##Fakültənin adı: Coğrafiya və ÇH ##İxtisas: Coğrafiya

##num=3// level= 1// sumtest=63 // name= Avropada orta əsrlər coğrafiyası. Normanların coğrafiyanın inkişafında rolu//

1. XIII əsrdə Çin haqqında hərtərəfli məlumat verən səyyah kim olmuşdur?

A) Marko Polo

B) Bortolomey Diaş

C) Strabon

D) Cerald Bari

E) Vasko Balboa

2. 795 – ci ildə İslandiya kimlər tərəfindən kəşf olunmuşdur?

A) İrlandlar

B) İspanlar

C) Finlər

D) Norveçlər

E) İngilislər

3. İslandiyada məskunlaşma neçənci ildən başlayır?

A) 874 – cü ildən

B) 798 – ci ildən

C) 1004 – cü ildən

D) 1120 – ci ildən

E) 1400 - cü ildən

4. Qrenlandiya neçənci ildə və kim tərəfindən kəşf olunmuşdur?

A) Erik Raudan 982 – ci ildə

B) Leyf Erikson 1004 – cü ildə

C) İndikoplo 220 – ci ildə

D) Diaş 975 – ci ildə

E) Kolumb 1492 – ci ildə

5. Magellan boğazının kəşfi hansı materikin axtarılmasının əsasını qoydu?

A) Antarktidanın

B) Afrikanın

C) Cənubi Amerikanın

D) Şimali Amerikanın

E) Avstraliyanın

6. XIII əsrdə Çin dövləti haqqında ətraflı məlumatları ilə fərqlənən italyan səyyahı?

A) Marko Polo

B) İndikoplo

C) Torres

D) Tasman

E) Toskanelli

7. Hindistanda ilk dəfə olmuş rus səyyahı kim olmuşdur?

A) Afanasi Nikitin

B) Fitiof Nonsen

C) Georgi Sedov

D) Aleksandr Voyeykov

E) Dmitri Anuçin

8. Orta əsrlərdə normanların coğrafiyanın inkişafında rolu:

A) Qrenlandiyanı, Şimali Amerikanı kəşf etmişlər

B) İslandiyanı, Avstraliyanı kəşf etmişlər

C) Britaniyanı, İslandiyanı kəşf etmişlər

D) Afrikanı, Cənubi Amerikanı kəşf etmişlər

E) Kubanı, Cənubi Amerikanı kəşf etmişlər

9. Normanlar Xəzər dənizi sahillərinə ilk dəfə neçənci ildə çatıblar?

A) 914 – cü ildə

B) 750 – ci ildə

C) 814 – cü ildə

D) 950 – ci ildə

E) 820 – ci ildə

10. İlk dəfə Panama bərzəxini keçməklə Sakit okeanı görən və onu “ Cənub dənizi” adlandıran avropalı:

A) Vasko Balboa

B) Vasko – da - Qama

C) Xristofor Kolumb

D) Abel Tasman

E) Robert Piri

11. İspaniyadan Çinə qədər bütün müsəlman ölkələrinə səyahət etmiş ərəb səyyahı:

A) Əl – Məsudi

B) İbn – Bətutə

C) Əl - İdrisi

D) İbn Rusta

E) İbn Fadlan

12. tarix, coğrafiya, astranomiya, riyaziyyat elmlərinə aid 150 - dən artıq elmi əsərlərin müəllifi olan terk dünyasının məşhur alimi:

A) Əbu Reyhan Biruni

B) İbn Sina

C) Nəsrəddin Tusi

D) Əl Məsudi

E) İbn Bətutə

13. Hacı Zeynalabdinin həyat və fəaliyyəti kim tərəfindən tədqiq edilmişdir?

A) Nürəddin Kərəmov

B) Osman Osmanov

C) Budaq Budaqov

D) Hadı Əliyev

E) Həsən Əliyev

14. Atlantik okeanından Sakit okeana qədər ölkələri səyahət etmiş terk dünyasının görkəmli oğlu:

A) Hacı Zeynalabdin Şirvani

B) Nəsrəddin Tusi

C) Əbu Reyhan Biruni

D) İbn Sina

E) Əl İdrisi

15. XIV əsrdə ərəb ölkələri ilə yanaşı Rusiyanın Sibir regionunu, Çini, Orta Asiyanı, Əfqanistanı və Hindistanı öyrənən məşhur Mərakeşli ərəb səyyahı:

A) İbn Bətutə

B) Əl Məsudi

C) Əl İdrisi

D) İbn Rusta

E) İbn Fadlan

16. Qərb alimlərinə görə heliosentrik nəzəriyyə kimə məxsusdur?

A) Polyak alimi Kopernikə

B) Yunan alimi Eratosfenə

C) Yunan alimi Kopernikə

D) Yunan alimi Pifaqora

E) İtalyan alimi Taskanelliyə

17. Hansı adanın 982 – ci ildə kəşfi Erik Raudanın adı bağlıdır?

A) Qrenlandiyanın

B) İslandiyanın

C) Forer adalarının

D) Antil adalarının

E) İrlandiyanın

18. 986 – cı ildə Amerikanın kəşfi hansı səyyahın adı ilə bağlıdır?

