Etik ve çevre etiği

IV. SONUÇLANDIRMA
Çevre korumacı temel felsefenin senaryosunda hükümetlerden ziyade toplumlara hizmet eden çalışmalar yer almaktadır. Ancak çevresel sürdürülebilirlik için yine de idarenin desteği önemlidir. Ayrıca idarenin etik kuralları kendisi için de koyması ve sorgulaması gerektiği de bilinmektedir. Evrensel sorumluluk, komşuluk hukuku ve bütünleşik yönetim planlaması gibi konular demokratik yönetişim çerçevesinde düşünülmektedir.
Dünya’da yüksek peyzajlar ve çevre kalitesine erişmek için ortak akıl ve adımı sürdürülebilir kılmayı sağlamaya yönelik bu nedenle uluslararası anlaşmalar yapılmaktadır. Ayrıca ülkelerin artık birkaç anlaşmayı “yemek seçer gibi” beğenip alarak ve bu kadarı ile “yetinmesi de” mümkün görünmemektedir. Çünkü artık anlaşmaların birbiriyle bağlantılı ve uyumlu beraberliği planlanmaktadır. Bu nedenle de bütünleşik evrensel ya da bölgesel idari kurallara bağlanmış toptan bir “çevresel etik yasal paketi” bulunmaktadır ve bu etik normatif alan sürekli geliştirilmektedir. Belirlenen ilke kararlarının uygulamadaki yansımalarının teknolojik izlenebilirliği, ülkeden bölgeye açılan evrensel yaptırımlara hatta müdahalelere adım adım idari sistemleri yöneltmektedir. Çevre sorunlarının evrenselliği, ülkelerin egemenliğinin toprağa bağlı olmayan zihinsel sınırlarının da nereye kadar uzandığını düşündürürken, gelişen haklar kavramıyla birlikte ahlaki algıları değiştirmekte, etik çizgilere doğru geliştirmekte ve dönüştürmektedir.

Özetle; Davranışlarımızı, olguların gerekliliğine mi yada soyut etik ilkelere göre mi düzenleyeceğiz? Seçeneklerinden ilkinin tercihinde, akıl yürütmede genelde öncelik verdiğimiz alışkanlığımızın doğada ortaya çıkan izlenebilir hastalıklı somut göstergeleri ve “ötekileştirme”, sağlıklı kentlerdeki sürdürülebilir gelecek adına bizi korkutmalıdır. Bu nedenle doğru bilgiyi üretmek ve yaygınlaştırmak kadar, ilginin ayakta kalmasını sağlamak için hatırlatmak ve her zaman etik yönde yorumlamak önem taşımaktadır.


