68
əlamətlərini aşkar
etmək məqsədilə
(məsələn,
başgicəllənmə)
pasiyentin müşahidə
olunması.
Sertralin
Lamotricin
Lamotricin
metabolizminin
yavaşıması və onun
qan plazmasında
konsentrasiyasının
artması
Lamotricinin toksik
təsiri əlamətlərini
aşkar etmək və ehtiyac
yarandıqda dozasını
aşağı salmaq
məqsədilə pasiyentin
müşahidə olunması
Benzodiazepinlər
Karbamazepin
Fenitoin
Fenobarbital
Benzodiazepinlərin
metabolizminin
sürətlənməsi və qan
plazmasında
konsentrasiyasının
azalması
Ehtiyac yarandıqda
preparatların dozasının
korreksiyası
Haloperidol
Qara ciyər
fermentlərinin
induktorları olan
EƏP-lər
(məsələn,
karbamazepin,
fenitoin,
fenobarbital)
Haloperidol
metabolizminin
sürətlənməsi və
daha sonra qan
plazmasında
konsentrasiyasının
azalması
Haloperidolun qan
plazmasında
konsentrasiyasının
monitorinqini aparmaq
və ehtiyac yarandıqda
onun dozasını
korreksiya etmək
məqsədəuyğundur.
Flukenazol
Fenitoin
Fenitoin
metabolizminin
yavaşıması və qan
plazmasında onun
konsentrasiyasının
artması ehtimalı
Pasiyentdə fenitoinin
toksik təsiri əlamətləri
meydana çıxdıqda,
preparatın dozasının
azaldılması zərurəti
yarana bilər.
Qrizeofulvin
Qara ciyər
fermentlərinin
induktorları olan
EƏP-lər
(məsələn,
karbamazepin,
fenitoin,
fenobarbital)
Qrizeofulvin
metabolizminin
sürətlənməsi və qan
plazmasında onun
konsentrasiyasının
azalması
Göbələk əleyhinə
aktivliyin aşağı
düşməsi
Klinik protokol Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin
İctimai Səhiyyə və İslahatlar Mərkəzində hazırlanmışdır.
69
Eritromisin
Karbamazepin
Karbamazepin
metabolizminin
yavaşıması və qan
plazmasında onun
konsentrasiyasının
artması
Karbamazepinin
toksik təsiri
əlamətlərini aşkar
etmək və ehtiyac
yarandıqda dozasını
aşağı salmaq
məqsədilə pasiyentin
vəziyyətinin diqqətlə
müşahidə olunması
Klaritromisin
Karbamazepin
Karbamazepin
metabolizminin
yavaşıması və qan
plazmasında onun
konsentrasiyasının
artması
Bu kombinasiyanın
təyin edilməsi
hallarında
karbamazepinin
toksik təsiri
əlamətlərini aşkar
etmək məqsədilə
pasiyentin vəziyyəti
diqqətlə müşahidə
olunmalıdır. Ehtiyac
yarandıqda
karbamazepinin
dozasını azaltmaq
lazımdır.
Metabolizmi
CYP3A4
vasitəsilə həyata
keçirilən virus
əleyhinə vasitələr
Qara ciyər
fermentlərinin
induktorları olan
EƏP-lər
(məsələn,
karbamazepin,
fenitoin,
fenobarbital)
EƏP-lər virus
əleyhinə vasitələrin
metabolizmini
sürətləndirə və
onların qan
plazmasında
konsentrasiyasını
aşağı sala bilər
Virus əleyhinə
vasitələrin
effektivliyinin
azalması, virusların
replikasiyasının
güclənməsi və
rezistentliyinin inkişaf
etməsi
* Dazıotu preparatları ilə eyni vaxtda təyin edildikdə karbamazepin,
fenobarbital və fenitoin kimi EƏP-lərin qan plazmasında konsentrasiyasının
aşağı düşməsi mümkündür. Dərman vasitələrinin Britaniya Milli Formulyarı
(British National Formulary) belə kombinasiyalara yol verilməsini tövsiyə etmir.