A) Bayarninin

B) Eriksonun

C) Hudzonun

D) Makkenzinin

E) Karpininin

19. XIII əsrdə Çin haqqında daha zəngin məlumatlara görə fərqlənən səyyah:

A) Marko Polo

B) David Livinqston

C) Afanasi Nikitin

D) Bartolomey Diaş

E) Kosmo İndikoplo

20. Amerika Leyf Erikson tərəfindən neçənci ildə kəşf edilmişdir?

A) 1000 – ci ildə

B) 985 – ci ildə

C) 1492 – ci ildə

D) 1597 – ci ildə

E) 1513 - cü ildə

21. XIII əsrin əvvəllərində avropalıların şərqəhərəkətinin qarşısının alınmasının səbəbi nə olmuşdur?

A) Monqolların Şərqi Avropaya daxil olması

B) Türklərin Qərbi Avropaya irəliləmələri

C) Misirlilərin Qərbi Avropaya daxil olması

D) Şumerlərin Qərbi Avropaya daxil olması

E) Rusların hərbi cəhətdən qüvvətlənməsi

22. İsidorun Xəzər dənizinin körfəz olması fikrini inkar edən Fransadan Monqolustana göndərilən səfir kim idi?

A) Hilem Rubruk

B) Plano Karpini

C) Marko Polo

D) Afanasi Nikitin

E) Strabon

23. Çinə gedərkən Zaqafqaziya, Türkiyə, İran və İraqda olan İtalyan səyyahı:

A) Marko Polo

B) Plano Karpini

C) Hilem Rubruk

D) Jan Farel

E) Toskanelli

24. Hansı İtalyan səyyahının yazılarından 200 il keçdikdən sonra Kolumb bəhrələnmişdir?

A) Marko Polonun

B) Homerin

C) Anaksimandrın

D) Strabonun

E) Falesin

25. İslandiya kimlər tərəfindən kəşf olunmuşdur?

A) İrlandlar

B) İspanlar

C) İtalyanlar

D) Normanlar

E) Portuqallar

26. Xəzər və Aral dənizlərinin əslində göl olmaları haqqında ilk fikir söyləyən ərəb səyyahı:

A) Əl – Məsudi

B) Əl - İdrisi

C) Yaqut

D) İbn - Rusta

E) İbn - Fadlan

27. Xəritəsində Baltik dənizini, Ladoqa, Onega göllərini, Tibet, Altay dağlarını, Çin, Hindistanı əks etdirən, lakin Hind okeanını qapalı hövzə kimi göstərən ərəb səyyahı:

A) Əl - İdrisi

B) Biruni

C) İbn - Rusta

D) İbn - Fadlan

E) Yaqut

28. İbn – Bətutə neçənci ildə Çində olmuşdur?

A) 1342 – ci ildə

B) 1375 – ci ildə

C) 1335 – ci ildə

D) 1364 – cü ildə

E) 1370 – ci ildə

29. Orta əsrlərdə bütün müsəlman ölkələrinə və müsəlmanların hakimiyyəti altında olan ərazilərə səyahət edən səyyah kim olmuşdur?

A) İbn Bətutə

B) Əl - İdrisi

C) Əl – Məsudi

D) Yaqut

E) Biruni

30. Venesiyalı kartoqrafın 1420 – ci il xəritəsinə əsasən Vasko da Qamadan 500 il əvvəl Afrikanın cənubundan Hind okeanına kimlər keçmişdir?

A) Ərəblər

B) Normanlar

C) Portuqallar

D) İngilislər

E) İtalyanlar

31. Neçənci ildən sonra Priney yarımadası ərəb torpaqlarına çevrilərək sonradan tədqiqat obyektinə çevrildi?

A) 711 – ci ildən

B) 910 – cu ildən

C) 550 – ci ildən

D) 950 – ci ildən

E) 840 –cı ildən

32. Biruninin coğrafi və astronomik bilikləri hansı əsərində öz əksini tapmışdır?

A) “Keçmiş nəsillərdən qalan izlər”

B) “Geodeziya”

C) “Qiymətli daşların öyrənilməsi üçün məlumat kitabı”

D) “Formakoqnoziya”

E) Əsərlərinin hamısında

33. Qrenlandiya neçənci ildə və hansı Avropalı səyyah tərəfindən kəşf olunub?

A) 982 – ci ildə Kürən Erikson

B) 980 – cı ildə Leyf Erikson

C) İnqoulf Armanson

D) Xristofor Kolumb

E) Vako Balboa

34. İlk dəfə sakit okeanı hinduların köməyi ilə görən avropalı kimdir, neçənci ildə bu hadisə baş vermişdir?