V. KAYNAKÇA
ALTUNER Şerife Hanım, “Plotinus’ta Bazı Din Felsefesi Problemleri”, Süleyman Demirel Üniversitesi, Din Felsefesi Anabilim Dalı, Yükseklisans Tezi, Isparta, 2006.
AYSEVENER Kubilay, DEÜ, DESEM- felsefe kursu notlardan. Aralık 2010.
BALIBAR Etienne, Marx’ın Felsefesi, (Çev.) Ömer Laçiner, 4. Baskı, İstanbul, 2010.
ÇÖREKÇİOĞLU Hakan, “Kant: Çağdaş Politik Düşüncenin Ufku” , Kant Felsefesinin Politik Evrimi; (Der) Hakan Çörekçioğlu, İstanbul, 2010.
DAVIDSON Arnold I., “Arkeoloji, Genealoji , Etik”, Foucault Fikir Mimarları Dizisi-24, (çev.) Veli Urhan, Yazan ve Yayıma Hazırlayan Veli Urhan, İstanbul, 2010.
DELEUZE Gilles, Kant Üzerine Dört Ders, (Çev.) Ulus Baker, İstanbul, 2007.
DESTAIN Christian, Aydınlanma, (Çev.) İsmail Yerguz, İstanbul, 2010.
DOSTOYEVSKI Fyodor Mihayloviç, Yeraltından Notlar, (Çev.) Nihal Yalaza Taluy, İkinci Bası, İstanbul, 2009.
ECO Umberto, Yorum ve Aşırı Yorum, Türkçesi Kemal Atakay, Dördüncü. Bası, İstanbul, 2008.
EDEL Matthew, Foundations of Modern Economics Series, Prentice-Hall, Inc. Englewood Cliffs, New Jersey, 1973.
ERASMUS Desiderius, Deliliğe Övgü, (Çev). E. Murat Cengiz, İstanbul, 2007.
ERTAN Birol, “Cansız Varlıkların Hakları Olabilir mi? En Azından Tartışabilir miyiz?”, Birikim, S: 102, 1997.
ERTAN Birol, “Doğal Kaynakların Hakları”, Sosyal Demokrat Değişim, S: 9, 1997.
FABER Malte vd., “Towards and Open Future: Ignorance, Novelty and Evolution”, Ecological Economics-Concept and Methods, Edward Elgar Publishing Limited, Cheltenham, 2004.
FORSYTH Donelson R. EPQ, Journal of Personality and Social Psychology, 39, 1980.
FORSYTH Donelson R., Ernest H. O’BOYLE, Jr., Michael A. MCDANIEL , “East Meets West: A Meta-Analytic Investigation of Cultural Variations in Idealism and Relativism”, Journal of Business Ethics, Springer, 83, 2008.
GANDHI Indra, Of Man and His Environment, India, New Delhi, 1992.
GILSON Etienne, Ortaçağda Felsefe: Patristik Başlangıçtan XIV Yüzyılın Sonlarına Kadar, (Çev.) Ayşe Meral, İstanbul, 2007.
GÜNDOĞDU Hakan, ”Aydınlanma ve Foucault”, Foucault Fikir Mimarları Dizisi-24, (çev.) Hakan Gündoğdu”, 2010.
KIŞLALIOĞLU Mine ve Fikret BERKES, Çevre ve Ekoloji, TÇVY, İstanbul, 1989.
KRIEGEL Blandine, Klasik Siyasi Felsefe Metinleri, (Çev), Zühre İlkgelen, İstanbul, 2010.
MENDUS Susan, “Dürüst Ama Dar Kafalı Bir Burjuva mı?” Çev. Hakan Çörekçioğlu, Kant Felsefesinin Politik Evrimi; (Der) Hakan Çörekçioğlu. İstanbul, 2010.
NICKELL Darcy ve Harold A. HERZOG Jr., Ethical Ideology and Moral Persuasion: Personal Moral Philosophy, Gender, and Judgments of Pro- and Anti- Animal Research Propaganda, Volume 4, Number. 1, The White Horse Press, Cambridge, UK., 1996.
NIETZCHE Friedrich, İyinin ve Kötünün Ötesinde, İstanbul, 2010.
OKŞAR Yusuf, “İslam Kelamında Nedensellik ve Adetullah” Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Temel İslam Bilimleri Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Adana, 2008.
ÖRS Yaman, “Etik Açısından Doğal Çevremiz”, İnsan Çevre Toplum, Edit. Ruşen Keleş, 2. Baskı, Ankara, 1997.
PLATON, Şölen-Dostluk, (Çev.) Sabahattin Eyüboğlu ve Azra Erhat, İstanbul, 2010.
ROLSTON III Holmes, “Challenges in Environmental Ethics” The Environment in Question, Edit.David E.Cooper&Joy A.Palmer, London, 1992.
TAMKOÇ Günseli (der.), Derin Ekoloji, İzmir, 1994.
TOPRAK Zerrin, Çevre Yönetimi ve Politikası, İkinci Baskı, İzmir, 2004.
TOPRAK Zerrin, Çevre Yönetimi ve Politikası, İzmir, 2003.
TOPRAK Zerrin, Kent Yönetimi ve Politikası, İzmir, 2010.
VAN DUN Frank, “Argumentation Ethics And The Philosophy of Freedom” Libertarian Papers, Vol. 1, Art. No. 19 , 2009.
http://en.wikipedia.org/wiki/Ionia , erişim:12.25.2010.
http://remacle.org/bloodwolf/philosophes/plotin/enneade6.htm , erişim: 24.12.2010.
http://www.biologicaldiversity.org/publications/papers/Silent_Spring_revisited.pdf , erişim: 06.01.2011.
http://www.dogatarihi.net/ulisse-aldrovandi/ , erişim: 02.01.2011.
http://www.felsefe.gen.tr/idealizm_nedir.asp erişim:03.11.2010.
http://www.iep.utm.edu/naturali/ , erişim: 10.01.2011.
http://www.iep.utm.edu/plotinus/#SSH2d.ii , erişim: 24.12.2010.
http://www.uludagsozluk.com/k/relativizm/ , erişim:03.11.2010.
http://www.ydicagri.org/Sayilar/005/05egitim_felsefe_idealizm.htm , erişim:22.01.2011.
http://www.deu.edu.tr/DEUWeb/Icerik/Icerik.php?KOD=9996, erişim: 07.02.2011
http://forum.kanka.net/archive/index.php/t-25835.html: erişim 07.02.2011
http://www.scribd.com/doc/17275935/yorum-ve-anlam-interpretation-and-meaning,erişim 28.03.2011