Axşam primulası bitkisinin yağını da ehtiyatla tətbiq etmək lazımdır, lakin bu
halda tövsiyələr daha zəif dəlillərə əsaslanmışdır. Aromaterapiya üçün
istifadə edilən bir sıra preparatlar (məsələn, aptek hissopu, rozmarin, şirin
razyana, adaçayı, acı yovşan bitkiləri əsasında hazırlanmış) MSS-ə
aktivləşdirici təsir göstərirlər və buna görə də tutmaları provokasiya edə
bilərlər
Klinik protokol Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin
İctimai Səhiyyə və İslahatlar Mərkəzində hazırlanmışdır.
ƏLAVƏ №5
Epilepsiya əleyhinə istifadə olunan preparatların dozaları
Preparat
İlkin doza
Dozalama
rejimi
Dozanı artırma
sürəti
Saxlayıcı doza
Valprot turşusu
(Depakin, Depakin
xrono, Konvulsofin,
Konvuleks, Enkorat)
Uşaqlarda və böyüklərdə:
15-20 mq/kq/sut;
Yenidoğulmuşlarda: 30
mq/kq/sut
Gündə 3-4
dəfə,
Xrono
preparatı
gündə 2
dəfə
Uşaqlarda: 5-10
mq/kq/sut 5 gündən
bir;
Böyüklərdə: 250
mq/həftə
Uşaqlarda: 20-80
mq/kq/sut;
Böyüklərdə: 1000-
3000 mq/sut, və ya
20-30 mq/kq/sut
Karbamazepin
(Finlepsin, Teqretol)
< 6 yaş: 10–15
mq/kq/sut;
> 6 yaş: 100 mq/sut;
Böyüklərdə: 200 mq/sut
Gündə 2-3
dəfə,
Xrono
preparatı
gündə 2
dəfə
< 6 yaş: 5
mq/kq/həftə;
> 6 yaş: 100–200
mq/sut 1 həftədən;
Böyüklərdə: 200
mq/həftə
Uşaqlarda:10-30
mq/kq/sut;
Böyüklərdə: 800-
1200mq/sut, və ya
15-20 mq/kq/sut
Lamotricin
(Lamiktal)
Uşaqlarda:
Monoterapiya: 0,5
mq/kq/sut;
Qaraciyər fermentlərinin
induktoru ilə
(karbamazepin, fenitoin,
fenobarbital) birgə: 1
Gündə 2
dəfə
Uşaqlarda:
Monoterapiya: 0,5
mq/kq 2 həftədən
bir;
Qaraciyər
fermentlərinin
induktoru ilə: 1
Uşaqlarda:
Monoterapiya: 10
mq/kq/sut;
Qaraciyər
fermentlərinin
induktorları ilə
birgə: 15 mq/kq/sut;
Klinik protokol Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin
İctimai Səhiyyə və İslahatlar Mərkəzində hazırlanmışdır.
mq/kq/sut;
Qaraciyər fermentlərinin
induktoru və inhibitorla
(valproatlarla) birgə:
0,3–0,5 mq/kq/sut;
İnhibitorla birgə: 0,1–0,3
mq/kq/sut
Böyüklərdə:
Monoterapiya: 25 mq/sut;
Qaraciyər fermentlərinin
induktoru ilə birgə: 50
mq/sut;
Qaraciyər fermentlərinin
induktoru və inhibitorla
birgə: 25 mq/sut;
İnhibitorla birgə: 12,5
mq/sut
mq/kq 2 həftədən
bir;
Qaraciyər
fermentlərinin
induktoru və
inhibitorla birgə:
0,3–0,5 mq/kq 2
həftədən ;
İnhibitorla birgə:
0,1–0,3 mq/kq 2
həftədən
Böyüklərdə:
Monoterapiya: 25
mq/sut 2 həftədən
bir;
Qaraciyər
fermentlərinin
induktoru ilə birgə:
50 mq/sut 2 həftədən
bir;
Qaraciyər
fermentlərinin
Qaraciyər
fermentlərinin
induktorları və
inhibitorla
(valproatlarla)
birgə: 10 mq/kq/sut;
İnhibitorla
(valproatlarla)
birgə: 5 mq/kq/sut
Böyüklərdə:
Monoterapiya: 100-
200 mq/sut;
Qaraciyər
fermentlərinin
induktorları ilə
birgə: 100-200
mq/sut;
Qaraciyər
fermentlərinin
induktorları və
valproatlarla birgə:
100-200 mq/sut;
71
Klinik protokol Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin
İctimai Səhiyyə və İslahatlar Mərkəzində hazırlanmışdır.
