Estrojenler doç. Dr. E. Pelin kelicen



Yüklə 445 b.
tarix21.06.2018
ölçüsü445 b.
#50086


ESTROJENLER

  • Doç. Dr. E. Pelin KELİCEN

  • http://yunus.hacettepe.edu.tr/~pkelicen


OVERLER

  • OVERLER

  • Gametojenik ve hormonal aktivite

  • PUBERTEDE, menstrüel siklus (MS) denilen 30-40 yıllık dönemi başlatırlar,

  • MENAPOZDA, ön hipofizden salgılanan gonodotropinlere verilen cevap azalır ve sikluslar son bulur.





PUBERTEDE

  • PUBERTEDE

  • Hipotalamustan GnRH

  • Hipofizden FSH ve LH salıverilmesi sonucu olgunlaşmamış gonadlar uyarılır.

  • Önceleri kısıtlı miktarda ESTROJEN salgılanarak meme gelişimi, yağ dağılımı, uzun kemiklerde epifiz kapanmasına neden olur,

  • Daha sonra endometriyal değişiklikleri ve periyodik kanamaları meydana getirecek miktarda ESTROJEN salgılanır.





  • Her siklusun başında ovaryumda her biri bir ovum içeren belirli miktarda folikül (veziküler folikül), FSH’ın etkisiyle gelişir,

  • 5-6 gün sonra 1 folikül daha hızlı gelişmeye başlar,

  • Bu foliküldeki granülosa hücreleri LH’ın etkisi altında estrojen sentezini arttırır, FSH sentezini baskılar,

  • Ovumu içeren ovaryum folikülü bir sıvıyı çevreleyen teka ve granülosa hücrelerinden oluşur,



Siklusun ortalarında granülosa hücreleri PROGESTERON üretmeye başlar,

  • Siklusun ortalarında granülosa hücreleri PROGESTERON üretmeye başlar,

  • LH ve FSH üretimi ani olarak uyarılır ve OVULASYON olur,

  • Folikül yırtılır, ovum uterin tüpün yanındaki abdominal kaviteye salıverilir,

  • Folikülün içi kanla dolar (corpus hemorrhagicum), luteinlenen theca ve granulosa hücreleri gelişerek corpus luteum (CL)’u oluşturur.



Döllenme olursa corpus luteum PROGESTERON ve ESTROJEN salgılar,

  • Döllenme olursa corpus luteum PROGESTERON ve ESTROJEN salgılar,

  • Döllenme olmazsa CL dejenere olur, foliküler faz boyunca gelişen ve luteal faz boyunca salgılarla kalınlaşan endometriyum geriler ve dışarı atılır.





DOĞAL ESTROJENLER

  • Estradiol (estradiol-17 beta, E2),

  • Estron (E1),

  • Estriol (E3)

  • MS’un 1. evresinde estrojenler ovaryum folikülünün theca hücrelerinde, ovulasyondan sonra estrojen ve progesteron CL’un granulosa hücrelerinde üretilir.

  • Hamilelik süresince yüksek miktarda estrojen fetoplasental ünitede üretilir.



SENTETİK ESTROJENLER

  • Dienestrol

  • Dietilstilbestrol

  • Benzestrol

  • Heksestrol

  • Metestrol

  • Metallenestril

  • Klorotrianisen



ESTROJENLER FARMAKOKİNETİK

  • Estradiol 2-globülin (SHBG) ve albümine bağlanır.

  • Serbest fraksiyonu fizyolojik olarak aktiftir,

  • Estradiol, KC vd. dokularda estron ve estriol’e dönüşür, safradan itrah edilirler.

  • İlk geçişte eliminasyona uğrar.



ESTROJENLER FİZYOLOJİK ETKİLERİ

  • A- ETKİ MEKANİZMASI

  • Estrojen+SHBP

  • Hücre içi reseptörleri (ER), nükleusta,

  • Reseptör+Hormon kompleksi estrojen cevap elementine (ERE) bağlanır ve DNA aracılığıyla etkisini gösterir.