A) Vasko Balboa, 1513 – cü ildə

B) Vasko da Qama, 1520 – ci ildə

C) Hudzon, 1510 – cu ildə

D) Aleksandr Makkenzi, 1789 – cu ildə

E) Xristofor Kolumb, 1496 – cı ildə

35. Vasko da Qamann ərəb mənşəli olması fikri kimə məxsusdur?

A) Kraskovskiyə

B) Şirvaniyə

C) Bakıxanova

D) Biruniyə

E) Piri Rəisə

36. Yeni Zelandiyanın iki müstəqil adadan ibarət olmasının müəyyən edilməsi kimə məxsusdur?

A) Kuka

B) Torresə

C) Tasmana

D) Amundsenə

E) Dreykə

37. Müsəlmanların müqəddəs şəhərləri Məkkə və Mədinədə ilk dəfə olan, buradan Hindistan, Şri – Lanka və İndoneziyaya səyahət edən avropalı səyyah:

A) Ludovik Vartema

B) Duarte Barboşa

C) Çezare Trederika

D) Petro Vallenin

E) Marko Polo

38. Vasko Balboanın tədqiqatının əsas əhəmiyyəti nədən ibarət olmuşdur?

A) Amerikanın qərbində okeanın olmasını müəyyən etməsi

B) Meksika körfəzini müəyyən etməsi

C) Kubanın ada olmasını müəyyən etməsi

D) Cənubi Amerikanı kəşf etməsi

E) Passat küləklərinin istiqamətini müəyyən etməsi

39. XIII əsrdə Çin haqqında ən zəngin materiallar avropalı səyyahlardan kimə məxsusdur?

A) Marko Poloya

B) Cerald Bariyə

C) Vasko da Qamaya

D) Evdakosa

E) Bartolomey Diaşa

40. 914 - cü ildə tədqiqatlarını Xəzər dənizi sahillərinə çatdıran şimal xalqları?

A) Norveçlilər

B) Finlər

C) Yunanlar

D) Ərəblər

E) Ruslar

41. İsidorun Xəzərin körfəz olması fikrini inkar edən, səfir kimi Monqolustana 1252 - ci ildə Fransadan göndərilən səyyah?

A) Hilem de Rubruk

B) Plano Karpini

C) Marko Polo

D) Aqanasi Nikitin

E) Cerald Bari

42. “Çin və ora yol” əsəri ilə Çin haqqında ətraflı məlumat verən səyyah?

A) Marko Polo

B) Aqanasi Nikitin

C) Zeynalabdin Şirvani

D) Əl Məsudi

E) İbn Bətutə

43. İspaniyadan Çinə qədər bütün müsəlman ölkələrində olan ərəb səyyahı?

A) Əl - Məsudi

B) Əl - İdrisi

C) İbn Rusta

D) İbn Fadlan

E) İbn Bətutə

44. Mərakeşdən İndoneziyaya qədər ölkələrdə olan türk dünyasının məşhur səyyahı?

A) Zeynalabdin Şirvani

B) Əbu Reyhan Biruni

C) Nəsrəddin Tusi

D) Abbasqulu Ağa Bakixanov

E) İbn Sina

45. Hindistanda ilk dəfə olmuş rus səyyahı?

A) Afanasi Nikitin

B) Qeorqi Sedov

C) Aleksandr Voyeykov

D) Dmitri Anuçin

E) Mikluxo Maklay

46. İspaniyadan Çinə qədər səyahətin nəticəsi olaraq “Qızıl çəmənliklər”, “Zamanın xəbərləri” əsərlərini yazmaqla bu ölkələr

haqqında geniş məlumat verən X əsr ərəb səyyahı?

A) Əl – Məsudi

B) Əl - İdrisi

C) İbn – Bətutə

D) İbn - Rusta

E) İbn – Fadlan

47. Yerin kürə formasında olmasını təsdiq və izah edən, iqlimi tiplərə bölərək onları təsvir etmək üçün 70 xəritə tərtib edən 1100 – 1165 – illərdə yaşamış Mərakeşli alim?

