rakip, eğer şah kanadından saldırıyorsa, bütün figürleri (veya çoğu) tahtanın bu bölümünde yoğunlaşmış olacaktır. Bu nedenle tahtanın diğer tarafında kendisinin daha zayıf olması muhtemeldir (vezir kanadı veya merkez). Eğer rakibin atağı iyi hazırlanmış değilse (özellikle kendisi merkezi kontrol etmiyorsa), onu karşı oyun yoluyla savunmaya sürükleyebiliriz. Karşı oyun, aktif bir savunma olanağıdır.
Zürih 1953 
Beyaz, açılışta agresif bir oyun sergilemiştir. Bir piyon feda ederek şah kanadında insiyatif elde etmiştir. Kendisi h7 hanesine hücum ile basitçe Vh5 ve Kh4 ile tehdit etmektedir ve ilk bakışta bu tehdit savunulamazmış gibi görünmektedir. h7- h6 ile savunma yapılamaz çünkü beyaz h6’dan figür feda edebilir ve siyah şah açıkta kalır. Geriye sadece karşıoyun seçeneği kalır! 16…b5!! Siyah, h7’deki zayıflığa aldırış etmiyor! Kendisinin önceliği merkezden karşıoyundur. d4 piyonu zayıflık halini almaktadır ve bunu kullanarak siyah avantajı eline almaya çalışacaktır. 17.Kh4 Vb6 18.e5! Belirgin hücum motifleriyle yapılmış muazzam bir savunma hamlesi! 18…Ae5 19.fe6 Ad3 20.Vd3 20.ed7 Kc1 21.Kc1 Ac1 -+. 20…Ve6! Siyah, h7 piyonunu bırakıyor çünkü siyah şah f7’de güvende olacak gibi görünüyor. g7 hanesine saldırmak zordur. 21.Vh7 Şf7 22.Fh6 Beyazın tek umudu g7’ye saldırmak. Siyah burayı savunmakta başarılı olacaktır. 22…Kh8?!! Bu hamle iki ünlem ve bir soru işaretini hak ediyor. Soru işareti neden? Çünkü beyazın doğru oynaması halinde siyah tüm avantajını kaybeder. İki ünlem ise hamlenin arkasındaki fenomenal fikir içindir. H8’den alış sonrasında beyaz vezir pasif kalır ve siyah kale ikinci yataya sarkar, burada fil ve veziri yardımıyla beyaza sıkıntılar yaşatır. 23.Vh8 Kc2 24.Kc1? Euwe, yaptığı beklenmedik kale fedası ile Geller’in kafasını karıştırdı ve Geller hemen hata yaptı! 24.d5!! sonrasında (koordinasyonun yok edilmesi) beyaz bir şekilde kendisini kurtarırdı. 24…Kg2 25.Şf1 Vb3! Belirleyici hamle. Bu hamlenin ardından beyaz hemen kaybeder. 26.Şe1 Vf3 Beşinci dünya şampiyonu Max Euwe’nin istisnai bir oyunu. Şunu akılda tutmakta fayda var: Rakip kanattan saldırdığında karşıoyun genelde merkezde gizlidir. 0-1 Taimanov M. : Larsen B. Vinkovci 1970 
Diagramda korumasız izole piyon barındıran bir konum görüyoruz. Siyah, oyuna nasıl devam edeceğine karar vermek zorunda. Pasif bir savunma mı yapacak (14…Kd8), yoksa aktif mi? Efsanevi oyuncu Bent Larsen aktif bir planı seçiyor! 14…g5!? Siyaha merkezi kontrol etme olanağı tanıyan çok agresif bir kanat eylemi. Bu hamlenin bir benzerini Kramnik yıllar önce (Moskova 2009) Carlsen’e karşı oynamış ve ciddi bir avantaj elde etmiştir. Hamlenin kötü bir tarafı da vardır – şahın konumunu kalıcı olarak zayıflatır! 15.Fg3 g4 16.Ad4?! 16.Ae5 sonrasında siyahın 16…d4! İle iyi bir karşı oyunu da olsa, beyaz hafifçe üstün olurdu. (Larsen). 16…Ad4 17.ed4 Fg5 Sadece üç hamle içinde siyah insiyatifi ele geçirmiştir. 18.0-0?! Beyaz, telaşla bir kalite fedası kararı alıyor! Kendisinin niyeti bellidir: siyah şahın zayıflığından faydalanmak. 18.Kd1 Kc8 19.Şf1 Fe6 veya 18.Kc2!? Ke8 19.Ke2 Ke2 20.Şe2 Va6 21.Vb5 Ve6 22.Şd1 Vg6 sonrasında beyaz şah merkezde kalmıştır. 18…Fc1 19.Kc1 Beyazın kaleye karşılık belli bir telafisi olsa da siyah oyunu kolayca kazanmıştır 0-1 4.RAKİBİN PLANLARININ ENGELLENMESİ VE FİGÜRLERİN GELİŞTİRİLMESİ Savunmanın son yöntemi rakibin planlarının engellenmesidir. Figürlerin gelişimi bu planla bağdaştırılabilir. Tüm bu yöntem neyle ilgilidir? Rakibimizin tehditlerini gerçek olmadan önce engellemeye çalışırız. Buna önleyici oyun deriz. Aynı zamanda figürlerimizin konumunu geliştirmek de çok önemlidir. Bu tarz oyunun en büyük ustası dokuzuncu dünya şampiyonu Tigran Petrosian idi. Önümüzdeki iki oyun çok öğreticidir. İlk oyunda Petrosian bizlere kendi figürlerimizin konumunu nasıl geliştirmemiz gerektiğini ve doğru taş değişimi tekniğini gösterecektir. İkinci oyunda ise önlemeyi öğreniyor olacağız.