ESTROJENLER FİZYOLOJİK ETKİLERİ

  • B- GELİŞİM

  • Dişilerde normal gelişim

  • Vajina, uterus, uterin tüpler ve sekonder seks karakteristiklerinin kazanılması,

  • Meme bezi kanallarının ve stromanın gelişimi,

  • Uzun kemiklerde epifiz plaklarının kapanarak uzamanın durdurulması,

  • Aksillar ve pubik bölgelerde kıllanma,

  • Vücutta yağ dağılımının tipik vücut yapısını kazandırması,

  • Belirli bölgelerde cilt pigmentasyonunun gelişmesi



ESTROJENLER FİZYOLOJİK ETKİLERİ

  • C- ENDOMETRİYAL ETKİLER

  • Endometriyumun,

  • Uterus kaslarının gelişimi.



ESTROJENLER FİZYOLOJİK ETKİLERİ

  • D- METABOLİK ETKİLERİ

  • Cilt ve kan damarlarının normal gelişimi,

  • PTH’un kemiklerdeki etkisini antagonize ederek kemik rezorpsiyon hızını azaltır ancak kemik oluşumunu stimüle etmez,

  • GI motiliteyi azaltarak intestinal absorpsiyona etki eder,

  • Uterus büyüme ve farklılaşmasına yol açan enzim ve büyüme faktörlerinin stimülasyonu,

  • Tiroksin, estrojen, testosteron, demir, bakır vb.’nin kan dolaşımdaki miktarlarını arttırır,

  • HDL seviyesini arttırır, LDL’yi düşürür, plazma kolesterol seviyesini azaltır.



ESTROJENLER FİZYOLOJİK ETKİLERİ

  • F- DİĞER ETKİLERİ

  • Progesteron reseptör sentezini arttırır,

  • İntravasküler sıvının ekstraselüler aralığa çıkışıyla ödeme sebep olur,

  • Böbreklerde su ve tuz tutulmasına neden olur,

  • Sempatik sinir sistemin düz kas fonksiyonunu kontrolünü düzenler.



ESTROJENLER KLİNİK KULLANILIŞLARI

  • A-PRİMER HİPOGONADİZM

  • Estrojen eksikliğinde yerine koyma tedavisi

  • Estrojen eksikliği overlerin primer gelişim bozukluğuna, kastrasyona ve menapoza bağlı olarak gelişebilir.

  • PH tedavisi 11-13 yaşlarında

    • Sekonder seks karakteristiklerinin gelişimini stimüle etmek,
    • Optimal büyümeye ulaşmak ve
    • Gecikmiş pubertenin yaratacağı psikolojik rahatsızlıklardan korunmak amacıyla yapılır.
    • Başlangıç ufak dozda estrojen (konjuge estrojen ya da etinil estradiol) her ay 1-21 gün,
    • Büyüme tamamlanınca kronik terapi estrojen ve projestin ilavesiyle.


ESTROJENLER KLİNİK KULLANILIŞLARI

  • B- POSTMENOPOZAL HORMON TEDAVİSİ-1

  • MENAPOZDA

  • Normal ovaryum fonksiyonlarının sona ermesi,

  • Periyotların kaybolması,

  • Vazomotor semptomlar,

  • Genital atrofi,

  • Kemik kayıplarının hızlanması, kalça, vertebra kırıkları,

  • Lipid değişiklikleri,

  • Kardiyovasküler rahatsızlıklarda artış.



ESTROJENLER KLİNİK KULLANILIŞLARI

  • B- POSTMENOPOZAL HORMON TEDAVİSİ-2

  • Kardiyovasküler hastalık açısından risk grubu, yüksek LDL,düşük HDL’ye sahip kişiler sigarayı bırakmalı, egzersize önem vermeli ve obez ise kilo vermeli.

  • Hormon tedavisinden önce yaş, kardiyovasküler hastalık riski, osteoporöz, meme kanseri ve endometriyal kanser riski açısından dikkatle değerlendirilmelidir.



ESTROJENLER KLİNİK KULLANILIŞLARI

  • B- POSTMENOPOZAL HORMON TEDAVİSİ-3

  • Sıcak basmalarında en düşük doz estrojen yarar sağlayabilir. Meme kanserine karşı tedavi sınırlı periyotlarda yapılır.

  • Histerektomili hastalarda estrojen tedavisi yapılarak sıcak basması, terleme, uykusuzluk ve atrofik vajinit gibi şikayetler giderilebilir.



ESTROJENLER KLİNİK KULLANILIŞLARI

  • B- POSTMENOPOZAL HORMON TEDAVİSİ-4

  • Osteoporözün önlenmesi için konjuge estrojen ve etinil estradiol verilebilir.