1İyonya (Ionia eski Yunancada Ἰωνία veya Ἰωνίη), Bugünkü Türkiye’nin Anatolia/Anadolu olarak tanımlanan sahil bölgesi, bu bölge tarihte Smyrna olarak bilinen İzmir’e yakındır: http://en.wikipedia.org/wiki/Ionia , erişim:12.25.2010.

2 Töz, değişen yüklemlere desteklik eden değişmez gerçeklik; kendi kendisiyle, kendi kendisinde var olan anlamındaki felsefe kavramı. Öznede değil, kendinde var olan. Bağımsızca kendi içinde var olan, cevher.

3 http://www.dogatarihi.net/ulisse-aldrovandi/ , erişim: 02.01.2011

4 http://www.biologicaldiversity.org/publications/papers/Silent_Spring_revisited.pdf , erişim: 06.01.2011.

5 20. yüzyıl, Gregoryen takvimine göre 1 Ocak 1901'de başlayıp 31 Aralık 2000'de sona eren yüzyıldır.

6 Yusuf Okşar, "İslam Kelamında Nedensellik ve Adetullah" Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Temel İslam Bilimleri Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Adana, 2008, s.17.

7 Etienne Gilson, Ortaçağda Felsefe: Patristik Başlangıçtan XIV Yüzyılın Sonlarına Kadar, Çev. Ayşe Meral, İstanbul, 2007; s.730–732.

8 Doç. Dr. Kubilay Aysevener, DEÜ, DESEM- felsefe kursu notlardan. Aralık 2010.

9EnneadVI.9.4: http://www.iep.utm.edu/plotinus/#SSH2d.ii ve bkz http://remacle.org/bloodwolf/philosophes/plotin/enneade6.htm , erişim: 24.12.2010.

10 Şerife Hanım Altuner, “Plotinus’ta Bazı Din Felsefesi Problemleri”, Süleyman Demirel Üniversitesi, Din Felsefesi Anabilim Dalı, Yükseklisans Tezi, Isparta, 2006, s. 37.

11 Christian Destain, Aydınlanma, (Çev.) İsmail Yerguz, İstanbul, 2010, s. 125.

12 Blandine Kriegel, Klasik Siyasi Felsefe Metinleri, (Çev), Zühre İlkgelen, İstanbul, 2010, s.72-74

13 Kant, fenomen mefhumunu toptan yeni bir kavrayışa taşımıştır. Fenomen artık görünüş değil “beliriş” olarak tanımlanmaktadır. Böylece fenomonolojiye geçilmiştir: Gilles Deleuze, Kant Üzerine Dört Ders, Çev. Ulus Baker, İstanbul, 2007, s. 24-25.

14 Bkz eko-feminizm bölümü.

15 Birol Ertan, “Doğal Kaynakların Hakları”, Sosyal Demokrat Değişim, S: 9, 1997, s. 118-127; Birol Ertan, “Cansız Varlıkların Hakları Olabilir mi? En Azından Tartışabilir miyiz?”, Birikim, S: 102, 1997, s. 54-60.

16 Zerrin Toprak, Çevre Yönetimi ve Politikası, İkinci Baskı, İzmir, 2004, s. 3-8

17 Malte Faber vd., “Towards and Open Future: Ignorance, Novelty and Evolution”, Ecological Economics-Concept and Methods, Edward Elgar Publishing Limited, Cheltenham, 2004, s. 27.

18 Ernst Haeckel, Edward J. Kormondy, “Concepts of Ecology”, Englewood Cliffs, N. J. Prentice-Hall, 1969, s.VIII’ten aktaran Matthew Edel, Foundations of Modern Economics Series, Prentice-Hall, Inc. Englewood Cliffs, New Jersey, 1973, s.6.