Palma de Mallorca 1969 
Beyazın şah kanadından saldırdığı, siyahın ise olanaklarını vezir kanadında aradığı tipik bir Fransız savunması konumu… 13…Fa6! Doğru bir hamle. Beyazın merkez piyonları siyah hanelerdedir, bu nedenle beyaz haneli fillerin değişilmesi siyah için iyidir! 14.h4 Fd3 15.cd3 Abc6 16.Fe3 Vd7 17.Af4 Ag6! Petrosian sade ve etkili oyunuyla tanınmaktadır. Kendisi tam olarak hangi figürlerin değişilmesi, hangilerinin tahtada kalması gerektiğini biliyordu. 18.Ag6 hg6 19.Vf4 19.Vg6 hamlesi 19…f4 20.Fd2 Ad4’den dolayı kötüdür ve siyahın konumu çok iyidir. 19…Ve8 20.g3 Kc7 Şimdi siyahın konumu kusursuz bir şekilde güvenlidir, oyun vezir kanadındaki eylemlerle sürecektir. 21.Şg2 Vf7 22.Kh1 Beyaz h hattını açmaya çalışmaktadır ve bu doğru bir yaklaşımdır. 22…Şf8! Siyahın şahını daha güvende olacağı vezir kanadına aktaracağı manevranın başlangıcı. 23. Vg5 Şe8 24.Kac1 Şd7 25.h5 gh5 26.Kh5 Kg8 27.Kh7 Şc8 28.Vh4 Vg6 29.Kh8 Kh8 30.Vh8 Şb7 Siyah şah b7’de güvendedir. Beyazın hücum için yeterli materyali yoktur ve kendisi oyunsonunda kötü kalacaktır. Oyunun devamında Petrosian güçlük çekmeden kazanmıştır. 0-1 Petrosian’dan muhteşem bir oyun . Muhtemelen kendinize beyazın nerede hata yaptığını soruyorsunuzdur. Ortada belirgin bir hata yoktur, sadece siyah, konumu sıradışı bir şekilde iyi anlamıştır. Yaptığı şey değişmesi gereken taşları değişmek ve yavaşça oyunun kontrolünü ele almaktan ibarettir. Bu tarz bir savunmayı sadece en büyük satranç ustalarında görebiliriz.
Dresden 1926 
Beyazın planı basittir. Kendisi g2-g4-g5 yaparak alan kazanmak ve şaha hücum etmek istemektedir. Savunma yöntemlerinden biri rakibin aktif planlarını önlemektir. 12…Vd7!! Kusursuz bir hamle ve bu hamleye bağlı olan daha da kusursuz bir plan. 13.h3? Bu hamle kötüdür çünkü beyaz g3 hanesini kalıcı olarak zayıflatmıştır. Ancak beyaz g2-g4 oynamak istemektedir. 13…Ae7 14.Ve1 14.Fd2 h5! (Larsen) 15.Fh5 Ah5 16.Vh5 Va4! Veya 14.g4?! h5 15.f5 hg4 16.hg4 g6! Ve siyah daha iyidir. 14…h5! Bir kez daha - blokaj. 15.Fd2 Vf5! Siyah bu haneye atını oynamayı daha çok istiyor fakat öncelikli olarak h piyonunun korunması ile ilgilenmek zorunda. 16.Şh2 Vh7! Siyah, vezirini d8’den h7’ye getirmiştir. Büyük satranççının meşhur bir manevrası! 17.a4 Af5 Ag4 ile mat hücumu fikriyle. 18.g3 Beyazın son şansı 18.a5! hamlesinde gizliydi (Larsen) 18…a5! b6’daki zayıflığı savunmak a4’dekini savunmaktan daha kolaydır. a5 hamlesiyle siyah, rakibinin vezir kanadındaki karşıoyun şanslarını elinden alıyor. 19.Kg1 Ah6 20.Ff1 Fd7 21.Fc1 Kac8 Siyah, d4 ve c4’den alışlarla tehdit etmektedir ve beyazın merkezi kapatma ihtiyacı duyması bu yüzdendir. 22.d5 Şh8 23.Ad2 Şahların kaçışı yardımcı olmazdı: 23.Şg2 Kg8 24.Şf2 g5-+. 23…Kg8 Siyah insiyatifi ele almış , kuvvetli bir hücum hazırlamış ve rakibini yok etmiştir. 0-1 Bu oyunda Nimzowitsch, savunmanın en etkili yöntemini sergilemiş ve beyazın aktif planını gerçekleştirmesini engelleyerek tehlikeden uzak durmuştur. Yüklə 252,78 Kb. Dostları ilə paylaş:
|