  • Hormon tedavisi almayan osteoporözlü hastalara kalsiyum takviyesi ve fiziksel aktivite verilebilir.



ESTROJENLER KLİNİK KULLANILIŞLARI

  • B- POSTMENOPOZAL HORMON TEDAVİSİ-5

  • Osteoporöz riski taşımayan sadece orta derecede atrofik vajinitli hastalar, ilk geçişte eliminasyona uğramayan ve hepatotoksik etkileri azaltılmış topikal preparatlardan yararlanabilirler.



ESTROJENLER KLİNİK KULLANILIŞLARI

  • B- POSTMENOPOZAL HORMON TEDAVİSİ-6

  • Estrojen tedavisinin arttıracağı endometriyal karsinoma riskini önlemek için progesteron ilavesi yapılabilir.

  • Medroksiprogesteron ilavesi endometriyal hiperplaziyi, siklus kanamalarını, vasomotor semptomları, genital atrofiyi, kemik dansitesini ve lipid profilini kontrol altına alır.



ESTROJENLER KLİNİK KULLANILIŞLARI

  • C- DİĞER KULLANILIŞLARI

  • Estrojen ve projesteron kombine tedavisi

  • Dismenoreli hastalarda ovulasyonun supresyonu,

  • Overlerden fazla miktarda androjen salgılanmasına bağlı hirsutizm ve amenore’de kullanılır.

  • Tekrarlayan dozlarda etinil estradiol ve konjuge estrojenler endometriyal hiperplaziye bağlı aşırı uterus kanamalarında kullanılır.



ESTROJENLER YAN TESİRLERİ

  • Postmenapozal kanamalar,

  • Bulantı,

  • Meme hassasiyeti,

  • Hiperpigmentasyon,

  • Migren ağrıları,

  • Kolestazi,

  • Hipertansiyon,

  • Safra kesesi rahatsızlıkları,

  • Meme kanseri ve endometriyum kanseri riski,



ESTROJENLER KONTRENDİKASYONLARI

  • Estrojene bağlı neoplazmalarda (endometriyum ve meme karsinoma CA),

  • Teşhisi konulmamış genital kanamalarda,

  • KC hastalıkları,

  • Tromboembolik hastalık hikayesi bulunanlarda.



PROGESTİNLER

  • DOĞAL PROGESTİNLER: PROGESTERON

  • Estrojen, androjen ve adrenokortikal steroidlerin prekürsörü,

  • Ovaryumda, testis ve adrenallerde, hamilelik süresince yüksek oranda plasentada dolaşımdaki kolesterolden sentezlenir.

  • Ovaryumda progesteron primer olarak CL’da üretilir



PROGESTİNLER

  • SENTETİK PROGESTİNLER

  • Hidroksiprogesteron

  • Medroksiprogesteron

  • Megestrol

  • Dimetisteron

  • Gestoden

  • Norgestimat

  • Dezogestrel



PROGESTİNLER

  • FARMAKOKİNETİK

  • Progesteron oral absorbsiyonu iyi,

  • İlk geçişte elimine edilir,

  • KC’de pregnanediol’e ve glukronik asit konjugatlarına çevrilir,

  • İdrarda pregnanediol glukronit olarak atılır.



PROGESTİNLER FİZYOLOJİK ETKİLERİ

  • A- ETKİ MEKANİZMASI

    • Hücre membranını geçerek nükleus ve sitoplazmik bölgeye sahip pregesteron reseptörlerine bağlanırlar. Ligant-reseptör kompleksi cevap elementine bağlanarak gen transkripsiyonunu aktive eder.


PROGESTİNLER FİZYOLOJİK ETKİLERİ

  • B- PREGESTERONUN ETKİLERİ

  • Protein ve lipid metabolizmasına az, karbonhidrat metabolizmasına belirgin etki,

  • Bazal insülin seviyesini arttırır,

  • KC’de glukojen depolanmasını hızlandırır,

  • Adrenal korteksten aldosteron salgılanmasını arttırır,

  • Vücut sıcaklığını hipotalamustaki sıcaklık-düzenleyici merkezi etkileyerek arttırır,

  • Meme bezlerinde alvelobular gelişimden sorumludur,

  • Endometriyumun olgunlaşması ve sekretuvar değişikliklerine neden olur.