19 Mine Kışlalıoğlu ve Fikret Berkes, Çevre ve Ekoloji, TÇVY, İstanbul, 1989, s.37.

20 Günseli Tamkoç (der.), Derin Ekoloji, İzmir, 1994, s.2–16.

21 Yaman Örs, “Etik Açısından Doğal Çevremiz”, İnsan Çevre Toplum, Edit. Ruşen Keleş, 2. Baskı, Ankara, 1997, s.361–371.

22 Holmes Rolston III, “Challenges in Environmental Ethics” The Environment in Question, Edit.David E.Cooper&Joy A.Palmer, London, 1992, s.135-146.

23 Rolston, a.g.m., s.144.

24 Etienne Balibar, Marx’ın Felsefesi, (Çev.) Ömer Laçiner, 4. Baskı, İstanbul, 2010, s. 99-101.

25 Darcy Nickell ve Harold A. Herzog, Jr., Ethical Ideology and Moral Persuasion: Personal Moral Philosophy, Gender, and Judgments of Pro- and Anti- Animal Research Propaganda, Volume 4, Number. 1, The White Horse Press, Cambridge, UK., 1996, s.54-55.

26 Destain, a.g.e., s. 128.

27 Hakan Çörekçioğlu, “Kant: Çağdaş Politik Düşüncenin Ufku” , Kant Felsefesinin Politik Evrimi; (Der) Hakan Çörekçioğlu, İstanbul, 2010, s. 1-2.

28 Bkz. Susan Mendus, “Dürüst Ama Dar Kafalı Bir Burjuva mı?” Çev. Hakan Çörekçioğlu, Kant Felsefesinin Politik Evrimi; (Der) Hakan Çörekçioğlu. İstanbul, 2010, s. 126-127.

29 Mendus, a.g.e., s.129.

30 Mendus, a.g.e., s.131.

31 Desiderius Erasmus, Deliliğe Övgü, (Çev). E. Murat Cengiz, İstanbul, 2007, s. 141–142.

32 Friedrich Nietzsche, İyinin ve Kötünün Ötesinde, İstanbul, 2010, s.157–162.

33 Platon öğütlerinden birinde, “sevgilinize hakaret edin” diye ilgi çekmenin etkili yollarını göstermektedir. Dosteyevski ise, kanaatimce, herhalde bu öğüdün geçerliliğini denemiş(?) ve modern dünyada başarısız olmuştur: bkz. Fyodor Mihayloviç Dostoyevski, Yeraltından Notlar, (Çev.) Nihal Yalaza Taluy, İkinci Bası, İstanbul, 2009, s. 136-137.

34 Umberto Eco,Yorum ve Aşırı Yorum, Türkçesi Kemal Atakay, Dördüncü Bası, İstanbul, 2008, s. 26, 36–38

35 http://www.scribd.com/doc/17275935/yorum-ve-anlam-interpretation-and-meaning, erişim: 28.03.2011

36 http://www.iep.utm.edu/naturali/ : 10.01.2011

37 Friedrich Nietzsche(2010); a.g.e, s. 121-123

38 Arnold I. Davidson, “Arkeoloji, Genealoji , Etik”, Foucault Fikir Mimarları Dizisi-24, (çev.) Veli Urhan, Yazan ve Yayıma Hazırlayan Veli Urhan, İstanbul, 2010, s. 249.