induktoru və
inhibitorla birgə: 25
mq/sut;
İnhibitorla birgə:
12,5 mq/sut 2
həftədən ;
Valproatlarla birgə:
200-400 mq/sut
Topiramat
(Topamaks, Empiramat)
Uşaqlarda: 1–3
mq/kq/sut;
Böyüklərdə: 25–50
mq/sut
Gündə 2
dəfə
Uşaqlarda: 1-3
mq/kq/həftə;
Böyüklərdə: 25
mq/həftə
Uşaqlarda: 5-8
mq/kq/sut;
Böyüklərdə: 200-
400mq/sut
Fenitoin
(Fenitoin, Difenin)
Uşaqlarda: 5 mq/kq/sut;
Böyüklərdə: 117–234
mq/sut
Gündə 2-3
dəfə
Uşaqlarda:1-3
mq/kq/həftə;
Böyüklərdə: 25-50
mq/həftə
Uşaqlarda: 4-8
mq/kq/sut;
Böyüklərdə: 234-
351 mq/sut
Fenobarbital
(Fenobarbital)
< 1 yaş: 3–5 mq/kq/sut;
> 1 yaş: 2–4 mq/kq/sut;
Böyüklərdə: 90–250
mq/sut
Gündə 2-3
dəfə
Uşaqlarda:1-2 mq/kq
2 həftədən
< 1 yaş: 3-5
mq/kq/sut;
> 1 yaş: 2-4
mq/kq/sut;
Böyüklərdə: 90-250
mq/sut
Klonazepam
(Klonazepam,
Antelepsin, Rivotril)
< 10 yaş və ya çəkisi <30
kq: 0,01–0,3 mq/kq/sut;
> 10 yaş: 1–1,5 mq/sut;
Gündə 3-4
dəfə
< 10 yaş: 0,02
mq/kq/həftə;
> 10 yaş: 0,5
Uşaqlarda:0,1-0,3
mq/kq/sut;
Böyüklərdə: 2-6
72
Klinik protokol Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin
İctimai Səhiyyə və İslahatlar Mərkəzində hazırlanmışdır.
73
Böyüklərdə: 1,5 mq/sut
mq/həftə;
Böyüklərdə: 0,5 mq
4 gündən
mq/sut
Diazepam
(Relanium, Seduksen)
Bax, epileptik status
Levetirasetam
(Keppra)
Uşaqlarda: 10–20
mq/kq/sut;
Böyüklərdə: 500 mq/sut
Gündə 2
dəfə
Uşaqlarda: 10
mq/kq/sut 2 həftədən
bir;
Böyüklərdə: 250 mq
2 həftədən bir
Uşaqlarda: 10-50
mq/kq/sut;
Böyüklərdə: 1000-
3000 mq/sut
Oksakarbazepin
(Trileptal)
Uşaqlarda: 8–10
mq/kq/sut
Böyüklərdə: 600 mq/sut
Gündə 2
dəfə
Uşaqlarda: 10
mq/kq/həftə;
Böyüklərdə: 600
mq/həftə
Uşaqlarda:30
mq/kq/sut;
Böyüklərdə: 900-
2400 mq/sut
Etosuksimid
(Suksilep)
< 6 yaş: 10–15 mq/kq/sut
(maksimal 250 mq/sut);
> 6 yaş: 250 mq/sut;
Böyüklərdə: 500 mq/sut
Gündə 3-4
dəfə
Uşaqlarda:125–250
mq 2 həftədən bir;
Böyüklərdə: 250
mq/həftə
Uşaqlarda:15-40
mq/kq/sut;
Böyüklərdə: 1000-
2000 mq/sut
Klinik protokol Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin
İctimai Səhiyyə və İslahatlar Mərkəzində hazırlanmışdır.