PROGESTİNLER KLİNİK KULLANIMLARI

  • A- TEDAVİDE

  • Hormon yerine koyma tedavisi,

  • Hormonal kontrasepsiyon,

  • Uzun süreli ovaryum supresyonu,

    • Medroksiprogesteron asetat (im)
    • Estrojenlerin kontrendike olduğu durumlarda dismenore, endometriosis, hirsutizm, kanamalarda.
    • Progesteron, Medroksiprogesteron


PROGESTİNLER FİZYOLOJİK ETKİLERİ

  • B- TANIDA

  • Estrojen sekresyonunun testi

  • Amenoreik hastalarda



PROGESTİNLER FİZYOLOJİK ETKİLERİ

  • KONTRENDİKASYONLARI

  • Yüksek tansiyonda,

  • HDL seviyesi düşük kişilerde



DİĞER OVARYUM HORMONLARI

  • Normal ovaryum düşük oranda androjen (testosteron, androstenedion ve dehidroepiandrosteron) üretir.

  • İnhibin

  • Aktivin

  • Relaksin

  • Folistatin

  • Prostaglandinler



ESTROJEN VE PROGESTERON İNHİBİTÖR VE ANTAGONİSTLERİ-1

  • TAMOKSİFEN

  • Kompetitif parsiyel agonist, ER’ne karşı estradiolle yarışır,

  • Postmenapozal kadınlarda ilerlemiş meme kanseri tedavisinde,

  • YT: Sıcak basması, bulantı, kusma.



ESTROJEN VE PROGESTERON İNHİBİTÖR VE ANTAGONİSTLERİ-2

  • KLOMİFEN

  • Klomifen sitrat,

  • Parsiyel agonist,

  • Ovulasyonu indükler.



ESTROJEN VE PROGESTERON İNHİBİTÖR VE ANTAGONİSTLERİ-3

  • MİFEPRİSTON (RU 486)

  • Progesteron reseptörlerine (ve glukokortikoid reseptörlerine de) kuvvetle bağlanarak progesteron aktivitesini inhibe eder.

  • Kontrasepsiyonda ve postkoital kontrasepsiyonda kullanılır,

  • Endometriyozis, Cushing sendromu, meme kanseri vd. glukokortikoid ve progesteron reseptörü içeren neoplazmaların tedavisinde kullanılır.

  • Tek oral doz 600 mg mifepriston, 1 mg prostaglandin E1 ve oral misoprostol erken hamileliğe son vermede etkindir.

  • YT: Kusma, diare, ağrı.



ESTROJEN VE PROGESTERON İNHİBİTÖR VE ANTAGONİSTLERİ-4

  • DANAZOL

  • Ovaryum fonksiyonlarını baskılamak için kullanılır, gonadal fonksiyonları inhibe eder ve endometriozis tedavisinde kullanılır.

  • Memenin fibrokistik hastalığında, hemofili, Christmas hastalığı ve idiopatik trombositopenik purpurada da kullanılır.

  • YT: Kilo alma, ödem, akne, yağlı cilt, ses kalınlaşması, baş ağrısı,sıcak basması, kas krampları, hepatoselüler hasar.



MÜZTAHZAR ÖRNEKLERİ



HORMONAL KONTRASEPSİYON (ORAL, PARENTERAL, İMPLANT)

  • İki tip oral kontrasepsiyon preparatı:

  • 1- Estrojen ve progesteron kombinasyonu,

  • 2- Estrojen ilavesine gerek görülmeyen devamlı progesteron tedavisi

  • Oral absorbsiyonları, biyoyararlanımları iyi

  • Tek subkütan implant kontraseptif Norgestrel ile ovülasyonun etkin supresyonu,

  • Medroksiprogesteron (im) uzun süreli kontrasepsiyon.



HORMONAL KONTRASEPSİYON (ORAL, PARENTERAL, İMPLANT) FARMAKOLOJİK ETKİLER

  • A- ETKİ MEKANİZMASI

  • Estrojen ve Progestinlerin kombinasyonu, hipofiz fonksiyonlarının selektif inhibisyonuna neden olarak kontraseptif etki meydana getirir.

  • Servikal mukusta, uterus endometriyumunda, motilitede, uterin tüplerin sekresyonunda değişiklik yaparak ovumun implantasyonunu ve döllenme ihtimalini azaltırlar.