39 Foucault Fikir Mimarları Dizisi-24(2010);”Aydınlanma ve Foucault”, çev.Hakan Gündoğdu”, s. 434-435

40 Fyodor Mihayloviç Dostoyevski (2009), s. 26-27.

41 Platon(2010); Şölen-Dostluk, Çev. Sabahattin Eyüboğlu ve Azra Erhat, İstanbul, s.43-44

42 Christian Destain(2010); Aydınlanma, Çev. İsmail Yerguz, İstanbul, s. 141-141

43 Foucault Fikir Mimarları Dizisi-24(2010); a.g.e., 438-439

44 http://forum.kanka.net/archive/index.php/t-25835.html: erişim 07.02.2011

45 Donelson R. Forsyth, EPQ, Journal of Personality and Social Psychology, 39, (1980)s. 175–184,

46 Felsefede Relavitizm: Günümüzde kullandığımız anlamda kurucusu eski yunanlı Protogaras olan ve genel gerçek bir gerçeklikten ziyade herşeyin insanın içinde bulunduğu ruh hali ve algılama düzeniyle bağlantılı olarak kişiden kişiye değişiklik gösterebileceğini savunan felsefe ekolu. Temel kurgu: 'rüzgar üşüyene göre sert esmektedir'. Kişiden kişiye değişmeyen nesnel bir hakikat, herkes için geçerli olan mutlak doğrular bulunmadığını, hakikatin ya da doğruların bireylere, çağlara ve toplumlara göreli olduğunu savunan anlayış; kişiden kişiye, çağdan çağa, toplumdan topluma değişmeyen birtakım doğrular, evrensel hakikatler bulunduğunu reddeden tavır. mutlak veya değişmez ya da evrensel standart ya da ölçütlerin bulunmadığını öne süren yaklaşım; bir teorinin, kendisinin dışında ve kendisinden bağımsız olan doğruluk ölçütleri sağlayamaması durumu: http://www.uludagsozluk.com/k/relativizm/ , erişim:03.11.2010.

47 Felsefede İdealizm: dünyanın temellendirilmesinde en önemli görevin, bilince ya da maddi olmayan zihne yönelik bir gerçeklik kuramı geliştirmek olduğu düşüncesine dayandırılmıştır. İdealizm anlayışının temelleri Platon'un "Idealar Dünyası Kuramı" ile ortaya atılmıştır: http://www.felsefe.gen.tr/idealizm_nedir.asp erişim:03.11.2010

48 Donelson R. Forsyth, Ernest H. O’Boyle, Jr., Michael A. McDaniel , “East Meets West: A Meta-Analytic Investigation of Cultural Variations in Idealism and Relativism”, Journal of Business Ethics, Springer, 83, 2008, s. 814– 815, 827.

49 Bireyin özgürlüğüne büyük ağırlık veren ve genellikle kendine yeterli, kendi kendini yönlendiren, görece özgür bireyi ya da benliği vurgulayan siyaset ve toplum felsefesi

50 Frank Van Dun, “Argumentation Ethics And The Philosophy of Freedom” Libertarian Papers, Vol. 1, Art. No. 19 , 2009, s.6, 9.

51 Metafizik veya epistemolojik yaklaşımı temel alması bakımından idealizmin iki temel biçimi vardır: Metafizik idealizm gerçekliğin idealara dayandığını, epistemolojik idealizm ise bilgi sürecinde zihnin yalnızca tinsel olanı kavrayabileceğini ya da nesnelerin gerçekliğinin algılanabilirliklerinden kaynaklandığını savunur. İlk biçimi ile idealizm dünyadaki temel tözün madde olduğunu, bunun da maddi biçimler ve süreçlerle bileneceğini ileri süren maddeciliğin, ikinci biçimi ile insan biliminin, zihnin dışında ve bundan bağımsız olarak var olan nesneleri gerçekte oldukları gibi görüp kavradığını öne süren gerçekliğin karşıtıdır. Gözlemlenebilir gerçekleri ve ilişkileri vurgulayarak metafizik görüşlere karşı çıkan olguculuk ile ateizm ve şüphecilik gibi akımlarda idealizme karşı çıkmaktadır; http://www.ydicagri.org/Sayilar/005/05egitim_felsefe_idealizm.htm , erişim:22.01.2011.

52 19 Aralık 2008 - Su Stresi ve Teknolojik Yenilikler, Toplumsal Algılar İZİSYÖM Farkındalık Toplantısı 10 -:http://www.deu.edu.tr/DEUWeb/Icerik/Icerik.php?KOD=9996

53 Van Dun, Sınırlı koşullar altında geliştirildiğini kabul etmek zorunda olduğumuz, etik tartışmalarının öncelikli koşulu, doğanın kanunları ve insan dünyasının kanunlarını ihmal etmemek olup, ‘Tanrı, Toplum, Bilim, Fayda ve daha ne kadar yararlı inanışlar ve bugüne kadar değişmeden gelebilmiş kurallar, varken, Libertarianism’in bizi bireylerin eşit ve özgürlüğüne odaklı radikal duruşlarıyla kör etmesine ve köşeye sıkıştırmasına fırsat vermemeli’diyerek tepkilerini dile getirmiştir: Van Dun, a.g.m., s. 32.

54 Zerrin Toprak, Kent Yönetimi ve Politikası, İzmir, 2010, s. 34-37

55 Indra Gandhi,Of Man and His Environment, India, New Delhi, 1992, s.16-19.