Ədəbiyyat:
1.
Aldenkamp A, Vigevano F, Arzimanoglou A, Covanis A. Role of
valproate across the ages. Treatment of epilepsy in children. Acta
Neurol Scand 2006: 114 (Suppl. 184): 1–13.
2.
Engel J. A Proposed Diagnostic Scheme for People with
Epileptic Seizures and with Epilepsy: Report of the ILAE Task
Force on Classification and Terminology (ILAE Commission
Report). Epilepsia, 42:796–803, 2001
3.
Epileptic syndromes in infancy, childhood and adolescence. 3-d
edition. Ed. J. Roger, M. Bureau, Ch. Dravet, P. Genton, C.A.
Tassinari and P. Wolf. J. Libbey and Co. Ltd, United Kingdom;
2002; 544p
4.
Guerrini R., Arzimanoglou, O. Brawer. Rationale for treating
epilepsy in children.// Epileptic Disorders; 2002; V. 4; Suppl.2; p.
9-21.
5.
Ohtahara S., Yamatogi Y. Evolution of seizures and EEG
abnormalities in childhood onset epilepsy // Clinical
neurophysiology of epilepsy EEG handbook / Eds.: J.A. Wada,
R.J. Ellingson / Elsevier. – 1990. – P. 457-477.
6.
Villemure J.G. Surgery of epilepsy in children: who, when, how
and why. // Rev. Med. Suisse Romande. – 2003. – Vol 123(9). –
P. 577-81.
7.
Scottish Intercollegiate Guidelines Network (70), Diagnosis and
Management of Epilepsy in Adults. A national clinical guideline,
2003
8.
Scottish Intercollegiate Guidelines Network (81), Diagnosis and
Management of Epilepsy in Children and Young People. A
national clinical guideline, 2005
9.
Зенков Л.Р. Клиническая электроэнцефалография с
элементами эпилептологии. - М.: Медпресс-информ, 2002. -
199 с.
10.
Зенков Л.Р. Современное лечение эпилепсии. Место
вальпроевой кислоты. - М.: Печатный город, 2003. - 108 с.
11.
Зенков Л.Р.,. Притыко А.Г. Фармакорезистентные эпилепсии
// Руководство для врачей. М. МЕДпресс-информ., 2003., с.
208.
Klinik protokol Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin
İctimai Səhiyyə və İslahatlar Mərkəzində hazırlanmışdır.
75
12.
Зыков В.П., Ширеторова Д.Ч., Шадрин В.Н., Чучин М.Ю.,
Бегашева О.И., Комарова И.Б., Степанищев И.Л. Методы
исследования в детской неврологии. - М.: Триада-Х, 2004. -
112с.
13.
Клинические рекомендации, основанные на доказательной
медицине. Москва, «М.ГЭОТАР-МЕД», 2002.
14.
Мухин К.Ю., Петрухин А.С., Глухова Л.Ю. Эпилепсия.
Атлас электроэнцефалографической диагностики. «Альварес
Паблишинг» 2004. 439С.
15.
Мухин К.Ю., Петрухин А.С. Идиопатические формы
эпилепсии: систематика, диагностика, терапия. – М.: Арт-
Бизнес-Центр, 2000. – 319с.
16.
Мухин К.Ю., Петрухин А.С. Эпилептические синдромы.
Диагностика и стандарты терапии. М., 2005.-143с.
17.
Неврология. Дж. Брилман, С. Коэн. Москва, «МЕД Пресс-
инфо», 2007.
18.
Феничел Дж.М. Педиатрическая неврология: Основы
клинической диагностики: Пер. С англ.-М.: ОАО
«Издательство «Медицина», 2004.-640 с.
19.
Эпилепсии и судорожные синдромы у детей: руководство
для врачей. /Под ред. П.А. Темина, М.Ю. Никаноровой. М.
Медицина, 1999, 656с.
20.
Эпилептология детского возраста. Под редакцией проф.
Петрухина А.С. М. Медицина, 2000, с. 624.
Klinik protokol Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin
İctimai Səhiyyə və İslahatlar Mərkəzində hazırlanmışdır.