HORMONAL KONTRASEPSİYON (ORAL, PARENTERAL, İMPLANT) FARMAKOLOJİK ETKİLER

  • B- OVERLERE ETKİLERİ

  • Kronik kullanımı ovaryum fonksiyonlarını ve foliküler gelişimi, CL oluşumunu baskılar.



HORMONAL KONTRASEPSİYON (ORAL, PARENTERAL, İMPLANT) FARMAKOLOJİK ETKİLER

  • C- UTERUSA ETKİLERİ

  • Serviks mukusunu koyulaştırır,

  • Uzun süreli kullanımında servikste hipertrofi ve polip oluşumu görülebilir.



HORMONAL KONTRASEPSİYON (ORAL, PARENTERAL, İMPLANT) FARMAKOLOJİK ETKİLER

  • D- MEME DOKUSUNA ETKİLERİ

  • Meme dokusunda genişleme,

  • Laktasyonun baskılanması.



HORMONAL KONTRASEPSİYON (ORAL, PARENTERAL, İMPLANT) FARMAKOLOJİK ETKİLER

  • E- ORAL KONTRASEPTİFLERİN DİĞER ETKİLERİ-1

  • SSS ÜZERİNE ETKİLERİ

  • Estrojenler eksitabiliteyi arttırır,

  • Progesteron eksitabiliteyi azaltır.

  • Progesteron’un termojenik etkisi vardır.



HORMONAL KONTRASEPSİYON (ORAL, PARENTERAL, İMPLANT) FARMAKOLOJİK ETKİLER

  • E- ORAL KONTRASEPTİFLERİN DİĞER ETKİLERİ-2

  • 2) ENDOKRİN FONKSİYONA ETKİLERİ

  • Hipofizer gonodotropin salgısının inhibisyonu,

  • Plazma renin ve aldosteron salgısının arttırılması.



HORMONAL KONTRASEPSİYON (ORAL, PARENTERAL, İMPLANT) FARMAKOLOJİK ETKİLER

  • E- ORAL KONTRASEPTİFLERİN DİĞER ETKİLERİ-3

  • 3) KAN DOLAŞIMINA ETKİLERİ

  • Oral kontraseptif kullanan kadınlarda TROMBOEMBOLİK olaylarda artış gözlenir.

  • Kan koagülasyonuna etkileri,

  • faktör VII, VIII, IX ve X’da artış, antitrombin III’te azalma yapmalarına bağlıdır.



HORMONAL KONTRASEPSİYON (ORAL, PARENTERAL, İMPLANT) FARMAKOLOJİK ETKİLER

  • E- ORAL KONTRASEPTİFLERİN DİĞER ETKİLERİ-4

  • 4) KC ÜZERİNE ETKİLERİ

  • Bazı ilaçların kullanılmasıyla kolitiasis riskini arttırırlar.



HORMONAL KONTRASEPSİYON (ORAL, PARENTERAL, İMPLANT) FARMAKOLOJİK ETKİLER

  • E- ORAL KONTRASEPTİFLERİN DİĞER ETKİLERİ-5

  • 5) LİPİD METABOLİZMASINA ETKİLERİ

  • Estrojenler serum trigliserid, serbest ve esterifiye kolesterol miktarını arttırırlar,

  • HDL ve fosfolipidler artar, LDL azalır.

  • Progestinler estrojenin bu etkilerini antagonize eder.

  • Düşük miktarda estrojen ve progestin içeren preparatlar trigliserid ve HDL miktarını azaltırlar.



HORMONAL KONTRASEPSİYON (ORAL, PARENTERAL, İMPLANT) FARMAKOLOJİK ETKİLER

  • E- ORAL KONTRASEPTİFLERİN DİĞER ETKİLERİ-6

  • 6) KARBOHİDRAT METABOLİZMASINA ETKİLERİ,

  • GİS’den karbohidrat absorbsiyonunu azaltırlar,

  • Progesteron bazal insülin miktarını arttırır,

  • Karbohidrat sindirimiyle indüklenen insülin miktarı da artar.



HORMONAL KONTRASEPSİYON (ORAL, PARENTERAL, İMPLANT) FARMAKOLOJİK ETKİLER

  • E- ORAL KONTRASEPTİFLERİN DİĞER ETKİLERİ-7

  • 7) KV SİSTEME ETKİLERİ

  • KD’de hafif artış, sistolik ve diastolik kan basıncında, kalp hızında artış.