A) Əl - İdrisi

B) Əbu Reyhan Biruni

C) İbn - Rusta

D) Əl – Məsudi

E) Piri – Rəis

48. Günəş sisteminin düzülüş ardıcıllığı verilən “Göy sferalarının dolanması haqqında” əsər kimə məxsusdur?

A) Nikolay Kopernikə

B) Cordono Brunoya

C) Piri Rəisə

D) Əl – Məsudiyə

E) Nəsrəddin Tusiyə

49. Səkkiz il həbsdən sonra Cardono Brunonun din xadimlərinin təkidlə tonqalda yandırılmasının səbəbi?

A) Heliosentrik nəzəriyyəni müdafiə etmək

B) Geosentrik nəzəriyyəni müdafiə etmək

C) Qurunun su sahəsinin böyük olmasını müdafiə etmək

D) Qonduvananın parçalanmasını müdafiə etmək

E) Okeanların dörd olması fikrini söyləməsi

50. “Çin və ora yol” əsəri ilə Çin haqqında ətraflı məlumat verməsilə fərqlənən avropalı səyyah kim olmuşdur?

A) Marko Polo

B) Cerald Bari

C) Kosmo İndikoplo

D) Frensis Dreyk

E) Leyf Erikson

51. Qrenlandiyanın üç adadan ibarət olması türk dünyasının hansı aliminin xatirəsində öz əksini tapır?

A) Piri Rəisin

B) Nəsrəddin Tusinin

C) İbn Sinanın

D) Katib Çələbinin

E) Şirvaninin

52. XIII – XIV əsrdə yaşamış hansı ərəb səyyahı Azərbaycan ərazisinin Böyük Qafqazdan Ərzinçaya qədər böyük bir ərazini əhatə etməsi haqqında məlumat verir?

A) Yaqut - əl – Həmavi

B) Übeyd ibn Şəriyyə

C) İbn – Bətutə

D) Əl - İdrisi

E) Əl – Məsudi

53. İspaniyadan Çinə qədər səyahət etməklə “Qızıl çəmənliklər” və “Zamanın xəbərləri” əsərlərinin yaradıcısı ərəb səyyahı?

A) Əl – Məsudi

B) İbn Rusta

C) Biruni

D) İbn – Bətutə

E) İbn – Sina

54. Piri Rəis hansı adanın əslində üç böyük adadan ibarət olmasını söyləmişdir?

A) Qrenlandiyanın

B) Yeni Qvineyanın

C) Yaponiyanın

D) Kubanın

E) Kiprin

55. XII əsrdə Çinə gedərkən hansı italyan səyyahı Azərbaycanda olmuşdur?

A) Marko - Polo

B) Covanni

C) Toskanelli

D) Merkator

E) Rustiçano

56. XII əsrin 70 - ci illərində Çinə gedərkən Azərbaycan, Türkiyə, İran, Bağdad, obnor gölü, Kunlun dağlarında olan italyan səyyahı:

A) Marko Polo

B) Toskanelli

C) Covanni

D) Rustiçano

E) Pompelli

57. Çində daş kömürün çıxarılması haqqında avropalılara məlumat verən italyan mənşəli səyyah:

A) Marko Polo

B) Plano Karpini

C) Hillem de Rubruk

D) Toskanelli

E) Covanni

58. Orta əsrlərin bütün müsəlman ölkələrində olan ərəb səyyahı:

A) İbn - Bətutə

B) Əl - Məsudi

C) Əl İdrisi

D) İbn Rusta

E) İbn Fadlan

59. Orta əsrlərdə Orta Asiya xalqları və Xəzər dənizinə tökülən çaylar haqqında ətraflı məlumat verən ərəb səyyahı:

A) İbn Fadlan

B) Əl İdrisi

C) Yaqut

D) Biruni

E) İbn Sina

60. Hansı azərbaycanlı səyyahın “Həqiqətlərin həqiqəti”, ”kimyəvi şəfa”, ”həyatın başlanğıcı” əsərləri Berlin, Kabil, London kitabxanalarında saxlanılır?

A) Məhəmməd Şirvaninin

B) Zeynalabdin Şirvaninin

C) Katib Çələbinin

D) Bakıxanovun

E) Tusinin

61. Araşdırmalar X. Kolumbun ekspedisiyasında iştirak edən Rodriqonun hansı xalqa mənsub olduğunu göstərir?

A) Türk

B) Ərəb

C) İspan

D) İngilis

E) Portuqal

62. Marko Polo başlayaraq avropalıların Çin, Hindistan və onlar arasında qalan ölkələrdə daha çox maraqlanmasında məqsəd?

A) Təbii sərvətlərini mənimsəmək

B) İqtisadi əlaqələr yaratmaq

C) Dəniz nəqliyyatını inkişaf etdirmək

D) Diplomatik münasibətlər yaratmaq

E) Ticarət əlaqələrini genişləndirmək

63. Cordono Brunonun yandırılmasının səbəbi?

A) Heliosentrik nəzəriyyənin təbliğatçısı idi

B) Geosentrik nəzəriyyənin təbliğatçısı idi

C) Yeri qalxana bənzədirdi

D) Günəş sisteminin düzülüşünü səhv verirdi

E) Günəşi planetə bənzədirdi