HORMONAL KONTRASEPSİYON (ORAL, PARENTERAL, İMPLANT) FARMAKOLOJİK ETKİLER

  • E- ORAL KONTRASEPTİFLERİN DİĞER ETKİLERİ-8

  • 8) CİLT ÜZERİNE ETKİLERİ

  • Oral kontraseptif kullananlarda cilt pigmentasyonunda artış (KLOASMA),

  • Androjen benzeri progestinler sebum üretimini arttırır, akne oluşumu artar,

  • Estrojen içeren oral kontraseptifler sebum üretimini azaltır.



HORMONAL KONTRASEPSİYON (ORAL, PARENTERAL, İMPLANT) KLİNİK KULLANIMLARI

  • Kontrasepsiyonda

  • (Fenitoin ve bazı antibiyotikleri kullananlarda kontrasepsiyon başarısızlığa uğrar),

  • Endometriyoziste,

  • Dismenorede.



HORMONAL KONTRASEPSİYON (ORAL, PARENTERAL, İMPLANT) YAN TESİRLER

  • A- HAFİF YAN TESİRLER

  • Bulantı, ara kanama, ödem (preparattaki estrojen içeriğine bağlı olarak),

  • Bu belirtiler daha düşük miktarda estrojen içeren ya da androjenik etkisi daha kuvvetli progestin preparatlarıyla önlenebilir.

  • 2) Tiroid, adrenal ve hipofizer fonksiyonlarda değişiklik, sedimentasyon artışı,

  • 3) Başağrısı, migren, serebrovasküler hastalık riskinde artış,

  • 4) Menstruasyonun kesilmesi

  • (Hamilelikle karıştırılabilir).



HORMONAL KONTRASEPSİYON (ORAL, PARENTERAL, İMPLANT) YAN TESİRLER

  • B- ORTA DERECE YAN TESİRLER

  • (Tadavinin kesilmesine yol açabilen yan tesirlerdir)

  • Ara kanamalar,

  • Kilo artışı ve akne oluşumu (androjen benzeri progestin preparatlarında daha yaygın),

  • Cilt pigmentasyonunda artış (özellikle koyu ciltlilerde),

  • Hirsutizm,

  • Bakteriüri, vajinal infeksiyonlar,

  • Amenore, galaktore.



HORMONAL KONTRASEPSİYON (ORAL, PARENTERAL, İMPLANT) YAN TESİRLER

  • C- CİDDİ YAN TESİRLER-1

  • 1) VENÖZ HASTALIKLAR.

  • a) VENÖZ TROMBOEMBOLİK HASTALIKLAR

  • Yüzeysel ve derin venlerde venöz trombozis ve pulmoner embolizm riski artar.

  • Daha çok estrojen alımına bağlıdır,

  • (Venöz kan akımında azalma, ven ve arterlerde endotel fonksiyonlarında azalma, kan trombositlerinin koagülasyon yeteneğinde artış)



HORMONAL KONTRASEPSİYON (ORAL, PARENTERAL, İMPLANT) YAN TESİRLER

  • C- CİDDİ YAN TESİRLER-2

  • 1) VENÖZ HASTALIKLAR.

  • b) MİYOKARD İNFARKTÜSÜ.

  • Obez, preeklamsi, hipertansiyon, hiperlipoproteinemili, diabetli ve sigara içen hastalarda risk artar.

  • Aterogenesis ve koroner arter spazmı riskini de arttırırlar.



HORMONAL KONTRASEPSİYON (ORAL, PARENTERAL, İMPLANT) YAN TESİRLER

  • C- CİDDİ YAN TESİRLER-3

  • 1)VENÖZ HASTALIKLAR.

  • c) SEREBROVASKÜLER HASTALIKLAR

  • İnme riski 35 yaş üstü kadınlarda artar.

  • Subaraknoid kanamalar, tromboembolik ve hemorajik inme riskini arttırırlar.

  • Sigara riski daha da arttırır.



HORMONAL KONTRASEPSİYON (ORAL, PARENTERAL, İMPLANT) YAN TESİRLER

  • C- CİDDİ YAN TESİRLER-4

  • 2) GASTROİNTESTİNAL HASTALIKLAR.

  • Kolestatik sarılık,

  • Safra kesesi rahatsızlıkları,

  • Kolesistis,

  • Kolanjitis,

  • Hepatik adenoma riskinde artış.



HORMONAL KONTRASEPSİYON (ORAL, PARENTERAL, İMPLANT) YAN TESİRLER

  • C- CİDDİ YAN TESİRLER-4

  • 3) DEPRESYON.

  • 4) KANSER

  • Endometriyum ve ovaryum kanseri riskini azaltır, meme kanseri riskini arttırdığı bildirilmiştir.



HORMONAL KONTRASEPSİYON (ORAL, PARENTERAL, İMPLANT) KONTRENDİKASYONLARI-1

  • Trombofilebit,

  • Tromboemboli,

  • Serebrovasküler hastalıklar,

  • Meme ve estrojene bağımlı neoplazma şüphesi olanlarda,

  • KC hastalıkları,

  • Astma,

  • Ekzama,

  • Migren,

  • Diabet,

  • Hipertansiyon,

  • Optik nörit,

  • Retrobulbar nörit,

  • Konvülsif hastalıklar



HORMONAL KONTRASEPSİYON (ORAL, PARENTERAL, İMPLANT) KONTRENDİKASYONLARI-2

  • Epifiz plağı henüz kapanmamış adolesanlarda,

  • Antibakteriyel ajanlarla beraber kullanımı sakıncalıdır.



HORMONAL KONTRASEPSİYON (ORAL, PARENTERAL, İMPLANT)

  • TEK BAŞINA PROGESTİN İLE KONTRASEPSİYON

  • (Özellikle hepatik hastalığı, hipertansiyonu, psikozu, mental geriliği ve tromboembolizmi olanlarda tercih edilebilir.)

  • Oral/cilt implantları

  • Depo medroksiprogesteron asetat (im) her 3 ayda 1,

  • Ovulasyon en az 14 hafta-18 ay baskılanır,

  • Cilt implantı L-Norgestrel



HORMONAL KONTRASEPSİYON (ORAL, PARENTERAL, İMPLANT)

  • POSTKOİTAL KONTRASEPTİFLER

  • (“Morning after” kontrasepsiyon)

  • Koitusu takiben tek başına estrojenle ya da projestinlerin kombinasyonuyla yapılır.

  • 72 saat içinde yapılmalıdır.

  • Hormonlar antiemetiklerle beraber verilebilir.

  • Mifepriston (progesteron ve glukokortikoid reseptör antagonisti), prostaglandinlerle kombine kullanılır.



HORMONAL KONTRASEPSİYON (ORAL, PARENTERAL, İMPLANT)

  • ORAL KONTRASEPTİFLERİN YARARLI ETKİLERİ

  • Ovaryum kisti,

  • Ovaryum ve endometriyum kanserini ve

  • Bening meme kanseri riskini azaltırlar.

  • Pelvik inflamatuvar hastalık,

  • Ektopik gebelik,

  • Demir eksikliği,

  • Duodenum ülseri,

  • Romatoid artrit,

  • Premenstrual semptomlar,

  • Dismenore,

  • Endometriosis,

  • Akne ve hirsutizm insidensini azaltırlar.



OVULASYONU İNDÜKLEYEN AJANLAR

  • KLOMİFEN

  • Klomifen sitrat, parsiyel estrojen agonisti,

  • Gonadotropinlerin ve estrojenlerin sekresyonunu arttırırlar,

  • Amenore ve diğer ovulatuar hastalıkları olan kadınlarda ovulasyonu uyarırlar,

  • Estrojenlerin hipotalamus üzerindeki inhibitör etkiyi baskılayarak gonadotropin üretimini arttırırlar,

  • Kısırlık tedavisinde kullanılır

  • (Bazen menotropinlerle kombine).

  • YT: Bulantı, kusma, depresyon, kilo alma, konstipasyon, allerjik cilt reaksiyonları, %10 çoklu gebelik.



MÜZTAHZAR ÖRNEKLERİ



Kaynaklar:

  • Kaynaklar:

    • Prof. Dr. S. Oğuz Kayaalp, Rasyonel Tedavi Yönünden Tıbbi Farmakoloji, 10. Baskı, Hacettepe Taş, 2002.
    • Bertram G. Katzung, Basic&Clinical Pharmacology, 7th edition, Appleton&Lange, 1998.


Yüklə 445 b.

Dostları ilə paylaş:




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©www.genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə